Prasa hydrauliczna krawędziowa

Prasa hydrauliczna krawdziowaPrasa hydrauliczna krawdziowa przeznaczona jest do prostoliniowegogicia arkuszy blach metalowych lub materiauskadajcego si czciowo z metalu lub innych materiaów,jak tektura i tworzywa sztuczne. W prasie górnotokowej przemieszczasi suwak – odwrotnie ni w prasie dolnotokowej,w której przemieszcza si stó. Energia przekazywana ruchomymczciom narzdzi jest efektem wytworzonego cinieniahydrostatycznego. Cykl pracy prasy obejmuje wszystkie stanypodczas przejcia suwaka z belk z pooenia wyjciowego(zwykle górnego zwrotnego punktu – oznaczanego skrótem:GZP) do dolnego zwrotnego punktu (DZP) i z powrotemdo pooenia zatrzymania. Punkty zwrotne wyznaczaj GZP– koniec ruchu otwierajcego prasy (pooonego w prasiegórnotokowej najdalej od matrycy) i DZP – koniec ruchu zamykajcegoprasy (pooonego w prasie górnotokowej najbliejmatrycy). Prasy krawdziowe wyposaone s z przoduw nastawne wsporniki blachy, a z tyu w zderzaki.Zagroenia i ich lokalizacja Mechaniczne:– odciciem, zgnieceniem, uderzeniem w przestrzeni roboczej(suwak – podczas ruchu roboczego lub w przypadkugrawitacyjnego opadania, poduszka cigowa,czci przyrzdów, wyrzutniki wyrobów itp.);– wpltaniem, pochwyceniem, zgnieceniem przez ruchomeelementy napdu (silnik, ukad napdowy, wyposa-enie hydrauliczne, pneumatyczne itp.);– upadkiem i wyrzuceniem czci przyrzdów, przedmiotówobrabianych, odpadów itp.;– wytryskiem pynów pod wysokim cinieniem (systemyhydrauliczne).1091181 – System hydrauliczny;2 – Osona boczna;3 – Kurtyna wietlna;4 – Korpus;5 – Narzdzia;6 – Wspornik materiau;76Belka7 – Zderzak tylny;8 – Peda;9 – Skrzynka elektryczna;10 – Pulpit sterujcy;11 – Cylinder prasy. Poraeniem prdem elektrycznym – elementy pod napiciempodczas normalnej pracy (dotyk bezporedni) lub mogceznale si pod napiciem wskutek uszkodzenia (dotykporedni); Haasem; Drganiami; Substancjami szkodliwymi – ukady hydrauliczne lubpneumatyczne, materiay stosowane podczas obróbki; Zaniedbaniem zasad ergonomii – wymuszona pozycjaciaa w czasie pracy, monotypia i monotonia.1Stó5243Wymagania i dziaania dostosowawczeWymaganieDziaania dostosowawczeElementy sterownicze Elementy sterownicze, które maj wpyw nabezpieczestwo pracowników, powinny by widocznei moliwe do zidentyfikowania oraz odpowiedniooznakowane (§ 9 ust. 1 1 ). Elementy, o których mowa w ust. 1, powinnyby usytuowane poza strefami zagroenia w takisposób, aby ich obsuga nie powodowaa dodatkowychzagroe; nie mog one stwarza takePrasa hydrauliczna powinna by wyposaona w elementy sterownicze douruchamiania, zatrzymywania normalnego silnika i elementów wykonawczych,zatrzymywania awaryjnego, wyboru rodzaju pracy (skoki pojedynczelub cykl automatyczny) i sterowania (rczne, none) oraz sterowaniazaworami i regulatorami ukadu hydraulicznego.Usytuowanie i identyfikacjaElementy do uruchamiania i zatrzymywania prasy powinny: by umieszczone poza strefami zagroenia, w polu widzenia operatora;ul6_prasa-hydrauliczna-bch.indd 1 2008-11-24 13:04:14

