Gorffennaf - Tafod Elai

2 Tafod Elái Gorffennaf 2009tafod eláiGOLYGYDDPenri Williams029 20890040HYSBYSEBIONDavid Knight 029 20891353TRYSORYDDElgan Lloyd 029 20842115CYHOEDDUSRWYDDColin Williams029 20890979Cyhoeddir y rhifyn nesafar 1 Medi 2009Erthyglau a straeoni gyrraedd erbyn31 Gorffennaf 2009Y GolygyddHendre 4 PantbachPentyrchCF15 9TGFfôn: 029 20890040e­bostpentyrch@tafelai.netTafod Elái ar y wêhttp://www.tafelai.netArgraffwyr:GwasgMorgannwgCastell Nedd SA10 7DRFfôn: 01792 815152Gwasanaeth addurno,peintio a phapuroAndrew ReevesGwasanaeth lleolar gyfer eich cartrefneu fusnesFfoniwchAndrew Reeves01443 407442neu07956 024930I gael pris am unrhywwaith addurnoRydym yn darparu Triniaeth Effeithiola Phroffesiynol ar gyfer:Anafiadau Chwaraeon ∙ Poen Cefn ∙Nerf Clwm ∙ Anafiadau Clun a Pen­glin ∙Pen Tost Tyndra ∙ Poenau Gwddf acYsgwydd ∙ Osteoathritis ∙ Chwiplach ∙Babanod a PhlantYmweliadau Cartrefac Apwyntiadau yn yr Hwyr,Darparu Adroddiadau Meddygol,Gofrestrwyd gyda BUPA a PPP.Ffôn: 01443 485302www.pontypriddosteopaths.co.uk9 Gelliwastad Road, PontypriddCF37 2BW (dros ffordd i’r Miwni)Aelod o GOsC a BOAGILFACH GOCHGohebydd Lleol:Betsi GriffithsCynhaliwyd Diwrnod Arbennig o Hwylyn y Ganolfan Gymunedol ynHendreforgan ddydd Sadwrn Mehefin6ed. Trefnwyd gweithgareddau yn yNeuadd ac eraill allan ar y cae ond ynanffodus daeth y glaw trwm ac roedd ynrhaid cynnal pob peth dan do. Roedd yBrif Neuadd yn llawn o stondinau o bobmath ­ rhai gan bobl oedd am werthunwyddau ac eraill ar gyfer codi arian ifudiadau elusennol a rhai er mwynarddangos beth sy'n mynd ymlaen yn yGilfach megis Arlunio, Crochenwaith aChwiltio. Roedd rhaid i'r band newydd'Face Value' berfformio yn y Neuadd ynl l e ' r a w yr a g o r e d . C a f w y dperfformiadau gan blant 'Grŵp DramaSant Barnabas' a bu Côr MerchedTonyrefail yn diddori.Eleni mae Cwmni Drama GilfachGoch ar wahoddiad Radio Wales wedibod yn dathlu 70 mlynedd erscyhoeddi'r nofel 'How Green Was MyValley' gan Richard Llewelyn yn 1939.Seiliwyd y nofel ar Gilfach Goch a bu'rCwmni Drama yn darllen darnau o'rN o f e l . A r ô l y d a r l l e n i a ddadorchuddiwyd cofeb i RichardLlewelyn a'i Nofel gan yr AelodSeneddol Huw Irranca Davies. Un o'rstondinau yn y Neuadd oedd un yDysgwyr gan Anna Lee Price ac fegafodd ddigon o enwau i gael DosbarthBlasu. Mae'r dosbarth yn cael ei gynnalar fore dydd Llun o 10 o'r gloch tan 12.Croeso cynnes i bawb.RIVERVIEW CHIROPRACTIC81 HOPKINSTOWN ROAD,PONTYPRIDD, CF37 2PS01443 650634AM DRINIAETHAU EFFEITHIOL AM BOENGWDDF A CHEFNPEN TOSTYSGWYDDAU A PHEN-GLINIAU“WHIPLASH”SCIATICAACANAFIADAU CHWARAEONYN OGYSTAL AG ASESIADIECHYD LLAWNMEWN AWYRGYLCHHAMDDENOL A GLANDR OLWEN A GRIFFITHSBSC. (HONS) CHIROGCC & BCA COFRESTRIEDIG

PONTYPRIDDTafod Elái Gorffennaf 2009 3Llwyddiant Clwb CarcoGohebydd Lleol:Jayne ReesLlongyfarchiadauMae Megan a Mostyn Davies, Graigwennewydd ddathlu eu Priodas Ruddem ­pob dymuniad da ac ymlaen at yr Aur!Merched y Wawr.Cafwydd noson ardderchog o adloniantyng nghwmni Adran Bro Taf ym misMehefin. Bydd cyfarfod olaf einblwyddyn gyntaf nos Iau, Gorff 9fed.Byddwn yn cwrdd am 6.00 ym maesparcio tafarn y Llanfabon Inn, Nelson.Bydd Derec Stockley yn ein tywys ardaith gerdded gan orffen yn y dafarn amrywbeth i'w fwyta. Croeso cynnes ibawb ­ os nad ydych am gerdded betham gwrdd â ni yn y dafarn tua 7.30­8.00. Am fwy o wybodaeth cysylltwch aMargaret Francis 01443 492838Pen blwydd hapus.Llongyfarchiadau i ddwy o ferchedPontypridd ­ roedd Margaret Francis,Parc Prospect yn dathlu penblwyddarbennig mis diwethaf a Dilys Davies,Maes y Deri mis yma. Cewch ddigon ogyfle i deithio ar y bysiau am ddim ohyn mlan!!Swyddfa NewyddMenter Iaith Rhondda Cynon TafLlawr Cyntaf, 9 Y Stryd Fawr,Pontypridd. CF37 1QJ01443 407570www.menteriaith.orgSioe Drama DârBydd Cwch yr Hud sef sioe terfynolcynllun Drama’r Fenter, Drama Dâr, yncael ei pherfformio Nos Fawrth, 14eg oOrffennaf yn Theatr SefydliadCwmaman. Pris m ynedia d yw£4.00. Dewch yn llu i weld sioe syddwedi ei hysgrifennu a’i pherfformio gany plant sydd yn cymeryd rhan yn ycynllun.CF1 yn CF38Bydd côr CF1 a’u ffrindiau ynperfformio yn Theatr Garth Olwg,Pentre’r Eglwys nos Wener y 10fed oOrffennaf am 7.30. Bydd elw’r nosonyn mynd at helpu blant anghenusIndia. Tocynnau ar gael o’r theatr.Ymddeoliad hapusMae cyfnod yn dod i ben idri phennaeth ysgolionC ym r a e g yr a r d a l .Dymuniadau gorau iGwenllian Jenkins, NelsonprifathrawesYsgol yCastell, Caerffili, EirwynJos, Trallwn ­ prifathroYsgol Llwyncelyn a DilysDa vi es, Gr a igwen ­prifathrawes Ysgol Llyn yForwyn.Llongyfarchiadau i aelodau Clwb CarcoDolau sydd wedi llwyddo, er gwaethafcystadleuaeth ffyrnig, i gael eu gwaithwedi’i gynnwys mewn llyfr afterschoolclub.net yn ddiweddar.Llongyfarchiadau mawr iawn iddynnhw i gyd.Cynllun GofalEleni bydd Menter Iaith yn cynnalcynllun gofal drwy’r dydd rhwngGorffennaf 27ain ag Awst 21ain YnYsgol Uwchradd Garth Olwg, Pentre’rEglwys.Bydd cyfle i blant oed cynradd( Dosbarth derbyn hyd blwyddyn 6 ) ifwynhau amrywiaeth o weithgareddaucelfyddydol, adloniannol a chwaraeontra’n derbyn gofal gan staff cymwys.Bydd y niferoedd yn gyfyngedig fellyos oes gennych ddiddordeb mewnmanteisio ar y cyfle i’ch plant dderbyn ygofal gorau, drwy gyfrwng y Gymraegyna cofrestrwch ar gyfer ein cynllun e­chlysur ni. Mae manylion o ran sut iarchebu a chost yn cael ei gyhoeddi cynhir ar e­chlysur neu o swyddfa’r Fenter01443 407570.Ail­gwrdd ar ôl 30 mlyneddAdran Bro Taf yn Merched y WawrCatrin Morris yn ail­gwrdd â JaniceErskine yng nghyfarfod Merched yWawr Pontypridd. Roedd Janice ynathrawes yn Ysgol Gynradd GymraegTonyrefail pan oedd Catrin a’i brodyra’i chwaer yn ddisgyblion yno. Doeddennhw ddim wedi cwrdd ers dros 30 oflynyddoedd! Bellach mae Janice wediymgartrefu yn Efail Isaf.

