PRACOWNIA FIZYKI MORZA

Rys. 5.1. Pionowy rozkład gęstości umownej twody morskiej w strefie gorącejAtlantyku oraz jego zmian w ciągu kilkunastu dni września [1].Zagęszczenie linii jednakowej gęstości wyznacza piknolinię. W przedziale głębokości~50 – 100 (m), widoczny jest skok gęstości (gradient gęstości wody dρ/dz>>0).Pionowy gradient gęstości określa stan równowagi hydrostatycznej kolumny wodnej.Precyzyjne określenie gęstości wody morskiej jest więc bardzo istotne. Gęstość jest takżeczułym parametrem turbulencji w morzu, sedymentacji osadów, rozchodzeniu się dźwiękuitp.2. Przebieg ćwiczenia1. Aby wyznaczyć gęstość wody w dowolnym oceanie należy mieć dane zasolenia itemperatury, które są dostępne w atlasach oceanów:a) Atlas Arktiki, 1985b) Atlas Okeanov, Atlantičeskij i Indijskij Okeany, 1980c) Atlas Okeanov, Severnyj Ledovityj Okean, 1977d) Atlas Okeanov, Tichij Okean, 19742. Z atlasów należy odczytać dla wybranych punktów, zasolenie i temperatury wody dladanego miesiąca i umieścić je wraz z wyznaczonymi z nomogramu [8] wartościamigęstości umownej i gęstości w (geograficznych ( , ) w tabeli.3g / cm ) z uwzględnieniem współrzędnych4

Przykładowe wyznaczenie gęstości wody w oceanie [5]:Z map zasolenia (izohalin) i temperatury wody (izoterm) wyznaczamy gęstość wodyna Atlantyku, w lutym, w trzech punktach pomiarowych (- szerokość geograficzna, -długość geograficzna):1.2.3.Tabela 5.1 0 0W 0 30W 40N 30WWspółrzędnegeograficznepunktów 0 0 0 30W 40N 30WTabela 5.1:Zasolenie(PSU)Temperatura wody(˚C)Gęstość wodyumowna (g/cm 3 )33,7 28,4 21,3 1,021335,6 27,5 23,0 1,023036,0 15,4 26,7 1,0267Zasolenie i temperatura wody oraz gęstość wody obliczona dlawybranych punktów Oceanu Atlantyckiego.3. Analiza wyników i wnioskiNależy omówić dlaczego stosuje się wartości gęstości umownej. Podać czynniki, któremają wpływ na gęstość wody morskiej, a także przyczyny zróżnicowania gęstości wody wposzczególnych punktach.4. Literatura1. J. Dera, 2003. Fizyka morza.2. Holec M., Wiśniewski B., 1983. Zarys oceanografii, cz. I, Statyka morza. Wyd.WSMW, Gdynia.5

3. Thurman H. V., 1997. Introductory Oceanography. Eight edition. New Jersej.4. Thurman H. V., 1982. Zarys oceanologii. Wyd. Morskie, Gdańsk.5. Girjatowicz J. P., Wiśniewski B., 1999. Przewodnik do ćwiczeń z oceanografiifizycznej. Wyd. Naukowe US, Szczecin.6. Okeanografičeskie tablicy, 1975. Gidrometeoizdat, Leningrad.7. Duxbury A. B., Duxbury A. C., 1993. Fundamentals of Oceanography. Oxford.8. J. F. Brahtz (Red.), 1974. Oceanotechnika. Wyd. Morskie, Gdańsk.9. Atlas Arktiki, 1985. Glavnoe Upravlenie Geodezii i Kartografii pri Sovete MinistrovSSSR. Moskva.10. Atlas Okeanov, Atlantičeskij i Indijskij Okeany, 1980. Ministierstvo Oborony SSSR,Voenno-Morskoj Flot. Moskva.11. Atlas Okeanov, Severnyj Ledovityj Okean, 1977. Ministerstvo Oborony SSSR,Voenno-Morskoj Flot. Moskva.12. Atlas Okeanov, Tichyj Okean, 1974. Ministerstvo Oborony SSSR, Voenno-MorskojFlot. Moskva.6