WymaganieDziaania dostosowawczeElementy sterownicze cd.jakichkolwiek zagroe w zwizku z przypadkowymzadziaaniem (§ 9 ust. 2). by moliwe do zidentyfikowania przez:– kodowanie barwami: uruchamianie – zielona lub biaa; zatrzymanie– czerwona lub czarna; resetowanie – niebieska, biaa, szara lubczerwona (dozwolona), zielona nie powinna by stosowana; zatrzymanieawaryjne – wycznie czerwona na ótym tle;– oznakowanie piktogramami bd w inny sposób.Ochrona przed zagroeniami Przyciski do uruchamiania nie powinny wystawa ponad obudow lubpowinny by osonite (konierzem) bd umieszczone we wgbieniach;peday – obudowanie tak, aby dostp do nich by moliwy tylko z jednejstrony i tylko jedn stop; przeczniki wielopooeniowe wyboru rodzajupracy lub systemu ochrony – przeczalne za pomoc specjalnego kluczalub po wprowadzeniu hasa itp.; pulpity przestawne powinny by zabezpieczoneprzed przypadkowym przemieszczeniem i niezamierzonym zadziaaniemna elementy sterownicze. Elementy sterownicze powinny mie gadkie powierzchnie i zaokrglonekrawdzie. Opór elementów sterowniczych nie powinien by mniejszy od 5 N. Pulpity przestawne lub podwieszane powinny by stabilne i pewniepodparte – zabezpieczenie przed przypadkowym przemieszczeniemi niezamierzonym zadziaaniem na elementy sterownicze.Ukad sterowania Ukady sterowania maszyn powinny zapewniabezpieczestwo i by dobierane z uwzgldnieniemmoliwych uszkodze, defektów oraz ogranicze,jakie mona przewidzie w planowanychwarunkach uytkowania maszyny (§ 11). Sprawdzi czy w trakcie uytkowania maszyny wystpoway uszkodzeniaw ukadzie sterowania, prowadzce do niespenienia lub niewaciwegospeniania okrelonych funkcji, np. niezadziaanie lub niewaciwezadziaanie po uaktywnieniu elementu sterowniczego, zakócenia w dzia-aniu urzdze blokujcych, ochronnych oraz nadzorujcych GZP i grawitacyjneopadanie suwaka. Zatrzymywanie awaryjne – pierwszestwo przed innymi funkcjami wewszystkich rodzajach pracy oraz zatrzymywanie wszystkich niebezpiecznychruchów. Sprawdzi czy w razie uszkodzenia elementów zwizanych z bezpieczestwemw urzdzeniach ochronnych, takich jak UOE jako AUO, osonyblokujce wczeniej otwierane lub w urzdzeniach sterowania oburcznegobd w systemach sterowania nie jest moliwe niezamierzone uruchomienieoraz zainicjowanie nastpnego cyklu pracy – do czasu usuniciauszkodzenia, a powinno by:– zapewnione zachowanie funkcji bezpieczestwa urzdzenia ochronnego,– moliwe zatrzymanie prasy podczas niebezpiecznego ruchu,– moliwe zatrzymanie prasy natychmiast – podczas niebezpiecznejfazy ruchu zamykania, a najpóniej (np. uszkodzenie poza faz ruchuzamykajcego) przed zakoczeniem cyklu pracy.W tym celu elementy systemów sterowania odpowiedzialne za bezpieczestwopowinny spenia wymagania kategorii 4 – wg PN-EN 13849-1,a elementy odpowiedzialne za funkcje wczania i wyczania powinnyby objte ukadami redundancji i nadzorowania, np. jeli usterka wystpiw jednym z dwóch kanaów systemu sterowania, to drugi sprawny kanaprzejmuje te funkcje. Urzdzenia oburczne sterujce – do ustawiania narzdzi, obsugismarowania – powinny odpowiada typowi II wg tablicy 1 PN-EN 574.Sprawdzi czy nie jest moliwe uruchomienie elementów sterowania: jednrk, rk i okciem tego samego ramienia, przedramieniem lub okciemi inn czci ciaa.– 2 –ul6_prasa-hydrauliczna-bch.indd 2 2008-11-24 13:04:14

