Czytaj pełne wydanie - Racibórz

Z ŻYCIA UCZELNIna rzecz regionu” dotyczyło tzw. funkcji rzeczywistych ze szczególnymuwzględnieniem funkcji dla dobra środowiska lokalnego.Szkoła, pełniąc w nim rolę kulturotwórczą, przyczynia się do zachowaniai pomnażania dziedzictwa kulturowego regionu, zaspokajaspołeczne i edukacyjne oczekiwania najbliższego środowiska, kształtujepostawy życiowe mieszkańców, rozbudza też ambicje i aspiracjeedukacyjne i życiowe (głównie dzieci i młodzieży), stymulujeteż funkcjonowanie paralelnych instytucji kulturalno - oświatowych.Szkoła wyższa, współdziałając z najbliższym otoczeniem, rozszerzapłaszczyzny swej aktywności, swoją ofertę edukacyjną, wzbogacatreści swych działań o wartości regionalne. Uczelnia obojętnawobec otoczenia, wobec jego kultury oraz potrzeb - to martwauczelnia.Dr Ilona Gembalczyk i dr Beata Fedyn w referacie „Krajoweramy kwalifikacji podstawą zmian w szkolnictwie wyższym” zwróciłyuwagę na zmiany dokonujące się w szkolnictwie wyższym. PrzyjęcieDeklaracji Bolońskiej, tworzącej Europejski Obszar Kształcenia,było początkiem zmian paradygmatu nauczania/uczenia się. Centralnymelementem reform z tym związanych są efekty kształcenia, któreokreślają, co uczący się powinien wiedzieć, rozumieć i być zdolnyzrobić po zakończeniu pewnego procesu kształcenia. WprowadzenieKrajowych Ram Kwalifikacji, będące konsekwencją wdrażania ProcesuBolońskiego, daje uczelniom wyższym większą autonomię w tworzeniukierunków i kształtowaniu programów studiów. Z drugiej stronywymaga precyzyjnego określania, jakie efekty kształcenia chce się uzyskać,a zatem też większą odpowiedzialność, za jakość i skutecznośćprogramów studiów. Praktyczną weryfikacją tego powinien być rynekpracy i zwiększanie zdolności do zatrudnienia absolwentów uczelniwyższych.Mgr Danuta Hryniewicz w wystąpieniu „Nowe czasy. Nowe wyzwania”mówiła: „Zmiany cywilizacyjne, zmiany w różnych systemachspołecznych «wymuszają» zmiany nie tylko w funkcjonowaniu instytucji,ale również w relacjach interpersonalnych. Codzienność szkolna,to relacje nauczyciel - uczeń, uczeń - nauczyciel. O jakość relacji niedecyduje tylko teraźniejszość, ale również przeszłość - doświadczenie.Gdy jesteśmy uczestnikami tej samej rzeczywistości, gdy doświadczaliśmypodobnego łatwiej nam się porozumiewać – można mówić wtedyo wspólnym kodzie. Jednak w przypadku dzisiejszych nauczycielii uczniów tak nie jest, doświadczenia nauczycieli z okresu dzieciństwai doświadczenia uczniów różnią się diametralnie. Nauczyciele nie doświadczalitak ogromnej ilości i różnorodności bodźców i ofert, światbył dla nich raczej niedostępny, co przekładało się na małą mobilnośćfizyczną. Równocześnie doświadczali większej niż współcześni uczniowiespójności w świecie wartości, stylów życia czy wzorów zachowania.Największym więc błędem popełnianym przez nauczycieli jestbazowanie w relacjach z uczniami tylko na własnych doświadczeniachi przekazywanych z pokolenia na pokolenie wzorach relacji nauczyciel- uczeń/uczeń - nauczyciel. Współczesny nauczyciel musi zaakceptowaćfakt, że nie jest jedynym źródłem wiedzy dla ucznia, że nie jest jużpostrzegany jako wszechwiedzący ekspert. Jego autorytet jako wychowawcy,źródła wiedzy, nie jest nadany a zdobywany, co stawia przednim wyzwanie ciągłego