czesc 2.indd

z jednej strony od band, a z drugiej strony na skutek kontrakcji Niemców,którzy dają wiarę fałszywym polskim doniesieniom (załącznik 15).Według obowiązującego prawa, za ukrywanie jeńców wojennychwzględnie za udzielenie innej pomocy, obowiązuje kara śmierci i konfiskatamienia. Należałoby jednak wziąć pod uwagę, że pomoc tę od bezbronnejludności wymuszają bandyci często przy pomocy terroru. Nierzadko zdarzająsię wypadki, że spokojna ludność ukraińska nie tylko jest rabowanaprzez bandytów, ale następnie musi jeszcze znosić kary ze strony niemieckieji polskiej policji. Mienie tych ludzi jest niszczone, a oni sami rozstrzeliwani.W jednej wsi wójt został zabity przez bandytów, a następnie jeszczeniemiecka policja rozstrzelała jego brata.V. Odpowiedzialność zbiorowaSzczególnie boleśnie odczuwa naród ukraiński stosowanie tej zasady.Szerokie masy nie mają zwykle zrozumienia dla idei odpowiedzialnościzbiorowej, widzą w tym bezprawie, kiedy karze się za czyny nie popełnione.Biorąc ogólnie, można uważać za słuszną zasadę odpowiedzialności zbiorowejwtedy, kiedy rozciąga się ją na jakąś grupę, na przykład gminę, którastanowi jednolity organizm. W tym wypadku bandytyzm rozprzestrzeniasię na terenach zamieszkałych przez ludność mieszaną i Ukraińcy nie mogąw żadnym wypadku ponosić odpowiedzialności za polskie przestępstwa. Jednakrównież na terenach zamieszkałych prawie wyłącznie przez jednorodnąludność, na przykład w Galicji, Ukraińcy mogliby jedynie wtedy ponosićodpowiedzialność za czyny poszczególnych swoich rodaków, gdyby władzawykonawcza posiadała ku temu określone środki. Obecnie środków takichnie ma. Z przytoczonych [powodów] stosowanie zasady odpowiedzialnościzbiorowej w stosunku do narodu ukraińskiego na obecnym stadium organizacyjnym,szczególnie na terenach zamieszkałych przez ludność mieszaną,jest niesłuszne i niecelowe. Odpowiedzialność zbiorowa godzi bardzo częstow sfery kierownicze w mieście i na wsi, które są nastawione proniemiecko,ale zupełnie bezsilne, jeśli chodzi o polskich dywersantów i własnych nieodpowiedzialnychzapaleńców czy desperatów.Rezultaty są takie, że odpowiedzialność zbiorowa, której celem jestwyniszczenie antyniemieckich elementów, niszczy czy osłabia elementyprzyjazne Niemcom i wywołuje między nimi nastroje niezadowoleniai rozgoryczenia. W okręgu lubelskim w ten sposób straciło życie około400 takich Ukraińców.Wymienimy tu tylko kilka jaskrawych przykładów:25 grudnia 1942 żandarmeria okrążyła wieś Przewale w powiecie Zamośći spędziła większą ilość Ukraińców i Polaków. Na reklamacje kierow-1253