TÉbii fÉlakÉtlÉr riskinin azaldÄ±lmasÄ± Ã¼zrÉ mÃ¼ÉllimlÉr Ã¼Ã§Ã¼n metodik ...

More documents

Recommendations

Info

GirişFövqəladə hallar müxtəlif amillərininsana və ətraf mühitə təsiri nəticəsindəinsan tələfatı və ağır zədələnmələrəgətirib çıxarır, böyük maddi və mənəvizərərlər vurur.Təbii fəlakətlər, qəza vəbədbəxt hadisələr nəticəsində dünyadainsan və maddi itkilərin statistikasıxüsusən də cəmiyyətin müasir inkişafmərhələsində sürətliartım meylinigöstərir.Təbii fəlakətlər zamanı, yanğınlar,qəzalar insanlar ətrafl arında başverən hadisə və hallara fərqli reaksiyaverirlər.Çoxları baş verənləri çaşqınlıqla, bəzən hətta məhkumluq hissi ilə qarşılayırlar və ya özlərinisakit aparır, inamla, öz gücünə əyilməz güvənlə və hadisələrin əlverişli nəticəsinə ümidləhərəkət edirlər. Lakin, təbii fəlakəti ancaq bu və ya digər şəraitdə necə davranmağı bilən insanonu inamla qarşılaya və bu halda yeganə düzgün qərarı qəbul edə bilər.Bunun üçün isə fövqəladə halın ortaya çıxma səbəblərini və xarakterini bilmək lazımdır. Buisə həmin halların bəzilərinin qarşısını almağa və ya onların dağıdıcı təsirini zəifl ətməyə imkanverəcəkdir. Bundan başqa, əvvəlcədən görülmüş tədbirlər təbii fəlakətlərin nəticələrinin aradanqaldırılması üzrə tədbirləri daha səmərəli həyata keçirməyə kömək edəcəklər.XX əsrin son 20 ili ərzində dünyada ümumilikdə 800 milyonda artıq insan (ildə 40 milyondanartıq) zərər çəkib, 140 min insan tələf olub, illik maddi zərər isə 100 milyard dollardan artıqtəşkil etmişdir.Qlobal problemlərin mövcudluğu ilə şərtlənmiş təhlükələr Azərbaycana da xasdır. Bununlabelə, təhlükələr ölkələrin əksəriyyətində olduğu kimi ölkənin səciyyəvi şəraitinə əsasənözünəməxsus şəkildə ortaya çıxırlar.Azərbaycan üçün bir çox təhlükəli təbii proseslərdən ən dağıdıcı olaraq əvvəllər olduğu kimizəlzələlər, yer sürüşmələri, sellər, daşqınlar qalmaqdadır. Azərbaycanın cənub və şərqindəkiərazilərin böyük hissəsi seysmik təhlükəyə məruz qalır. FHN-nin məlumatına əsasən mümküntələfat və maddi zərərin həcminə görə digər təbii fəlakətlərlə müqayisədə Azərbaycanda birinciyerdə zəlzələlər durur.Azərbaycan Respublikasının hökumətifövqəladə halların qarşısının alınması vəaradan qaldırılması problemlərinə dair birsıra qərarlar qəbul etmişdir:1.Dinc və müharibə dövrlərindəkifövqəladə hallarda Azərbaycan Respublikasındaəhalinin köçürülməsi haqqındaƏsasnamənin təsdiq edilməsi barədə”Azərbaycan Respublikası Nazirlər kabinetinin438 saylı qərarı, 6 avqust 1993-cüil tarixli;4 Təbii fəlakətlər riskinin azaldılması problemi üzrə müəllimlər üçün vəsait
2. Mülki Müdafi ə haqqındaAzərbaycan Respublikasının Qanunu№ 420-IQ№ 30 dekabr 1997-ci il;3. “Yanğın təhlükəsizliyi haqqında”Azərbaycan Respublikasının qanunu№ 313 –IQ 10 iyun 1997-ci il4. Azərbaycan RespublikasınınNazirlər Kabineti Mülki müdafi ənintəmin edilməsi haqqında Qərarı№ 193 25 sentyabr 1998-ci il tarixli;29 oktyabr 2010-cu il tarixdə“Təhsildə fəlakət riskinin azaldılmas”layihəsi çərçivəsində hazırlanmış Fəaliyyət planı UNICEF, Təhsil və Fövqəladə hallarNazirliklərinin rəhbərləri tərəfi ndən imzalanmışdır.HyoqoTədris və təhsil təbii fəlakət və fövqəladə hal şəraitində fəlakət riskinin azaldılması vəmüdafi ə üsulları üzrə zəruri məlumatların çatdırılmasında səmərəli alətlərdir.Müvafi q peşə hazırlığına və fəlakət riskinin azaldılması üzrə mövzuların ümumtəhsil proqramıfənlərinə daxil etməyə imkan verən səmərəli metodikalara sahib olmalı olan müəllim - trenerşagirdlərin tədrisi prosesində əhəmiyyətli rol oynayır.Bu vəsait müəllim-trenerlər, ümumtəhsil məktəb müəllimləri üçün işlənib hazırlanmış, təbiifəlakət və fövqəladə hal şəraitində fəlakət riskinin azaldılması problemləri üzrə tədris-metodikikompleksdir.Vəsaitdə təbii fəlakət riskinin azaldılmasıüzrə tədrisin əsas prinsipləri, təbiifəlakət riskinin azaldılmasında