WymaganieDziaania dostosowawczeUkad sterowania cd. W celu umoliwienia interwencji w strefie narzdziowej (ustawienieprzedmiotu obrabianego w odpowiedniej pozycji przed operacj gicialub podparcia podczas tej operacji itp.), ukad sterowania powinien zapewniafunkcj automatycznego zatrzymania skoku, po którym dalszyruch powinien odbywa si tylko po uaktywnieniu urzdzenia sterujcegopodtrzymywanego z ma prdkoci zamykania (10 mm/s). Poczenieww. urzdze ochronnych z elementami systemu sterowania prasy odpowiedzialnymiza bezpieczestwo nie powinno by oparte wycznie najednym przekaniku. Sprawdzi czy przy wielopooeniowym przeczniku rodzajów pracy,sposobów sterowania lub systemów ochrony:– obwody kadego nieuywanego pooenia sa odczone przez przymusowerozwarcie styków albo ukady z redundancj i nadzorowaniem;– jest niemoliwe wykonanie skoku, jeli element przeczajcy znajdujesi w pooeniu porednim.UWAGA: peda nony moe by uywany jako urzdzenie sterujce podtrzymywaneprzy zastosowaniu duej prdkoci skoku zamykania i aktywnymAUO lub przy maej prdkoci zamykania ( 10 mm/s). W przypadku modyfikacji ukadu sterowania, naley zapewni jego zgodnoz wymaganiami PN-EN 693; wówczas zastosowanie elektroczuychurzdze ochronnych (UOE) z aktywnymi optoelektronicznymi urzdzeniamiochronnymi (AUO) w postaci kurtyn wietlnych oraz oson blokujcychi sterujcych z ryglowaniem i urzdze sterowania oburcznego przy obsudzeprodukcyjnej – wymaga ukadu kategorii 4 wg PN-EN 13849-1.Uruchomienie maszyny Uruchomienie maszyny powinno by moliwetylko poprzez celowe zadziaanie na przeznaczonydo tego ukad sterowania (§ 12 ust. 1). Wymagania, o których mowa w ust. 1, stosujesi do:– ponownego uruchomienia maszyny po jejzatrzymaniu, bez wzgldu na przyczyn zatrzymania(§ 12 ust. 2 pkt 1);– sterowania, w przypadku znaczcych zmianw parametrach pracy maszyny, w szczególno-ci prdkoci i cinienia, o ile ponowne uruchomienielub zmiana w jej parametrach pracystwarzaj zagroenia (§ 12 ust. 2 pkt 2). Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje si do ponownegouruchomienia lub zmian parametrów pracy maszyny,o ile s spowodowane prawidowym cyklem roboczymurzdzenia automatycznego (§ 12 ust. 3). Wykonanie skoku przez pras powinno by moliwe po celowym zadziaaniuna elementy sterownicze. Dotyczy to jej uruchomienia w szczególnocipo:– zmianie rodzaju pracy, systemu sterowania lub systemu ochrony;– zamkniciu osony blokujcej (po jej otwarciu z rónych przyczyn);– rcznym zresetowaniu (przywrócenie gotowoci do pracy) po zadziaaniusystemu bezpieczestwa (np. w wyniku otwarcia osonyblokujcej, przerwania pola ochronnego kurtyny wietlnej);– ustpieniu zakóce w zasilaniu energi;– usuniciu mechanicznego urzdzenia podtrzymujcego suwak. W przypadku zastosowania wicej ni jednego urzdzenia wczajcego,ruch roboczy moe nastpi tylko przy jednoczesnym uaktywnieniuwszystkich tych urzdze.Zatrzymanie normalne Maszyny wyposaa si ukad sterowania przeznaczonydo cakowitego i bezpiecznego ich zatrzymywania(§ 13 ust. 1). Ukad sterowania przeznaczony do zatrzymywaniamaszyny powinien mie pierwszestwoprzed ukadem sterowania przeznaczonym do jejuruchamiania (§ 13 ust. 3).Ukad sterowania zatrzymaniem prasy powinien by nadrzdny w stosunkudo ukadu jej uruchamiania.– 3 –ul6_prasa-hydrauliczna-bch.indd 3 2008-11-24 13:04:14

WymaganieDziaania dostosowawczeZatrzymanie awaryjne Ze wzgldu na zagroenia, jakie stwarzaj maszyny,w zalenoci od czasu ich zatrzymywania, wyposaasi je w urzdzenia zatrzymania awaryjnego(§ 14 ust. 1).Element sterowniczy urzdzenia wyczania awaryjnego powinien mieksztat grzybka barwy czerwonej. Sygna zatrzymania awaryjnego powinienby nadrzdny w stosunku do pozostaych sygnaów sterujcych.Urzdzenie wyczania awaryjnego powinno powodowa zatrzymaniewszystkich niebezpiecznych ruchów prasy.Jeeli prasa jest sterowana za pomoc pulpitu