4 Tafod Elái Gorffennaf 2009CREIGIAUGohebydd Lleol:Nia WilliamsSwydd yn y TrysorlysLlongyfarchiadau a phob dymuniad da iGareth Holvey sy newydd gychwyn yn eiswydd newydd yn y Trysorlys ynWhitehall, Llundain. Bydd yn aelod o staffyr Adran Gyllid Rhyngwladol o fewn yTrysorlys.Gwasanaeth clodwiw!Chwe deg tair o flynyddoedd! Dynagyfanswm blynyddoedd gwasanaeth MrBrian Evans, Mrs Judith James a MrsHaulwen Hughes yn ysgol GynraddCreigiau! A ‘does ‘run ohonynt yn edrychddiwrnod dros ei deg ar hugain oed! Daiawn chi! Pob dymuniad da i chi’ch tri yneich ymddeoliad – gwelir eich colli ynfawr – ond mae’n siwr na fyddwch ynddieithr!Ar yr un pryd estynnwn groeso i MrsDelyth Kirkman fydd yn cychwyn ar eidyletswyddau fel dirprwy brif­athrawesym mis Medi.Penwythnos y Gerddi AgoredA hithau’n wythnos cyn dathliadaucarnifal Creigiau penderfynwyd agor rhaio erddi hyfrytaf Creigiau i’r cyhoeddddydd Sul, 21 Mehefin. Breuddwyd JenMacDonald a chriw bychan o gydarddwyrbrwd oedd hyn – a gobeithiradeiladu ar lwyddiant eleni yn yblynyddoedd i ddod. Isod fewelwch luniau a dynnwyd ar y pnawn Sulac efallai y gwnewch adnabod ambell iardd. Ymhlith y gerddi oedd ar agor oeddgardd hyfryd Dafydd ac Alison ymMrynteg, gardd ddiddorol Lesley Wheelerym Maes y Nant, gardd dlws dros ben Billa Chris Malcolm ym Mharc Castell yMynach ac wrth gwrs gardd hynod Jen aMike ym Mhen y Bryn. Hyfryd oeddgweld cynlluniau artistig, blodauanarferol, cuddfannau bychain rhwng ycoed, deunydd clyfar o ddwr – y cyfan ynrhoi syniad i’r ymwelwyr o’r hyn y gellidei wneud gyda dogn go lew o ddychymyg,gwaith caled ac ychydig o wybodaeth amarddwriaeth! Felly gobeithio y gwelwn yrDeri Morgan; Aimee Christopher Jones (enillydd);Ms T Anne Morris (Pennaeth); Lloyd Phillips; Hollie DaviesTaith GerddedMerched y WawrCafwyd noson hynod oddifyr o dan arweiniadJen MacDonald i gloicalendr gweithgareddauCangen y Garth. Daethcriw da ynghyd ynCosmeston ddiwedd ypnawn ac fe’n tywyswydo gwmpas y pentrefcanol­oesol gan un o’r‘trigolion’ gwybodus. Wedi awr o brofibywyd yn y pentref – ymlwybrodd pawb ogwmpas y llynnoedd dan eu pwysau amwynhau byd natur ar ei orau. Wedi’rcerdded – roedd pawb yn awchu am fwyd!A dyna a gaed – pryd hyfryd a chwmpeinillawen iawn yn yr Harvesters cyfagos.Diolchwyd i Carol Penri a’i phwyllgor amlywio gweithgareddau’r flwyddyn morddeheuig. Byddwn yn ail­ymgynnull felCangen ym mis Medi – ail nos Fercher ymis yw hi fel arfer – felly gwyliwch ygofod a dewch i fwynhau cwmni difyr,llawn bywyd aelodau eich cangen leol oFerched y Wawr.Gin ac Ian Harvey, ei gwr yn StockholmJen MacDonald a fu’n trefnu’r diwrnod

Lansio logo newyddYsgol Gyfun Garth Olwg"Mae'n gynllun cyffrous, deniadol achyfoes ac rydym yn arbennig o falchbod disgybl yn yr ysgol wedi lluniologo o safon arbennig"Yr wythnos hon cyhoeddwyd enillyddcystadleuaeth dylunio logo newydd argyfer Ysgol Gyfun Garth Olwg. Roedd ygystadleuaeth wedi ei chynnal ganGyngor yr Ysgol oedd wedi sicrhaugwobrau deniadol i'r enillwyr terfynol ynogystal â'r fraint o gael gweld y logo yncael ei fabwysiadu fel bathodyn newyddi'r ysgol.Dyluniwyd y logo buddugol gan AimeeChristopher­Jones sy'n ddisgyblBlwyddyn 9 yn yr ysgol ac roedd wedicyfuno elfennau o'r hen logo yn eichynllun newydd. Mae ei chynllun yndangos enw'r ysgol yn glir ond hefyd ynddyluniad sy'n cyfuno y llythyren G amGarth Olwg a'r Gymraeg, ynghyd adyluniad o Fynydd y Garth a cheg ynsiarad.Roedd Aimee wrth ei bodd, “Mi wnes iddefnyddio CoralDraw i ddylunio’rcynllun a chadw lliwiau gwyrdd, du agwyn yr ysgol. Roedd yn sioc brafclywed imi ennill"Dywedodd Ms T Anne Morris,Pennaeth yr Ysgol, "Rydym yn hynodfalch o’r holl ddyluniadau a fu’n rhan o’rgystadleuaeth hon – y rheini ganddisgyblion yr ysgol ynghyd â’r llu addaeth o’n hysgolion cynraddcysylltiedig. Rydym wrth ein bodd âdyluniad Aimee ­ mae’n un clyfar achyfoes hefyd ac yn un y gall pob aelod ogymuned yr ysgol ymfalchio ynddo. ”Cynhaliwyd y gystadleuaeth yn dilynpenderfyniad diweddar y CorffLlywodraethwyr i dderbyn enw YsgolGyfun Garth Olwg fel enw swyddogolYsgol Gyfun Rhydfelen. DywedoddCadeirydd y Llywodraethwyr, Dr DewiHughes, "Roeddem yn frwd i gymrydCreigiau (parhad)GraddioLlongyfarchiadau mawr i Caryl Griffithsar ennill gradd 2i mewn Seicoleg oBrifysgol Caerdydd. Bydd Caryl yncychwyn ar ei gwaith yn Ysgol GynraddGwaelod y Garth ym mis Medi fel rhano’i hastudiaethau pellach. Pob dymuniadda i ti, Caryl!Marathon StockholmAeth Gin MacDonald yn go bell oddicartref i redeg ei Marathon ddiweddara! IStockholm – fel mae’n digwydd! RoeddGin ynghyd â phedair o’i ffrindiau oAdran Physiotherapy, Ysbyty’r Waunymhlith y 17,000 o redwyr oedd ynTafod Elái Gorffennaf 2009 5Mae'r haf wedi cyrraedd ac mae plantDosbarth 1 wedi bod yn brysur iawn yncreu gardd wrth ochr eu dosbarth. Maenthefyd wedi creu bwgan brain i edrych arôl eu ffrwythau, llysiau a pherlysiau. NidDosbarth 1 yn unig sydd wedi bod ynplannu. Mae Dosbarth 4 hefyd wedi bodyn garddio ac wedi plannu Teim, Persli aBlodau'r Haul. Y cyfan sydd ei angennawr yw digon o haul ac ychydig o law!Ddydd Mercher 17eg Mehefin, aethDosbarth 2 i Gastell Coch. Aethant imewn i bob ystafell. Aethant hefyd imewn i'r dwnjwn arswydus a'r siop.Prynodd rhai o'r plant gleddyfau pren.Roedd bywyd yn beryglus iawn i'rathrawon! Oherwydd y glaw, roedd rhaididdyn nhw fwyta’u brechdanau yn ycysgod. Ar ôl eu hymweliad â’r castell,aethon nhw ar y bws i Theatr Glan­yr­Afon yng Nghasnewydd i wylioperfformiad o’r sioe Rwtsh Ratsh RalaRwdins. Hoff gymeriad Ioan Evans oeddStrempan. Hoffai Dosbarth 2 ddiolch iMrs Rosser, Mr Ellis, Mrs Preest a MrsStallard am ddod gyda nhw ar y trip.Ddydd Sadwrn l3eg Mehefin,cymerodd blant dosbarthiadau 1 a 2 rhanyn Tafwyl Menter Caerdydd. Roedd ybarn disgyblion, athrawon a rhieni iystyriaeth wrth ddylunio logo, ac roeddemwrth ein bodd pan lansiwyd ygystadleuaeth gan aelodau o Gyngor yrYsgol i holl ddisgyblion Garth Olwg a'rdisgyblion o flwyddyn 6 yr ysgolioncynradd."Bydd y logo newydd ar wisg ysgolBlwyddyn 7 o Fis Medi ymlaen, tra byddelfennau eraill o wisg yr ysgol yn parhauyr un fathcymryd rhan ym Marathon Stockholm ymis diwetha. Gyda’r tymheredd yn codi ichwe gradd ar hugain roedd yn dywyddoedd yn ffafrio’r cefnogwyr yn fwy na’rrhedwyr druain! Llwyddodd Gin a’i thîmi godi dros £2000 at Achos YmchwilCancr – rhwng y nawdd a dderbyniwyda’r Gig anhygoel a gynhaliwyd yngNghlwb Rygbi Gogledd Llandaf gyda’rTreacles a Shadwell and the Shads! Osnad ydych wedi cael cyfle i’w gweld a’uclywed yn perfformio – gwyliwch ygofod – maent o gwmpas yn perfformioyn eich ardal chi – efallai!Llongyfarchiadau bawb!Tafwyl yn cael ei chynnal yn y MochynDu yn ymyl gerddi Sophia. Gwisgodd yplant i fyny fel cymeriadau o Wlad yRwla. Roedd rhai wedi gwisgo felysbrydion, rhai fel gwenyn, rhai felgwrachod, rhai fel cathod, y Dewin Dwla'r Dewin Doeth. Cafodd pawb hwyl yn ytywydd braf.Fe ddaeth Cwmni Theatr Iolo iberfformio 'Garddwr Y Gwanwyn' o flaenDosbarthiadau 5 a 6. Neges y sioe oedddefnyddio'ch dychymyg a pheidiodibynnu ar gemau cyfrifiadurol fel moddo adloniant. Fe fwynhaodd ydosbarthiadau'n fawr iawn. Ymwelyddarall oedd Marc a'i byped Kevin o 'Mega­U' i'n dysgu i beidio cymryd cyffuriau ac iwneud y dewisiadau cywir yn ein