wersja elektroniczna (pdf) - Homo communicativus

70JULIUSZ IWANICKIMimo wszystko, dynamiczny rozwój materialny kraju nad Gangesem ma swojągenezę w impulsach płynących z Europy. Pozostawiam na marginesie pojęciowąkwestię terminu „rozwój”, gdyż zaliczanie tego słowa do systemów wartości, wedługniektórych filozofów, jest specyficzne tylko dla aksjologii Zachodu. Jużw Platońskim Timajosie (słynna rozmowa Greków z Egipcjanami), pojawia sięmyśl, że kultury pozaeuropejskie (w tym wypadku – Egipt) mają inną skalę czasu– cykliczną, a nie linearną. W związku z tym wartością dla nich pozostaje niezmiana czy ruch, ale właśnie ich przeciwieństwo. Nawet jeśli problem rzeczywiścietak się przedstawia, to pozostaję przy opinii rozdzielności kultury materialneji symbolicznej. Konkluzja mogłaby być następująca: Zachód, komunikując sięz Indiami (a generalizując – z całym Wschodem), zdominował ich kulturęmaterialną, a nawet gdy ją stracił, to nadał jej określony kierunek. Natomiast tkankasymboliczno-duchowa Orientu nie uległa prawie żadnemu naruszeniu (czego chybanie można powiedzieć o chłonnej cywilizacji Zachodu - stąd można by międzyinnymi wywieść popularność buddyzmu w Europie i USA 24 ).Osobnym tematem do badań pozostaje kwestia, na ile współczesny sukcesIndii wynika z rzeczywistego zastosowania myśli i religii hinduistycznej w praktycedziałania. Inny złożony aspekt, jakiego nie poruszyłem w tej pracy to problem, czyintensywny postęp cywilizacyjny tego kraju nie zniszczy lub nie zniekształci jednejz najstarszych tradycji kulturowej świata.24Budda uzdrowi zmęczoną Europę [w:] Forum – 7.11-13.11 2005 roku, s. 28.