UJEDINJENE NACIJE - ICTY

Prijevod(iii) Naređivanje382. Optužba smatra da je traženi actus reus zadovoljen ukoliko je: (a) krivično djelo počinjenood strane druge osobe ili osoba, a ne od strane optuženog, i to uz ili bez učešća optuženog; (b)izvršilac djelovao u sklopu izvršenja izričitog ili implicitnog naređenja koje je optuženi izdaopodređenom ili nekoj drugoj osobi u odnosu na koju se optuženi nalazio na nadređenom položaju.Pored naređenja koja su izdavali vojni komandanti iz redovnog sastava, i naređenja "nadređenih" ili"komandanata" "neregularnih" tijela, kao što su paravojne snage ili specijalne jedinice, takođepotpadaju pod "naređivanje". 521 Ono što je važno jeste ovlaštenje za izdavanje naređenja, čak iizvan formalnog odnosa nadređeni - podređeni. Ne postoji uslov da naređenje mora biti pismeno,niti se zahtijeva da ono bude u posebnoj formi i ono može biti izričito ili implicitno. Naređenje sene mora izdati neposredno onima koji konkretno ostvaruju actus reus krivičnog djela. Optužba jetakođe naglasila da se postojanje određenog naređenja može dokazati okolnostima.383. Prema tvrdnjama optužbe, u prvostepenoj presudi u predmetu Blaškić podržava se njen stavda tražena mens rea za krivično djelo naređivanja obuhvata i neposrednu i posrednu namjeru (to jestsvijest o "značajnoj vjerovatnoći" da će kao posljedica izvršavanja naređenja biti počinjena krivičnadjela). 522 Nije neophodno dokazati da podređeni koji izvršavaju naređenje dijele istu mens rea saoptuženim. 523384. Kordićeva odbrana tvrdi da ne može biti "naređivanja" bez odnosa nadređeni - podređeni. 524Ona se takođe razilazi u mišljenju s optužbom u vezi sa formom u kojoj se naređenje može izdati:tvrdi se da je nužno da se radi bilo o pismenom obliku ili o "usmeno izrečenom" naređenju. 525 Nijedovoljno samo biti ovlašten za izdavanje naređenja. Nadređeni bi pored toga morao nareditiodređenoj osobi koja mu je podređena da izvrši konkretno krivično djelo. Izdavanje opštihnaređenja ili naređenja vezanih za opšta pitanja nije dovoljno. Između naređenja i konkretnogkrivičnog djela postoji uzročna veza - kriterijum je standard uzročnosti "da nije bilo". Odbranapostavlja veoma strog uslov mens rea kako bi se utvrdila krivična odgovornost za naređivanje:nadređeni je morao biti svjestan konstitutivnih elemenata krivičnog djela čije je izvršenje naredio i521 Završni podnesak optužbe, Dodatak 4, str. 10. Optužba tvrdi da se prisustvo komandanta u vrijeme ili neposrednoprije počinjenja krivičnog djela od strane jedinice pod njegovom komandom može smatrati dokazom o odgovornostishodno članu 7(1). Njegovo prisustvo neposredno nakon počinjenja, kao znak odobravanja, takođe je značajanpokazatelj njegove krivične odgovornosti za počinjenje krivičnog djela. Završni podnesak optužbe, Dodatak 4, str. 14.522 Čak i ako počinjeno krivično djelo nije bilo stvarni cilj naređenja, optuženi se može držati krivično odgovornim zbognjegovog izdavanja ukoliko je svjestan značajne vjerovatnoće da će kao rezultat izvršavanja tog naređenja bitipočinjeno krivično djelo, Završni podnesak optužbe, Dodatak 4, str. 12-13.523 Optužba se poziva na elemente koje je pobrojala Komisija eksperata Ujedinjenih nacija, a koji se mogu koristiti kakobi se utvrdilo postojanje naređenja. Završni podnesak optužbe, Dodatak 4, str. 10-15.524 U podnesku Kordićeve odbrane ovaj element čini "naređivanje" različitim od "poticanja". Kordićev završnipodnesak, str. 365-366.525 Kordićev završni podnesak, str. 365, fusnota 2135.107Predmet br. IT-95-14/2-T 26. februar 2001.