V 2009.pdf - Lublin

FOT. JERZY DURCZAKMIESIĘCZNIK UNIWERSYTETU MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ - NR 5(155) • ROK 19 • MAJ 2009

Kronika rektorska kwiecień 2009 r.2 kwietnia 2009 r.• Prorektor Ryszard Dębicki spotkał się z przedstawicielamizwiązków zawodowych: Solidarność i ZNP. Spotkanie dotyczyłokadry naukowo-technicznej, inżynieryjno-technicznejoraz planowanej karty oceny tych pracowników.3 kwietnia 2009 r.• Rektor Andrzej Dąbrowski uczestniczył w MiędzynarodowejKonferencji zorganizowanej z inicjatywy Urzędu PatentowegoRP w Warszawie Rozwój gospodarczy w Europiea kreatywność i innowacyjność kobiet.Od RedakcjiW wiosennej atmosferze, z takąż okładką, polecamyPaństwu majowy numer naszego miesięcznika.Są tradycyjne rubryki, są materiały dokumentujące aktywnośćnaszej Uczelni i jej pracowników.Korespondenci z Wydziałów, ale i Państwo są autoramiartykułów zamieszczanych na naszych łamach. Są onedo dyspozycji Państwa, zapraszamy do współpracy.ZMam pytanie do społecznościakademickiej – ktoz Państwa wie, czemu od prawietrzech miesięcy zegar na budynkuWydziału Humanistycznegozatrzymał się o godzinie 12.08.6 kwietnia 2009 r.• Prorektor Ryszard Dębicki wziął udział w spotkaniu poświęconemuorganizacji VI Lubelskiego Festiwalu Nauki w PolitechniceLubelskiej. W spotkaniu wzięli udział prorektorzy ds.nauki uczelni zaangażowanych w przygotowanie Festiwalu.• Prorektor Stanisław Michałowski wraz ze studentami i pracownikamiz Zespołu Informacji i Promocji UMCS uczestniczyłw wyjazdowym spotkaniu w Puławach. Spotkanie dotyczyłooferty edukacyjno-promocyjnej UMCS.7 kwietnia 2009 r.• Prorektor Ryszard Szczygieł przewodniczył Komisji OcenyNauczycieli Akademickich UMCS. Komisja prowadziła prace7, 8 i 9 kwietnia.• Prorektor Ryszard Dębicki przewodniczył posiedzeniu SenackiejKomisji Badań. Omówiono sprawozdanie Rektoraz działalności naukowej w 2008 roku.• Prorektor Stanisław Michałowski uczestniczył w konferencjiMetropolie środowiskiem innowacji i wiedzy, która odbyła sięwe Wrocławiu w dniach 7 i 8 kwietnia.8 kwietnia 2009 r.• Prorektor Ryszard Dębicki uczestniczył w spotkaniu RegionalnejRady Ochrony Przyrody w Urzędzie Wojewódzkimw Lublinie.9 kwietnia 2009 r.• Prorektor Ryszard Dębicki przewodniczył roboczemu spotkaniu„Grupy Wschodniej”. W spotkaniu udział wzięli: prof.Henryk Gmiterek, prof. Marian Harasimiuk, prof. AndrzejKorybski, prof. Marek Pietraś oraz prof. Marian Żu-Wydawca:Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie20-031 Lublin; pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5Redakcja:Elżbieta Mulawa-Pachoł (redaktor naczelna), MariaKopycińska-Lehun (sekretarz redakcji), Karolina Przesmycka(adiustacja techniczno-graficzna i skład), Jakub Jakubowski(sekretarz ds. graficznych), Maciej Przysucha (serwis foto)Współpracują:Iwona Adach, Marzena Bogusiak, Monika Gabryś, Łukasz Janicki,Jolanta Jarzyńska, Jakub Kosowski, Elżbieta Krzemińska,Elżbieta Kwiatkowska, Maria Młynarska, Monika Nowak,Marzena Rębisz, Małgorzata Samujło, Sylwia Skotnicka, RobertWąsiewicz, Jerzy ŻywickiAdres redakcji:20-031 Lublin; Plac Marii Curie-Skłodowskiej 5, p. 1607tel. (081) 537 54 82e-mail: wiadomosci@umcs.lublin.plhttp://www.wiadomosci.umcs.lublin.plProjekt i łamanie: Jakub JakubowskiDruk: Rapida s.c., 20-306 Lublin; ul. Firlejowska 32Redakcja zastrzega sobie prawo redagowania tekstów, w tym– ich skracania. Tekstów nie zamówionych redakcja nie zwraca.2Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

NA WYDZIAŁACHPetryszak, uczeń XXI Liceum Ogólnokształcącego im.św. Stanisława Kostki w Lublinie.• W dniu 21 kwietnia 2009 r. została podpisana umowapatronacka między Instytutem Filologii SłowiańskiejUMCS a III Liceum im. gen. Władysława Andersaw Chełmie.W spotkaniu z dyrektorem Liceum mgr Edytą Chudobą,mgr Krystyną Matuszczyk-Szambelan – InspektoremWydziału Oświaty Urzędu Miasta Chełm, mgrArkadiuszem Kwiecińskim – Wizytatorem KuratoriumOświaty w Lublinie Oddziału Zamiejscowego w Chełmieoraz mgr Mariuszem Adamcem uczestniczyli ze stronyUMCS: w imieniu Dziekana Wydziału HumanistycznegoUMCS prof. Halina Pelc, Dyrektor Instytutu FilologiiSłowiańskiej prof. Feliks Czyżewski oraz członkowieZespołu Do Spraw Promocji i Kontaktu z Regionem: drTeresa Giedz-Topolewska, dr hab. Joanna Tarkowskai dr Marek Olejnik. Podpisanie umowy patronackiejbyło istotnym punktem uroczystości, jaką był I WojewódzkiKonkurs Poezji Rosyjskiej dla Szkół Ponadgimnazjalnych.Wzięło w nim udział 36 uczniów z 12 szkółponadgimnazjalnych.• 21 kwietnia 2009 roku odbył się finał I LubelskiegoKonkursu Ortograficznego. Autorką tekstu dyktandabyła mgr Małgorzata Potent, a patronat metodycznynad konkursem sprawowała prof. UMCS dr hab. MałgorzataKarwatowska prof. nadzw. z Zakładu MetodykiNauczania Literatury i Języka Polskiego.• Członkowie Studenckiego Koła Naukowego Archiwistów(Elżbieta Markowska, Agnieszka Laskowska,Adam Dąbkowski, Wojciech Luboch, Łukasz Wróblewski,Łukasz Babula i Michał Jędrych) wzięli udziałw XI. Ogólnopolskim Zjeździe Studentów Archiwistyki,który odbył się w dniach od 22 do 24 kwietnia 2009roku w Katowicach.• 27 kwietnia 2009 r. została podpisana umowa patronackamiędzy Instytutem Filologii Słowiańskiej UMCSa Liceum im. ONZ w Biłgoraju. Inicjatorkami działańzwiązanych z podpisaniem umowy były mgr BarbaraBorowy oraz mgr Krystyna Małysz – nauczycielkijęzyka rosyjskiego, których wychowankowie od kilkulat są laureatami wojewódzkich konkursów poetyckichi olimpiad językowych na szczeblu centralnym. Stronamiumowy byli: w imieniu Dziekana Wydziału prof.Halina Pelc, Dyrektor Instytutu Filologii Słowiańskiejprof. Feliks Czyżewski oraz Dyrektor Liceum im. ONZw Biłgoraju mgr Marian Klecha.• 29 kwietnia 2009 r. w Instytucie Filologii Słowiańskiejodbył się wieczór autorski pt. Poeci są wśród nas, na którymswoje utwory zaprezentowały: Natalla Rusetskaya,Tatsiana Netbayeva oraz Anna Kasperek. Spotkaniezostało zorganizowane przez Koło Naukowe Białorutenistów„Albaruthenica”.• Pracownicy Zakładu Archiwistyki Instytutu Historii, drMarka Konstankiewicz, dr hab. Janusz Łosowski i drhab. Krzysztof Skupieński, prof. nadzw. UMCS, napisaliuwagi do projektu ustawy – Prawo o postępowaniuz dokumentacją i o archiwach, w ramach uzgodnień społecznychMinisterstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.8Wyjazdy• W dniach 22 i 24 kwietnia br. dr hab. Zbigniew Pastuszakzrealizował 10-godzinny cykl wykładów pt. SupplyChain Management in the New Economy dla studentów InternationalSchool for Social and Business Studies (ISSBS)w Celje (Słowenia). Wyjazd został zrealizowany w ramachprogramu Erasmus (Teacher Staff Mobility). Tematykawykładu obejmowała m.in. zagadnienia zarządzaniaelektronicznym łańcuchem dostaw, wyzwań tworzonychprzez gospodarkę wiedzy dla sprawnego funkcjonowaniałańcuchów dostaw współczesnych przedsiębiorstw,a także prezentację studiów przypadków rozwiązań SCMz Francji, Polski, Szwecji, Tajwanu i USA.Zrealizowane zajęcia stanowią kontynuację współpracyWydziału Ekonomicznego z partnerami słoweńskimi(University of Primorska, Faculty of Management Koper),zapoczątkowanej w 2004 roku. Do jej dotychczasowychefektów można zaliczyć m.in. wyjazdy dydaktyczne pracownikówWydziału do Koper i Celje, realizację zajęćdydaktycznych przez wykładowców słoweńskich dla studentówWydziału Ekonomicznego (m.in. wykład prof.Viktoriji Sulcic z e-learningu w 2008 roku oraz prof. ValentinyFranca z zakresu zarządzania talentami w kwietniubr.), wymianę studentów Wydziału Ekonomicznegoz Wydziałem Zarządzania w Koper, czy np. wspólną realizacjęprojektów badawczych (ISME – Information Systemsand Multimedia in Education oraz NICTET – NewInformation and Communication Technologies in Educationand Training).Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

NA WYDZIAŁACHDoktoraty• 17 kwietnia 2009 r. odbyła się publiczna obrona pracy doktorskiejmgr Małgorzaty Bilewicz. Temat: Percepcja własnejsytuacji życiowej a funkcjonowanie w rolach społecznych przezmłodzież z uszkodzonym wzrokiem. Promotor: dr hab. ZofiaPalak, prof. nadzw. UMCS. Recenzenci: dr hab. MarzennaZaorska, prof. UMK; prof. dr hab. Maria Chodkowska.Profesor dr Marcelo Dascal z Uniwersytetu w Tel-AwiwieWizyty• 22 kwietnia 2009 r. na Wydziale Filozofii i Socjologii odbyłsię wykład prof. dr. Marcelo Dascala z Uniwersytetuw Tel-Awiwie, światowego autorytetu w dziedzinie filozofiijęzyka, kognitywistyki oraz historii i współczesnościidei polityki. Odczyt zatytułowany Czy można rozwiązaćkonflikty radykalne? Pragmatyczne, etyczne i racjonalnewarunki dialektyki tolerancji łączył dokonania naukoweProfesora z jego zaangażowaniem społecznym w dialog.Od lat bowiem Marcelo Dascal zajmuje się łagodzeniemsporu Izraelczyków z Palestyńczykami, a także przewodniczyMiędzynarodowemu Towarzystwu Badania Kontrowersji.W wykładzie lubelskim mówił o potrzebie debatydemokratycznej oraz akceptacji i szacunku dla drugiego.Wyjazdy• W dniach od 11 do 18 kwietnia dr Tomasz Kitliński,koordynator wydziałowy programu Erasmus, przebywałw Turcji, na Faith University i Yeditepe University. Dr T.Kitliński wygłosił referat Filozofia Julii Kristevej. Wizytazaowocowała podpisaniem trzech umów o wymianienaukowej w ramach Programu Erasmus z WydziałemFilozofii i Socjologii UMCS.Konferencje• 3 kwietnia dr Tomasz Kitliński z Zakładu Historii FilozofiiNowożytnej wygłosił referat Hamlet polski − mężczyznaw kryzysie oraz brał udział w panelu O aktualnejkondycji polskiego patriarchatu z dr Agnieszką Graffi Kazimierą Szczuką na konferencji Koniec męskości?w Instytucie Teatralnym w Warszawie.• 6 kwietnia mgr Teresa Klimowicz doktorantka WydziałuFilozofii i Socjologii wygłosiła referat Being Out:Philosophy of Asocial Behaviour na konferencji Manifestationsof Inclusion and Exclusion, organizowanej przezFaculty of Arts and Humanities, University of Kairouanw Tunezji.• W dniach od 16 do 17 kwietnia 2009 dr Jarosław Chodak(Instytut Socjologii) uczestniczył w konferencjinaukowej Okrągły stół − geneza, przebieg, konsekwencjezorganizowanej przez Instytut Politologii UniwersytetuMikołaja Kopernika w Toruniu. Dr J. Chodak wygłosiłreferat Zostały zrobione czy nadeszły? Transformacje polityczneroku 1989 w Europie Wschodniej w perspektywieteorii rewolucji. Konferencja poświęcona była zagadnieniomzwiązanym z genezą porozumień okrągłostołowych,przebiegiem obrad Okrągłego Stołu, reakcją społeczną,aspektami działań obozu władzy i opozycji, roląkościoła katolickiego i wpływem wydarzeń z 1989 rokuna dalszy rozwój sytuacji w Polsce i Europie.• W dniach od 16 do 18 kwietnia mgr Aleksndra Lato,doktorantka III roku nauk o poznaniu i komunikacjispołecznej Wydziału Filozofii i Socjologii, uczestniczyław konferencji naukowej Studying Communication.Studia nad komunikacją zorganizowanej w Łodzi przezInstytut Anglistyki Uniwersytetu Łódzkiego. Podczaskonferencji wygłosiła referat Podmiotowość odbiorcyprzekazów komunikacji masowej.• 18 kwietnia dr Paweł Bytniewski z Zakładu FilozofiiKultury wygłosił referat Doświadczenie a intersubiektywność.Problem uprawomocnienia nauk humanistycznychw filozofii Edmunda Husserla, a dr Andrzej Kapustaz Zakładu Ontologii i Teorii Poznania – Granicenaukowego badania sensu: między neurokognitywistykąa hermeneutyką na konferencji Doświadczenie a intersubiektywność,organizowanej w Łodzi przez InstytutFilozofii Uniwersytetu Łódzkiego.• W dniach 21 i 22 kwietnia dr Leszek Kopciuch (InstytutFilozofii) uczestniczył w III Ogólnopolskiej KonferencjiNaukowej Współczesne wyzwania dla lokalnej polityki społecznej.Przedstawił referat Aksjologiczne paradoksy politykispołecznej w dobie globalizacji. Organizatorem konferencjibyła Politechnika Radomska. Na konferencji zaprezentowanoaktualny stan badań prowadzonych w różnychośrodkach naukowych nad lokalną polityką społeczną.• Mgr Aleksandra Lato uczestniczyła w konferencjiWspółczesne media − wolne media? zorganizowanejw dniach 23 i 24 kwietnia w Lublinie przez Wydział PolitologiiUMCS. Podczas konferencji wygłosiła referatCzy media są wolne od rzetelnego informowania? Przekazykomunikacji masowej w kulturze typu instant.• 24 kwietnia dr Leszek Kopciuch wygłosił referat Koncepcjauczuć wartości w pismach Tadeusza Czeżowskiego na konferencjiFilozofia na rozdrożu w WSFiZ w Warszawie.• W dniach od 26 do 28 kwietnia mgr Katarzyna Reizer,doktorantka III roku filozofii, uczestniczyła w III MiędzynarodowejKonferencji Naukowej z cyklu FantastycznośćWiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 9