odczalnego, to urzdzeniewyczania awaryjnego powinno znajdowa si na maszynie, a nie natym pulpicie.Ochrona przed zagroeniami powodowanymi spadajcymi i wyrzucanymi przedmiotami Maszyny wyposaa si w rodki ochrony przedzagroeniami spowodowanymi emisj lub wyrzucaniemsubstancji, materiaów i przedmiotów (§ 14ust. 2). Maszyny stwarzajce ryzyko upadku przedmiotówlub ich wyrzucenia wyposaa si w rodkiochrony odpowiednie do wystpujcego ryzyka(§ 14 ust. 3).Zastosowanie oson zapobiegajcych nastpstwom odrzucania i spadaniaprzedmiotów, a take wytrysku pynów pod cinieniem w przypadkuuszkodzenia przewodów.Stateczno Maszyny oraz ich czci, o ile jest to koniecznedla zapewnienia bezpieczestwa i zdrowia pracowników,mocuje si za pomoc odpowiednichzaczepów lub innych podobnych urzdze w celuzapewnienia ich statecznoci (§ 15 ust. 1). Zamocowanie prasy do podoa bezporednio lub z wykorzystaniem elementówwibroizolacyjnych – za pomoc rub (przez otwory w korpusie). Zastosowanie rodków chronicych przed niekontrolowanym grawitacyjnymopadniciem belki (rodki mechaniczne, rozwizania ukadu sterowania– elektryczne, hydrauliczne lub ich kombinacje).Ochrona przed nastpstwami oderwania lub rozpadnicia si czci maszyn Jeeli wystpuje ryzyko oderwania lub rozpadniciasi czci maszyn powodujce zagroeniedla bezpieczestwa i zdrowia pracowników, pracodawcapowinien zastosowa odpowiednie rodkiochronne (§ 15 ust. 2).Narzdzie powinno by zabezpieczone przed wypadniciem przezodpowiednie uksztatowanie czci chwytowej, a nie tylko przez wykorzystaniewystpujcych si tarcia.Zastosowane w prasie elementy zczne (np. ruby, nakrtki) lubpoczenia klejone powinny by tak wykonane, by uniemoliwione byopoluzowanie si narzdzi i czci maszyny.Ochrona przed zetkniciem z elementami ruchomymi W przypadku wystpienia ryzyka bezporedniegokontaktu z ruchomymi czciami maszyn, mogcegopowodowa wypadki, stosuje si osonylub inne urzdzenia ochronne, które zapobiegaybydostpowi do strefy zagroenia lub zatrzymywa-yby ruch czci niebezpiecznych (§ 15 ust. 3). Osony i urzdzenia ochronne (§ 15 ust. 4):– powinny mie mocn (trwa) konstrukcj (§15 ust. 4 pkt 1);– nie mog stwarza zagroenia (§ 15 ust. 4pkt 2);– nie mog by atwo usuwane lub wyczaneze stosowania (§ 15 ust. 4 pkt 3);– powinny by usytuowane w odpowiedniejodlegoci od strefy zagroenia (§ 15 ust. 4pkt 4);– nie powinny ogranicza pola widzenia cyklupracy urzdzenia (§ 15 ust. 4 pkt 5);Elementy ruchome w strefie roboczej (narzdziowej)Urzdzenia ochronne powinny by dobrane stosownie do rodzaju pracy,sposobu sterowania. Uwzgldnia si nastpujce rodzaje pracy:– cykl pojedynczy z rcznym podawaniem lub odbieraniem;– cykl automatyczny z rcznym podawaniem lub odbieraniem;– cykl automatyczny realizowany wycznie z automatycznym podawaniemi odbieraniem.Ochron naley zapewni za pomoc nastpujcych rodków lub ichkombinacji:a) narzdzi zamknitych – o konstrukcji wykluczajcej dostp dostrefy narzdziowej – przez zachowanie odpowiednich odlegocibezpieczestwa zgodne z PN-EN 294 i PN-EN 349;b) oson staych – wg PN-EN 953;c) oson blokujcych z ryglowaniem lub bez (PN-EN 953; PN-EN1088; PN-EN 13849-1);– 4 –ul6_prasa-hydrauliczna-bch.indd 4 2008-11-24 13:04:14

