PDF - El-Hikmeh

VIII. IDGAMI DHE RREGULLAT E TIJ) ا َل ْاِدغ َام و ا َحك َامه (Definicioni i idgamit në shkencën e texhvidit është:) ا َل ْاِدغ َام : اِدخال ُ ا َحدِال ْحرف َينِال ْمتماثِل َينِ‏ ا َوِال ْمتجانِسينِ‏ ا َوِال ْمتق َارِبينِ‏ فِى ال ْآخرِ‏ (“Idgam do të thotë hyrja ose shkrirja e njërës prej dy shkronjave të njëjta, të tënjëjtit lloj, ose të përafërta në tjetrën”.Pjesët përbërëse të idgamit:1. Mudgami ( ‏:(ا َل ْمدغ َم quhet shkronja e parë me sukun e cila do të shkrihet nëtë dytën.2. Mudgamun fih ( فِيهِ‏ ‏:(ا َل ْمدغ َم quhet shkronja e dytë në të cilën shkrihet e parame sukun.Shembull: ( ق ُل َّن ق ُل ْ ل َن ). Këtu, mudgam është shkronja l me sukun ( ل ْ ), kurse). ل َ ( e mudgamun fih është shkronja l me vokalinKushtet e idgamit:Që të mund një shkronjë të shkrihet në tjetrën që vjen pas saj, duhen plotësuarkëto kushte:1. Shkronjat që do të shkrihen duhet të jenë të njëjta (mutemathil), të të njëjtitlloj (mutexhanis), ose të përafërta (mutekarib).2. Mudgami dhe mudgamun fihi duhet të jenë pranë njëri-tjetrit dhe në mes tyretë mos hyjë ndonjë shkronjë tjetër.3. Mudgami duhet të jetë sakin, kurse mudgamun fihi duhet të jetë i vokalizuar.Në shembujt më poshtë nuk kemi idgam (shkrirje), ngase nuk plotësohet kykushti i tretë:ضل َل ْنا ظ َننتم لا َ تق ْصص4. Mudgami nuk duhet të jetë shkronjë e meddit. P. sh.:ا َل َّذِى يوسوِس فِى يومٍ‏ ق َال ُوا وهم آمنوا و عمِل ُوا28