Polska Zbrojna - Ministerstwo Obrony Narodowej

horyzontyanna dąbrowska (3)Prochypoległychekshumowanodo Szczecinkaze 143miejscowościi pobojowiskdziemy tam między innymi Siemczyno, Stare Drawsko czyRzepowo. Na zbiorowych grobach radzieckich położono tablicez odwzorowaną czerwoną gwiazdą, a na polskich – z wizerunkiembiałego orła.Wzniesiono też kamienny pomnik ku czci poległych żołnierzyobu narodów. Jego autorami byli plastycy Melchior Zapolniki Ryszard Grodzki. Obaj artyści zaprojektowali również pomnikBraterstwa Broni na cmentarzu komunalnym w Koszalinie.Monument w Szczecinku, przedstawiający stylizowanyzłamany łuk i figurę żołnierza, ma symbolizować przełamaniepierścienia umocnień Wału Pomorskiego. Widnieje na nim teżnapis: „Bohaterskim żołnierzom Armii Radzieckiej i WojskaPolskiego poległym o wyzwolenie Ziemi Szczecineckiej1945”. Obelisk uroczyście odsłonięto w 1966 roku w obecnościdowódców Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej.Kolejny duży remont cmentarza zakończono w 2004 roku.Władze miejskie Szczecinka podpisały wówczas umowęz ambasadą Federacji Rosyjskiej w sprawie remontu obiektówcmentarnych. Zgodnie z tym dokumentem strona rosyjskaprzekazała władzom miejskim kilkadziesiąt tysięcy złotych,które w większości pokryły koszty remontu. Wyłożono wówczasścieżki barwioną kostką betonową oraz oczyszczonoi odnowiono tablice z godłami państwowymi i nazwiskamipoległych. Kilka poddano gruntowniejszej naprawie.Dziś na wojennym cmentarzu przy ulicy Władysława Cieślakana powierzchni blisko 0,35 hektara znajdziemy 22 zbiorowemogiły przykryte płytami nagrobnymi. Nazwiska nanich pogrupowano według miejscowości, z których ekshumowanopoległych. Wojskowe kwatery są ładnie zaprojektowane,uporządkowane, zadbane i obsadzone krzewami. To zasługaurzędu miasta w Szczecinku, do którego obowiązków należyutrzymanie grobów i cmentarzy wojennych na tereniemiasta. W jego imieniu nekropolią zarządza przedsiębiorstwogospodarki komunalnej.Lotnicy znad WarszawyNa tym cmentarzu znajdziemy też inny wojskowy akcent.Tuż obok kaplicy ulokowano symboliczną kwaterę żołnierzyArmii Krajowej. Ustawiono na niej cztery czarne tablice. Naśrodku umieszczono płytę w hołdzie żołnierzom AK poległymi pomordowanym w czasie wojny przez gestapo, NKWDi UB. Kolejna tablica, pod którą znalazła się ziemia z pól bitewnychWileńszczyzny, poświęcona jest żołnierzom tamtejszegookręgu AK oraz osobom zamordowanym i zmarłymw sowieckich łagrach. Członkowie szczecineckiego kołaŚwiatowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej ufundowaliteż w 2000 roku płytę upamiętniającą poległych organizatorówi żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego. Z boku jestjeszcze jedna tablica – ku czci represjonowanych politycznieżołnierzy górników okręgu koszalińskiego.Ostatnim wojskowym pomnikiem na cmentarzu w Szczecinkujest mogiła pięciu lotników amerykańskich. Według informacjiurzędu miasta ich transportowy samolot DakotaDC-3 został zestrzelony we wrześniu 1944 roku. Piloci wracalipo zrzutach zaopatrzeniowych dla powstańców warszawskich.Maszyna rozbiła się w pobliżu lotniska polowegow podszczecineckich Wilczych Laskach. Członków załogipochowano pierwotnie w tej miejscowości, a w 1971 rokuekshumowano na cmentarz komunalny w Szczecinku.O tym grobie władze miasta poinformowały w ubiegłymroku grupę Amerykanów z Biura do spraw Jeńców Wojennychi Osób Zaginionych Departamentu Obrony USA, którzyposzukiwali w naszym kraju szczątków swoich żołnierzy poległychw czasie II wojny światowej.Obelisk na grobie Amerykanów wykonano z dwóchumieszczonych na sobie głazów i zaopatrzono w tablicę z napisem:„W śmierci bohaterskiej młodych lotników chwałaPolski trwać będzie po wsze czasy. Lotnikom alianckim wracającymznad walczącej Warszawy poległym w 1944 roku.Mieszkańcy Szczecinka”. Nad nim umieszczono płaskorzeźbęprzedstawiającą walczącą Warszawę. Na niebie nad powstańcamiwidać alianckie samoloty i spadochrony ze zrzutami.Autorem pomnika jest artysta plastyk Zygmunt Wujek,projektant na przykład Cmentarza Wojennego w Kołobrzegu.Amerykańską kwaterę niełatwo jest znaleźć, mieści się bowiemwśród gęstych iglaków. Warto jednak jej poszukać, boznajduje się u nas niewiele grobów amerykańskich sojusznikówz czasów II wojny.•NUMER 9 | wrzesień 2013 | POLSKA ZBROJNA115