zdobywania wiedzy, kwalifikacji, kompetencji.Jest to konieczne jeżeli chce «spotkać się z uczniem», a nie tylko realizowaćzadania, ponadto celem współczesnej szkoły jest przygotowanieucznia do samodzielności, odpowiedzialności, stałego doskonaleniasię, poszukiwania wiedzy. Może w tym pomóc tylko nauczyciel, którytakie umiejętności posiada.Stałe zmiany nie sprzyjają poczuciu bezpieczeństwa, nie sprzyjająrównież pewności przekonań, że szkoła przygotowuje do życia, bo czydzisiaj wiemy na pewno, czego i po co uczyć, skoro nie wiemy, jakibędzie świat za kilkanaście lat.Wiemy jednak, że młodym ludziom zawsze potrzebny będzie przewodnik,który pomoże im w przejściu ze świata dzieciństwa do światadorosłych, dlatego tak ważne jest kształtowanie i podnoszenie umiejętnościspołecznych przez nauczycieli. Ważna jest więc nie tylko wiedzai kompetencje merytoryczne z danego przedmiotu. Źródeł wiedzy jestbardzo wiele i prawie każdy uczeń ma do nich dostęp, jednak aby mądrzez nich korzystać, potrafić selekcjonować przekazywaną przez niewiedzę potrzebny jest ktoś bardziej doświadczony z większą wiedzą i tojest właśnie miejsce dla nauczyciela”.Dr Kornelia Lach w wystąpieniu „Rola edukacji regionalnejw kształtowaniu poczucia własnej tożsamości kulturowej” przedstawiłacele i zakres edukacji regionalnej. Omówiła treści nauczania naposzczególnych etapach edukacji. Mocno zaakcentowała rolę nauczycielajako propagatora wartości kulturowych. Przedstawiła przykładydobrych praktyk z realizacji programów autorskich. Zwróciła uwagęna bogactwo kulturowe terenu pogranicza polsko-czeskiego. Przybliżająccele i zadania Międzynarodowego Konkursu Gwarowego ,,Morawskerzadzyni selske hospodyni”, omówiła cechy dialektu laskiegoi jego żywotność po obydwu stronach granicy. Przedstawione kontekstyteoretyczne i empiryczne edukacji regionalnej wykazały, żepoznanie własnego dziedzictwa kultury, budzi szacunek wobec tradycji,przygotowuje do twórczego uczestniczenia w życiu kulturalnymi kształtuje postawę otwartości wobec świata.Autorkami referatu pt. „ Szkoła wyższa w kształtowaniu postawstudentów wobec osób niepełnosprawnych” są mgr Beata Gawłowskai mgr Ewa Świerczek z Instytutu Studiów Edukacyjnych PaństwowejWyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu.W wystąpieniu prelegentki zwróciły szczególną uwagę na fakt, iżwspółcześnie rola szkoły wyższej nie ogranicza się wyłącznie do prowadzeniadziałalności edukacyjnej. Jednym z istotnych czynnikówkształtowania postaw zawodowych, jest tworzenie specyficznych sytuacjidziałaniowych, w których uczestniczy student. Doskonałym tegoprzykładem jest zaangażowanie studentów w przygotowanie akcji -Igrzyska Sportowe dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej „Sport kuradości”, która pozwala na kształtowanie pozytywnych postaw wobecniepełnosprawności. Rozbudowanie wiedzy o osobach niepełnosprawnychnie tylko pomaga w kształtowaniu właściwego ich obrazu, aletakże prowadzi do modyfikacji motywacji leżącej u podstaw podejmowaniakontaktów z niepełnosprawnymi. Podczas wspólnych spotkańnawiązują się relacje, umożliwiające weryfikację wcześniejszych, częstonieuzasadnionych, fałszywych czy krzywdzących wyobrażeń. Prele-Dr Ludmiła Nowacka, prof. Gabriela Kapica, prof. Marian KapicaFoto: G. Habrom - Rokosz5