NA WYDZIAŁACHTomasz Zawadzki, CS Galeria EL, Elbląg, 200910i cudowność nt Mityczne scenariusze od mitu do fikcji −od fikcji do mitu odbywającej się na Uniwersytecie Zielonogórskim.Na konferencji wygłosiła referat Zatarcie granicrzeczywistości w książkach o Alicji Lewisa Carrolla.Doktoraty• 17 kwietnia br. odbyły się publiczne obrony rozprawdoktorskich:− mgr. Pawła Kuca, pt. Wizerunek polityków i ugrupowańpolitycznych w Gazecie Codziennej „Nowiny” w latach1990−2005. Promotor: prof. dr hab. Marek Żmigrodzki(UMCS). Recenzenci: prof. dr hab. Kazimierz Wolny-Zmorzyński (Uniwersytet Jagielloński); prof. dr hab.Włodzimierz Mich (UMCS).− mgr Eweliny Podgajnej, pt. Myśl polityczna StronnictwaChłopskiego (1926−1931). Promotor: prof. dr hab. Jan Jachymek(UMCS). Recenzenci: prof. dr hab. Andrzej Wojtas(Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy);dr hab. Antoni Mieczkowski, prof. nadzw. (UMCS).• 24 kwietnia br. odbyła się publiczna obrona rozprawydoktorskiej mgr Katarzyny Mojskiej, pt. Odpowiedzialnośćekologiczna korporacji transnarodowych. Promotor:prof. dr hab. Jan Jachymek (UMCS). Recenzenci: prof.dr hab. Elżbieta Stadtmüller (Uniwersytet Wrocławski);dr hab. Antoni Mieczkowski, prof. nadzw. (UMCS).Wystawy• Forma koloru to tytuł wystawy malarstwa prof. TomaszaZawadzkiego, którą można było oglądać od 9 kwietniado 3 maja w Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu. TomaszZawadzki tworzy malarstwo, o którym mówi się,że jest obrazem materii i światła, a kolor jest jego przewodnimtematem. Ta konstatacja wydaje się być wynikiem,czy raczej rezultatem etapów, które w procesie doświadczaniamalarstwa i namysłu nad obrazem poprowadziły artystędo obecnych wniosków… – powtarzamy za Jolantą Męderowicz,historykiem sztuki z lubelskiego BWA. Artystaurodził się w 1956 roku w Lublinie. W latach 1976−1981studiował w PWSSP we Wrocławiu w pracowni prof.Zbigniewa Karpińskiego. Współpracuje z Galerią BiuraWystaw Artystycznych w Lublinie, Muzeum Chełmskimw Chełmie, Museum Modern Art Hünfeld w Niemczech.Zorganizował ponad 30 wystaw indywidualnych orazuczestniczył w ponad 130 wystawach zbiorowych w krajui za granicą. Jest pracownikiem Zakładu Malarstwa IIw Instytucie Sztuk Pięknych Wydziału Artystycznego.• Entropy of Art − welcome to Poland to tytuł otwartej8 maja w galerii Stara Prochownia w Warszawie zbiorowejwystawy ponad dwudziestu artystów z Polski,Australii, Korei Południowej, Niemiec, Ukrainy i USA.Pomysł tej międzynarodowej wystawy zrodził się z chęciwspólnego prezentowania prac plastycznych na papierze.Artyści w niej uczestniczący prezentują swoje twórczedokonania w malarstwie, grafice, rysunku i technikachwłasnych, dając świadectwo różnorodności postawtwórczych. Jak sugeruje nazwa wystawy − impreza macharakter progresywny i będzie wzbogacać się w trakcietrwania o nowych artystów i nowe miejsca. Wedługzamierzeń twórców Entropy of Art docelowo przyjmieona formę biennale z dwoma kategoriami nagród: NajlepszyArtysta oraz Najlepsza Instytucja Kulturalna. Entropyof Art zaznaczyła swój pierwszy ślad na dwóchwystawach w Nowym Jorku, zdobywając tam uznanielicznych miłośników sztuki, krytyków oraz środowiskaartystycznego. Wystawa po debiucie nowojorskimruszyła do Europy. Zaplanowano, że odwiedzi Polskę(Warszawę i Lublin), Ukrainę (Dniepropietrowsk, Kijówi Lwów) oraz Litwę (Wilno). Na warszawskim pokazieEntropy można było oglądać prace artystów z różnymWiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

NA WYDZIAŁACHEntropy of Art − welcome to Polanddoświadczeniem twórczym, reprezentujących różnekanony od tradycyjnego warsztatu po oryginalny eksperyment.Wśród jej uczestników znalazła się szóstkaplastyków z WA: Donat Kowalski, Artur Popek (jedenz organizatorów pokazu), Maksymilian Snoch, AlicjaSnoch-Pawłowska, Krzysztof Szymanowicz oraz JacekWojciechowski.• Zbigniew Stanuch pokazał swe rzeźby na indywidualnejwystawie w Galerii Miejskiej Biura Wystaw Artystycznychw Tarnowie. Artysta (rocznik 1967) studiował w InstytucieWychowania Artystycznego UMCS w Lublinie.Dyplom uzyskał w 1994 r. w pracowni rzeźby prof. SławomiraMieleszki. W 2008 r. doktoryzował się w zakresierzeźby w Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Obecniejest asystentem w Zakładzie Rzeźby kierowanym przezprof. Adama Myjaka. W swoim dorobku artystycznymma 8 wystaw indywidualnych i 28 zbiorowych. Uprawiarzeźbę kameralną i monumentalną. Jest laureatem OgólnopolskiegoKonkursu na Rzeźbę o tematyce muzycznej– I nagroda. W 2008 r. w lubelskiej wystawie Autografotrzymał wyróżnienie za rzeźbę „natura”.• Wystawę prac Karola Pomykały – studenta IV roku kierunkuGrafika na WA można było oglądać w ACK UMCS„Chatka Żaka”. Młody artysta zajmuje się grafiką warsztatową,projektowaniem graficznym oraz scenografią.Jest ponadto przewodniczącym Samorządu StudentówWA, przewodniczącym Koła Naukowo-Artystycznego„Frakcja Sucha” oraz wiceprzewodniczącym StowarzyszeniaArtystycznego „Szybkie Wrotki”.Rzeźba Zbigniewa StanuchaKoncerty• Nietypowy koncert odbył się w sali kameralnej InstytutuMuzyki, 29 kwietnia 2009 roku. Z programemzłożonym z muzyki średniowiecza i renesansu wystąpiłydwa zespoły młodzieżowe: wokalny Sine NomineMDK Pod Akacją w Lublinie − dyrygent Izabela Urbanoraz instrumentalny Capella All Antico z Zamościa −kierownik artystyczny Krzysztof Obst. W programieusłyszeliśmy wokalno-instrumentalne utwory z XIIIwiecznychCantigas de Sancta Maria, pochodzącejz XIV wieku Lliebre Vermell de Monserrat oraz kompozycjez XV wieku z Rękopisów Biblioteki Krasińskichi Raczyńskich. Ciekawy dobór repertuaru i wysokipoziom wykonawczy spowodowały duży aplauz publiczności.Młody wiek wykonawców oraz fakt, że obydwazespoły są prowadzone przez absolwentów naszejUczelni pozwala wnioskować, że kreatywność w pracyz młodzieżą może przynieść zaskakująco dobre efektyi z optymizmem patrzeć w przyszłość amatorskiego muzykowania.Zresztą zarówno Sine Nomine, jak i Capellato zespoły wielokrotnie nagradzane na konkursie w ramachFestiwalu Schola Cantorum w Kaliszu. Ich współpracazrodziła się w efekcie zaproszenia tej utalentowanejmłodzieży przez profesora Kazimierza Górskiegodo udziału w festiwalu muzyki dawnej w Rakowie. Lossprawił, że ten koncert był ostatnią okazją do spotkaniaz tym wybitnym chórmistrzem nie tylko dla wykonawców,ale również dla słuchaczy.Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 11

P OGLĄDY/ ZDARZENIACień czy walor?Anna Mareko rysunkuRysunek to kolejny warsztat, z cykluPraktyka czyni mistrza, organizowanyprzez Koło DziennikarskieStudentów Filologii Polskiej UMCS.Wykład poprowadziła Anna Marek– technik architekt, studentka WydziałuArtystycznego UMCS, laureatkakonkursu organizowanego przezportal „FantasyWorld”, w kategoriiCrazyfantasy.Spotkanie odbyło się 29 kwietnia2009 r., o godzinie 18. w sali 201Nowej Humanistyki UMCS. Jakwiększość wytworów ludzkich, rysunekma swój początek w idei – zaczęła Anna– każdy powód do rysowania jest dobry,a to jak praca będzie wyglądała okażesię dopiero na końcu. Prowadząca przekonywała,że rysować warto zawsze,kiedy ma się na to ochotę a próby i regularnećwiczenia doprowadzić mogądo perfekcji.Wykład podzielony został na dwieczęści. Pierwsza, trwająca dwie godziny,poświęcona była teorii rysunku.Anna udzieliła cennych rad dotyczącychtworzenia poprawnych i interesującychkompozycji oraz odpowiedniegodobierania narzędzi. Nie zabrakłotakże wskazówek czysto technicznych.Każdy mógł zobaczyć, jak odpowiedniotrzymać ołówek, jak ustawić sztalugę.Część druga, trwająca godzinę,nastawiona była na praktykę. Uczestnicymieli naszkicować miniaturowekompozycje martwej natury, na którychznaleźć się musiały dwa jabłka,a następnie na podstawie kompozycjiwykonać rysunek na kartce A4.Prace zostały ocenione i wyczerpującoopisane przez Annę. Zainteresowaniopinią na temat swoich rysunkówproszeni są o kontakt na adres: kolodziennikarskie@o2.pl.Krótką relację ze spotkania możnaznaleźć na stronie http://tvhumanik.wordpress.com.Agnieszka Mital10 lat w NATOW dniach 17 i 18 kwietnia odbyłasię ogólnopolska konferencja NATOw pozimnowojennym środowisku(nie)bezpieczeństwa. W 60. rocznicępowstania i 10. rocznicę członkostwaPolski, zorganizowana przez ZakładStosunków Międzynarodowych podpatronatem JM Rektora UMCS i MarszałkaWojewództwa Lubelskiego.Celem konferencji była analizaprocesów adaptacyjnych NATOdo zmian w pozimnowojennym,późnowestfalskim środowisku międzynarodowym(zwłaszcza zmian mającychmiejsce po upadku dwubiegunowegoukładu sił), analiza procesówkształtowania nowego ładu międzynarodowego,procesów globalizacji itransnacjonalizacji stosunków międzynarodowych,aktywności podmiotówtransnarodowych i związanych z nimizagrożeń asymetrycznych. W trakciekonferencji dyskutowano m.in. na tematkoncepcji strategicznych SojuszuPółnocnoatlantyckiego, jego potencjałuoperacyjnego, relacji z państwami iinnymi podmiotami stosunków międzynarodowych,a także adaptacji działańi struktur organizacyjnych. Podjętoteż problem nowych jakościowo zagrożeńi wyzwań, jakie stoją obecnie przedSojuszem, oraz omówiono zagadnieniazwiązane z rolą i pozycją Polskiw NATO.W konferencji wzięli udział m.in.wiceminister obrony narodowej StanisławJ. Komorowski, JE ambasador JerzyMaria Nowak i prof. dr hab. gen.Stanisław Koziej z Akademii ObronyNarodowej. W otwarciu konferencjioraz inauguracyjnej sesji plenarnejuczestniczył prof. dr hab. AndrzejDąbrowski Rektor UMCS. Czynnieuczestniczyli w konferencji gościez kilkunastu polskich ośrodków naukowych(m.in. z Uniwersytetu Warszawskiego,Uniwersytetu Jagiellońskiego,Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, AkademiiMarynarki Wojennej, AkademiiPomorskiej, Katolickiego UniwersytetuLubelskiego) oraz pracownicy, doktorancii studenci UMCS.Jakub OlchowskiFOT. KRYSTIAN PAŹDZIORWiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 13

