Təbii fəlakətlər riskinin azaldılması üzrə müəllimlər üçün metodik ...

Davamlı inkişaf – gələcək nəsillərin öz tələbatlarını qarşılamaq bacarığını təhlükəyə məruzqoymadan, bu günün tələbatlarına cavab verən inkişaf.Zəiflik – icmaya, sistemə və ya əmlaka xas olan, onların təhlükənin dağıdıcı təsirinəhəssaslıqlarını artıran xüsusiyyət və şərtlər.Fövqəladə hal (FH) – insan tələfatına, insanların səhhətinə, ətraf mühitə və təsərrüfatobyektlərinə zərər vurulmasına, əhəmiyyətli maddi itkilərə və əhalinin həyat fəaliyyəti şərtlərininpozulmasına səbəb olmuş və ya səbəb ola biləcək qəza, fəlakət, bədbəxt hadisə nəticəsindəmüəyyən ərazidə yaranmış şərait.Təbii xarakterli fövqəladə hal – təbii fəlakətlərin (zəlzələ, sel, qar uçqunu, daşqın və s.), təbiiyanğınların, epidemiyaların və epizootiyaların, kənd təsərrüfatı bitkilərinin, meşələrin xəstəlikvə ziyanvericilərə məruz qalmasının səbəb olduğu fövqəladə hallar.Texnogen xarakterli fövqəladə hal – sənaye, nəqliyyat və digər qəzaların, yanğınların(partlayışların), güclü təsirli zəhərli, radioaktiv və bioloji təhlükəli maddələrin atılması (atılmasıtəhlükəsi) ilə müşayiət olunan qəzaların, bina və tikililərin qəfil uçmasının, bəndlərin yuyulubaparılması, elektroenerji və kommunikasiya sistemlərində, təmizləyici qurğularda qəzalarınsəbəb olduğu fövqəladə hallar.Ekstensiv risk – geniş yayılmış şəkildə yaşayan əhalinin fəlakətin ümumi təsirinin zəifl əməsinəgətirib çıxara biləcək, adətən ciddi lokal xarakterli, təkrar olunan, davamlı aşağı və ya ortaintensivlikdə təhlükəli şərtlərə məruz qalması ilə bağlı geniş yayılmış risk.Ekstremal vəziyyət - əvvəlcədən bilinməsi mümkün olmayan, mövcud bilik və vərdişlərintətbiq oluna bilmədikləri, insan təcrübəsi xaricində olan hadisə.Episentr – bilavasitə zəlzələnin mərkəzi (hiposentri) üzərində yerləşən yer səthindəkinöqtə. Episentrdə və onun ətrafında ən böyük dağıntılar müşahidə olunur. Episentr seysmikstansiyaların qeydlərin əsasən müəyyən edilir.Lüğət13