bywyd.Mae Dosbarth 6 wedi cael amser hwylusond prysur iawn y mis yma. Y 13eg Maife aethant i Blasmawr am ddiwrnod ochwaraeon lle y buon nhw'n gwneudllawer o weithgareddau fel: creu gemau,codi pebyll i fyny, chwarae gemau hebsiarad, dringo walydd, chwarae tag rygbi allawer mwy!Wedyn ar 11 Mehefin fe aethant eto iBlasmawr ond y tro yma am ddiwrnod owersi. Fe aethant mewn grwpiau gydaphlant o ysgolion eraill a cafon nhw wersigwahanol fel: Sbaeneg, Ffrangeg,Cymraeg, Hanes, Addysg Grefyddol,C elf, Tech n oleg Gw yb od a eth,Gwyddoniaeth a Daearyddiaeth a.y.b. Feddaeth athrawon drama a rhai oddisgyblion blwyddyn 10 o Blasmawr i'ngweld ni yn Ysgol Creigiau un diwrnodcyn cael ymweliad arall gan yr adrangerddoriaeth o Blasmawr. Roedd y ddauddiwrnod yn llawn cyffro ac yn eingwneud yn gyffrous am symud iBlasmawr!Llongyfarchiadau i Ddosbarth 6 a Class7 am ennill gêm bowlio yn erbyn ysgolPentyrch ar y l6eg Mehefin! Fe enillonnhw 81 i 48, da iawn chi! Da iawn hefyd ifechgyn o Flwyddyn 6 am chwarae cricedyng nghystadleuaeth Swalec lawr yngNgherddi Soffia. Enillon nhw 2 gêm acholli 1 felly daethant yn ail yn y grŵp.Llongyfarchiadau hefyd i'r Triawd Pres addaeth yn 3ydd yn yr EisteddfodGenedlaethol, a hefyd i Mabli Tudur a'rGrŵp Llefaru Ail Iaith am berfformiadaugwych! Llongyfarchiadau hefyd i'r Adranlau Saesneg am ennill gwobr am eugwaith hanes.Hwyl FawrHwyl fawr i Mrs James ­ Dosbarth 3, MrsHughes ­ Dosbarth 2 a Mr Evans ­ Class 7sydd yn ymddeol ar ddiwedd y tymor.Mae pawb yma yn Ysgol Creigiau amddweud DIOLCH YN FAWR IAWN ambob cyfraniad i fywyd yr Ysgol ar hyd yblynyddoedd ac yn dymuno ymddeoliadhapus iawn i chi. Cofiwch alw heibiounrhyw bryd i weld a yw pawb ynbihafio!

6EFAIL ISAFGohebydd Lleol:Loreen WilliamsCydymdeimloEstynnwn ein cydymdeimlad dwysaf iGareth a Caryl Hall Williams a’r teulu,heol y Ffynnon yn eu gofid o golli Carys,chwaer Gareth yn frawychus o ifanc.Rydym yn meddwl amdanoch yn eich gofida’ch hiraeth.Hawl i HoliBu Radio Cymru yn recordio rhaglen oHawl i Holi yn neuadd y pentref, ddyddSul, Mehefin 21ain. Y Cadeirydd oeddDewi Llwyd a’r panelwyr oedd Ieuan WynJones AC, Glyn Davies, Bethan Darwin aGeraint Talfan Davies. Holwyd cwestiynautreiddgar ac amserol a chafwyd trafodaethddiddorol a bywiog yn arbennig gan y boblifanc yn y gynulleidfa. Darlledwyd yrhaglen Nos Lun, Mehefin 22ain.Serennu yn y BaeLlongyfarchiadau i blant y pentref fu’nllwyddiannus yn Eisteddfod yr Urdd yngNghaerdydd. Cafodd Eleri Roberts,Nantcelyn, y drydedd wobr ar yr UnawdTelyn o dan 12 oed a Trystan Gruffydd,Nantcelyn yr ail wobr am DdawnsioGwerin Unigol i fechgyn Blwyddyn 9 aciau. Llongyfarchiadau hefyd i aelodauAdran Bro Taf sydd yn byw yn y pentrefam gipio amryw o wobrau yn ystod yrwythnos ac am ddawnsio gyda graen yn yprif seremoniau ar ddau achlysur.Llongyfarchiadau mawr i chi i gyd.Dymuniadau gorauDymuniadau da i gorau’r pentref a fydd yncystadlu yn yr Eisteddfod Genedlaethol yny Bala ym mis Awst. Bydd y tri chôr syddyn ymarfer yn y pentref, Côr Godre’rGarth, Côr Merched y Garth a Pharti’r Efailyn cystadlu. Pob hwyl i’r tri chôr.Y TabernaclGwasanaeth ArbennigCafwyd gwasanaeth tra gwahanol yn YTabernacl ar fore Sul, Mai 31ain. HuwRoberts oedd yng ngofal yr oedfa.Gwahoddwyd Ann Dixey a Gwerfyl Morsei ddewis eu hoff emyn neu gân a rhoi euYr OcsiwnTafod Elái Gorffennaf 2009Llwyddiant GeraintLlongyfarchiadau i Geraint Lewis, Crud yrAlaw, Llanilltud Faerdref ar ennill gwobrarbennig Clwb Rygbi Llanilltud Faerdre sefy chwaraewr ieuenctid ddangosodd gynnyddmwyaf y tymor eleni. Brysied y tymor nesaynte, Ger!rhesymau am eu dewis. Fe ganodd Beth aHuw Roberts eu hoff gân. Uchafbwynt yroedfa oedd cyfraniad y ddwy chwaerJaqueline a Deborah Marshall a fu’nadrodd eu hanes ac yn arwain y gynulleidfamewn sesiwn o ganu gospel.Derbyn Aelod NewyddAchlysur hapus i ni yn Y Tabernacl foreSul, Mehefin 7fed, yn yr Oedfa Gymunoedd derbyn Nia Thomas, Penywaun ynaelod o’r eglwys. Bu Nia, merch John a PatEdmunds yn aelod ffyddlon o’r Ysgol Sulyn ystod ei phlentyndod ac mae wedi bodyn mynychu’r oedfaon yn gyson ers amserbellach. Croeso cynnes, Nia.Yr OcsiwnDiolch i bawb a gefnogodd yr OcsiwnFawr yn Neuadd Pentyrch ar Fehefin y 6ed.Llwyddwyd i godi cyfanswm o £2,700.Diolch i Brian Davies am ei egni a’ifrwdfrydedd fel arwerthwr ac i GwilymTreharne am drefnu’r noson.Te Mefus.Bydd Te Mefus yng ngardd Ros Evans yn 3Ffordd Gwern, Rhydlafar o hanner awrwedi pump ar nos Fercher, Gorffennaf 1af.Bydd elw’r noson yn cael ei gyflwyno iYmgyrch De Affrica.GenedigaethLlongyfarchiadau i Beth a Huw Roberts arenedigaeth merch fach, Mari Gwen.Trefn yr Oedfaon ar gyfer misGorffennaf a mis AwstGorffennaf 5. Gwasanaeth Cymun o danarweiniad ein Gweinidog.Gorffennaf 12. Y Parchedig Ddoctor NoelA. DaviesGorffennaf 19. Sul y Cyfundeb.Gorffennaf 26. Cyd­addoli ym Methlehem,Gwaelod y GarthAwst 2. Gwasanaeth Cymun o danarweiniad ein GweinidogAwst 9. Cyd­addoli ym Methlehem,Gwaelod y GarthAwst 16. Allan James yn Y TabernaclAwst 23. Cyd­addoli ym Methlehem,Gwaelod y GarthAwst 30. Aelodau Efail isaf yn YTabernacl.TONTEG APHENTRE’REGLWYSGohebydd Lleol:Sylfia FisherSymud TŷDymuniadau cynnes i Catrin, Heulyn,Brengain a Mabon yn eu cartref newyddym Mhenywaun, Efail Isaf. Mae newidaelwyd yn her a sialens i bawb ond dylaifod yn fonws nad yw’r ardal newydd ynrhy ddieithr! Pob hwyl ichi fel teulu.Capel SalemMae’n wir i ddweud fod ein Gweinidog, yParchedig Peter Cutts, yn arwain yGwasanaethau i gyd yn ddi­ffael bron bobSul o’r flwyddyn. Roedd ef a Lynn, bethbynnag, wedi addo gwyliau iddynt euhunain yn y Norwegian Fjords pan ddeuai’rcyfle ac iechyd Lynn yn ffafriol. Daethpethau i rym yn ystod pythefnos olafMehefin a gobeithir yn fawr fod yr edrychymlaen wedi bod yn werth chweil.Estynnir ein diolch i’r Parchedig RayVincent am lenwi un Sul ar ei hyd agwneud hynny gydag arddeliad. KathrynJenkins oedd i gyflenwi ar yr ail Sul onddaeth y newydd syfrdanol o drist am eimarwolaeth sydyn, a hithau ond 47 oed,ddechrau Mai yn Hengoed, Llangybi lle'roedd hi ac Allan, ei gwr, wedi ymgartrefu.Roedd Kathryn yn hanu o Donypandy ac,hyd iddi sefydlu yn Llangybi, roedd ynymwelydd cyson â Salem. Cydnabyddirbod ei marwolaeth yn golled aruthrol iGymreictod yn gyffredinol ac roedd eichyfraniad a’i brwdfrydedd at waithCymdeithas Emynau Cymru ynamhrisiadwy o werthfawr. YstyrirKathryn, yn ddi­os, yn bennaf awdurdod arWi lli am Wil li ams, P ant ycel yn .Cydymdeimlwn ac anfonwn ein cofion atAllan.Newyddion calonogol yw’r ffaith fodMorfydd Morgan wedi ymgartrefu’ngysurus yng Nghae Glas. Mae Mrs.Gwyneth James, cyn­organyddes Salem,yno ers peth amser. Gwerthfawrogir ynfawr y mewnbwn ffyddlon a dderbyniwydgan Gwyneth a Morfydd. Estynnwn eincofion cynhesaf atoch eich dwy.Hyfryd oedd rhannu’r hwyl ar y NosonBarbeciw ddechrau Mehefin, ­ cyfleperffaith hefyd i rai i fwrw’u prentisiaethfel cogyddion dan arweiniad John Wilson!Coron y noson oedd yr adloniant ganGerddorfa’r Capel. Sylweddolir mor ffodusmae’r Achos yn Salem i dderbyn arweiniadgan ein Cerddorfa bob yn ail Sul.Edrychir ymlaen ag awch at eingwibdaith flynyddol ar 11 Gorffennaf.Eleni byddwn yn troi ein golygon at yGorllewin ac, yn benodol, i Ddinbych yPysgod. Croeso cynnes iawn ichi i ymunoâ ni.