P OGLĄDY/ ZDARZENIADzień Ziemiw Instytucie Nauk o Ziemi UMCSW dniu 24 kwietnia br. odbyła sięsesja popularnonaukowa zatytułowana„Dzień Ziemi w Instytucie Nauko Ziemi UMCS”, mająca charakterdrzwi otwartych. Impreza ta nawiązujedo Światowego Dnia Ziemi,który co roku obchodzony jest 22kwietnia. Miejscem seminarium byłInstytut Nauk o Ziemi UMCS orazjego najbliższe otoczenie w tzw. kampusiezachodnim w rejonie al. Kraśnickieji ul. Głębokiej.Projekt ten w swym zamierzeniuskierowany jest głównie do młodzieżyszkolnej Lublina i województwalubelskiego, zaś jej nadrzędnycel to popularyzacja wiedzyo środowisku geograficznym, zarównow ujęciu globalnym, jak i regionalnym.Formuła „drzwi otwartych”stwarza doskonałą sposobność do reklamowaniaInstytutu jako instytucjiedukacyjnej, a zwłaszcza do promocjiprowadzonych kierunków studiów,m.in. geografii oraz turystyki i rekreacji.Organizatorzy zamierzali zrealizowaćto nie tylko poprzez omówienieoferty edukacyjnej, ale takżepoprzez szereg wykładów popularnonaukowych,warsztatów oraz ćwiczeńterenowych i laboratoryjnych. Ich tematykaodpowiadała zagadnieniombadawczym aktualnie realizowanymw Instytucie.Uroczystego otwarcia „Dnia Ziemi”dokonał Dyrektor Instytutu prof.dr hab. Zdzisław Michalczyk wrazz wicedyrektorem dr hab. RadosławemDobrowolskim oraz ProdziekanemWydziału Biologii i Nauko Ziemi prof. dr hab. KazimierzemTrębaczem. Po krótkim wprowadzeniuomawiającym funkcjonowanieInstytutu jako jednostki badawczejoraz edukacyjnej zaprezentowanoofertę dydaktyczną. Dr PrzemysławMroczek przedstawił program studiówgeograficznych, zaś dr TeresaBrzezińska-Wójcik wraz z dr WaldemaremKociubą omówili programstudiów turystyki i rekreacji.Ich wystąpienia rozdzielał wykład drWojciecha Janickiego zatytułowanyDlaczego warto studiować geografię?,który przybliżył zgromadzonym specyficzne,a zarazem wyjątkowe postrzeganieświata poprzez pryzmatstudiów geograficznych. Na koniecczęści wprowadzającej zaplanowanospotkanie z dwójką absolwentówgeografii. Ich wystąpienia mieściłysię pod wspólnym hasłem Geografiajest trendy – czyli geograf na rynkupracy. O swojej pracy zawodoweji związkach ze studiami geograficznymiopowiedzieli: dr Monika Hurba(Instytut Gospodarki Przestrzenneji Mieszkalnictwa; Zakład ZagospodarowaniaPrzestrzennego i Urbanistykiw Lublinie) oraz mgr Sławomir Kowalczyk(ESRI Polska w Warszawie).Ich afiliacje są przykładami zapotrzebowaniarynku na absolwentów studiówgeograficznych.Pierwszy, niezależny od innychi dostępny dla wszystkich zainteresowanychblok zajęć stanowiływykłady otwarte, mające formę dwudziestominutowychpokazów multimedialnychprezentowanych w Auliim. E. Romera. W doborze prezentowanychmateriałów autorzy kierowalisię wysoką wartością osiągniętychwyników końcowych i wizualnąatrakcyjnością swoich badań naukowych,znajdujących odzwierciedleniew programie dydaktycznym studiówgeograficznych oraz turystyczno-rekreacyjnych.Dodatkowo starali siępodkreślać aplikacyjny charakter badańoraz istotną rolę w funkcjonowaniuspołeczeństwa, a także w rozwojugospodarki. W kilku przypadkach takiepodejście dodatkowo podkreślonowysoką atrakcyjnością audiowizualną.Prezentacje wykorzystywałyzaawansowane animacje komputeroweoraz stosowny podkład dźwiękowy.Tematy prezentacji przedstawiająsię następująco:Pomiary meteorologiczne podczas ćwiczeń Kod meterologa, czyli prognozowanie pogody• Jak brzmi planeta Ziemia? (dr S.Bernat)• Magia podziemia (dr hab. R. Dobrowolski)• Wirtualny spacer po Lublinie −możliwości nowoczesnych programówkomputerowych (dr L. Gawrysiak,dr J. Rodzoś)• Lublin pod wodą – powódźw symulacji komputerowej (mgr Ł.Chabudziński, dr W. Sobolewski)• Prognozowane i faktyczne zmianyklimatu w Polsce w ostatnich 50latach (dr A. Gluza, dr G. Janicki, drhab. B. Kaszewski − prof. UMCS, drK. Siwek)14Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

P OGLĄDY/ ZDARZENIA• Podglądanie Ziemi z kosmosu (drM. Meksuła)• Atrakcje turystyczne Polski i świata(dr A. Tucki)Jednocześnie w trakcie wykładówodbywały się zajęcia praktyczne.Ze względu na ich tematykę i ograniczonądostępność aparatury pomiarowejzostały podzielone na warsztatyszkoleniowe, przeprowadzane w salachćwiczeniowych i laboratoriachoraz ćwiczenia terenowe realizowanew otoczeniu budynku Instytutu. Byłyone dostępne dla grup o liczebnościod 10 do 30 osób i wymagały wcześniejszejrezerwacji. Tematy warsztatówprzedstawiały się następująco:• Jezioro jak książka (dr hab. K. Bałaga,dr M. Turczyński, dr P. Kulesza,mgr K. Mięsiak)• Woda to nie tylko H 2O (dr S.Chmiel)• Gleby w laboratorium (dr A. Plak,mgr P. Bartmiński & StudenckieKoło Naukowe Gleboznawców)• Skarby Północy – rozpoznawanieskał i minerałów (dr inż. M. Huber)• Nowe odkrywanie świata − warsztatyteledetekcyjne (dr M. Krukowski)• Internet jako źródło informacjio Ziemi (dr P. Wojtanowicz)Natomiast zajęcia odbywające sięw plenerze, w otoczeniu budynku byłyzatytułowane Kod meteorologa czyliprognozowanie pogody (dr Z. Gluza,mgr A. Krzyżewska, mgr M. Dobek)oraz Nawigacja satelitarna w praktyce(dr P. Zagórski). Z kolei na terenachniezagospodarowanych wzdłuż ul.Głębokiej przeprowadzono zajęciapraktyczne geologiczno-gleboznawczezatytułowane Co się dzieje podnaszymi stopami? (dr J. Chodorowskidr P. Zieliński & Studenckie Koło NaukoweGleboznawców)Niezależną część Obchodów stanowiłyrozstrzygnięcia dwóchkonkursów. Pierwszy z nichto etap regionalny VIII MiędzynarodowegoKonkursu Kartograficznegoim. Barbary Petchenik organizowanegoco dwa lata przez MiędzynarodowąAsocjację Kartograficzną przywspółudziale pracowników ZakładuKartografii. Konkurs dotyczy wyborunajlepszej pracy plastycznej wykonanejpod stałym hasłem Moje widze-Uczniowie IV klasy SP 40 na ćwiczeniach Jezioro jak książkanie mapy świata. Tegoroczna edycjakonkursu wymagała ukierunkowaniaprac na temat Żyjąc w zglobalizowanymświecie. Konkurs był skierowanydo uczniów szkół podstawowych.Spośród 20 nadesłanych prac jury wybrało10, które zostały zakwalifikowanedo etapu ogólnopolskiego.Drugi konkurs ogłoszony przez organizatorów„Dnia Ziemi w InstytucieNauk o Ziemi UMCS” dotyczył opracowaniahasła Instytutu. Warunkiemuczestnictwa było zgłoszenie sentencji,która promowałoby Instytut poprzezjego badania i ofertę edukacyjną.Ostatecznie spośród nadesłanychpropozycji jury nie wybrało laureata.Konkurs zostanie ponownie ogłoszonyw przyszłorocznej edycji Dnia Ziemi.O obchodach Dnia Ziemi w Instytucieszkoły zostały zawiadomionegłównie poprzez Internet. Programobchodów był dostępny na miesiącwcześniej na stronie Instytutu (http://geografia.umcs.lublin.pl/) administrowanejprzez mgr. Ł. Chabudzińskiego.Rezultatem akcji informacyjnejbył udział około 400 uczniówze szkół średnich i podstawowych.W zajęciach uczestniczyły głównieszkoły z Lublina, ale także z Chełma,Opola Lubelskiego i Włodawy.Dodatkowym miłym akcentem tegorocznychobchodów było zaproszeniedr W. Janickiego do popołudniowegoprogramu Gość Dnia prezentowanegow TVP3 Lublin. Materiał ze spotkaniajest dostępny na stronach telewizjioraz Instytutu.Tegoroczna impreza było drugimspotkaniem naukowców i nauczycieliakademickich z młodzieżąszkolną w ramach Światowego DniaZiemi. Pierwszy raz obchody przeprowadzonoprzed rokiem i miałyone charakter imprezy dwudniowej.Oba spotkania nawiązują do cykluimprez realizowanych w ramach MiędzynarodowegoRoku Planety Ziemia(2007−2009), stąd też istotnym współorganizatoremobchodów był LubelskiKomitet Planety Ziemia, którego głównymiczłonkami są także pracownicyInstytutu. W przyszłości planowanajest kontynuacja obchodów Dnia Ziemi.Podstawowe informacje na ten tematbędą w stosownym czasie aktualizowanena stronie internetowej Instytutu.Organizatorzy pragną serdeczniepodziękować Koleżankom i Kolegomz Instytutu Nauk o Ziemi UMCS, którzyosobiście zaangażowali się w przygotowanietegorocznego Dnia Ziemi.Impreza wymagała zaangażowaniablisko 30 osób, których nazwiska zostaływymienione w tekście.Przemysław Mroczek,Radosław DobrowolskiInstytut Nauk o Ziemi UMCSWiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 15

P OGLĄDY/ ZDARZENIAAkcja FantasmagoriaFOT. JOLA GOŻDZIKEnergia teatrologówGawiedź studencka określana częstobywa jako leniwa i gnuśna. To nasnie dotyczy! Studenci specjalnościteatrologicznej Instytutu FilologiiPolskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej wprost kipią pomysłami.Niedawno pisałam o tworzeniuprzez naszą ekipę gazetki „PiątaŚciana”, która ukazuje się przy najważniejszychlubelskich festiwalachteatralnych (nota bene już w czerwcuczekają nas nowe wyzwania, ponieważzbliża się Festiwal Teatrów EuropyŚrodkowej „Sąsiedzi”). To okazjado sprawdzenia się w roli dziennikarza.A ileż jeszcze talentów, jaki potencjałkryje się w naszej grupie!16Dowodem jest chociażby prezentacjaspecjalności teatrologicznejw ramach Drzwi OtwartychUMCS. Nawet nie przyszłonam do głowy, aby grzecznie staćw drzwiach i rozdawać ulotki. Każdymiał inny pomysł na uatrakcyjnienietego dnia. Wielka Narada pozwoliłaosiągnąć konsensus. Kolorowo ubranistudenci zasiedli w centrum informacyjnym.Inni, owinięci w papier pakowy,stworzyli bakchiczny korowódi przy akompaniamencie bębnów „obtańczyli”cały humanik. W zaułkachodbywały się przygotowane przezstudentów happeningi. Po korytarzachkrążyły bajkowe postaci (dziękiżyczliwości wykładowcy, jednocześnieDyrektora Teatru im. Andersena, ArkadiuszaKlucznika, który użyczyłnam rekwizytów), zachęcając do odwiedzinsali 27. Tam należało obejrzeći wysłuchać prezentacji: pierwszaprzedstawiała specjalizację, drugaprzybliżała teatralne życie Lublina.Nagrodą za cierpliwość był pokaz teatruimprowizacyjnego. Ta formuła,Trupa, przedstawienie Fantasmagoriazapoczątkowana w latach sześćdziesiątychdwudziestego wieku równoleglew Anglii przez Keitha Johnstone’ai w USA przez Violę Spolin, polegającana spontanicznym (nie zaprogramowanymwedług scenariusza)odgrywaniu scenek przez grupę aktorską,zdobywa w Lublinie coraz większąpopularność dzięki działaniom PrzemysławaBuksińskiego. Forma, wyraźnieobca licealnej gawiedzi, wzbu-Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009FOT. JOLA GOŻDZIK

