KURRIKULA E KOSOVÃS KURRIKULA BÃRTHAMÃ PÃR ARSIMIN ...
KURRIKULA E KOSOVÃS KURRIKULA BÃRTHAMÃ PÃR ARSIMIN ... KURRIKULA E KOSOVÃS KURRIKULA BÃRTHAMÃ PÃR ARSIMIN ...
KURRIKULA E KOSOVËSFUSHA KURRIKULARE - SHKENCAT NATYROREHyrjaArsyeshmëria dhe përshkrimi i fushësKonceptet themelore të shkencave natyroreOëllimet e të mësuarit të shkencaveQasja e bazuar në kompetencaRezultatet e të nxënit në fushën e shkencave të natyrësQështjet ndërkurrikulareAlokimi (ndarja) i kohës- Materialet dhe burimet mësimoreUdhëzimet metodologjikeUdhëzime për vlerësim1. HyrjeKurrikuli bërthamë i shkencave të natyrës është i obligueshëm për të tri nivelet e arsimitparauniversitar. Kjo fushë mësimore përfshinë realizimin e kompetencave (njohuritë, tëkuptuarit, shprehitë, shkathtësitë, qëndrimet dhe vlerat) që do të arrihen nga nxënësit paspërfundimit të çdo niveli të arsimit parauniversitar.Shkencat natyrore u mundësojnë nxënësve të njohin, të kuptojnë, të hulumtojnë natyrën,botën e gjallë e jo të gjallë dhe njeriun,Njohuritë dhe arritjet shkencore zbatohen: në prodhimin e ushqimit dhe të mirave tjeramateriale, mjekësi, komunikacion, komunikim, prodhimin e energjisë, hulumtimin dhepërdorimin e pasurive natyrore, ruajtjen e mjedisit jetësor, krijimtarinë kulturore, art, dhe nëhulumtimin e gjithësisë.2. Arsyeshmëria dhe përshkrimi i fushës së shkencave natyroreShkencat natyrore janë në funksion të:- shpjegimit të botës materiale, vetitë dhe shndërrimet e saj;- zbatimit të metodave të hulumtimit të dukurive dhe të proceseve natyrore;- përshkrimit të tokës si trup qiellor, me kushte të përshtatshme për jetën e qenieve tëgjalla dhe të njeriut;- përshkrimit të botës së gjallë, botës jo të gjallë dhe lidhmërinë në mes të tyre;- përshkrimit të resurseve energjetike;- përshkrimit të proceseve natyrore në kohë dhe hapësirë;- përcaktimit të ndërlidhjes së njeriut dhe natyrës dhe ndikimet e ndërsjella në mestyre;56
KURRIKULA E KOSOVËS3. Konceptet themelore të shkencave të natyrësKonceptet themelore të shkencave të natyrës duhet të mbështeten në 6 kategori (shtyllaorientime)kryesore:1. Hulumtimi/kërkimi shkencor2. Zbatimi i shkencës dhe i teknologjisë3. Materia vetitë dhe shndërrimet e saj4. Proceset fizike5. Proceset jetësore6. Toka dhe gjithësiaNë shkencat e natyrës konceptet themelore, kompetencat dhe metodologjia për shkallët 1, 2,3, 4 jepen të integruara, ndërsa për shkallët 5 dhe 6 jepen në lëndë të veçanta: kimi, fizikë,biologji dhe astronomi.Në shkollat profesionale këto koncepte jepen në formë të integruar të bazuara me qasjetematike të profesioneve të caktuara.4. Qëllimet e të mësuarit të shkencave natyrore• zhvillojnë njohuri, shprehi, shkathtësi, qëndrime dhe vlera për natyrën, mjedisin jetësordhe botën që na rrethon;• trgojnë aftësi për të shpjeguar konceptet themelore të shkencës për shpjegimin enatyrës;• zhvillojnë shkathtësitë, vlerat dhe qëndrimet për të mësuar shkencën gjatë tërë jetës;• Hulumton mjedisin natyror dhe të ndërtuar nga njeriu perms lojës, provave dhemodeleve të thjeshta, parashtrimit të pyetjeve, diskutimit, ekskurzioneve, vizatimeve etj.