YsgolGymraegCastellauTafod Elái Gorffennaf 2009 7Ymweliadau.Blynyddoedd CynnarAr ddechrau Mis Mehefin aethdosbarthiadau’r Blynyddoedd Cynnar ardaith i Borthcawl. Roedd y plant wrth eubodd yn casglu crancod ac adeiladu cestylltywod. Diolch i’r rhieni am ymuno gyda’rplant a’r staff.Blwyddyn 2I Borthcawl hefyd bydd taith Blwyddyn 2eleni ar ddiwedd y mis. Byddant yn ymweldâ’r Orsaf Bad Achub yno. Maent yn siŵr ofwynhau.Blwyddyn 1Aeth plant Blwyddyn 1 i Barc Bryngarw gerBryncethin ac wrth lwc roedd y tywydd ynbraf. Diolch i Dan, un o weithwyr y parc amein tywys ac arwain saffari trychfilod trwy’rgoedwig. Roedd amser hefyd i fwynhaupicnic wrth y llyn a chwarae yn y parc.Diwrnod hyfryd!Tesco Great Fun Run.Cerddodd plant Blwyddyn 1­6 10 gwaith oamgylch y cae er mwyn codiymwybyddiaeth pwysigrwydd ymarfer abyw’n iach.Ymwelwyr.Daeth y Nyrs Karen i siarad â phlantBlwyddyn 6 a P.C.Sian Jones hefyd i siarada thrafod egwyddorion y cynllun saff.LluniauBryngarwFfair HafBlwyddyn 5/6I ganolfan Amgylcheddol Sony ym Mhen­ybontyr aeth plant Blwyddyn 5 a 6 . Cafwydamser prysur iawn yn edrych ar fyd natur acar fywyd gwyllt y pwll.Blwyddyn 4Yn lleol aeth plant Blwyddyn 4 draw i’rllyfrgell yn y Beddau i gwrdd â’r awdurGareth Williams. Yna fel rhan oweithgareddau Addysg Gorfforol y tymoradeiladodd y plant llochesi yn y parc ermwyn mwynhau picnic amser cinio.Blwyddyn 3Yn olaf bydd plant Blwyddyn 3 yn ymweld âphentref canoloesol Cosmeston ar ddiweddMehefin. Byddant yn coginio bara acarsylwi ar arfau’r cyfnod.Bydd plant yr Adran Iau hefyd yn treuliodiwrnod yn Sain Ffagan i ddathlu Hwyl yrHaf a drefnwyd gan yr Urdd ar ddechrau misGorffennaf.Llongyfarchiadau.Llongyfarchiadau i Ceri a Kate Jones arenedigaeth Molly Elizabeth yn ddiweddar.Dymuniadau gorau i chi.Gweithgareddau’r Gymdeithas Rieni.Bu’r gymdeithas yn brysur iawn ynddiweddar. Cynhaliwyd arwerthiant cistceir, cwis a ffair haf yn ystod mis Mehefin achodwyd swm sylweddol er lles plantCastellau. Diolch iddynt am eu hymroddiadparod.Cerdded Noddedig.Ddydd Mercher, Mehefin 17eg cerddodd yrysgol gyfan o amgylch tir yr ysgol. Bwriady daith oedd codi arian tuag at yr elusenBRAKE sydd yn codi ymwybyddiaethteuluoedd a phlant wrth gerdded i’r ysgol.Cymraeg i Bawb:Cynhadledd Plaid Cymru arAddysg GymraegCanolfan Fusnes PrifysgolMorgannwg, Pontypridd24ain o OrffennafAmserlen9:30amGair o Groeso gan Alun FfredJones AC, GweinidogTreftadaeth Cymru9:45am – 11:05amSesiwn 1: (0­11) ‘O’r crud’ GydaLlefarydd Addysg Plaid Cymru,Nerys Evans AC11:15am – 12:35amSesiwn 2: (11­18) ‘CymraegUwchradd Gyda Dr. MyfanwyDavies, ymgeisydd San SteffanPlaid Cymru yn Llanelli12:35pm – 1:20pmCINIO – darparir cinio1:30pm – 2:50pmSesiwn 3: (18+) ‘Anelu’n Uwch’Gyda Bethan Jenkins AC3:00pm – 4:20pmSesiwn 4: (0­150) ‘O’r Crud i’rBedd’; Cymraeg Gydol Oes yngNghymru’ Gyda Rhodri GlynThomas AC4:30pmClôYr awdur GarethWilliams yn Y LlyfrgellRhedeg Tesco.Costau:Mynychu £5.00 y penStondin £10.00 y stondinNifer cyfyngedig, bwciwch yngynnar!Cysylltwch â Dyfan Powel ar02920 475927 neudyfanpowel@plaidcymru.org iarchebu lle neu am fwy owybodaeth

8 Tafod Elái Gorffennaf 2009Y GornelDeithioMôr y Canoldir – La Rambla – Gaudí –La Sagrada Familia – Tapas – Pêl­droed– Cyffro ­ Sŵn – Cerddoriaeth – Emosiwn– Marchnadoedd – Haul – Hunaniaeth –Barcelona!Mae Barcelona, prif­ddinas Catalonia, ynwyllt. Mae bywyd y lle yn anhygoel, gydacherddoriaeth, celf, blas ag arogl o gwmpaspob cornel. Y gwir yw, bod gan Barcelonabopeth. O ddinas fach romanaidd wedi eilleoli yn berffaith rhwng y mynyddoedd a’rmôr, mae hi wedi tyfu i fod yn ardal gydaphoblogaeth o dros 3,000,000, ac ymysg ygwallgofrwydd yma, mae yna rywbeth ibawb.Wrth gwrs, dylai pob ymweliad âBarcelona gychwyn ar “La Rambla”, strydo dros gilomedr o hyd, yn llawn mwy neulai o bopeth – cerfluniau byw; blodauamryliw; ieir, hwyaid, cwningod achrwbanod ar werth; rwtsh twristiad;artistiaid wrthi’n peintio; bwydyddanhygoel ar werth; a phobl yn gweiddimewn amrywiaeth o ieithoedd: Catalan,Sbaeneg, Ffrangeg, Arabeg – mae’n wych,ac os allwch chi gyrraedd y diwedd mewnun, da iawn chi! Fel un o strydoeddenwocaf Ewrop, mae’r lle wastad yn llawndop, felly ewch yn gynnar er mwyn osgoicolli eich hun ymysg y tyrfaoedd.Hanner ffordd i lawr La Rambla,cyrhaeddwch farchnad La Boqueria. Bytheto y gwelwch gymaint o liwiau mewn unlle! Maent yn gwerthu pob math ofwydydd yma, popeth yn hynod o ffres acyn galw atoch i’w brynu. Mae’r sŵn,golygfa a’r arogl yn gwneud hwn un olefydd mwyaf diddorol y ddinas. Yn sicr,byddwch yn ei chael hi’n anodd iawn i’wgadael heb gwdyn o felysion, neu mangoneu ddau.Wrth gyrraedd diwedd La Ramblacyrhaeddwch chi’r porthladd. Dyma le ieistedd ag ymlacio yn yr haul yn edrych ary cychod hwylio, neu i fwyta paella a tapasmewn rhyw dŷ bwyta ffansi. Gallwchhefyd gael bargen gydag ambell i eitem offasiwn Barcelonaidd o’r Mare Magnum –canolfan siopa sydd bron yng nghanol ymôr.Yn cerdded yn nôl i fyny o’r porthaldd,dewch i’r Barrio Gotico, ­ yr hen ardal.Dyma oedd y Barcelona gwreiddiol. Lleanhygoel yw e gyda hen strydoedd cul yntroelli ac yn croesi ei gilydd. Bydd pobtroad yr ydych yn ei gymryd yn eich arwaini lawr i ryw stryd arall hudolus, gydabalconïau cyferbyn mor agos fel petasentbron yn cyffwrdd, eu planhigion ynhongian yn rhydd oddi tanynt. Fe ddewcho hyd i siopau a thai bwyta di­ri, ynLlantrisant,Meisgyn a’rGroes‐faenGohebydd Lleol:Carole WillisHyrwyddo’r GymraegLlongyfarchiadau mawr i BethanGuilfoyle, prifathrawes Ysgol GyfunTreorci am ennill Gwobr Addysgu Cymru2009. Enillodd Mrs Guilfoyle wobrLlywodraeth Cynulliad Cymru amHyrwyddo’r Iaith Gymraeg mewn Ysgol.Sefydlwyd y Gwobrau Addysgu gan yrArglwydd Puttnam CBE ym 1998 ermwyn canolbwyntio ar weithwyrproffesiynol ysbrydoledig sy’n eu gwneudhi’n bosibl i ddisgyblion gyflawnillwyddiant.Eisteddfod yr UrddLlongyfarchiadau mawr i bawb o’r ardal agymerodd ran yn Eisteddfod Genedlaetholyr Urdd yng Nghaerdydd mis diwethaf.Llongyfarchiadau arbennig i ElinLlywelyn Williams, Brynsadler,arweinydd corau Ysgol GymraegBodringallt ac Adran y Cwm am eillwyddiant yn yr Eisteddfod. Daeth PartiUnsain