P OGLĄDY/ ZDARZENIAdziła zainteresowanie; aktorzy zostalinagrodzeni gromkimi brawami. Pozostajetylko mieć nadzieję, że wywarteprzez nas silne wrażenie, przełoży sięw przyszłości na liczbę aplikantówspecjalizacji teatrologicznej.Podjęte wspólnie przez oba rocznikidziałania postanowiliśmykontynuować już oddzielnie.Studenci drugiego roku specjalizacjinawiązali współpracę z jednymz oddziałów Stowarzyszenia „Wiosna”i specjalnie dla jego podopiecznychprzygotowali przedstawienieFantasmagoria – parodię występówcyrkowych. Sprawdzić można byłosię w zupełnie nowych rolach: siłacza,magika, żonglera, tresera dzikichzwierząt, fakira, małpki. Potrzebnibyli oczywiście także scenografowiei dźwiękowcy. Pomysłodawczyni całej„afery” Jolancie Goździk przypadław udziale zaszczytna funkcjadyrektora cyrku. Podczas krótkiego,dynamicznego przedstawienia aktorzywciagnęli do zabawy publiczność.Dzieci nie tylko kibicowały naszympoczynaniom, same także miały okazjęzaprezentowania się na scenie jakoskaczące słonie i tańczące niedźwiadki.Rozlegające się co chwila w saligimnastycznej Szkoły Podstawowejnr 27 oklaski i salwy śmiechu, sprawiły,że trema aktorów znikła. Niezbytskromnie to zabrzmi, ale powiedzianomi potem, że występ podobał sięnie tylko młodym podopiecznym.Równie wybornie bawili się ich opiekunowie.Studenci pierwszego roku specjalizacjiteatrologicznej postawili sobiepoprzeczkę jeszcze wyżej. Postanowilizaprezentować na scenie Ślicznądziewczynę, kompilację tekstów MarkaHłaski przygotowaną przez ArkadiuszaGrochota, studenta piątegoroku filologii polskiej UMCS. Arekjest także reżyserem przedstawienia.Justyna CzarnotaP.S. Ostatnio, dzięki uprzejmościDziekana Wydziału Humanistycznego,mogliśmy skorzystać z uniwersyteckiegoautokaru. Obejrzeliśmy najnowszeprzedstawienie Krystiana Lupy Persona.Tryptyk/Marlin Monroe, którewzbogaciło nasze teatralne doświadczenia.Studenci teatrologii nie majączasu na nudę!Lubelscy romaniściw GrenobleWramach programu ERASMUS rozpoczęłasię od roku akademickiego2008/2009 współpraca pomiędzyprestiżowym uniwersytetem francuskimGrenoble 3 Stendhal i UMCS. Impulsemdo podpisania programu była wizytaw Lublinie prof. Agnès Tutin, któraw kwietniu ubiegłego roku wygłosiłana lubelskiej romanistyce wykłady poświęconełączliwości składniowej nazwemocji oraz badaniom korpusowym.Podobny profil badawczy oraz kierunkistudiów pozwoliły na podjęcie współpracymiędzy Wydziałem Nauk JęzykoznawczychUniwersytetu Grenoble 3 (Unité deFormation et de Recherche des Sciencesdu Langage) i Instytutem Filologii Romańskiejnaszej Uczelni. Dotyczy onazarówno pracowników, jak i studentów,bowiem już w styczniu bieżącego rokudo Grenoble wyjechały Anna Montusiewicz(studentka IV roku) i Monika Tyrała(studentka III roku), aby odbyć tamsemestralny staż. W dniach od 29 marcado 4 kwietnia 2009 r. na UniwersytecieGrenoble 3 w ramach wymiany nauczycieliakademickich przebywały dr MariaCichoń z Pracowni Dydaktyki JęzykówRomańskich i dr Anna Krzyżanowskaz Zakładu Języka Francuskiego InstytutuFilologii Romańskiej UMCS.Wykłady dr Marii Cichoń wygłoszonew Grenoble zainteresowały szczególniepracowników oraz studentów MasterFLE Professionnel − przygotowującychsię do zawodu nauczyciela języka francuskiegodla obcokrajowców. Problematykaetnocentryzmu i stereotypów w relacjachinterkulturowych, będąca przedmiotemjednego z wykładów przyciągnęła najwięcejsłuchaczy, co godne uznania ze względuna trwający od kilku tygodni strajkna francuskiej uczelni. Studenci zainteresowanibyli także rangą przedmiotu językafrancuskiego w szkolnictwie polskim, jegoroli w kontaktach ekonomicznych i kulturowychpomiędzy naszymi krajami.Dr Anna Krzyżanowska odbyła cyklspotkań z pracownikami Laboratoire deLinguistique et Didactique des languesétrangères et maternelles oraz wygłosiławykład dla doktorantów dotyczącysemantyki porównawczej nazw uczućw języku francuskim i polskim. Programpobytu na uniwersytecie w Grenobleobejmował także konsultacje dla uczestnikówstudiów doktoranckich. Wizytaw Grenoble pozwoliła również zapoznaćsię z bogatymi zbiorami tamtejszej biblioteki,szczególnie z zakresu językoznawstwai dydaktyki nauczania językówobcych.Perspektywy współpracyz Uniwersytetem w GrenobleWprzyszłymroku akademickimInstytut Filologii Romańskiej zaproponujestudentom z Grenoble– przyszłym lektorom języka francuskiego− możliwość odbywania stażuzawodowego (prowadzenie zajęć z językafrancuskiego, cywilizacji, literatury).Mamy już pierwsze doświadczenia z tegozakresu, bowiem gościmy obecnie JulienaThibaud, studenta drugiego roku MasterFLE Professionel z Grenoble, którybardzo dobrze integruje się z naszym środowiskiemakademickim. Oprócz zajęćwarsztatowych ze studentami uczestniczyon w różnych spotkaniach metodycznychi wspiera studentów w ich akcji promocyjnejna rzecz języka francuskiego (lekcjepromocyjne w szkołach podstawowychLubelszczyzny).Mamy nadzieję, że wizyta w Grenobleotworzy szerokie perspektywy owocnejwspółpracy na polu naukowym i dydaktycznymmiędzy Instytutem FilologiiRomańskiej UMCS a Wydziałem NaukJęzykoznawczych Uniwersytetu Grenoble3 i Uniwersyteckim Centrum StudiówFrancuskich (Centre Universitaired’Études Françaises), które specjalizujesię w nauczaniu obcokrajowców językafrancuskiego. Oprócz wymiany studentówz pewnością kontynuowane będągościnne wykłady pracowników naukowych,rozważa się też możliwość szkoleńz zakresu nowych technologii w nauczaniujęzyków obcych a także wymianę czasopismnaukowych.Maria CichońAnna KrzyżanowskaWiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 17

P OGLĄDY/ ZDARZENIAKonferencja naukowaW dniach od 20 do 22 kwietnia 2009 r. w hotelu „Victoria” odbyła się ogólnopolskakonferencja naukowa Sprawozdawczość finansowa jako źródło informacjiekonomicznej, w organizacji której uczestniczyli pracownicy ZakładuRachunkowości z dr. hab. Henrykiem Ronkiem prof. nadzw. UMCS, kierownikiemZakładu i jednocześnie członkiem Rady Programowej konferencji,na czele. Członkostwo w Komitecie Organizacyjnym z ramienia UMCS powierzonodr Małgorzacie Kamienieckiej i mgr. Krzysztofowi Gawronowi. Współorganizatoramibyli ponadto: Lubelski Oddział Okręgowy StowarzyszeniaKsięgowych w Polsce, Katedra Finansów i Rachunkowości Politechniki Lubelskiejoraz Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie.Wspólny wysiłek zaangażowanychosób zaowocował ogromnąliczbą uczestników, szczególniewziąwszy pod uwagę fakt, iż byłato pierwsza konferencja tego typu;przybyło ponad 130 gości, przedstawicieliróżnych ośrodków akademickich(Wrocławia, Gdańska, Poznania, Warszawy,Katowic, Krakowa, Białegostokui in.) oraz liczne grono praktykówgospodarczych (przede wszystkimprezesów firm, głównych księgowychi dyrektorów finansowych), główniez terenu Lubelszczyzny.Staraniem prof. Henryka Ronkaudział w konferencji wzięli gościez Ukrainy, z Uniwersytetu w Równem,a dziekan jednego z wydziałów tegouniwersytetu, prof. dr hab. SwitlanaLewycka podzieliła się ze słuchaczamiinformacjami na temat doświadczeńUkrainy we wprowadzaniu standardówmiędzynarodowych do sprawozdawczościfinansowej sektora publicznego.Wspomnieć należy, że obecnościązaszczyciły nas takie osobistości, jakm.in.: prof. dr hab. Aldona Kamela-Sowińska(której referat na tematogólnoświatowego kryzysu wzbudziłogromne zainteresowanie, a niezwyklebarwny sposób przekazywania informacjizachęcił słuchaczy do zabieraniagłosu w dyskusji), prof. dr hab.Zbigniew Messner – przewodniczącyRady Programowej i wieloletni prezesZarządu Głównego StowarzyszeniaKsięgowych w Polsce, prof. dr hab.Zbigniew Luty – przewodniczącyRady Naukowej SKwP, prof. dr hab.Bronisław Micherda – wiceprezes ZarząduGłównego SKwP, Adam Kęsik– prezes Krajowej Izby Biegłych Rewidentów.Wśród zaproszonych gościnie zabrakło też prezesa wydawnictwa„Rachunkowość” Zdzisława Fedakaoraz redaktora Jana Balińskiego, któryjak zwykle nie zawiódł i z właściwąsobie swobodą, na bieżąco w trakcieobrad i spotkań towarzyskich, wierszemi fraszką podsumowywał konferencyjnewydarzenia.Wtrakcie obrad odbyły się dwiesesje plenarne i dwie równoległe.Tematyka oscylowała wokółtematów kryzysu gospodarczego i jegowpływu na rachunkowość, roli jakościinformacji rachunkowej w zapobieganiui diagnozowaniu sytuacji kryzysowych,relacji teoria a praktyka rachunkowości,rachunku kosztów jakopodstawowego narzędzia menadżeraoraz polskich doświadczeń we wprowadzaniumiędzynarodowych standardówsprawozdawczości finansowej.Konferencja dała pracownikomWydziału Ekonomicznego także możliwośćdo podzielenia się własnymdorobkiem naukowym. Referaty wygłosili:dr Małgorzata Kamienicka pt.Odroczony podatek dochodowy w krajowychi międzynarodowych uregulowaniachrachunkowości − podobieństwai różnice, dr Agnieszka Kister pt.Raportowanie zorientowane na wartośćprzedsiębiorstwa, dr Janusz Narkiewiczpt. Syntetyczna ocena ryzykadziałalności gospodarczej przedsiębiorstwana podstawie bilansu, dr HenrykZagórski pt. Sprawozdawczość finansowapodstawą monitoringu płynnościfinansowej.Po wysiłku intelektualnym gościespoza Lublina mieli okazję do spaceruulicami Starego Miasta i zwiedzenianajważniejszych miejsc z historii Lublina:niemieckiego obozu koncentracyjnegona Majdanku, ArchikatedryLubelskiej, w tym skarbca i saliakustycznej, Kaplicy Trójcy Świętejna Zamku Lubelskim. W sali malarstwapolskiego na Zamku uczestnicykonferencji wysłuchali wspaniałegokoncertu kwartetu klarnecistów lubelskich.Uzupełnieniem przeżyć intelektualno-duchowychbyła „strawa dlaciała”, tj. uroczysta kolacja przygotowanaw restauracji „Lwów”. Biesiadzietowarzyszył koncert piosenki francuskiej,a następnie wspólna zabawaprzy pieśniach biesiadnych polskichi lwowskich.18Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

Konferencję jednogłośnie uznanoza udaną, a podsumowujący,w imieniu organizatorów, obradyprezes Zarządu Oddziału Okręgowegow Lublinie SKwP Stefan Czerwieńskizapowiedział kontynuację tak udanegoprzedsięwzięcia lubelskich naukowcówi praktyków, zapraszając wszystkichponownie w gościnne progi miastaza dwa lata.Odlistopada na naszej Uczelnifunkcjonuje AkademickieCentrum Wsparcia. Jestto przedsięwzięcie powstałe dziękiinicjatywie, pomocy, wsparciu drWiesława Poleszaka z Instytutu Psychologii,dr Grażyny Kwaśniewskiejz Instytutu Pedagogiki i prorektorads. studenckich prof. Stanisława Michałowskiego.Skierowany jest on do studentów,którzy przeżywają trudności życiowei poszukują możliwości uporaniasię z nimi. Korzystający z pomocyAkademickiego Centrum Wsparcia,poprzez niezobowiązującą koleżeńskąrozmowę z przygotowanymi dotego zadania studentami psychologii,mogą ocenić wagę swojego problemu,uzyskać wsparcie, a jeśli problemokaże się poważny, otrzymują pomocprofesjonalną.W przeprowadzonej kampanii popularyzującejdziałanie ACW zwracamysię także do tych osób ze społecznościakademickiej (studentówi wykładowców), które dostrzegająPodkreślenia wymaga zaangażowaniebraci studenckiej Wydziału Ekonomicznego.Studenci, a spośród nichprzede wszystkim Anna Saczuk, MilenaSzamańska, Sylwia Rejman, RenataWaszczuk i Tomasz Żelazko, poświęcającswój czas wspaniale wsparlikomitet organizacyjny w pracachprzygotowawczych. Miejmy nadzieję,że zdobyte doświadczenie zaowocujeP OGLĄDY/ ZDARZENIAw przyszłości aktywnym podejmowaniemwyzwań organizacyjnych podczasstudiów i w pracy zawodowej.Pokłosiem konferencji jest ponaddziewięćdziesiąt referatów, którepo opracowaniu redakcyjnym ukażąsię w „Zeszytach Teoretycznych Rachunkowości”oraz w uczelnianych zeszytachnaukowych.M. Kamienieckaosoby potrzebujące wsparcia w swoimśrodowisku i mogą im polecićskorzystanie z pomocy w ACW.Przedsięwzięcie jest odpowiedziąna głęboko przeżywane przeciążeniarozwojowe i problemy życiowe, zktórymi coraz częściej i intensywniezmagają się studenci. Pomoc naszama charakter wielopoziomowej interwencji,gdzie oprócz dyżurów studenckich,istnieje zespół konsultacyjnyzłożony ze specjalistów i pomocprofesjonalna ze strony pracownikówUMCS.Pomysł przyjął się i staje się elementempozytywnej atmosfery Uczelniwychodzącej naprzeciw potrzebomspołeczności akademickiej. Z każdymmiesiącem z ACW korzysta coraz więcejstudentów.Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 19