təhsilsisteminin rolu, vəsaitdən istifadə üzrəmetodiki rəhbərlik, interaktiv tədris metodları,təhsil proqramlarının monitorinqivə qiymətləndirilməsi, valideynlərləiş və “həmyaşıd-həmyaşıda” prinsipiüzrə öyrənmə öz əksini tapmışdır.Həmçinin vəsaitə aşağıdakı mövzularüzrə beş öyrədici modul daxiledilmişdir: “Fövqəladə Hallar”,“Zəlzələ”,“Daşqın”, “Yanğın”, “Sellər,yer sürüşmələri” – bunlar, şagirdlərintəhlükəsiz davranış üzrə biliklərinimöhkəmləndirməyə, fövqəladə hal şəraitində bilik və vərdişlərin formalaşdırılmasına imkanverən, fəlakət riskinin azaldılması problemləri üzrə işlənib hazırlanmış tematik məşğələlərdir.Vəsaitə mənbə materialları, lüğət, istifadə olunmuş və tövsiyə olunan ədəbiyyat siyahısı vəəlavələr daxil edilmişdir.Giriş5
Page 1 and 2: Təbii fəlakətlər riskinin azald
Page 3: ÖnsözƏlinizdə tutduğunuz təbi
Page 7 and 8: Su basması - sahədə sərbəst su
Page 9 and 10: Ekoloji təsirin qiymətləndirilm
Page 11 and 12: Yenidənqurma - mövcud strukturlar
Page 13 and 14: Davamlı inkişaf - gələcək nəs
Page 15 and 16: Fəlakət riskinin azaldılmasında
Page 17 and 18: 1 2 3 4 5M.1. Davranış və psixik
Page 19 and 20: 1 2 3 4 5M.2.Təbii Fəlakətlərd
Page 21 and 22: 1 2 3 4 57. Həyatibacarıqlaraəsa
Page 23 and 24: Uşaqlara, yeniyetmələrə və gə
Page 25 and 26: 6.Mini-mühazirəTəbii fəlakət z
Page 27 and 28: Uşaq hüquqları haqqında Konvens
Page 29 and 30: Tədrisin əsas prinsipləriTəbii
Page 31 and 32: 1. Rol oyunu “Prinsiplər birliyi
Page 33 and 34: Çalışmaq lazımdır ki, tədris
Page 35 and 36: İnteraktiv tədris metodlarından
Page 37 and 38: Həyata keçirmə alqoritmi1. Müza
Page 39 and 40: Videofilmlərə baxış və onları
Page 41 and 42: İştirakçıların gözlədikləri
Page 43 and 44: Bu məqsədlə şəraitdən asılı
Page 45 and 46: oxunur və müzakirə üçün birli
Page 47 and 48: Cədvəlin doldurulmasıMüzakirə
Page 49 and 50: Mövzu - “Təbii xarakterli fövq
Page 51 and 52: “Reaksiyanı tap” oyunuŞagirdl
Page 53 and 54: Bədbəxt hadisə - regional və ql
Page 55 and 56:
“Hyoqo Fəaliyyət Proqramında q
Page 57 and 58:
Ekolojiİnfrastrukturun bölüşdü
Page 59 and 60:
Təbii fəlakətlərin qısa xarakt
Page 61 and 62:
fəlakətlərlə yeni mübarizə ü
Page 63 and 64:
Qruplar adından sözçülərin ç
Page 65 and 66:
“Zəlzələ zamanı təhlükəsiz
Page 68 and 69:
Zəlzələlərin 4 min il ərzində
Page 70:
Zəlzələ zamanı:• Çaxnaşmaya
Page 73 and 74:
Öz fi krinə, baxışına, o cüml
Page 75 and 76:
3-cü qrupa daşqınlar nəticələ
Page 77 and 78:
Resurs materialıDaşqınlar bir qa
Page 79 and 80:
Əksinə sənaye öncəsi, xüsusil
Page 81 and 82:
“Evakuasiya”nın gedişini biri
Page 83 and 84:
3.qazı söndürmək (odluğun qulp
Page 85 and 86:
Qırmızı öküz ayağa qalxır, t
Page 87 and 88:
Taraqqaların, partlanğıcların,
Page 89 and 90:
2-ci sxem. Yanğının əsas yarala
Page 91 and 92:
Tüstünün cəmləşməsi yüksək
Page 93 and 94:
Yuxarı yanğınlar sürətli və d
Page 95 and 96:
Bilmək lazımdırYaş dəsmal və
Page 97 and 98:
Cədvəli hər bir kəs dəftərind
Page 99 and 100:
öyrənənlərə emosional dəstək
Page 101 and 102:
üçün strukturlu sellər daha tə
Page 103 and 104:
Güclü nəmlənmiş palçıqlı s
Page 105 and 106:
Şagirdin təbii fəlakətlərlə m
Page 107 and 108:
ZəlzələZəlzələzamanı nəetm
Page 109 and 110:
DaşqınlarDaşqınlarınyaranmasə
Page 111 and 112:
4-5-ci sinif şagirdləri üçün t
Page 113 and 114:
7-11-ci sinif şagirdləri üçün
Page 115 and 116:
32. Meşədə yanğın zamanı nə
Page 117 and 118:
• Yanğın zamanı necə davranma
Page 119 and 120:
5. Fəallaşdırıcı oyun: «İnsa
Page 121 and 122:
Biz ağır pərdələr və qoruyucu
Page 123 and 124:
Öyrənənlərin və təlimçiləri
Page 125 and 126:
İstifadə olunan ədəbiyyat:1. Ku
show all

TÉbii fÉlakÉtlÉr riskinin azaldÄ±lmasÄ± Ã¼zrÉ mÃ¼ÉllimlÉr Ã¼Ã§Ã¼n metodik ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

TÉbii fÉlakÉtlÉr riskinin azaldÄ±lmasÄ± Ã¼zrÉ mÃ¼ÉllimlÉr Ã¼Ã§Ã¼n metodik ...