Ysgol Bodringallt a Chôr Adran yCwm yn 1af a Chôr Ysgol Bodringallt yn3ydd. Da iawn Elin a’r plant!arbenigo mewn pob math o bethau, ochrempogau i bypedau, ynghyd âcherddorwyr o bob math, rhai yn chwaraeofferynnau egsotig, anadnabyddus. Ond, ermwyn dod o hyd i’r llefydd mwyafddiddorol, mae’n rhaid wrth gwrs golli eichhunan yn gyntaf.Y tu ôl i’r Barrio Gotico, y mae ardalEixample, ardal y meistr Gaudí. YnEixample y gwelwch ei waith mwyafpwysig, La Casa Batlló, Parc Güell, a’rSagrada Familia byd enwog – eigampwaith o eglwys na orffennodd byth.Mae’r Sagrada Familia yn un o symbolaumwyaf y ddinas, a gyda’i thyrrau pigog felpetasent yn ymdoddi, y ffrwythau rhyfedda’r cymeriadau hap, mae’n rhaid ymweld âhi eich hunan er mwyn penderfynu eichbarn amdani. Ond caru neu gasáu,campwaith yw hi yn wir.Wrth gwrs, ni fyddai Barcelona ynBarcelona heb ei thîm pêl­droed. Ers eiddechreuad yn 1899 mae “Barça” wedisefyll fel symbol o’r hunaniaeth Catalan.Gyda’r tîm y daw hanes yr ardal, ei hiaith,a’i diwylliant. Hyd at heddiw mae’r tîm yncadarnhau nad lle Sbaenaidd yw Catalonia,ond lle gyda gwreiddiau gwahanol, ac maellwyddiant tragwyddol Barça ynsymboleiddo cryfder y rhanbarth. Wrthwylio Barça, fe sylwch nad “dim ond gêm”neu “dim ond tîm” yw hi, ond rhywbethllawer dyfnach.John MorrisTŷ Isaf, MeisgynTrist yw gorfod cofnodi marwolaeth JohnMorris, Tŷ Isaf, Meisgyn a fu farw ar 19Mehefin wedi gwaeledd hir.Roedd John yn hanu o Dal­y­bont,Ceredigion ac yn wyddonydd wrth eialwedigaeth. Yn ystod ei yrfa ddarlithio ynNhrefforest gwelodd yr YsgolFwyngloddio yn troi’n Goleg TechnolegUwch, yna’n Bolytechnig Cymru ac yna’nBrifysgol Morgannwg. Ffiseg oedd eibwnc; bu’n arbenigo ar sain peiriannauawyrennau a oedd yn cael eu hatgyweirio iBritish Airways yn eu gwaith ynNantgarw.Ni fydd llawer o ddarllenwyr y Tafod yncofio cyfraniad cynnar John i fywydCymraeg yr ardal hon, ond gyda Mereridei wraig, roedd yn un o’r criw a aeth atiflynyddoedd lawer yn ôl i sefydluCymdeithas Gymraeg Llantrisant, ac iosod sylfeini’r ysgol feithrin ac YsgolGymraeg Tonyrefail, cyn dyddiau YsgolGymraeg Llantrisant.Roedd John yn gymeriad o’r iawn ryw, abyddwn yn cofio ag edmygedd am ei ofaltyner am Mererid a’i ffyddlondeb iddi ynei gwaeledd creulon.Gyda’i gilydd magodd y ddau dyaid oblant disglair yn Nhŷ Isaf, y cartref agododd John ei hun iddynt.Cydymdeimlwn yn fawr â Catrin, Iestyn,Iwan, Manon a’u teuluoedd yn euprofedigaeth.Cennin yn cefnogi'r Llewod yn Ne AffrigRobert Lamb o Lantrisantsydd ar y dde.Os am ymweld â Barcelona, mae misEbrill yn amser da. Cewch weld Dia deSant Jordi ar y 23ain, diwrnod nawddsantCatalonia. Mae’r strydoedd yn llawn dop orosynnau o bob lliw a llun er mwyn cofioam chwedl Jordi, gŵr a laddodd ddraig ermwyn achub tywysoges, ag o waed yddraig y tyfodd llwyn rhosynnau. Maehwn yn ddiwrnod pwysig iawn yn yr ardal,a diwrnod perffaith i gael blas o’rhunaniaeth Catalan.Mwynhewch! Passi­ho be!

10 Tafod Elái Gorffennaf 2009Wythnos Tafwylwww.mentercaerdydd.org029 20 56 56 58Cynlluniau GofalGwyliau’r HafFe fydd 3 Chynllun Gofal ar agor drosyr haf ar y dyddiadau isod.Ysgol Treganna: Ar agor am 5 wythnosGorffennaf 20 – Awst 21Ysgol Melin Gruffydd: Ar agor am 5wythnos Gorffennaf 20 ­ Awst 21Ysgol Berllan Deg: Ar agor ambythefnos Gorffennaf 20 – Gorffennaf31Bydd llu o weithgareddau difyr ochwareon a chelf a chrefft i deithiau achoginio wedi’u trefnu. Rhaid cofrestruo flaen llaw. Am wybodaeth cysylltwchâ Siwan – siwan@mentercaerdydd.orgCynulleidfa fawr yn mwynhauRachael a Gareth o CYW yn TafwylCornelyPlant

CC R O E S A I RLAtebion i: Croesair Col34, Pen Bryn Hendy, Yr Encil, Meisgyn, Pontyclun. CF72 8QXerbyn 20 Gorffennaf 2009Ar Draws1. Naddion (8)6. Hynaws (4)8. Difater (6)9. Meirioli (6)10. Hen iawn (11)11. Yn nes (6)14. Disg (6)16. Tyrau atomig (11)20. Rhesymu (6)21. Profedig (6)22. Mul (4)23. Almanac (8)I Lawr2. Y wyddor (5)3. Cain (7)4. Defnydd ysgithr yr eliffant (5)5. Llyfr nodiadau (7)6. Ynys Môn, Gwlad y _ _ _ _ _ (5)7. Cylchgrawn i’r rhai sy’nymddiddori mewn cerddoriaeth(1,6)Tafod Elái Gorffennaf 2009Dyma gyfle arall i chiennill Tocyn Llyfrau1 2 3 4 5 6 78 68 9 9101012 1311 12 13 14 1517 1920 16 17 18 1920 2122 2312. Planhigyn sy’n gwneud gwlypterlliwio glaw (7)13. Edrych am yn ddirgel (7)15. Sychder (7)17. Ar ôl hynny (5)18. Fel maen nhw’n dweud ynSaesneg, Chwedl _ , _ _ _ _ (1,4)19. Diwedydd (5)Atebion MehefinD A C C Y R C Y D UI N D I A D M E I 6A B D A P O S T O LM A R CH L U R T FC O Y 11 Y M Y L A UA D F Y W I A D LL LN I S I C EA P E B O L F A R CHA D F A I L O 21 R RF R W 21 L F YG E I L W A D I A DR W E C A S G L UB U D R E L W N L SArgyfwng CylchMeithrin CreigiauLlinellau ffôn Cymraeg11Rydym angen staff gyda chymhwysterlefel 3 neu gyn­athrawes feithrin (fallewedi ymddeol) a fyddai ar gael i weithioym mis Medi er mwyn sicrhau dyfodoly Cylch. Mae'r staff presennol yn gadaelac mae'n RHAID i ni ddod o hyd iarweinydd gyda chymhwyster er mwyncadw cofrestriad gyda cssiw (y corffarolygu)Yr oriau fydd 9 ­ 12.30 ddydd Llun iddydd Iau ac o bosib rhedeg y Ti a Fi arfore Gwener.Os oes gennych ddiddordeb neu ynadnabod rhywun sydd â'r cymhwystercysylltwch a louise.knoyle@tesco.net,neu Rhian Boundy, ‘Cysgod y Graig’,Heol Pant y Gored, Creigiau, CF15 9NFLlongyfarchiadau i Ann Angell, Maes yDderwen ar ei swydd newydd o fewnMudiad Ysgolion Meithrin. SwyddogDatblygu Cynon Taf oedd Ann ondnawr mae wedi cael ei phenodi yngydlynydd Rhondda, Merthyr a'r Fro.Pob lwc iddi yn ei swydd newyddDiolch yn fawr iawn i Mrs AmandaImpey am edrych ar ôl ein plant wrthgroesi’r ffordd ar bwys ysgol Creigiau.Mae hi bob amser mor gyfeillgar ac yncadw llygad barcud ar y plantGwyl Feithrin RhonddaCafwyd diwrnod llawn hwyl ar Fehefin23 yng Ngŵyl Feithrin y Rhondda.Daeth Martyn Geraint a Igi, Tigi, Bip aBob i Barc Margam i ddiddanucannoedd o blant a rhieni y Rhondda.Cafwyd llawer o sbri yn crwydro ogwmpas y parc, mynd ar y tren ac roeddSali Mali wedi galw heibio.Teleri JonesSwyddog Datblygu Rhondda TafMudiad Ysgolion MeithrinMae llawer o wasanaethauyn darparu llinellau ffônCymraeg. Ewch iwww.cymorth.comi gael y rhifau ffôn.