LA.4.1.2.Los Marcos de Asociación Estratégicos se empezaron a preparar en 2013 sobre la base de marcos de asociación anteriores. Se realizaron contactos con agencias.LA.4.1.4.El trabajo en 2013 ha sentado las bases para fomentar la programación conjunta, aunque no ha llegado a firmarse ningún acuerdo concreto.RG 5. EL CONJUNTO DE LAS POLÍTICAS ES MÁS COHERENTE CON LOS OBJETIVOS DE DESARROLLOOE.5.1.Mejorar la capacidad de análisis en Coherencia de Políticaspara el Desarrollo (IV.2)ACTUACIONES INDICADORES L. BASE 2012 AVANCE 2013META2016FUENTE DEVERIFICACIÓNRESPONSABLESACTORESIMPLICADOSLA.5.1.1.Mejorar la coherencia depolíticas en relación a losprogramas país de laCooperación Española% MAP en cuya elaboraciónhan participado todos losactores con actividades decooperación en el país- 100% - AGE/CCAACONJUNTO DELSISTEMALA.5.1.1.Con la elaboración de la nueva metodología se ha consolidado un enfoque en el que tienen cabida todos los actores de la Cooperación Española. Se ha insistido en laparticipación tanto en terreno como en sede y como novedad se ha establecido un nuevo modo de participación de actores en sede, sobre todo vinculado a la AGE y a las CCAA.Esta manera de trabajar está siendo fructífera, pero aún se puede mejorar por lo que se ha ido revisando en distintas fases y atendiendo a propuestas como las del Encuentro deCCAA de Toledo, y recientemente (y ya en 2014) en el Encuentro de CCAA de Trujillo, por el que se está facilitando todo lo posible y probando la mejor manera de que las CCAAparticipen (desde sede) en la elaboración de los MAP cuando así lo demandan.21

P OGLĄDY/ ZDARZENIAFOT. J. PRYZOWICZmatycznych barwach z przewagą bieli.Kubiczne kształty urzekają prostotą,a zarazem poprzez swoją pierwotnośćsą wyraźnym akcentem współgrającymz przestrzenią. Ich oszczędnośćjest dodatkowym atutem pozwalającymna adaptację z dowolnie wybranymotoczeniem i to zarówno tymwnętrzarskim, jak i naturalnym. Jednymiz prezentowanych prac są wykonanew ramach ćwiczeń proste kostki o dużychrozmiarach, mogące swobodniezastąpić tradycyjne pufy czy stoliki. Zostałyone umieszczone na korytarzachuczelni a ich funkcjonalność podkreślachętne wykorzystywanie przez studentów.Dodatkowo każda z form zostałapotraktowana indywidualnie poprzezzróżnicowane opracowanie powierzchstałosię tematem debaty zorganizowanejpo sesji wykładów.W debacie zatytułowanej In vitro − seksmisjaXXI wieku? udział wzięli dr hab.n. med. Janusz Kocki, lek. dr n. med.Dariusz Chlebus (obaj z UM), s. prof.dr hab. Barbara Chyrowicz (KUL),prof. dr hab. Janusz Szczodrak oraz drGrzegorz Nowak (UMCS). Do dyskusjiwłączyła się również publiczność, którastała się ważną stroną debaty.Drugi dzień warsztatów umożliwiłuczestnikom poznanie wybranychtechnik wykorzystywanych w biotechnologiiod kuchni. Praktyczna częśćodbywała się jednocześnie na WydzialeBiologii i Nauk o Ziemi UMCS, w CentrumKongresowym UP oraz w InstytucieOchrony Środowiska KUL.Wszyscy, którzy pojawili się na placuMarii Curie-Skłodowskiej, mogli siędowiedzieć między innymi, co oznaczaskrót UHT, czym różni się probiotykod prebiotyku, a także czy wino owocoweto naprawdę wino.Doskonała współpraca międzykołami studenckimi działającymina UMCS SKN BiotechnologówMikron, SKN MikrobiologówBakcyl, Kołem Naukowym Bioaktywni,Kołem Socjologów, Kołem OchronyŚrodowiska i Studenckim Kołem Naukowo-ArtystycznymPedagogów sprawiła,że na Wydziale Biologii i Nauk o ZiemiUMCS każdy przybyły mógł między innymipoznać podstawowe techniki analityczne,takie jak kolorymetria czy chromatografia,rozdzielić białko za pomocąelektroforezy, zbadać, czy w przyniesionychprzez siebie kosmetykach nie maszkodliwych substancji.W sali kolumnowej Wydziału Biologiii Nauk o Ziemi studenci z UniwersytetuMedycznego uczyli uczestnikówmiędzy innymi podstawowych metodwykrywania śladów zbrodni, wyświetlilifilm Medycyna sądowa od środkaFormy ceramiczneW dniach od 13 marca do 3 kwietnia2009 w Galerii Zespołu SztukPlastycznych w Lublinie odbyła sięwystawa prac powstałych w pracowniceramiki utworzonej przy ZakładzieRzeźby Wydziału ArtystycznegoUMCS. Zakład prowadzony jest przezprof. Adama Myjaka a pokazywaneprace powstały pod kierunkiem mgrAlicji Kupiec we współpracy z dr ZbigniewemStanuchem.wystawie zostały zgromadzoneNa ostatnie realizacje ceramiczne– prace studentów IV r. Grafiki, II r.Malarstwa, II r. Edukacji artystycznejoraz kilka realizacji z poprzednich lat.Często są to formy rzeźbiarskie o ascetycznymcharakterze, w monochro-22Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

P OGLĄDY/ ZDARZENIAoraz pokazali oporność na antybiotykipowszechnych bakterii.Na Uniwersytecie Przyrodniczym odbyłsię interaktywny pokaz izolacji DNAz roślin. Można było zasięgnąć podstawowejwiedzy o metodzie PCR i poznaćwykorzystanie markerów DNA w diagnostycemolekularnej.W Instytucie Ochrony ŚrodowiskaKUL można było wydobyć DNA z bakterii,warzyw, a nawet własne. Oprócztego każdy mógł zaczerpnąć podstawowejwiedzy na temat praw rządzącychświatem enzymów.Studenci zaangażowani w organizacjęwarsztatów pragną serdeczniepodziękować kadrze naukowej,która włączyła się w pomoc przy organizacjioraz realizacji przedsięwzięciaw szczególności dr Małgorzacie Pleszczyńskieji dr Adrianowi Wiaterowiz Zakładu Mikrobiologii Przemysłowej,dr Ewie Dziadczyk z Zakładu Anatomiii Cytologii Roślin, dr Jerzemu Wielboz Zakładu Genetyki i Mikrobiologiioraz dr Magdalenie Jaszek i dr MonicePrendeckiej z Zakładu Biochemii.Ze względu na wysokie zainteresowaniewarsztatami organizatorzy zapowiadająkontynuację przedsięwzięcia równieżw następnym roku.Paweł Cimekni na przykład pokryto je rytem lubodpowiednio dobranym szkliwem.Dojrzalszymi rozwiązaniami, częstoprzemyślanymi i będącymi raczej zbioramirzeźb, są realizacje dyplomowe.Pośród kul, zabaw z semantyką czy wieluodniesień do świata współczesnegomożna odnaleźć próbę otwarcia sięrzeźby ceramicznej na trudne zagadnieniaz zakresu sztuki współczesnej.Jest to kolejne medium, które popularniekojarzone ze sztuką użytkową może staćsię nośnikiem bogatym w treści, czymśco – zepchnięte na margines – może byćrównoprawnym uczestnikiem aktualnychwydarzeń artystycznych. Świadcząo tym chociażby aneksy do dyplomówz zakresu rzeźby.Jak mówi Alicja Kupiec, wierzącw moc ceramicznej formy: W przestrzeninaczynia odbywa się dialog pomiędzywyjętą z bezmiaru możliwości formąa naturalnie ukształtowaną funkcją.Przy czym nic nie stoi na przeszkodzieaby wciąż poszerzać obszar funkcji…Paulina ZarębskaPiotr Kraśkoodwiedził politologięKolejny raz na Wydziale Politologiigościł znany dziennikarzPiotr Kraśko. Mówił o pracyreportera i promował swoją nową książkę.Książka Piotra Kraśko Rok reporterato opowieści z jego wypraw w różnezakątki świata, m.in. Rwandy i Konga,gdzie wskutek walk wywołanych pomiędzyplemionami Hutu i Tutsi zabitookoło miliona ludzi. Książka dotyczy teżStrefy Gazy i Zachodniego Brzegu Jordanu,gdzie Palestyńczycy i Żydzi bezskuteczniepróbują żyć obok siebie w pokoju;Iraku, który mimo upływu kilku latod obalenia dyktatury Saddama Husajna,ciągle dręczony jest konfliktamireligijnymi i zamachami terrorystycznymi.Autor opowiadał także o Tajlandiii Stanach Zjednoczonych, gdzie wystąpiłkataklizm tsunami oraz straszliwe huraganyKatrina, Wilma i Rita, które pokazałyniszczącą siłę przyrody, powodującśmierć setek tysięcy osób i nieopisanezniszczenia. Mowa była także o Bejrucie,na który spadały izraelskie bomby.Spotkanie z dziennikarzem obfitowałow pasjonujące historie i barwne,często zabawne sytuacje. Piotr Kraśkoopowiadał o próbie zrobienia wywiaduz Jasirem Arafatem. Przed budynkiem,w którym był Arafat, ekipę przywitałAli Sawafta. Powiedział, że wieo wywiadzie i wszystko jest załatwione,a Jasir Arafat cieszy się na spotkaniez dziennikarzami. Jednak to nie byłodpowiedni czas i trzeba było przyjśćpóźniej. Takie zwodzenie trwało4 dni. Kraśko spotkał tam też Brytyjkę,która miesiąc starała się o wywiadi już kręciła dokument, jak tego wywiadunie da się zrobić.Zebrani studenci pytali gościa przedewszystkim o jego podróże reporterskie.Ktoś zapytał, jak dziennikarz spędzawolny czas. Okazało się, że Kraśkonie jest typem domatora. Uwielbiaprzebywać w miejscach, gdzie posiłkispożywa się z brudnych talerzy, pijez popękanych kubków. Kraśko po prostucieszy się, kiedy przebywa z dalaod cywilizacji. Prowadzący wiadomościw telewizji sprawia niekiedy wrażenie„lalusia”, ale bezpośredni kontakt z nimpokazał, że pozory mylą. Okazał się teżczłowiekiem bardzo sympatycznymi otwartym. Każdy mógł otrzymać jegomaila, żeby po prostu zapytać o więcejszczegółów pracy reportera. Na zakończeniedziennikarz podpisywał książki.Wojciech PiestaWiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 23

P OGLĄDY/ ZDARZENIAPodsumowaliśmy!W dniach 21 i 22 kwietnia miała miejsce, 31. konferencja Badania archeologicznew Polsce środkowowschodniej, na Polesiu i Wołyniu. Tym razem jakomiejsce obrad wybrano leżący w pobliżu słynnych kopalń krzemienia pasiastegow Krzemionkach – Sudół. Współorganizatorem edycji było Muzeumi Rezerwat Archeologiczno-Przyrodniczy „Krzemionki” – Oddział MuzeumHistoryczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim (mgr Artur Jedynkai mgr Kamil Kaptur), natomiast trud przygotowania spotkania ze stronyInstytutu Archeologii UMCS wziął na swoje barki dr Marek Florek.Już z samej lokalizacji miejsca obradwidać, że pojęcie Polski środkowowschodniejstało się dośćlabilne. Powodów dla tego jest wiele.Archeolodzy z UMCS angażująsię w wiele projektów po zachodniejstronie Wisły, ale też zainteresowaniebadaniami lubelskich archeologówprzekracza znacznie ramy geograficzne.Dość powiedzieć, że w obradachuczestniczyli specjaliści m.in.z Jeleniej Góry, Poznania, Olsztyna,Warszawy, Białegostoku, Krakowa,ciekawi nie tylko naszych odkryć,ale pragnący również konfrontowaćswoje osiągnięcia naukowe ze „szkołąlubelską”.Nieomal sto osób wysłuchało czterdziestujeden, znakomicie przygotowanychreferatów. Toczono zaciętedyskusje, z uwagi na napięty programgłównie w kuluarach. Organizatorzyzapewnili niezwykłą atrakcję nocnegozwiedzania kopalni krzemienia sprzedsześciu tysięcy lat. Uczestnicy wprawydo podziemi zapoznali się z najważniejszymipracami konserwatorskimitego unikatowego na skalę światowązabytku, przeszli „trasą turystyczną”,ale najciekawsza była wyprawaw głąb niedostępnych dla „normalnych”zwiedzających korytarzy i siecikomór, gdzie pozostały na ścianachczytelne ślady pracy starożytnychgórników. Prawie dwugodzinny pobytjedenaście metrów pod ziemią,ze znakomicie przygotowanym serwiseminformacyjnym, dostarczył wielumateriałów do refleksji na tematpojęcia starożytnej cywilizacji. Małokto zdaje sobie sprawę, że te kilkasetszybów wydrążono w kredowej skale,na długo zanim w Egipcie wybudowanopiramidy...!Konferencja była konfrontacją doświadczeniai młodości. Znakomityreferat prof. Aleksandra Kośkoz Instytutu Prahistorii UAM z Poznania,w którym udokumentował kluczowąrolę Lubelszczyzny dla wyjaśniania tajemnicschyłku epoki kamienia, zasługiwałpo prostu na osobne seminariumi długą dyskusję. Świetnie zaprezentowalisię wychowankowie UMCS, pokazującznakomicie opanowany warsztat (będącyefektem restrykcyjnie realizowanychćwiczeń terenowych), zdyscyplinowanąwyobraźnię i talenty prawdziwych badaczyprzeszłości (M. Polańska, A. Jedynak,A. Bronicki, U. Jedynak, G. Dąbrowski,M. Stasiak-Cyran, G. Mączka, K. Drobek,U. Stankiewicz, A. Kacprzak, P. Lis,T. Dzieńkowski, R. Niedźwiadek, D. Bednarski,M. Dobrzyński, K. Fronczek).Instytut Archeologii UMCS reprezentowałatym razem głównie młodzież. MgrTadeusz Wiśniewski podzielił się wynikamibadań na schyłkowopaleolitycznymstanowisku w Klementowicach Kolonii,realizowanych wspólnie z naszymigeografami (Jan Rodzik). Mgr MarcinSzeliga zaprezentował kapitalne badaniana osadzie pierwszych rolników w Tominach.Mgr Marcin Juściński wprowadziłw stan naukowej gorączki specjalistów24Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