WymaganieDziaania dostosowawczeOchrona przed zetkniciem z elementami ruchomymi– powinny umoliwia wykonywanie czynnocimajcych na celu zamocowanie lub wymianczci oraz umoliwia wykonywanie czynno-ci konserwacyjnych, pozostawiajc jedynieograniczony dostp do obszaru, gdzie pracama by wykonywana, w miar moliwoci bezzdejmowania oson i urzdze zabezpieczajcych(§ 15 ust. 4 pkt 6);– powinny ogranicza dostp tylko do niebezpiecznejstrefy pracy maszyny (§ 15 ust. 4pkt 7).Zastosowane rodki powinny chroni wszystkie osobymajce dostp do strefy narzdziowej podczasprodukcji, konserwacji, czyszczenia, ustawiania i innychwykonywanych tam czynnoci.d) oson sterujcych z ryglowaniem lub bez (PN-EN 953; PN-EN1088; PN-EN 13849-1);e) oson blokujcych wczeniej otwieranych z ryglowaniem lub bez(PN-EN 953; PN-EN 1088; PN-EN 999);f) urzdze ochronnych elektroczuych (UOE) z aktywnymi urzdzeniamioptoelektronicznymi (AUO) w postaci kurtyn wietlnych –odlegoci bezpieczestwa wg PN-EN 999;g) urzdze oburcznego sterowania (PN-EN 574; PN-EN 999);h) urzdze sterujcych podtrzymywanych i spowolnionej prdko-ci zamykania (mniej ni 10 mm/s) – przy ustawianiu narzdzi.Osony i urzdzenia ochronne powinny by dobrane zgodnie z wymaganiamiujtymi w tablicach zamieszczonych w PN-EN 693.Powysze rodki ochronne powinny chroni take przed zagroeniami oddodatkowych urzdze podajcych i odbierajcych stanowicych integralncz prasy.UWAGA: przy rcznym podawaniu lub odbieraniu, ochrona przed dostpemdo strefy narzdziowej nie powinna polega wycznie na zastosowaniunarzdzi zamknitych lub oson staych – za wyjtkiem, gdy s oneczciami prasy przeznaczonymi do jednego, konkretnego zastosowania;naley je stosowa w kombinacji z przynajmniej jednym z urzdze wymienionychw f lub g. Przy stosowaniu urzdze ochronnych elektroczuych i urzdze sterowaniaoburcznego, a take innych urzdze ochronnych ograniczajcychdostp tylko z przodu prasy, naley stosowa:– z boków: osony blokujce z ryglowaniem (wg PN-EN 12622 i PN-EN 1088, zblokowane z systemem sterowania prasy z pojedynczymcznikiem pooeniowym przeczanym mechanicznie – otwieraniezestyku w trybie wymuszonego rozwarcia);– z tyu: osony blokujce z ryglowaniem lub osony blokujce w poczeniuz osonami staymi; UOE z AUO.UWAGA: UOE z AUO i urzdzenia oburcznego sterowania, powinny bytak zlokalizowane, by operator nie zdy sign do strefy narzdziowejprzed ustaniem ruchu niebezpiecznego. Dane do obliczenia odlegocibezpieczestwa: cakowity czas reakcji zatrzymujcego si suwaka i prdkoruchu operatora okrela si z uwzgldnieniem czasu zatrzymania sisuwaka (dobiegu) – wg PN-EN 999 i PN-EN 693.Elementy napdu oraz dodatkowe urzdzenia Elementy napdu – naley osoni, stosujc przynajmniej jedno z niejwymienionych rozwiza:– osony stae – jeeli dostp do elementów chronionych jest wymaganyraz lub rzadziej na zmian;– ruchome osony blokujce – jeeli dostp do elementów chronionychjest wymagany czciej ni raz na zmian;– osony blokujce z ryglowaniem i opónionym odryglowaniem – je-eli niebezpieczny ruch do elementów chronionych nie zostaby zatrzymanyprzed dosigniciem operatora do strefy niebezpiecznej; Dodatkowe urzdzenia – osoni (zastosowanie co najmniej jednegoz wyej wymienionych rozwiza) lub zabezpieczy UOE z AUO.Dobór rodzaju oson – wg PN-EN 953; dobór urzdze blokujcych i ryglujcych– wg PN-EN 1088; okrelenie pooenia oson wzgldem elementówchronionych (dobór odlegoci bezpieczestwa) – wg PN-EN294, a UOE z AUO wg PN-EN 999.– 5 –ul6_prasa-hydrauliczna-bch.indd 5 2008-11-24 13:04:14