12 Tafod Elái Gorffennaf 2009Ysgol y DolauProsiect Perthnasau DiogelRoedd Dosbarth 7 a Class 6 yng nglŵmgyda chynllun newydd o’r sir, rhaglen o’renw ‘Building Safe Relationships’. Bwriady gweithdai oedd magu perthnasau positifac i fyfyrio ar eu perthynas gydag eraill acar eu teimladau eu hunain. Cafodd y planthwyl wrth ymuno yn y gweithgareddau aoedd yn seiliedig ar deimladau, llefydddiogel ac agwedd bositif. Diolch i Nadinea Kate am y sesiynau.Diwrnod TuduraiddNeuadd yr ysgol oedd lleoliad ein GwleddTuduraidd y tymor yma. Gwisgodddisgyblion blwyddyn 5 a 6 i fyny mewngwisg Tuduraidd a chawson nhw eucroesawu gan ‘Master John’ o’r cyfnod.Dysgon nhw am fywyd yn yr unfed ganrifar bymtheg. Yn ystod y bore gwrandawoddy plant ar Master John yn siarad am ybrenhinoedd, cosb a throsedd, amodau bywa diddordebau’r cyfnod. Dysgon nhwhefyd ddawns draddodiadol ar gyfer ywledd yn y prynhawn. Yn ystod ail hannery diwrnod cafodd y plant wybodaeth amfywyd y Tuduriaid tra oedd yr athrawon ynprysur osod gwledd fawr ar eu cyfer.Mwynhaodd pawb ddysgu am y cyfnod, acroedd yn ddiwrnod i gofio!Sioe Diogelwch Ffordd y BrodyrGregoryCafodd plant yr Adran Gymraeg gyfleffodus i weld sioe wych gan y BrodyrGregory. Yn ystod y perfformiad roedd yrathrawon a phlant yn canu a pherfformiogyda’r caneuon fuon eisoes yn dysgu nôlyn y dosbarthiadau. Mwynheuodd y plantyn fawr iawn, a dysgon nhw lawer amddiogelwch y ffordd mewn ffurf hwylusiawn. Gobeithio wnawn nhw gofio’rnegeseuon pwysig a chofio beth i wneudwrth ochr yr heol. Diolch yn fawr i’rBrodyr Gregory am y sioe.Pêl­droedCymerodd yr ysgol ran mewncystadleuaeth 6 bob ochr a drefnwyd ganNew Directions lawr yng ngerddi Sophiayng Nghaerdydd. Chwaraeodd y bechgynyn dda iawn ­ y ddwy gêm gyntaf yngyfartal ac enillon yr olaf, felly’n gorffenyn ail yn eu grŵp.RygbiChwaraeodd y tîm yng nghystadlaethauterfynol ysgolion Pontypridd, 10 bob ochryn Rhydfelen. Enillon nhw eu gêmgynderfynol yn erbyn Evan James achwaraeon yn erbyn Heol y Celyn yn ygêm derfynol. Roedd yn gêm gyffrousiawn gyda Kristian Keeble yn sgorio 2 caisa chafodd eu trosi gan Morgan Llewellyn.14­14 oedd y sgôr hanner amser! Ynanffodus Heol y Celyn oedd yn fuddugolerbyn y diwedd, ond da iawn am gêmYsgol GynraddGymraegEvan JamesFfarwelio a Gwellhad buanRydym yn ffarwelio a dymuno'n dda i MrOwain Williams ac yn diolch iddo am eiwaith yn yr ysgol yn ystod y flwyddyn.Rydym hefyd yn dymuno gwellhad buan iMs. Mandy Webb ar ôl ei thriniaeth yn yrysbyty.LlongyfarchiadauLlongyfarchiadau a dymuniadau gorau iMrs Megan Davies a'i gŵr Mostyn arddathlu eu priodas Ruddem yn ddiweddar.Diwrnodau arbennig yn yr ysgolMwynheuodd plant dosbarthiadau 1 a 2ddiwrnod Eidaleg yn yr ysgol. Cafodd yplant gyfle i wisgo dillad lliwiau baner yrEidal ac addurno'u hetiau. Roeddent wrtheu boddau yn bwyta pitsa a hufen iâ i giniocyn parhau a gweithgareddau Eidalaidd eunaws. Cafwyd cryn fwrlwm ynnosbarthiadau 3 a 4 wrth iddynt baratoipicnic ar gyfer eu tedis ar iard yr ysgol arbrynhawn Gwener braf.wych gan y bechgyn ac am gyrraedd ygêm derfynol.SiopaAeth blwyddyn 6 i siopa yn Asda a Tescotymor yma. Edrychon nhw ar ba ganran ogig sydd mewn selsig, faint o siwgr syddmewn grawnfwydydd a faint o fraster syddmewn pecynnau o greision. Hefyd, dysgonnhw pa dymheredd sy’n angenrheidiol arba fwydydd, sut i bobi bara a sut maecynnwys bwyd yn effeithio’r pris. Aethonnhw ar daith o amgylch y stordai anferth achael diod a do­nyt yn y caffi. Casglonnhw ddata diddorol iawn.BBQCafodd blynyddoedd 1 a 2 BBQ ar y caefel rhan o’u gwaith thema. Gweithionnhw’n galed i greu baneri, posteri,gwahoddiadau, bwydlenni, mapiau achyfarwyddiadau i’r wledd. Chwaraeongemau traddodiadol a rhai wnaethonddyfeisio eu hunain. Roedd digon o ddiod,bwyd a hwyl ar gael yn ystod y prynhawn!Antur Manor ParkAeth aelodau blwyddyn 5 a 6 arbenwythnos i barc antur Manor Park.Cawson nhw gyfleoedd gwych i gymrydrhan mewn gweithgareddau awyr agored agweithio fel tîm. Mwynheuodd pawbweithgareddau saethu, canŵio, dringo,cwrs rhwystr, adeiladu rafft, sgiliau bywyd­ gan enwi rhai ohonynt. Glawiodd dros ypenwythnos ond wnaeth hynny ddimniwed i hwyl a chyd­weithio’r plant.Penwythnos llwyddiannus iawn hoffai’rplant ac athrawon ail­wneud!TeithiauBydd nifer o deithiau yn ystod y tymoryma gyda dosbarthiadau 3 a 4 yn mynd i'rgoedwig yn Llanwynno ar helfa trychfilod;dosbarthiadau 5,6 a 7 yn mynd i'r Barri ilan y môr; dosbarthiadau 8 a 9 yn caelcyfle i ddarganfod mwy am fywydRhufeinig yng Nghaerllion; dosbarthiadau10 ac 11 yn mynd i arddangosfa gelf ynAberhonddu; dosbarth 12 yn mynd i BarcTreftadaeth y Rhondda i ymchwilio ifywyd yn oes Fictoria a dosbarthiadau 13ac14 yn mynd i aros yng Nghanolfan yrUrdd ym Mae Caerdydd ar eu trip olaf ynyr ysgol, lle bydd cyfle iddynt weld sioe acymweld â fferm Amelia.YmwelwyrDaeth Stephen Attwell atom unwaith eto, ytro yma i adrodd hanes yr Ail Ryfel Byd.Mwynheudd y plant berfformiad bywioggan Mr Attwell a chael eu diddanu ganddogan eu bod wedi astudio'r cyfnod yn fanwl.Rydym yn ddiolchgar unwaith eto i MrBrian Davies am ddod i'r ysgol i siarad amnewidiadau ym Mhontypridd gydadosbarth 5 ac am drafod hanes Dr WilliamPrice gyda dosbarthiadau 10 ac 11.Y CôrNos Wener, Mai'r 22ain bu côr yr ysgol yncanu mewn cyngerdd yng NgholegCyncoed. Noson i ffarwelio â'r myfyrwyrtramor ydoedd, er mwyn iddynt gael blasar ddiwylliant Cymreig cyn dychwelyd ynôl i'w teuluoedd a'u cartrefi dramor. BuSiân Jones yn ddewr iawn i berfformiounawd ac mi gafwyd dilyniant o eitemautraddodiadol a chyffrous gan y côr.Cafwyd lluniaeth wedi gorffen yn ogystalâ chyfle i dynnu lluniau o'r plant yn eugwisgoedd Cymreig gyda'r myfyrwyr.Diolch i Miss Jones am ei gwaith caled.Y Mabolgampau a ChwaraeonByddwn yn cynnal ein mabolgampaublynyddol ym Mharc Ynysangharad etoeleni ar ôl llwyddiant y llynedd.Llongyfarchiadau i Jac Jenkins am eilwyddiant ar ennill medal arian gyda thîmtenis bwrdd Ton yrefail mewncystadleuaeth yn Llundain yn ddiweddar.Ar ôl rhagbrofion i ddisgyblionblynyddoedd 3 i 6 aeth y plant buddugol igystadlu mewn gala nofio yn Y DdraenenWen. Bu cystadlu brwd a chipiwyd nifer ofedalau; Matthew Iles­ 3ydd (ras bechgynblwyddyn 3), Kate Jones­ 1af (rasmerched blwyddyn 3), Ieuan Davies­ 2il(ras bechgyn blwyddyn 4), Gareth Paynes3ydd (ras bechgyn blwyddyn 6), SerenHarris­ 1af ( ras merched blwyddyn 6)Rasys cyfnewid tîm bechgyn sef MatthewIles, Ioan Payne, Gareth Panes a NathanJones­ 2il, rasys cyfnewid tîm y merchedsef Carys Williams, Kate Jones, MiaPitman a Seren Harris­ 1af. Diolch iJessica Parfitt a Gruffydd Rees am fod yneilyddion ac i Amy Williams, Siân Jones,Lowri Durham a Melissa Pardoe amddosbarthu'r gwobrau yn eu gwisgoeddCymreig. Da iawn i chi i gyd.