P OGLĄDY/ ZDARZENIAz zakresu okresu rzymskiego, pokazującrewelacje pierwszego sezonu badańna wandalskiej osadzie w Stodołach.Mgr Sylwester Sadowski podsumowałdwuletni grant Ministra Kultury i DziedzictwaNarodowego, który pozwolił muuporządkować wiedzę o prahistorii dolinyrzeki Sieniochy, pozostawiając na słuchaczachwrażenie odkrycia kilkuset (!)nieznanych wcześniej stanowisk archeologicznych.Ale największe poruszeniewywołały wyniki prac wykopaliskowychmgr. Marcina Piotrowskiego. Badaneprzez niego stanowisko 22 w Łukawicyweszło już do kanonu wiedzy archeologicznejz zakresu schyłku starożytnościi wczesnego średniowiecza. Referat tenmiał charakter podsumowania i nakreśleniacelów badawczych. Natomiastrewelacje z badań w Lubaczowie, gdzieodkryto (w końcu!) długo poszukiwanerelikty wczesnośredniowiecznych umocnieńgrodowych, uznano zgodnie za sensacyjne.W tym kontekście referat mgrBarbary Niezabitowskiej-Wiśniewskiejo kolejnych odkryciach w Ulowie,najszerzej rozpowszechnionych w tejchwili w Europie, dopełniły przekonaniao wysokich standardach lubelskichbadań archeologicznych. Prezentacjęteamu spod znaku UMCS zamknęło wystąpieniedr. Marka Florka o wynikachbadań słowiańskich kurhanów z czasówprzedchrześcijańskich.Obrady prowadzili dr Tomasz Bąbeli dr hab. Andrzej Rozwałka prof. nadzw.UMCS. Poszczególne referaty, jak zwykle,znajdą miejsce w roczniku „ArcheologiaPolski Środkowowschodniej” 1 .Andrzej Kokowski1 Właśnie ukazał się tom X tego rocznika(416 stron, w pełnym kolorze), dedykowanypamięci badacza Lubelszczyzny, MichałaDrewki, który zasłynął przede wszystkimwykopaliskami na ogromnym cmentarzyskukurhanowym w Lipsku koło Zamościai cmentarzyskach z późnej epoki brązu w Kosiniekoło Kraśnika.Pobyt romanistów w IUTWdniach od 16 do 21 lutego 2009 r., mickich: z Lublina (KUL), Augsburgana zaproszenie UniwersyteckiegoInstytutu Technologii (IUT) na (Litwa), Limassol (Cypr) i Safakis(Niemcy), Edynburga (Szkocja), Kow-w Bourges (Francja) − z okazji 40 rocznicypowstania tej uczelni i zorganizowanegoprzy tej okazji „tygodnia europejskiego”,mającego na celu wymianędoświadczeń naukowo-dydaktycznychoraz informacji z dziedziny kultury_przebywała w tym ośrodku akademickimdelegacja z Instytutu FilologiiRomańskiej UMCS, złożona z pięciustudentek − Aleksandry Dekundy,(Tunezja). Organizatorzy przygotowalibardzo interesujący i bogaty program,między innymi zapoznanie się z historią,funkcjonowaniem i ofertą dydaktycznąIUT, prezentacje multimedialnei dyskusje na temat systemów edukacyjnych,programów nauczania orazciekawostek turystycznych poszczególnychośrodków akademickich, wykłady,konferencję naukową, zwiedzanieKatarzyny Kozłowskiej, Karoliny miasta i okolic (ciekawych zakładówSułkowskiej, Katarzyny Turuli, Joannyprzemysłowych, wydawnictw, cen-Tyzo − oraz dwóch pracowników trów kultury itd.), spotkanie z Polonią,naukowo-dydaktycznych: dr Renatyz władzami miasta i regionu, a takżeJakubczuk i prof. UMCS dra hab.Czesława Grzesiaka, który w ramachprogramu Erasmus wystąpił z wykładamiz zakresu „nowej powieści francuskiej”oraz z referatem na międzynarodowejkonferencji naukowej. Opróczprzedstawicieli UMCS, w „tygodniueuropejskim” oraz w uroczystościachrocznicowych udział wzięły równieżdelegacje z zaprzyjaźnionych i współpracującychz IUT ośrodków akade-specjalny program kulturalny i rekreacyjno-sportowy,przeznaczony główniedla studentów. To międzynarodowespotkanie studentów i pracownikównaukowo-dydaktycznych, przebiegającew niezwykle serdecznej atmosferze,pozwoliło nie tylko na wymianę doświadczeń,ale przyczyniło się równieżdo lepszego wzajemnego poznania sięoraz zaowocowało nowymi kontaktamii przyjaźniami.Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 25

P OGLĄDY/ ZDARZENIAInternational Summer School on Molecularand Supramolecular Approach to Nano-Designed Catalysts with Industrial RelevanceTRONDHEIM (Norway), 21 st -26 th JUNE 2009Norwegian University of Scienceand Technology (NTNU)w Trondheim (Norwegia) wspólniez European Network of Excellence– IDECAT (idecat.unime.it), NorwegianCenter of Research-based Innovation– InGAP (www.ingap.uio.no) i EuropeanChemistry Thematic Network– ECTN (ectn-assoc.net) w dniachod 21 do 26 czerwca 2009 organizująmiędzynarodową szkołę letnią Nanodesigned-catalysts: from molecules to industrialprocesses. Program szkoły adresowanyjest do absolwentów wyższychuczelni, słuchaczy studiów doktoranckichi młodych naukowców, których zainteresowaniadotyczą: materiałoznawstwa,katalizy homo- i heterogenicznej,inżynierii chemicznej z możliwościamizastosowań przemysłowych.WykładowcyWśród wykładowców są przedstawicielewiodących ośrodków europejskich,których badania związane są z kataliząi fizykochemią powierzchni:• Jens K. Nørskov, Jens R. Rostrup-Nielsen (Dania),• Jean-Marie Basset, Alessandra Quadrelli(Francja),• Hans-Joachim Freund (Niemcy),• De Chen, Anders Holmen, UnniOlsbye, Thomas Sperle (Norwegia),• Gabriele Centi, Bartolomeo Civalleri,Silvia Bordiga, Carlo Lamberti,Adriano Zecchina (Włochy),• Rutger A. van Santen, JohannesG. de Vries, Bert M. Weckhuysen(Holandia),• Paul Yates (Wielka Brytania).ProgramW czasie zajęć będą poruszane licznetematy i zagadnienia w ramach następującychsiedmiu obszarów tematycznych:1. Procesy przemysłowe: zwiedzanieinstalacji do produkcji gazusyntezowego i metanolu w fabryceStatoilHydro.2. Modelowanie katalizatorów: perspektywyrozwiązań teoretycznychi mikrokinetycznych.3. Spektroskopia i chemia teoretyczna:zastosowania w katalizie.4. Fotochemia i produkcja wodoru.5. Zrozumienie w skali atomowej:układy modelowe i rzeczywistekatalizatory.6. Produkty farmaceutyczne: katalizahomogeniczna.Wiemy, ile mamy… grzybów w Polsce7. Młodzi chemicy europejscy:wspólne doktoraty oraz możliwościzatrudnienia w Europie.Podczas zajęć każdy z uczestnikówzaprezentuje na sesji posterowej wynikibadań własnych.Wśród uczestników szkoły znajdziesię dwójka doktorantów z WydziałuChemii UMCS: mgr Agnieszka Dębczak(III rok studiów doktoranckich)i mgr Marcin Cichy (II rok studiówdoktoranckich). Koszty uczestnictwaw szkole (zakwaterowanie i wyżywienie)pokryte zostaną z funduszy przyznanychprzez ECTN w ramach grantu(pozyskanego dzięki staraniu wyjeżdżającychdoktorantów), natomiastkoszty podróży zostaną sfinansowanez funduszy wydziałowych. Według informacjipochodzących od organizatorówszkoły będą to jedyni doktoranciz Polski.Wkwietniu bieżącego roku nakładem WydawnictwaInstytutu Botaniki im. Władysława Szafera PAN w Krakowieukazała się książka pt.: A preliminary checklist ofmicromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnychPolski, pod redakcją dr hab. Wiesława Mułenko (Zakład Botanikii Mykologii UMCS), prof. dr hab. Tomasza Majewskiego (SGGW,Warszawa) oraz dr Małgorzaty Ruszkiewicz-Michalskiej (UŁ,Łódź). Jest to kolejny, 9 tom serii wydawniczej Biodiversity of Poland.Różnorodność biologiczna Polski. Powstanie serii wiąże sięz Konwencją o różnorodności biologicznej, wypracowaną na konferencjiŚrodowisko i Rozwój w Rio de Janeiro w 1992 roku i sygnowanąprzez Polskę. Łącznie opublikowano 11 tomów, wśródktórych pięć poświęcono różnym grupom roślin, jeden porostomoraz pięć grzybom.Omawiany tom dotyczy największej grupy grzybów. Zawartow nim informacje niemalże o 6 tysiącach gatunków (5969) występującychna organizmach żywych (roślinach, owadach, porostach,grzybach) lub na ich szczątkach, a także na wielu innychsubstratach (drewno, mury, woda, gleba, powietrze, materiałyplastikowe, książki). Są tu również dane o grzybach chorobotwórczychczłowieka i zwierzątdomowych. Prace nad tym tomemtrwały 5 lat, a w przygotowaniuwykazu uczestniczył 16-osobowyzespół specjalistów z całej Polski.Najważniejsza część prac wykonanazostała przez pracowników ZakładuBotaniki i Mykologii UMCS.W całej serii poświęconej grzybomwykazano istnienie w Polsceponad 10 tys. gatunków grzybów,w tym 2500 gatunków wielkoowocnikowych podstawczaków,800 gatunków workowców, 500 gatunków śluzowców oraz 300gatunków grzybów rozwijających się na porostach. Nie są to jednakdane ostateczne. Krótki okres przygotowania pracy nie sprzyjałdotarciu do całej, bardzo bogatej, a jednocześnie rozproszonejliteratury. W chwili obecnej rozpoczęto już systematyczneuzupełnianie informacji, co w najbliższych latach umożliwi przygotowaniekolejnego, znacznie bardziej rozszerzonego wykazu.Agata Wołczańska26Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

Wieczorek poetyckiw Kolegium UMCS w Białej PodlaskiejP OGLĄDY/ ZDARZENIASympatyczna atmosfera, uśmiechniętetwarze, wieczorowa pora połączonaz nastrojem zapalonych świec…Taki obraz maluje się przed każdym,kto uczestniczył w wieczorku poetyckimzorganizowanym 21 kwietnia 2009roku przez studentów filologii polskiejKolegium Licencjackiego UMCS w BiałejPodlaskiej. Spotkanie rozpoczęło sięo godzinie 19.00, przybyło wielu słuchaczyoraz młodych pisarzy.Wkameralne spotkanie wprowadzilinas krótką przemową pandyrektor mgr inż. Tadeusz Paweleci bibliotekarz mgr Jarosław Bartniczuk.Zaraz po nich w nastrojowoprzygotowanej sali, na nietypowej ławce,przenoszącej w nierealny świat poezji,studenci prezentowali swoje utwory.Pod osłoną nocy, literackie „cuda”W okresie od marca 2009 do listopada2010 roku na Wydziale Biologiii Nauk o Ziemi UMCS realizowanyjest projekt pt. Edukator ZrównoważonegoRozwoju – Kurs dla Studentów.Projekt jest finansowany przezFundację Rozwoju Systemu Edukacji,będącą Operatorem FunduszuStypendialnego i Szkoleniowe (FSS)powołanego do wdrażania MechanizmuFinansowego EOG i NorweskiegoMechanizmu Finansowego.Projekt został opracowany przezzespół z Pracowni Metodyki NauczaniaBiologii Instytutu Biologiiw składzie dr Ewa Gajuś-Lankameri dr Anna Maria Wójcik i zgłoszonydo konkursu organizowanego przezFSS w ramach Działania V – RozwójPolskich Uczelni. Uzyskał on bardzowysoką ocenę merytoryczną i zostałzakwalifikowany do dofinansowania,młodych artystów budowały niepowtarzalnąatmosferę spotkania. Emocjonującymwydarzeniem wieczoru byłowystąpienie studenta pierwszego rokupolonistyki Arkadiusza Rabajczyka,który w zaskakujący i bardzo ciekawysposób przedstawił interpretację utworówznanych pisarzy. Beata Doroszzaśpiewała nam piękny utwór, któryporuszył serca zgromadzonych i skłoniłdo refleksji. Nie zabrakło też czasuna słodki poczęstunek i rozmowy przykawie. Mogliśmy podzielić się swoimispostrzeżeniami i uwagami na tematyinteresujące młodego człowieka.Przez chwilę nasze myśli skierowałysię ku osobie Ojca Świętego Jana PawłaII, gdyż usłyszeliśmy wiersze Jemu poświęcone.Próbowaliśmy odpowiedziećsobie na pytanie, kim tak naprawdęw naszym życiu jest Karol Wojtyła.tym samym znalazł się w grupie dziesięciunajwyżej ocenionych wnioskówspośród 76 zgłoszonych do konkursuw ramach Działania V. Należy podkreślić,że jest to pierwszy projekt realizowanyw UMCS, finansowany z tzw.mechanizmu norweskiego.Głównym celem projektu jest poszerzenieoferty edukacyjnej Uczelni dlastudentów kierunków nauczycielskichna Wydziale BiNoZ poprzez przygotowaniei przeprowadzenie kursuedukatora zrównoważonego rozwoju,zakończonego zdobyciem certyfikatupotwierdzającego określone kompetencjestudenta − przyszłego nauczycielai zwiększającego jego atrakcyjnośćna rynku pracy. W ramach projektuzaplanowano też opracowanie sylwetkiedukatora zrównoważonego rozwoju,przygotowanie programu kursu,przeprowadzenie zajęć dydaktycznychz wykorzystaniem nowoczesnychRecytacytuje Arkadiusz RabajczykPodsumowując, kameralny wieczorekpoetycki przebiegł w miłej atmosferzeserdeczności oraz wspólnej uwagi.Mogliśmy lepiej się poznać, odkryćswoje talenty, przyjemnie spędzić czas.Młodzi studenci kolegium, prezentującswoją poezję pokazali się w zupełnieinnym świetle. Oby takich spotkańbyło jak najwięcej.Joanna AleksandrukAgata PopławskaProjekt edukacyjny na Wydziale BINoZdofinansowany przez Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy(Działanie V – Rozwój Polskich Uczelni)technik edukacyjnych, doposażeniepracowni dydaktycznej w nowoczesneśrodki dydaktyczne, organizacjękonferencji na zakończenie kursu orazprzygotowanie publikacji z materiałamiszkoleniowymi w zakresie edukacjidla zrównoważonego rozwoju.Dzięki realizacji opisanego projektuUMCS wychodzi naprzeciw zadaniom,jakie stawiają szkołom wyższym rozporządzeniai dokumenty o charakterzemiędzynarodowym i krajowym,poświęcone problematyce zrównoważonegorozwoju. Należy do nich,między innymi, Strategia Edukacjidla Zrównoważonego Rozwoju przyjętaprzez państwa członkowskie EKGONZ w związku z ogłoszeniem przezONZ Dekady Edukacji dla ZrównoważonegoRozwoju w latach 2005−2015.Ewa Gajuś-Lankamerkoordynator projektuWiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 27