• përdorimin saktë gjuhën dhe terminologjinë shkencore;• zbatojnë masat e sigurisë dhe ndërmarrin veprime të nevojshme në rast të rrezikut;• vlerësojnë rolin dhe ndikimin e arritjeve shkencore në jetën e përditshme të njeriut;• përshkruajnë Tokën si trup qiellor dhe burim i të mirave materiale;• formojnë qëndrime të drejta për çështje sociale, morale, etike, ekonomike dhe tëmjedisit;• formojnë qytetar të arsimuar në funksion të përparimit të shkencës dhe teknologjisë përlehtësimin dhe përmirësimin e jetës së njeriut dhe për orientimin e tij në karrierë;5. Qasja e bazuar në kompetencaSipas KKK të mësuarit e shkencave natyrore është e bazuar në kompetenca dhe menxënësin në qendër. Organizimi i mësimit përqëndrohet në atë që duhet të dinë të bëjnënxënësit dhe që duhet të jenë të gatshëm të bëjnë. Për të bërë diçka duhen njohuritë,57
- Page 7 and 8: KURRIKULA E KOSOVËSI. HYRJERëndë
- Page 9 and 10: Parimet e arsimit parauniversitarKU
- Page 11 and 12: KURRIKULA E KOSOVËSII. KURRIKULA B
- Page 13 and 14: KURRIKULA E KOSOVËSformave artisti
- Page 15 and 16: Tabela për strukturën e nivelit t
- Page 17 and 18: KURRIKULA E KOSOVËS8. Shpreh drejt
- Page 19 and 20: KURRIKULA E KOSOVËSKontribuues pro
- Page 21 and 22: KURRIKULA E KOSOVËS1. Zbaton dhe r
- Page 23 and 24: KURRIKULA E KOSOVËS• përballjen
- Page 25 and 26: KURRIKULA E KOSOVËSIIIdallimet dhe
- Page 27 and 28: KURRIKULA E KOSOVËStë llojeve të
- Page 29 and 30: KURRIKULA E KOSOVËSfamiljes, të r
- Page 31 and 32: KURRIKULA E KOSOVËSIII. FUSHAT E K
- Page 33 and 34: KURRIKULA E KOSOVËS- zhvillimi i a
- Page 35 and 36: KURRIKULA E KOSOVËSshkathtësive,
- Page 37 and 38: KURRIKULA E KOSOVËSVIII. NJOHURIT
- Page 39 and 40: KURRIKULA E KOSOVËSnjohurive të n
- Page 41 and 42: KURRIKULA E KOSOVËSFUSHA E KURRIKU
- Page 43 and 44: KURRIKULA E KOSOVËS• Ndjenja pë
- Page 45 and 46: KURRIKULA E KOSOVËSRezultatet të
- Page 47 and 48: KURRIKULA E KOSOVËS• Reagojnë e
- Page 49 and 50: KURRIKULA E KOSOVËSndryshme të sh
- Page 51 and 52: KURRIKULA E KOSOVËSKryesisht rendi
- Page 53 and 54: KURRIKULA E KOSOVËSmes tyre si dhe
- Page 55 and 56: KURRIKULA E KOSOVËSMatematika dhe
- Page 57: KURRIKULA E KOSOVËSPo marrim shemb
- Page 61 and 62: KURRIKULA E KOSOVËS2. Zhvillimi i
- Page 63 and 64: KURRIKULA E KOSOVËS• Diversiteti
- Page 65 and 66: KURRIKULA E KOSOVËS• Diskutimi d
- Page 67 and 68: KURRIKULA E KOSOVËSFUSHA KURRIKULA
- Page 69 and 70: KURRIKULA E KOSOVËSpërfshinë edh