Tafod Elái Gorffennaf 2009 13LluniauYsgol EvanJamesSioe am yr ail rhyfel byd gan Stephen AttwellPlant y feithrin yn mwynhau diwrnod EidalegLluniau Ysgol y DolauYmwelwyr yn Ysgol Evan JamesAntur Manor ParkTaith feicio Blwyddyn 6 Ysgol TonyrefailTîm Rygbi 10 bob ochrArbenigwyr RecriwtioSiaradwyr CymraegCanolfan Datblygu Busnes,Ystad DdiwydiannolTrefforest,Pontypridd, CF37 5UR,ffôn: 01443 843800,www.jobtraccymru.comwww.safleswyddi.comTîm pêl­droed 6 bob ochrEdrych am waith?Defnyddiwch eich iaith

14 Tafod Elái Gorffennaf 2009YSGOL GYFUNGARTH OLWGEnillwyr Logo YsgolLlongyfarchiadau mawr i’r holl raiwnaeth gystadlu yn y gystadleuaethlogo. Roedd llawer iawn o ddyluniadaugwych iawn. Dyma rester o’r enillwyr:Alaw Griffiths Bl 6(Ysgol Gynradd Evan James)Deri Morgan Bl.7Hollie Davies Bl. 8Aimee Christopther – Jones Bl. 9Lloyd Phillips Bl. 10Elinor Washington Jones Bl. 11Thomas Gazzard Bl. 12Da iawn chi! Maent i gyd wedi derbyntalebau siopa gwerth £15.LlongyfarchiadauLlongyfarchiadau i JamieBurch o Flwyddyn 8.Mae Jamie wedi llwyddoi gael rhan mewnhysbyseb deledu ar gyfery cwmni “EDF Energy”.Da iawn ti!Pêl­fasgedRydw i wedi cael fynewis i chware pêlfasgeddros Gymru o dan16. Roedd yn rhaid i fifynd am dreialon ar yr 2o Fai i UWIC yngNghaerdydd, ac yroeddynt wedi para am bum awr. Tuathri diwrnod ar ôl y treialon clywais fymod wedi cael fy newis i fod yn y tîm.Rwyf nawr yn edrych ymlaen at yrymarfer cyntaf gyda gweddill y tîm.Llwyddiant CerddorolLlongyfarchiadau mawr iGwern Parri o Flwyddyn10 am gipio’r ail wobryng nghystadleuaethgerddorol “Going Solo” ag y n h a l i w y d y nddiweddar yn YsgolUwchradd Pontypridd. RhoddoddGwern ddatganiad ar y ffidl i dderbyn yclod. Bu’n cystadlu dros yr Ysgol ynEisteddfod yr Urdd Caerdydd elenihefyd.Llongyfarchiadau hefyd i StephanieJenkins, Blwyddyn 10 a CarwynRoberts, Blwyddyn 8 am berfformiadauarbennig yn yr un gystadleuaeth. Daiawn chi! Bu Stephanie hefyd yncynrychioli’r Ysgol yn Eisteddfod yrUrdd Caerdydd.Stephanie JenkinsCarwyn Roberts“Byscio Ffiseg”Pe baech chi wedi crwydro i lawr 5 yrYsgol yn ystod yr wythnos cyn yrhanner tymor mis Mai, byddech chiwedi clywed synau digon rhyfedd yndod o gyfeiriad y Labordy Ffiseg!Ymysg y chwerthin a’r hwyl roeddsynau amrywiol eraill hefyd a phe baechchi wedi rhoi eich pen o gwmpas y drwsfyddech chi wedi gweld rhai offer puranghyffredin! Beth yn y byd oedd yndigwydd yno?? Darllenwch ymlaen . . !Dydd Llun 11 o Fai aeth CatrinEbbsworth, Aled Humphreys, LewysMann a Sarah Richards o Flwyddyn 10 iGanolfan yr Urdd ym Mae Caerdydd.Yno buont yn cymryd rhan mewngweithdy gan gynrychiolydd “Sciencemade Simple” ar “Byscio Ffiseg”,cymysgedd o ddiddanu ac addysgu ganddefnyddio arbrofion a thriciau syml.Ar ôl ymarfer (a thipyn o chwarae!)gyda’r holl offer y buont yn eu datblyguyn yr Ysgol dros yr wythnosaublaenorol, roeddynt yn barod i swynoaelodau’r cyhoedd ar faes Eisteddfod yrUrdd yng Nghanolfan y Mileniwm.Efallai i chi weld ­ neu glywed ygwyddonwyr ifanc wrth Gaffi Cremaddydd Llun yr Eisteddfod ­ roedd rhaio’r arbrofion yn bur swnllyd. Roeddymateb y plant iau a’u rhieni iddisgyblion uwchradd yn hyfryd i weld,ac roedd y sgiliau cyflwyno a ddysgwydyn y gweithdy wedi bod yn amlwg wrthi bawb gael hwyl.Diolch i Leah Owen, swyddog yrUrdd a Dr Angharad Thomas, Swyddogy Sefydliad Ffiseg yng Nghymru amdrefnu’r arbrawf a benthyg yr offer.Ar Ben ei Digon!Llongyfarchiadau mawr iGabrielle Hughes­Sully,Blwyddyn 7 sydd wedicael tymor a hannereleni. Mae Gabby ynchwaraewraig pêl­droedo fri ac yn ystod misMehefin cafodd 3 anrhydedd arbennig.Yn gyntaf cafodd ei dewis i dîm pêldroedmerched Cymru dan ­12, sy’ndipyn o gamp ynddo’i hun! Wedyncafodd glywed iddi gael ei dewis i fodyn aelod o’r ‘Trust Squad’ yr FAW –mae hyn yn golygu bod Gabby yn caelei hadnabod fel chwaraewraig dalentogiawn a nawr bydd yn cael ei hyfforddiyn arbennig iawn fel y gall ymhen tairblynedd ennill ei Chap llawn. Yna igoroni’r cyfnod hynod gyffrous hwn,dewisiwyd Gabby yn Chwaraewraig yFlwyddyn gan chwarawyr ei thîm sef,Trefforest. Diwedd gwych i dymorhynod lwyddiannus Gabby – da iawn ti!Dawnswyr o Fri!!Llongyfarchwn ddisgyblion yr ysgolsydd yn aelodau o Adran Bro Taf ar eullwyddiannau dros y misoedd diwethaf!Cawsant lwyddiant mawr yn yr Ŵyl ymMajorca ym mis Mai ac eto ynEisteddfod yr Urdd yng Nghaerdydd.Llongyfarchiadau mawr hefyd i TristanGruffudd ar ddod yn ail yn y DawnsUnigol i fechgyn – stepio gwychTristan!Miri Mathemateg!!Ddydd Iau 18 Mehefin cafoddBlwyddyn 8 diwrnod wrth eu bodd. Ereu bod yn yr ysgol doedden nhw ddimyn dilyn yr amserlen arferol! Cawsantddiwrnod arbennig iawn a oedd ynllawn chwarae ­ dysgu drwy chwaraegemau Mathemateg a chydweithio feltimau i ddatrys problemau. Roedd ynddiwrnod cyffrous iawn a mawr oedd yrhwyl yn y canolfannau dysgu gwahanol.Diolch i’r Adran Fathemateg amdrefnu’r diwrnod !Blwyddyn 6 yn symud i fyny!Bydd digwyddiad cyffrous iawn arGampws Garth Olwg ym misMedi. Bydd disgyblion Blwyddyn 6 ynsymud i fyny i'r ysgol uwchraddflwyddyn ynghynt fel petai, ac yn caeleu dysgu ar safle Ysgol Gyfun GarthOlwg.Drwy ddatblygu'r trefniant hwn mae'rCampws hefyd yn sicrhau y bydd yrhieni hynny sydd am i'w plant elwa oaddysg feithrin Gymraeg yn gallu caelmynediad i hynny yn Ysgol GynraddGarth Olwg.Rydym yn edrych ymlaen i groesawuBlwyddyn 6 ar draws y lawnt ym misMedi!GwefannauCymraegwww.cymorth.comwww.gwefan.orgwww.tafelai.comwww.caerdydd.bizwww.tabernacl.comwww.menteriaith.orgwww.gwe­bethlehem.orgwww.urdd.orgwww.mentercaerdydd.orgwww.bwrdd­yr­iaith.orgwww.banglacymru.org.uk

