Təbii fəlakətlər riskinin azaldılması üzrə müəllimlər üçün metodik ...

GirişFövqəladə hallar müxtəlif amillərininsana və ətraf mühitə təsiri nəticəsindəinsan tələfatı və ağır zədələnmələrəgətirib çıxarır, böyük maddi və mənəvizərərlər vurur.Təbii fəlakətlər, qəza vəbədbəxt hadisələr nəticəsində dünyadainsan və maddi itkilərin statistikasıxüsusən də cəmiyyətin müasir inkişafmərhələsində sürətliartım meylinigöstərir.Təbii fəlakətlər zamanı, yanğınlar,qəzalar insanlar ətrafl arında başverən hadisə və hallara fərqli reaksiyaverirlər.Çoxları baş verənləri çaşqınlıqla, bəzən hətta məhkumluq hissi ilə qarşılayırlar və ya özlərinisakit aparır, inamla, öz gücünə əyilməz güvənlə və hadisələrin əlverişli nəticəsinə ümidləhərəkət edirlər. Lakin, təbii fəlakəti ancaq bu və ya digər şəraitdə necə davranmağı bilən insanonu inamla qarşılaya və bu halda yeganə düzgün qərarı qəbul edə bilər.Bunun üçün isə fövqəladə halın ortaya çıxma səbəblərini və xarakterini bilmək lazımdır. Buisə həmin halların bəzilərinin qarşısını almağa və ya onların dağıdıcı təsirini zəifl ətməyə imkanverəcəkdir. Bundan başqa, əvvəlcədən görülmüş tədbirlər təbii fəlakətlərin nəticələrinin aradanqaldırılması üzrə tədbirləri daha səmərəli həyata keçirməyə kömək edəcəklər.XX əsrin son 20 ili ərzində dünyada ümumilikdə 800 milyonda artıq insan (ildə 40 milyondanartıq) zərər çəkib, 140 min insan tələf olub, illik maddi zərər isə 100 milyard dollardan artıqtəşkil etmişdir.Qlobal problemlərin mövcudluğu ilə şərtlənmiş təhlükələr Azərbaycana da xasdır. Bununlabelə, təhlükələr ölkələrin əksəriyyətində olduğu kimi ölkənin səciyyəvi şəraitinə əsasənözünəməxsus şəkildə ortaya çıxırlar.Azərbaycan üçün bir çox təhlükəli təbii proseslərdən ən dağıdıcı olaraq əvvəllər olduğu kimizəlzələlər, yer sürüşmələri, sellər, daşqınlar qalmaqdadır. Azərbaycanın cənub və şərqindəkiərazilərin böyük hissəsi seysmik təhlükəyə məruz qalır. FHN-nin məlumatına əsasən mümküntələfat və maddi zərərin həcminə görə digər təbii fəlakətlərlə müqayisədə Azərbaycanda birinciyerdə zəlzələlər durur.Azərbaycan Respublikasının hökumətifövqəladə halların qarşısının alınması vəaradan qaldırılması problemlərinə dair birsıra qərarlar qəbul etmişdir:1.Dinc və müharibə dövrlərindəkifövqəladə hallarda Azərbaycan Respublikasındaəhalinin köçürülməsi haqqındaƏsasnamənin təsdiq edilməsi barədə”Azərbaycan Respublikası Nazirlər kabinetinin438 saylı qərarı, 6 avqust 1993-cüil tarixli;4 Təbii fəlakətlər riskinin azaldılması problemi üzrə müəllimlər üçün vəsait