Təbii fəlakətlər riskinin azaldılması üzrə müəllimlər üçün metodik ...

Alınmış tapşırıqların yoxlanması üçün suallar1. Təhlükəli təbiət hadisəsi nəyə deyilir?2. Təbii fəlakətin tərifi ni verin.3. Təhlükəli təbiət hadisəsi ilə təbii fəlakət arasında fərq nədir?4. “Təbii fəlakət” və “təbii xarakterli fövqəladə hal” kimi anlayışlar müqayisə etmək olarmı?5. Yaşadığınız region üçün ən çox ehtimal edilən təbii xarakterli fövqəladə hallar hansılardır?Materialın möhkəmləndirilməsi. İctimai layihə. Əldə edilmiş biliklərin möhkəmləndirilməsiüçün aşağıdakı mövzular üzrə ictimai layihə və ya auditoriyadankənar istənilən praktiki tapşırıq(esse, məqalə yazmaq, fi lm çəkmək və s.) reallaşdırıla bilər: “Fövqəladə hal”, “Təhlükəlivəziyyət”, “Təbii fəlakət”.Əsas anlayışlarFövqəladə hal (FH) – insan tələfatına, insanların səhhətinə, ətraf mühitə və təsərrüfatobyektlərinə zərər vurulmasına, əhəmiyyətli maddi itkilərə və əhalinin həyat fəaliyyəti şərtlərininpozulmasına səbəb olmuş və ya səbəb ola biləcək qəza, fəlakət, hər hansı bədbəxt hadisənəticəsində müəyyən ərazidə yaranmış şərait.Təbii xarakterli fövqəladə hal – təbii fəlakətlərin (zəlzələ, sel, qar uçqunu, daşqın və s.),təbii yanğınların, epidemiyaların və epizootiyaların, kənd təsərrüfatı bitkilərinin və meşələrinxəstəlik və ziyanvericilərə məruz qalmasının səbəb olduğu fövqəladə hallar.Texnogen xarakterli fövqəladə hal – sənaye, nəqliyyat və digər qəzaların, yanğınların(partlayışların), güclü təsirli zəhərli, radioaktiv və bioloji təhlükəli maddələrin atılması (atılmasıtəhlükəsi) ilə müşayiət olunan qəzaların, bina və tikililərin qəfi l uçmasının, bəndlərin yuyulubaparılması, elektroenerji və kommunikasiya sistemlərində, təmizləyici qurğularda qəzalarınsəbəb olduğu fövqəladə hallar.Fövqəladə hal zonası – fövqəladə halın ortaya çıxdığı müəyyən ərazi.Qəza – texnoloji prosesin pozulması, mexanizmlərin, avadanlığın və qurğuların zədələnməsi.Fəlakət – fövqəladə hala səbəb olan dağıdıcı hadisə.Təbii fəlakət – fövqəladə halın yaranmasına səbəb olmuş təbii fəlakət. Təbii fəlakətlərtələfat və dağıntının sayına görə qiymətləndirilirlər, yaşayış olmayan yerlərdə isə təbii mühitindağılması səviyyəsinə görə: relyefi n, bitkilərin, heyvanat aləminin, həmçinin əhatə olunanəraziyə görə.Təbii fəlakətlər bunları aid edirlər: vulkan püskürməsi, zəlzələ, sunami, yer sürüşməsi,uçqun, sel, qar uçqunu, daşqın, qasırğa, tayfun, burulğan, dolu, ildırım, meşə yanğınları vəs. Leysan, bərk qar yağması, şaxta, buz bağlama, və digər daimi müşahidə olunan hadisələrgözlənilmədən və qeyri-adi intensivlikdə baş verdikdə təbii fəlakət xarakteri alır.52 Təbii fəlakətlər riskinin azaldılması problemi üzrə müəllimlər üçün vəsait