Ysgol GynraddGymraeg GarthOlwgPêl­rwydMae’r tîm pêl­rwyd wedi bod yn ffodusiawn eleni wrth dderbyn arian gangwmni COSTAIN i brynu cit pêl­rwydnewydd. Mae siwmperi, crysau polo asgertiau newydd gan y tîm, yn ogystal âdigon o beli i ymarfer. Edrychwnymlaen at wisgo’r cit newydd mewnnhwrnarnent yn Ysgol Gyfun GarthOlwg ar ddechrau’r mis. Diolch yn fawri COSTAIN am eu cyfraniad hael.Ymweld â’r ymlusgiaidM w yn h eu od d d d os bar t h Mi s sMacDonald eu hymweliad ag YsgolGyfun Garth Olwg ble gwelsant amrywo ymlusgiaid. Gwelodd y plant frogaod,pysgod, madfall, a moch cwta. Ondffefryn y plant oedd cael cwrdd â’rneidr! Roedd pawb yn ddewr iawn yncyffwrdd a’i ddal. Diolch o galon i’rholl athrawon a disgyblion am eu croesocynnes ac yn bennaf i Mr Llŷr Evans amein gwahodd ni draw.Ymwelwyr o IndiaBraf oedd cael croesawu athrawon oIndia i’n hysgol ar ddechrau misMehefin. Fel rhan o’r cynllun‘UKIERI’, fe fuodd yr athrawon o Indiayn ymweld â’n hysgol ni, YsgolG yn r a d d M a l p a s C o u r t yn gNghasnewydd, Ysgol Gynradd Maes yrHaul, Penybont ac Ysgol Gilwern, SirFynwy. Tra yma, gwyliodd yrymwelwyr athrawon yn dysgu asiaradon nhw gyda’r plant am eu cartrefiyn Jamshedpur. Roedd y plant wrth eubodd yn dysgu mwy am fywyd ynJamshedpur gan eu bod eisoes wediderbyn gwybodaeth a lluniau oddi wrthy plant yn India.Cynhaliwyd cyngerdd yn y GanolfanGydol Oes pan ganodd y côr achwaraeodd y gerddorfa. Yn ogystalperfformiodd aelodau o Adran Bro Tafddawnsfeydd arbennig. Ar y nosFercher, daeth y pedair ysgol ynghyd ynYsgol Gynradd Malpas i berfformio eto.Roedd pawb yn wych, ac roedd y bwydar ôl y gyngerdd yn flasus iawn.Tŷ Bwyta y ‘Bunch of Grapes’Diolch o galon i’r staff yn nhŷ bwyta y‘Bunch of Grapes’, yn bennaf NickOtley, am baratoi amrywiaeth ofwydydd traddodiadol Cymreig ar gyferein hymwelwyr o India am ddim. Roeddy bwyd yn fendigedig!Tafod Elái Gorffennaf 2009 15Gweithgareddaucerddoriaeth yr ysgolMae’r plant wedi bod yn brysuriawn yn ystod yr wythnosaudiwethaf. Yn ystod gwyliau’rSulgwyn, bu’r gerddorfa ynperfformio ar lwyfan Canolfan yMileniwm yn EisteddfodGen edla et h ol yr Ur dd.Perfformiwyd “Calon Lân” a “DrWho” i safon uchel gan y plant,yn enwedig gan fod y gerddorfaond wedi ei sefydlu ers 5 mis. Nichafodd y gerddorfa wobr ond roeddentwedi mwynhau’r profiad gwefreiddiol oberfformio yn y ganolfan.Ar yr ail o Fehefin perfformiodd y côra’r gerddorfa, ynghyd ag unawdwyr o’rysgol mewn cyngerdd yng NghanolfanGydol Oes Campws Garth Olwg.Cynhaliwyd y gyngerdd er mwyncroesawu gwesteion o India yn ogystal âdathlu llwyddiannau diweddar yn yrEisteddfod. Roedd amrywiaeth oeitemau ­ perfformiadau anhygoelDawnswyr Bro Taf, unawdau telyn,grŵp recorder yn ogystal â’r côr a’rgerddorfa, ac roedd y cyngerdd ynllwyddiannus, a’r gynulleidfa wedimwynhau’r wledd.Ar y trydydd o Fehefin aeth deg oblant o’r ysgol – Eleri Roberts, BranwenRoberts, Olivia Sienawski, DarcyVowles, Morgan Wood, James Warman,Joshua Porter, Bethan Putterill, JessicaDavies ac Osian Gruffydd ­ i MalpasPrimary School, i berfformio gydagysgolion eraill ar gyfer y gwesteion oIndia. Canodd y parti deulaisRhyfeddodau, Ceirios ac Yn FyMreuddwyd canodd Eleri unawd ffidil achanodd Eleri a Branwen ddeuawd “YrHydref”. Cafodd y plant ganmoliaethmawr am eu lleisiau swynol ac aeddfed.Ar y pedwerydd o Fehefin ferecordiodd gôr yr ysgol ei CD, Cân­Tastig. Dechreuodd y sesiwn yn gynnaryn y bore, gyda “Os wyt ddu neu os wytwyn” wedi’i chanu gan yr ysgol gyfanyn cael ei recordio ac yna feberfformiodd y côr naw cân arall. Mae’rCD ar werth erbyn hyn, y clawr wedi’iddylunio gan Georgia Jenkins ymmlwyddyn 4. Os ydych am brynu copi,cysylltwch â’r ysgol.Ar yr wythfed o Fehefin aeth y côr a’rgerddorfa i berfformio yng NgŵylGerdd Rhondda Cynon Taf yn y Miwniym Mhontypridd. Fe fwynheuon nhw’rprofiad, yn enwedig gan iddynt allugwylio perfformiadau amrywiol yrysgolion eraill hefyd. Fel rhan o’r ŵylbu Joshua Porter, Bethan Putterill aBethan Horscroft­Preest hefyd yncystadlu mewn cystadleuaeth unawdofferynnol, lle cafodd y tri ohonyntRecordio CDganmoliaeth mawr gan y beirniaid ­llongyfarchiadau iddynt.Diolch yn fawr i blant y côr a’rgerddorfa am eu hymroddiad abrwdfrydedd yn ystod y flwyddyn eleni– maent wedi cyflawni nifer fawr obethau o fewn cyfnod byr o amser.Cwis Llyfrau yn AberystwythAr ddydd Llun y 15fed o Fehefin buplant blwyddyn chwech yn cystadlu ynrownd genedlaethol y cwis llyfrau.Roedd yr ysgol yn cynrychioli sirRhondda Cynon Taf yn Aberystwyth.Fe berfformiodd y plant yn arbennig odda can gyflwyno’r nofel ‘Dŵr AfonTirion’, ac yn ogystal roeddent yn atebcwestiynau ar y gyfrol ‘Honco’.Llongyfarchiadau mawr i Erin Jones,Eleri Roberts, Elis Widgery, JamesChristopher, Gruffydd Bowen Jones aRhys Swainston. Yn anffodus nilwyddodd yr ysgol i gyrraedd y brig,ond roedd y profiad yn un fythgofiadwyi’r plant.BethanHorscroft­PreestJoshua PorterBethanPutterill

16 Tafod Elái Gorffennaf 2009YSGOL GYFUN GARTH OLWGCatrin Ebbsworth, Aled Humphreys, LewysMann a Sarah Richards yn y gweithdy Ffiseg acyn mwynhau ar faes yr Eisteddfod.Ymwelwyr o IndiaMiri MathemategLluniauYsgolGynraddGarth OlwgTîm y Cwis LlyfrauCerddordfa’r Ysgol yn Eisteddfod yr UrddY Côr yng Ngŵyl Gerdd Rhondda Cynon Taf