Некаде: Лофотски Oстрови, НорвешкаПлажа со поглед нAОва е кратка приказна заЛофотските Острови, но и залуѓето од тој крај, кои по којзнаекој пат го потврдуваат фактотдека сите сме, ако не исти,тогаш барем многу слични луѓесуштестваод крв и месо!Лофотските Oстрови се климатски благословеноцарство на волшебни пејзажи во соседствотосоставено од северни смрзнувачкикралства. Голфската струја таму е добрата вилакоја направила мало чудо на норвешкиотсевер. Температурите во зима не паѓаат премногуи речиси секогаш заливот е без мраз.Ова ги направило привлечни за храбрите Викинзиво далечното минато, но и за трупитеод двете спротивставени страни во Вторатасветска војна. Оддалеченоста на овие островиод јадрото на Европа придонела тие да бидати вистинско „пакетче изненадувања“ одпреубави глетки во недоглед кои секогаш гонаградуваат упорниот патник-намерник којстигнал толку далеку на север.Северниот полСеверна весела математикаТалкајќи низ полупразниот град Нарвик тоаоблачно свежо октомвриско утро, наидувамна голем жолт патоказ: „Нарвик – 2 407 kmдо Северен пол“! Ги читам и останатите таблинаредени под него: 3 957 km (земјен) патдо Белград! Значи, брзо заклучувам, над 4000 km до Македонија? Се прашувам и некаконе ми се верува... Продолжувам: 1 245 kmјужно до Хелсинки! Зарем е можно Хелсинкида е илјада километри „јужно“ од каде било,си помислив и речиси се вџашив! Оваа веселаматематика ме збуни. Изгледа, сепак, Европаи не е толку мал континент. Неодамнапри едно мое ментално патување - навраќањена северот, прелистувајќи ги страниците наеден атлас, сфатив дека Лофотските Островиво Норвешка се речиси исто толку оддалечениод мојот дом колку и саваните на МасаиМара во Кенија! Да, уште еднаш си потврдив,норвешкиот север е многу, многу далеку одМакедонија. Глетките и атмосферата таму соодветствуваана тоа мое мало лично епохалнооткритие.Светилници за совршенасеверна идилаЖелезницата во овој дел од светот го завршувасвојот славен пат од илјадници километриод својата најјужна точка во Скандинавија,во градот Нарвик на север. Тој град енајсеверниот град во светот, поврзан со железница.Оттука натаму царуваат автобуситеи бродовите - замена за некогашните санкии скии. Патот од Нарвик до неофицијалнатапрестолнина на Лофотските Острови, големотосело Сволвер, врви сигурно низ еден од нај -спектакуларните пејзажи во Европа. Високитепланини воскреснуваат од модрото СеверноМоре формирајќи острови на кои како нацртанисе расфрлените рибарски селца. ПорадиГолфската струја климата е мошне милостивакон овие селца над поларниот круг.Таму може да се насади нешто наесен и дауспее да никне лете. Таквите плодови локалносе поскапоцени и од најскапите риби идруги суровини подарени од земјата и моретово Норвешка. Имаат димензија на гордост ипркос на човекот на оваа планета. Низ островитеплажите со бели песоци, тивките заливии фјордови како од медитерански разгледницинавистина збунуваат ако си неинформиран,или ако ти одлетаат мислите занесен воубавината. Првиот свеж воздух или надојденбран кој удира во карпите повторно те враќаво реалноста – над Арктикот нема потребаод костим за капење. Но, ова правило некоиНорвежани лете, некој сончев ден, знаат и даго прекршат. Но, тие се потомци на Викинзитеи може да им се прости. Елегантни мостовиги спојуваат островите и полуостровите, солиднаинвестиција за мал број жители - знакна подобриот стандард на живот во од скоробогатата Норвешка. Островите се главно соголениод постојаниот ветер, без дрвја и другапозначителна вегетација. Некои од нив сененаселени од луѓе, но не се и без светилници.Прекрасни романтични светилници се насекадениз северна Норвешка – речиси ста-34 Твој Клуб
