ZESPÓŁ METOD BADANIA PRACY

Technika ta możliwa jest do zastosowania wówczas,gdy:• normatywy czasowe są wyznaczone,• analizowane operacje składają się z takich samychelementów, jakie występowały w robotachpoprzednio obliczanych. Przy wyznaczaniu czasówsyntetycznych dla powtarzalności wyników istotnejest, aby metody wykonania, narzędzia pracy iwarunki, w jakich ona przebiega, były identyczne.Przy ustalania czasu trwania prac metodąanalityczno-obliczeniową podstawowym punktemwyjścia jest założenie, iż każdą operację możnapodzielić na elementy, których różnorodność jestograniczona i które są od siebie niezależne, alemogą być sumowane. Przy ustalaniu czasusyntetycznego występują trzy rodzaje elementów:• identyczne dla różnych rodzajów robót,• podobne, ale różniące się w praktyce pewnymiistotnymi parametrami,• wyróżnione, których czas trwania wyznacza się napodstawie danych technologicznych. Zależy onwyłącznie od fizycznych lub technicznychwłasności materiału bądź procesu.Synteza czasów dla ustalenia normy pracy polega naprzyjęciu i zsumowaniu normatywów poszczególnychelementów pracy wchodzących w skład analizowanejoperacji i z danych z tablic normatywów dla typowychczynności pomocniczych: czasu przygotowawczozakończeniowego,czasu obsługi oraz dodatkówczasowych na odpoczynek i potrzeby fizjologiczne.wspólną wszystkich systemów jest to, że:• powstały one jako metody ustalania wartości czasuna podstawie ruchów człowieka;• w swych założeniach opierają się na teorii ruchówelementarnych F.B. Gilberhta i w podzialemikroruchów nawiązują do therbilgów, choć na ogółskładają się z mniejszej liczby elementów;• mają podobny sposób wykorzystania przez analizęruchów i czasów, zakodowanie wyników analizy,syntezę normatywów czasów elementarnychwskutek czego uzyskuje się czas trwania operacji;• składają się z opisu ruchów, tablic wartościczasowych dla zdefiniowanych ruchów i zbioruprzepisów stosowania tabel. Różni je natomiastliczba wytypowanych ruchów elementarnych orazliczba czynników, od których zależy czas wykonaniaruchów.Technika opracowywania norm czasu z wykorzystaniemmetody analityczno-obliczeniowej ma szereg zalet, doktórych można zaliczyć przede wszystkim znaczniemniejszą pracochłonność przy ustalaniu wartościczasowych robót. Charakteryzuje ją także większadokładność, która jest z reguły wymagana dodokonywania pomiarów przy tworzeniu normatywówopracowanych dla najlepszego sposobu wykonaniaoperacji. Pozwala ona również na szybkie ustalenieczasów trwania operacji dla potrzeb jej organizowania,np. dla harmonizowania prac zespołowych,synchronizacji pracy w liniach potokowych, planowanieprodukcji i kalkulacji kosztów.6.5. Badanie metod pracyTak jak to było już wspomniane, badanie metod pracy ma na celu rejestrację i analizęsposobów wykonywania danej pracy w celu opracowania i wdrożenia ulepszonych metodpracy. Natomiast mierzenie pracy, to (w uproszczeniu) badanie metod pracy wyrażone wkategoriach czasowych. Wykonywane jest ono zazwyczaj po badaniu metod pracy. 70Badanie może być prowadzone przez zespół spoza usprawnianej firmy (konsultancizewnętrzni) lub pochodzący z danej firmy (konsultanci wewnętrzni). Konsultanci zewnętrznimogą pełnić m.in. następujące role: badaczy (analityków), nauczycieli (wykładowców,trenerów), doradców, współtwórców zmian (podejście Organisational Development),projektantów zmian. 71 Dla dobrego przeprowadzenia badania przez konsultantówzewnętrznych, konieczne jest udane ich współdziałanie z kierownictwem i personelem firmy.Rozwijając myśl zawartą na początku niniejszego rozdziału, istnieją dwa główne podejściastosowane w badaniu pracy, jeśli chodzi o wybór przedmiotu badania:70 W przeprowadzonym przez autorów wraz zespołem badaniu w małych firmach, badanie metod byłoprowadzone razem z mierzeniem pracy. Będzie to miało odzwierciedlenie w połączeniu występującychzazwyczaj odrębnie opisów tych badań, co zostało przyjęte i utrzymane w dalszych fragmentach książki.71 Por. szerzej np.: J. Antoszkiewicz, Firma …, jw., ss. 225-234.84