WymaganieDziaania dostosowawczeOwietlenie miejsc i stanowisk pracy lub konserwacji Miejsca i stanowiska pracy lub konserwacji maszynodpowiednio owietla si, stosownie do wykonywanychczynnoci (§ 16 ust. 1).Jeli owietlenie ogólne nie zapewnia na stanowisku pracy wymaga PN-EN 12464-1, to naley zastosowa owietlenie miejscowe, które wspólniez ogólnym, zapewni spenienie tych wymaga. Do dowietlania miejsckonserwacji i obsugi technicznej mona stosowa lampy przenone.Bezpieczestwo przy konserwacji maszyn Wykonywanie prac konserwacyjnych powinnoby moliwe podczas postoju maszyny. Jeeli jest toniemoliwe, w celu wykonania tych prac stosuje siodpowiednie rodki ochronne albo prace te wykonujesi poza strefami niebezpiecznymi (§ 17 ust. 1). Jeeli nie ma moliwoci zastosowania urzdze umoliwiajcych ruchbelki podczas ustawiania, konserwacji i smarowania przy niedziaajcychosonach i urzdzeniach ochronnych, to naley zapewni przynajmniejjedno z niej wymienionych urzdze:– urzdzenie sterujce podtrzymywane w poczeniu z ma prdko-ci zamykania ( 10 mm/s);– urzdzenie oburcznego sterowania w poczeniu z ma prdko-ci zamykania ( 10 mm/s) lub ograniczeniem tego ruchu;– urzdzenie krokowe (ograniczajce ruch belki – do 6 mm/1 krok).UWAGA: konstrukcja urzdze oburcznego sterowania i urzdze sterujcychpodtrzymywanych – stosowanych do ustawiania narzdzi, powinnawyklucza moliwo ich zastosowania w normalnym cyklu produkcyjnym. Rcznie nastawiane urzdzenia podajce, wsporniki i zderzaki powinnyby tak skonstruowane, by ich regulacja moga si odbywa przy nieruchomejbelce i wyczonym napdzie.Odczanie od zasilania Maszyny wyposaa si w atwo rozpoznawalneurzdzenia suce do odczania od ródeenergii; ponowne przyczenie maszyny do ródeenergii nie moe stanowi zagroenia dla pracowników(§ 18 ust. 1 pkt 1).Urzdzeniem odczajcym pras od zasilania powinien by rozcznikizolacyjny (speniajcy wymagania PN-IEC 60947-3). Rozcznik gównypowinien wyrónia si barw, mie tylko jedno pooenie otwarciai zamknicia, odpowiednio oznaczone (O,I). Zewntrzny element do uruchamianiacznika (np. pokrto) powinien umoliwia jego zaryglowanielub zamknicie w pozycji otwarcia.Ochrona przed zagroeniami prdem elektrycznym Maszyny odpowiednio zabezpiecza si w celuochrony pracowników przed zagroeniami wynikajcymiz bezporedniego lub poredniego kontaktuz energi elektryczn (§ 19 pkt 3).Zastosowanie rodków ochrony przeciwporaeniowej, zarówno przed dotykiembezporednim, jak i porednim oraz przecieniem.Dostp do wyposaenia elektrycznego maszyny osobom nieupowanionympowinien by uniemoliwiony przez zastosowanie rodków wymagajcychuycia specjalnych narzdzi (np. klucza). Obudowy wyposaeniaelektrycznego powinny zapewni wymagany stopie ochrony przed wnikaniempyów i cieczy (IP54 wg PN-EN 60529).Ukad sterowania prasy powinien by zasilany z transformatora.Zastosowanie ukadów pocze ochronnych, wykluczajcych poczeniew maszynie z przewodem neutralnym – jeeli wystpuje. Odpowiednieoznakowanie elementów wyposaenia elektrycznego. Umieszczenie naobudowie prasy znaku „byskawicy”.Schemat wyposaenia elektrycznego umieszczony wewntrz obudowylub niezwocznie dostpny.1Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 padziernika 2002 r. w sprawie minimalnych wymaga dotyczcych bezpieczestwa i higienypracy w zakresie uytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. Nr 191, poz. 1596 z pón. zm.).Opiniodawca: Józef Gierasimiuk – Centralny Instytut Ochrony Pracy – Pastwowy Instytut Badawczy– 6 –ul6_prasa-hydrauliczna-bch.indd 6 2008-11-24 13:04:14