вени таму не поради својата функција колкупоради мизансценот – заокружувајќи ја совршенатасеверна идила.Час по МакедонијаЗа да стигнете до срцето на луѓето од север(што не е неможно!), ми велеле, потребно евреме. Или пак, вистинска искрена приказнакоја може да ги трогне. Во времето кога јасги посетив овие острови, интернетот и пластичнитеплатежни картички не беа најраспространетитемодерни комодитети. Веќе поминавнеколку дена талкање по островите безда воспоставам никаков контакт ниту со мојатапривремена база на југот во Шведска, нитусо Македонија. Решив да испратам по еднапорака преку интернет. Вистинското место зада се приклучам на интернет беше едно новоосновно училиште на крајот од селото. Појдовво библиотеката, се насмевнав и се претставивна библиотекарката со нордиски шаренџемпер. И кажав дека би сакал, ако може,кратко да го искористам интернетот и да пратамедна порака дома. Таа ми дозволи, подеден услов: на час со децата собрани од ситеодделенија, на англиски да раскажам нештоСеверна „беспарица“Мојата готовина лесно се стопи во скапатаНорвешка. Беше време за барање дотур одскапоцената „пластика“ што ја носев со себескриена како азно наследено од предците.Лесно најдов банкомат, но не лесно можев ида извадам пари. Пробав сè, но картичкатане профункционира. Не помогна ни добратаволја на убавата блондинка - банкарска службеничка.Во банките на островот таа пластикаво мојот паричник беше само една безвреднадебела визит карта со мое име и презиме.Ситните круни што ми преостанаа по џебовитеоткако го платив хостелот каде што престојувавне што беа недоволни за храна, туку,што е уште пострашно, беа недоволни и за билетза назад кон Нарвик... Имав идеја да побарампомош од пријателите преку интернет, заза Македонија! Не ми беше тешко, напротив.Трампата се оствари, а јас запознав десетинабели симпатични Норвежанчиња кои веќезборуваа солидно англиски и ги голтаа зборовитена еден патник од една за нив далечнаи чудесна земја. Задоволството од посетатабеше заемно. На крајот од дружбата се поздравивмеи јас си заминав, среќен пред сèшто можев да влезам на кратко во светот надецата од тој крај. Се чувствував како да стекнавдесетина нови пријателчиња од викингшкиотподмладок...што или требаше да одам до училиштето илида побарам помош од службеничката...Сè насè, се најдов во непријатна ситуација во еднодалечно место на север.Јужни солзи на северВо малите места вестите брзо се шират. Дурии во не толку озборувачките општества какоНорвешка. Воспоставив СОС повик кон пријателитеи сега чекав спас од ситуацијата, нои од срамот.Чекајќи абер или телефонски повикза помош од Шведска, седев на едно дрвеностолпче на пристаништето меѓу убавитебротчиња, со ранец на грбот и конфузија воглавата. Да заглавиш во вакво убаво место веројатнои не изгледа лошо од сегашна перспектива,но во тие моменти се чувствував какодете кое родителите заборавиле да го зематод градинка. Моментите на барање решенијаи средување на мислите ги прекина библиотекаркатана училиштето која се појави од задаголот. За рака држеше едно момче од групатана која утрото им раскажував. Очигледнобеше тргната да ме бара низ Сволвер. Мајкатана детето, банкарската службеничка којаја запознав, ја пренела веста до училиштето итаму сите решиле набрзина да дадат свој придонесод по некоја круна. Своите џепарлацисобрани и ставени во едно бело плико на коебеше напишано „God vei hjem (Среќен пат дома)“ми го предадоа в рака. Последниот автобускон Нарвик заминуваше за помалку од половиначас и немав време за повеќе освен даги гушнам. Тие беа озарени од среќа што можеледа ми помогнат. Во очите им ги препознавискрата жар и онаа човечност кои мислевдека се заштитен знак за нас, од југот. Им рековдека ќе им пратам пари назад многу брзо,но тие замолија и инсистираа да пратам самоедна убава разгледница од Македонија. Автобусотза Нарвик тргна сосе мене. Немашемногу патници. Брзо ме совлада уморот. Меочекуваше долг пат. Надвор заврна дожд ипоследните глетки на незаборавните островиги изгледав преку капките дожд кои правеакоси траектории на прозорецот. А можебитоа беа солзи излеани од еден чувствителенчовек од југот, вистински трогнат од своитесеверни „соседи“ – и тие луѓе како него...Се надевам дека разгледницата од Канео исинилото на Охридското Езеро висат закаченина некој ѕид од училиштето...Текст и фотографии:Роберт СмилескиТвој Клуб 35