Polska Zbrojna - Ministerstwo Obrony Narodowej

wojnyi pokojeSingapurCommando boatLombok StraitŁódka, której użyto do operacji „Jaywick”, została zbudowanaw 1934 roku jako japoński statek „Kofuku Maru”. 11 grudnia1941 roku w Singapurze przejęli ją jednak Brytyjczycy. Dowodzonaprzez Williama Roya Reynoldsa jednostka była używana do ewakuacjiuciekinierów z Malajów. Gdy poddanie się singapurskiej twierdzy stałosię kwestią czasu, Reynolds wywiózł stamtąd blisko 1,9 tysiącaosób. Imię „Krait”, wywodzące się od gatunku małego jadowitegoazjatyckiego węża, nadano łodzi później.ExmouthDarwinNajstarszy uczestnik operacji Jaywick miał 43 lata,ale większość żołnierzy biorących w niej udziałstanowili dwudziestolatkowie.Carinsz jednego płata tkaniny. Z daleka mogli wyglądać jak miejscowirybacy. By kamuflaż był skuteczny, postarano się, aby„Krait” został wyposażony w jak najwięcej oryginalnych japońskichprzedmiotów – od okularów, poprzez garnki, poszczoteczki do zębów.Te zabiegi na niewiele jednak by się zdały, gdyby kapitan jakiegośjapońskiego patrolowca okazał się bardziej dociekliwy– żaden z uczestników operacji nie znał bowiem lokalnych języków.Dlatego załoga robiła wszystko, by nie zwracać na siebieuwagi.19 września 1943 roku „Krait” pojawił się w pobliżu Singapuru.Sześć osób z trzema kajakami, minami magnetycznymii zapasami przepłynęło z niego na wyspę Panjang. Do samoobronykażdy z komandosów miał rewolwer ze 100 nabojami,nóż i gumową pałkę. Dostali też pastylki z cyjankiem, które mogliużyć w razie ostateczności. Zespół uderzeniowy dostał12 dni na przedostanie się do portu i zatopienie jak największejliczby wrogich statków. „Krait” pod dowództwem porucznikaHuberta Edwarda Carse’a oddalił się w kierunku Borneo.Komandosi w wyładowanych po brzegi kajakach zaczęliprzemieszczać się w kierunku portu. Pierwszą, nieudaną próbęataku podjęli w nocy z 24 na 25 września z wyspy Dongas. Ichnowym obozowiskiem była wysepka Subar. Kolejna okazja naprzeprowadzenie sabotażu nadarzyła się w nocy z 26 na27 września 1943 roku, czyli w ostatnim terminie, kiedy mogliwykonać zadanie i zdążyć na spotkanie z „Kraitem”.Trzy dwuosobowe kajaki przeciążone minami przeniknęły doportu i skierowały się ku wybranym wrogim statkom. Lossprzyjał aliantom. Żaden Japończyk nie wypatrzył ich i niewszczął alarmu. Komandosi przyczepili miny do kadłubówsiedmiu statków i niezauważeni odpłynęli.Rankiem 27 września 1943 roku singapurskim portemwstrząsnęły potężne eksplozje i prawdopodobnie zostało zamilitariumstudiotopionych sześć statków. Komandosi przeczekali na wysepkachBatam i Dongas japońskie poszukiwania sabotażystów,a potem popłynęli w kierunku wyspy Pompong na spotkaniez „Kraitem”.Gdy wszyscy uczestnicy rajdu na port znaleźli się na pokładzie,łódź ruszyła w drogę powrotną, ku wybrzeżom Australii.Alianccy wojskowi zachowywali czujność, ponieważ sądzili, żepo sabotażu w Singapurze Japończycy staną się bardziej podejrzliwi.Ci jednak nie przypuszczali, że statki zatopili komandosi,którzy przybyli aż z Australii. Posądzali o to Malajów i stanowiącychwiększość mieszkańców wyspy Chińczyków. „Krait”przepłynął cieśninę Lombok i zawinął do Exmouth 19 października1943 roku. Rejs, podczas którego pokonał 5000 milmorskich, trwał 48 dni, w tym 33 po wodach kontrolowanychprzez wroga.Tragiczna powtórkaSprawę singapurskiego rajdu alianci zachowali w ścisłej tajemnicy,a rozochoceni sukcesem operacji „Jaywick” członkowieJednostki Specjalnej Z postanowili przeprowadzić kolejnytaki atak. Tym razem zrezygnowano jednak z ryzykownego rejsurybacką łodzią z Australii. Według nowej koncepcji, komandosówmiał dostarczyć w pobliże Singapuru okręt podwodny.Mieli oni opanować jakąś jednostkę rybacką. Komandosi dostaliteż nowy sprzęt –„sleeping beauty”, czyli jednoosobowe motorowepodwodne kanoe. Zanurzały się one na głębokość15 metrów i miały zasięg 40 mil morskich.Operacja „Rimau” rozpoczęła się 11 września 1944 roku, gdybazę morską Garden Island koło Perthu opuścił brytyjski okrętpodwodny HMS „Porpoise”, który zabrał 23 komandosów.Wśród nich było sześciu weteranów operacji „Jaywick” – awansowanyna podpułkownika Lyon, komandor porucznik DavidDavidson, kapitan Robert Page oraz marynarze Walter Falls,NUMER 9 | wrzesień 2013 | POLSKA ZBROJNA95