P OGLĄDY/ ZDARZENIAWolne mediana Wydziale PolitologiiKim jest Rysio z „Klanu”? Medialnesymulakra w dyskursie publicznym,Prasa kruszy demokrację? Dokądwiodą nas media? to tylko dwa tematyreferatów wygłoszonych podczaskonferencji na Wydziale Politologii.Współczesne Media 2. Wolne Media?jest konferencją, która staje się powoliwiosenną tradycją dla osób z całejPolski. A w tym roku zaproszeni bylirównież goście z Ukrainy, bo dyskutowanorównież o wolności medióww tym kraju.Konferencję otworzył profesorStanisław Michałowski.Już pierwszy referat − Prasakruszy demokrację? Dokąd wiodą nasmedia? – rozpoczął dyskusję na tematprzemian na łonie współczesnychmediów. Zebrani zastanawiali się,czy prawdziwe dziennikarstwo majeszcze rację bytu. Padł wniosek, iżdziś rzadko można mówić, że ktośjest dziennikarzem, raczej trzeba mówić,że to ludzie mediów. A to był dopieropoczątek konferencji. ProfesorKatarzyna Skowronek zaciekawiłaprzede wszystkim studentów zebranychna sali. Wygłosiła referat pt. Kimjest Rysio z „Klanu”? Medialne symulakraw dyskursie publicznym, czympokazała, że można połączyć postaćz serialu z naukowymi poważnymirozważaniami.Kolejnym punktem konferencji byłpanel dziennikarski. Wzięli w nimudział dziennikarze z różnych mediów,m.in. „Polityki”, „Kuriera Lubelskiego”,„TVN”, „Radio Lublin”, „TVPLublin”. Goście mówili o kondycjipolskich mediów, ale przez pryzmatmediów światowych. Porównanie niestetynie wychodziło dla nas dobrze,ale pojawiały się głosy, że sytuacja siętrochę poprawia. Dziennikarze ubolewali,że polskie media są homogeniczne,bo rzadko informują o sytuacjina świecie. Jeśli to robią, to kierują siękonformizmem i relacjonują wydarzenianajpopularniejsze. Goście zastanawialisię, co można zrobić z ustawąmedialną, żeby jak najlepiej wpisała sięw polskie i światowe realia medialne.Nie było w tej sprawie jednomyślności,ale wszyscy uważali, że obecną ustawętrzeba zmienić.Studenci mogli się dowiedzieć jakzostać dobrym dziennikarzem. Przedewszystkim trzeba być dobrym człowiekiem.Trudno, żeby dziennikarzbył rzetelny, kiedy prywatnie kłamie.Ale to nie wszystko. Dziennikarzeubolewali, że dziś młodzi ludzie chcąbyć od razu rozpoznawalnymi twarzami,prezesami telewizji, redaktoraminaczelnymi gazet. Start z tak wysokichstanowisk zazwyczaj prowadzido szybkiego wypalenia i oderwaniamłodego człowieka od rzeczywistości.Żeby być dobrym dziennikarzemtrzeba zaczynać od najniższego szczebla,poznawać jak najwięcej ludzi,uczyć się warsztatu od starszych. Tylkoz takimi fundamentami można cośw dziennikarstwie osiągnąć, a nie tylkobłysnąć na chwilę na szczytach.Współczesne Media 2. WolneMedia? to również obradyw sekcjach. Przez dwa dniprelegenci przedstawiali swoją wizjęwspółczesnych mediów i sfer życiaz nimi powiązanych. A tematy były naprawdęróżnorodne. Dotyczyły etycznychi prawnych aspektów wolnościmediów, komunikowania politycznego,form komunikatu medialnego, wolnościmediów na Ukrainie. Niektórzymówili o mediach tradycyjnych, jakprasa, radio, telewizja, ale pojawiały sięteż referaty dotyczące nowych mediów.Doktor Tomasz Bielak przedstawiłrozwój Internetu w Polsce od lat dziewięćdziesiątychaż do dziś. HistoriaInternetu była tłem do pojawiania siębohaterów nowych mediów.Konferencję zakończył panel studencki,ponieważ Współczesne Media 2.Wolne Media? to nie tylko wystąpieniaprofesorów, doktorów czy magistrów.Studenci również mogą brać udziałw obradach. Co ciekawe studenci profesjonalniezajęli się swoimi tematamii rzetelnie przedstawili problemy dotycząceróżnych aspektów życia medialnegow Polsce. Starsi „koledzy”, którzysłuchali studenckich wystąpień mówili,że rośnie im nie lada konkurencja.Współczesne Media 2. Wolne Media?odbyła się pod honorowym patronatemRektora Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej prof. dr hab. AndrzejaDąbrowskiego. Organizatorami były:profesor Iwona Hofman i doktor DanutaKępa-Figura z Zakładu Dziennikarstwa.Wojciech Piesta28Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

Dr Hermann Simon, dyrektorFundacji Neue Synagoge – CentrumJudaicum w Berlinie, był w dniu 28kwietnia 2009 gościem InstytutuGermanistyki UMCS. Wygłosił u naswykład o historii Nowej Synagogii działalności fundacji.P OGLĄDY/ ZDARZENIAWykład dr Hermanna Simonao Nowej Synagodze w BerlinieCentrum Judaicum stawia sobieza cel opracowanie historii Żydóww Berlinie i jego otoczeniupoprzez archiwizację i publikację dokumentówdotyczących ich obecnościi dokonań oraz poprzez organizacjęwystaw o różnych aspektach ich historii.Jest ono też centrum informacyjnymi swoistym pomostem międzyŻydami ze Wschodniej i ZachodniejEuropy. Jak zaznaczył dr Simon, gminażydowska w Berlinie powiększyłasię znacznie w latach 90. w związkuz napływem emigrantów rosyjskich żydowskiegopochodzenia.Nowa Synagoga została poświęconaw roku 1866, a zbudowana jest w ciekawymstylu mauretańskim, symbolizującymprzybycie Żydów z Orientu.Odbywały się w niej nabożeństwareformowane, zgodne z koncepcjąliberalną: wstawiono organy, działałtu chór mieszany, przeprowadzanouroczyste obrzędy bar micwy dlachłopców i bat micwy dla dziewcząt.Nabożeństwa odprawiała tu pierwszakobieta rabin, Regina Jonas, zamordowanaw Auschwitz w 1944 roku.Synagoga z nowatorską żelazną kopułąszybko stała się jedną z najciekawszychbudowli pruskiej stolicy,chętnie uwiecznianą na pocztówkach.W czasie Kryształowej Nocy w listopadzie1938 roku synagoga nie doznaławiększych zniszczeń, ucierpiała natomiastw czasie bombardowań podkoniec II wojny światowej. Przez latapozostawała ruiną. Ponowne poświęcenieodbudowanej synagogi nastąpiłow 1995 roku.Anna PastuszkaWyróżnione archeologiczne prace magisterskieWdniu 30 marca 2009 roku odbyłosię w Warszawie pierwsze tegorocznespotkanie Komisji EpokiBrązu i Wczesnej Epoki Żelaza KomitetuNauk Pra- i Protohistorycznych PAN.Posiedzenie, w którym uczestniczyłoblisko 50 naukowców z całego kraju, zostałozorganizowane w całości przez drHalinę Taras i dr Elżbietę M. Kłosińskąz Zakładu Epok Brązu i WczesnegoŻelaza Instytutu Archeologii UMCS,we współpracy z absolwentami naszegokierunku. W trakcie zebrania zaprezentowanonastępujące wystąpienia, będącepodsumowaniem prac magisterskichnapisanych w Instytucie Archeologii:mgr Beata Polit Kolczyki scytyjskiena obszarze Europy Wschodniej w okresieod VII do IV wieku p.n.e. (promotorprof. Igor N. Khrapunov, konsultacja drE. M. Kłosińska); mgr Anna RokicińskaInstrumenty muzyczne na ziemiachpolskich w epoce brązu i wczesnej epoceżelaza (promotor dr H. Taras) oraz mgrMarcin Jączek Źródła do poznania gospodarczej,bojowej i rytualnej roli koniana ziemiach polskich w epoce brązui wczesnej epoce żelaza (promotor dr H.Taras). Program spotkania uzupełniłyWstępne uwagi na temat skarbu ozdóbbrązowych z Pogroszyna, woj. mazowieckie,które przygotowała dr E. M. Kłosińska.Wszystkie prezentacje wywołałyinteresującą dyskusję merytorycznąi spotkały się z bardzo dobrym przyjęciemi wysokim uznaniem ze stronyuczestników posiedzenia. PrzewodniczącyKomisji, prof. dr hab. SylwesterCzopek, w specjalnym liście, przysłanymna ręce Dyrektora Instytutu ArcheologiiUMCS, przekazał wyjątkowe słowauznania i serdeczne podziękowaniaorganizatorkom spotkania i referentom,rekomendując druk wspomnianychprac oraz wyrażając nadzieję na dalsząowocną współpracę. Potwierdziła się razjeszcze opinia o wysokim poziomie pracmagisterskich powstających w Lublinie.Autorzy prac magisterskich, A. Rokicińskai M. Jączek, oraz ich promotorka,dr H. Taras, znaleźli uznanie już po razkolejny, bowiem w końcu 2008 roku,w rozstrzygnięciu konkursu na najlepsząpracę magisterską napisaną w InstytucieArcheologii UMCS, obie pracezdobyły nagrody. Po zapoznaniu sięz wyczerpującą i niezwykle szczegółowąrecenzją wymienionych prac,przygotowaną przez prof. S. Czopkaz Instytutu Archeologii UniwersytetuRzeszowskiego, członkowie Rady NaukowejIA UMCS, pod przewodnictwemprof. Andrzeja Kokowskiego,podjęli decyzję o przyznaniu I nagrodydla M. Jączka oraz II nagrody dlaA. Rokicińskiej. Dyplomy oraz innenagrody zostaną wręczone na konferencjinaukowej, organizowanej przezstudentów archeologii w maju z okazjijubileuszu 50-lecia działalności KołaNaukowego Studentów Archeologii.Dodatkowym wyróżnieniem dla autorówjest zaplanowana publikacjawyników ich pracy w wydawnictwachInstytutu Archeologii.(uk)Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 29