- Page 71 and 72: KURRIKULA E KOSOVËS• Sistemet kr
- Page 73 and 74: KURRIKULA E KOSOVËS• I intervist
- Page 75 and 76: KURRIKULA E KOSOVËSFUSHA KURRIKULA
- Page 77 and 78: KURRIKULA E KOSOVËSEdukimi mbi mje
- Page 79 and 80: KURRIKULA E KOSOVËS1. Merr pjese a
- Page 81 and 82: KURRIKULA E KOSOVËSfusha por edhe
- Page 83 and 84: KURRIKULA E KOSOVËSFUSHA KURRIKULA
- Page 85 and 86: Puna dhe edukimi për ndërmarrësi
- Page 87 and 88: KURRIKULA E KOSOVËS• I përkusht
- Page 89 and 90: KURRIKULA E KOSOVËSPër realizimin
- Page 91 and 92: KURRIKULA E KOSOVËSIV. PLANET DHE
- Page 93 and 94: KURRIKULA E KOSOVËSPlani mësimor
- Page 95 and 96: KURRIKULA E KOSOVËS(përqindjet) n
- Page 97 and 98: KURRIKULA E KOSOVËSV. KURRIKULA ZG
- Page 99 and 100: KURRIKULA E KOSOVËSVI. METODOLOGJI
- Page 101 and 102: KURRIKULA E KOSOVËSdhe shpejtësin
- Page 103 and 104: KURRIKULA E KOSOVËSorganizojnë p
- Page 105 and 106: KURRIKULA E KOSOVËSIntegrimi i ç
- Page 107 and 108: KURRIKULA E KOSOVËSVII. VLERËSIMI
<strong>KURRIKULA</strong> E KOSOVËSFUSHA <strong>KURRIKULA</strong>RE - SHKENCAT NATYROREHyrjaArsyeshmëria dhe përshkrimi i fushësKonceptet themelore të shkencave natyroreOëllimet e të mësuarit të shkencaveQasja e bazuar në kompetencaRezultatet e të nxënit në fushën e shkencave të natyrësQështjet ndërkurrikulareAlokimi (ndarja) i kohës- Materialet dhe burimet mësimoreUdhëzimet metodologjikeUdhëzime për vlerësim1. HyrjeKurrikuli bërthamë i shkencave të natyrës është i obligueshëm për të tri nivelet e arsimitparauniversitar. Kjo fushë mësimore përfshinë realizimin e kompetencave (njohuritë, tëkuptuarit, shprehitë, shkathtësitë, qëndrimet dhe vlerat) që do të arrihen nga nxënësit paspërfundimit të çdo niveli të arsimit parauniversitar.Shkencat natyrore u mundësojnë nxënësve të njohin, të kuptojnë, të hulumtojnë natyrën,botën e gjallë e jo të gjallë dhe njeriun,Njohuritë dhe arritjet shkencore zbatohen: në prodhimin e ushqimit dhe të mirave tjeramateriale, mjekësi, komunikacion, komunikim, prodhimin e energjisë, hulumtimin dhepërdorimin e pasurive natyrore, ruajtjen e mjedisit jetësor, krijimtarinë kulturore, art, dhe nëhulumtimin e gjithësisë.2. Arsyeshmëria dhe përshkrimi i fushës së shkencave natyroreShkencat natyrore janë në funksion të:- shpjegimit të botës materiale, vetitë dhe shndërrimet e saj;- zbatimit të metodave të hulumtimit të dukurive dhe të proceseve natyrore;- përshkrimit të tokës si trup qiellor, me kushte të përshtatshme për jetën e qenieve tëgjalla dhe të njeriut;- përshkrimit të botës së gjallë, botës jo të gjallë dhe lidhmërinë në mes të tyre;- përshkrimit të resurseve energjetike;- përshkrimit të proceseve natyrore në kohë dhe hapësirë;- përcaktimit të ndërlidhjes së njeriut dhe natyrës dhe ndikimet e ndërsjella në mestyre;56