P OGLĄDY/ ZDARZENIAXVII Ogólnopolski ZjazdHistoryków StudentówW dniach od 14 do 18 IV 2009r. odbył się w Olsztynie XVIIOgólnopolski Zjazd HistorykówStudentów, organizowany w tymroku przez Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.Główny patronatnad zjazdem sprawowały PolskieTowarzystwo Historyczne, internetoweportale historyczne: „Histmag”i „HM Historia i media” orazlokalne stacje telewizyjne i radiowe.stolicy Warmii i Mazur zjechałoDo prawie pięciuset studentów historiiz całej Polski oraz goście zagraniczni,aby zaprezentować swój referatw jednej z osiemnastu sekcji, zarównochronologicznych, jak i tematycznych(np. sekcja historii wojskowości, sekcjagender prezentująca różne spojrzeniana rolę kobiet w toku dziejów, czy jakżeaktualna sekcja historii historiografii,metodologii i metahistorii, w którejzajmowano się m.in. kwestią wykorzystanianajnowszych środków przekazuw pracy historyka).Pierwszego dnia zjazdu przybyli gościezostali gościnnie przyjęci na bankiecie,poprzedzonym przygotowanymprzez studentów UWM programemartystycznym, ukazującym historię „zprzymrużeniem oka” – dowód, że pracahistoryka wcale nie musi być śmiertelniepoważna. Dwa kolejne dni wypełnionebyły obradami poszczególnychsekcji. Przedstawiono na nich wieleciekawych wystąpień, prezentujących,poza najnowszymi wynikami badańnad znanymi wydarzeniami historycznymi,także niecodzienne ujęcia tematówrzadko dotychczas poruszanych,np. kilkakrotnie omawiana była kwestiawpływu różnych gatunków muzyki(głównie rockowej) na społeczeństwopolskie okresu PRL. Równie interesującebyły referaty przybliżające nieznanekulisy wydarzeń, o których do tejpory niewiele się mówiło w środowiskuhistorycznym, zwłaszcza z zakresunajnowszej historii Polski,wywołujące dość burzliwe dyskusje.Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiejbył reprezentowany na zjeździegłównie przez członków KołaNaukowego Historii Krajów EuropyWschodniej – przedstawiliśmy wynikiswoich badań nie tylko nad regionem,którym się na co dzień zajmujemy, lecztakże z innych sfer, wykazując tymsamym swoje wielostronne zainteresowania.Podczas obrad zaprezentowaliśmynastępujące referaty: MagdalenaOsenka – „Wyprostowani wśródtych, co na kolanach” – ruch oporuw Auschwitz w świetle relacji WitoldaPileckiego, Ewelina Stróżek – Polskapropaganda w Powstaniu Warszawskim1 VIII-2 X 1944, Łukasz Bajda –„O człowieku, który się kulom nie kłaniał”– życie i legenda generała KarolaŚwierczewskiego (1897-1947) i RafałKłoczewski – Rola Rosji w utworzeniuLigi Bałkańskiej i jej stanowiskowobec wojen bałkańskich 1912−1913.Poza wymienionymi prelegentamiw zjeździe wzięły udział, w charakterzewolnych słuchaczy, KatarzynaPrażmo oraz Małgorzata Oszczęda.O wysokim poziomie wystąpieńczłonków naszego Koła świadczy fakt,że prawie wszyscy otrzymali wyróżnieniaza najlepsze referaty w swoichsekcjach oraz nagrodami książkowymiufundowanymi przez organizatorów.30Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

dwóch dniach obrad przyszedłPo czas na wypoczynek i poznaniehistorii i zabytków regionu, o co zadbalistudenci UWM, przygotowującdla uczestników zjazdu serię wycieczekpo Olsztynie i do najciekawszychmiejsc Warmii i Mazur, m.in. kwateryHitlera w Gierłoży i zamku krzyżackiegow Ostródzie. Opróczformalnych spotkań w ramachkonferencji mieliśmy okazjęwziąć udział w imprezach towarzyszącychoraz na własnąrękę poznać uroki olsztyńskiejStarówki lub odwiedzić jedenz licznych lokali rozrywkowychw tym mieście. Za tewszystkie atrakcje serdecznepodziękowania należą się organizatoromzjazdu, którzysprawnie i troskliwie zajęlisię wszystkimi uczestnikami(zapewnili bezpłatną komunikacjęmiejską).XVII Ogólnopolski ZjazdHistoryków Studentów byłnie tylko okazją do zaprezentowaniaswoich dokonańnaukowych na forumogólnopolskim. Stworzyłtakże możliwość nawiązaniakontaktów z wszystkimiliczącymi się kołaminaukowymi historykówz kilkudziesięciu polskichuczelni. Dało to sposobnośćdo wymiany doświadczeńoraz zapoznaniasię z sukcesami,ale też z problemami, z jakimiborykają się te organizacje i opracowaniasposobów ich przezwyciężenia.Tego rodzaju imprezy są bardzo ważnymelementem działalności naukowej,dlatego gorąco zachęcam wszystkichstudentów do brania w nichudział, co przynieść może niewątpliwekorzyści nie tylko dla osobistej pracynaukowej, ale także naszemu Uniwersytetowijako całości. Pełni pozytywnychwrażeń po niedawno zakończonymzjeździe oczekujemy, że byćmoże jeden z kolejnych odbędzie sięjuż u nas w Lublinie. Więcej informacjina temat zjazdu oraz wygłoszonereferaty można znaleźć na stronachinternetowych: www.histmag.org orazwww.historiaimedia.org.Rafał KłoczewskiDr Markus Dotterweich na dnie studni suffozyjnejprzełomie marca i kwietnia w InstytucieNauk o Ziemi przebywałoNaw ramach programu LLP/Erasmus dwojepracowników Zakładu GeoinformatykiUniwersytetu w Ołomuńcu (Czechy)– mgr Jaroslav Burian i mgr ZuzannaStavova. Podczas blisko 10-dniowychpobytów przeprowadzili oni cykl zajęćdla studentów kierunku geografia, poświęconychzagadnieniem wykorzystaniaprogramów z grupy GeograficznychSystemów Informacyjnych w planowaniuprzestrzennym oraz kartografii.Problematyka geoinformatyczna budziniezmiennie duże zainteresowaniestudentów geografii, czego dowodemjest liczna wymiana w ramach programuLLP/Erasmus z ośrodkiem w Ołomuńcu.Z kolei 27 marca wykład dla studentówkierunku turystyka i rekreacjawygłosił mgr Péter Mayer, doktorantUniversity of Pannonia (Węgry). Referatpoświęcony był jezioru Balaton, nadktórym skupione są największe ośrodkiturystyczne na Węgrzech. Po wykładzieprelegent przedstawił ofertę swojejuczelni dla studentów oraz możliwościwyjazdu w ramach dwustronnej umowyprogramu Erasmus.Wokresieod 19 do 26 kwietniana zaproszenie Zakładu Geologiii Ochrony Litosfery, InstytutuNauk o Ziemi UMCS przebywała w Lublinietrzyosobowa grupa niemieckichP OGLĄDY/ ZDARZENIAWspółpraca międzynarodowageomorfologów z Uniwersytetu Koblenz-Landauoraz Uniwersytetu w Lipsku.Podstawowym celem wizyty byłoprzygotowanie i omówienie tras sesjiterenowych podczas 5th InternationalSymposium on Gully Erosion, które odbędziesię w Instytucie Nauk o ZiemiUMCS w kwietniu 2010 roku. Ponadtopodpisana została dwustronna umowaw ramach programu LLP/Erasmus pomiędzyZakładem Geografii Uniwersytetuw Lipsku a Wydziałem Biologiii Nauk o Ziemi UMCS. Podczas pobytuw Lublinie dr Markus Dotterweich(Uniwersytet Koblenz-Landau) wygłosiłreferat pt. Past soil erosion and humanimpact in Central Europe and inthe southeastern United States. Prelegentprzedstawił w nim wyniki badańwłasnych, dotyczących wzajemnychrelacji i zależności pomiędzy działalnościączłowieka a dynamiką procesówerozyjnych. Kolejne cztery dni poświęconebyły na wizyty na stanowiskachw okolicach Kazimierza Dolnego orazna Roztoczu, które mają być prezentowanepodczas sesji terenowej. Odbyłasię również wycieczka pokonferencyjna.Ze strony polskiej w wyjazdachterenowych uczestniczyli pracownicyInstytutu Nauk o Ziemi UMCS: prof.dr hab. Marian Harasimiuk, dr RenataKołodyńska-Gawrysiak, dr JanRodzik, dr Wojciech Zgłobicki.Wojciech ZgłobickiWiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 31

B YLI Z NAMIEpitafium dla ProfesoraKazimierza Górskiego…Przyciemnione wnętrze kościoła.Przed prezbiterium chór, muzycy.Krótka chwila oczekiwania. Idziekrokiem wolnym, lekko przygarbiony,jakby onieśmielony. Staje za pulpitem.Patrzy na chórzystów. Ogarniaich spojrzeniem – wszystkich razemi każdego z osobna. Podnosi ręce.Pierwszy ruch – i rozlega się muzyka…Poruszająca, przejmująca. Pięknaw każdej frazie, kadencji i harmonii.O nieskazitelnej barwie, idealniezrównoważona brzmieniowo. Żarliwa.W forte wszechogarniająca,w piano mistyczna. Dotykająca słuchacza.Końcowy akord, ostatni gestdłoni, potem moment ciszy. On jeszczewsłuchany, wpatrzony. Po chwilipromienne spojrzenie, uśmiech…Tak było. Wielokrotnie i w różnychmiejscach. Ale 30 kwietnia 2009roku Jego dyrygencki gest – doskonałyi najpiękniejszy – zastygł bezruchu. Na zawsze. Nie spotkamy sięjuż na chóralnych misteriach KAZI-MIERZA GÓRSKIEGO.*Był Artystą wybitnym, o wielkiejwrażliwości muzyczneji estetycznej. Jego interpretacjesięgały poziomu najwyższej ekspresjii intensywności, wiodły słuchaczyw rzadko dostępne rejony przeżycia duchowego.Sztuka ta zrodziła się z wielkiegotalentu, natchnienia, nieomylnejintuicji artystycznej i ogromnej pracy;próby – jakże zawsze ekscytujące– prowadził z oddaniem i pasją. Znałtajemnice muzyki, w swoich wykonaniachpotrafił je ujawnić. Odkrywałnajdrobniejsze niuanse i subtelnościdynamiczne, agogiczne, harmoniczne,kolorystyczne, deklamacyjne. Dostrzegałtakie ukryte walory muzyki, któreleżą poza sferą wyjaśnień werbalnych,a które można przelać do serc chórzystówi muzyków tylko bez słów – mocąosobowości i perswazją artyzmu.Jego posłannictwem stała się muzykareligijna. Towarzyszyła Mu przezcałe życie i to z nią właśnie wzniósł sięna wyżyny sztuki interpretacyjnej. PodJego ręką motet, msza, pieśń, litaniaczy kantata przeobrażały się w formymodlitwy, kontemplacji, medytacji,ewokując nawet doznania z wymiaruekspiacji i katharsis. Dość wspomniećwielkie kreacje Crucifixus Lottiego,Tota pulchra es Maria Gorczyckiego,Parce Domine Nowowiejskiego, Ave verumMozarta, Eli! Eli! Deak-Bárdosa,Locus iste Brucknera, Zdrowaś KrólewnoWyborna Koszewskiego, Totus TuusGóreckiego. Często przygotowywałtematyczne programy dzieł muzyki sakralnej– koncerty bożonarodzeniowe,pasyjne, maryjne, które wrosły w muzycznypejzaż Lublina, a także innychmiast. To niezmienne umiłowaniei propagowanie twórczości religijnejmiało – o czym nie można zapomnieć32Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

B YLI Z NAMI– szczególne znaczenie w czasach PRL,kiedy to kultura związana z Kościołem,w tym muzyka, zeszła na margines. Byłwówczas Górski wraz z Chórem AkademickimKUL czytelnym znakiem.Wciągu wieloletniej pracy pedagogicznejwykształcił gronoznanych dziś dyrygentów,chórmistrzów. Promował i recenzowałkilkadziesiąt przewodów doktorskich,habilitacyjnych. Chętnie dzielił się wiedząi doświadczeniem ze współpracownikamii młodszymi pracownikami naukowymi.Dyrygentom-chórmistrzomdoradzał w sprawach interpretacyjnych,repertuarowych, bezinteresowniepomagał w próbach przed ważnymikoncertami. Często służył radą i sztukądyrygencką również naszym kompozytorom,szczególnie przy prawykonaniachich nowych dzieł. Wszystkichnas nieustannie zachęcał do podnoszeniakwalifikacji i zdobywania stopninaukowych, co czynił zawsze z nieskrywanążyczliwością i serdecznością.Naszemu miastu i wielu innymośrodkom w kraju zostawił bezcenny,wyjątkowy dar – „swoich” entuzjastówśpiewu chóralnego, których przezlata nauczył owej niezwykłej, wierneji zaraźliwej miłości do muzyki chóralnej.Każdy, kto zetknął się z Jegosztuką, kunsztem i charyzmą, musiałpokochać głos chóru. Śpiewającymw Chórze Akademickim KUL, ChórzeInstytutu Muzykologii KUL, w CameracieLubelskiej i innych zespołach lubelskichoraz ogromnej rzeszy słuchaczyudzielił takich emocji i inspiracji,które będą trwały nie tylko w pamięci,ale i w żywym działaniu Jego wychowanków,uczniów, następców.Ostatnie lata zdawały się być początkiemnowego rozdziału. Zbliżył siędo słowa poetyckiego i tekstów teologiczno-modlitewnych(Norwid, Jan PawełII), co zaowocowało wspaniałymitryptykami i misteriami słowno-muzycznymi,z elementami parateatralnymii udziałem aktorów. W repertuarzeCameraty pojawiły się nowe pozycje –utwory Caldary, Saint-Saënsa, Seyfrieda,autorskie aranżacje planktów staropolskich.Zmierzał do kolejnej edycjiRakowskiego Divertimenta. PragnąłZ głębokim żalem zawiadamiamy,że w dniu 30 kwietnia 2009 roku odszedł nagleŚP. PROF. SZTUK MUZ. KAZIMIERZ GÓRSKIwybitny dyrygent, chórmistrz, muzykolog i pedagog,kierownik Zakładu Teorii Muzyki w Instytucie MuzykiWydziału Artystycznego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.Urodził się w 1944 w Rakowie, ukończyłstudia muzykologiczne na KUL orazdyrygenturę w PWSM w Poznaniu.W latach 1976−1998 był pracownikiem naukowo-dydaktycznymInstytutu Muzykologii KUL.Od roku 1980 zatrudniony na UMCS – pełniłw Instytucie Muzyki Wydziału Artystycznegoróżne funkcje kierownicze: kierownik ZakładuDyrygentury Wokalno-Instrumentalnej(1992−1994), kierownik Zakładu Chóralistyki(1994−1996), następnie kierownik ZakładuTeorii Muzyki od roku 2000 do chwili obecnej).W roku 1993 otrzymał tytuł profesora. Prowadziłniezwykle bogatą działalność artystyczną,ponad 35 lat kierując chórami lubelskimi.Jako dyrygent Chóru Akademickiego KUL(1971−1998) osiągnął niesłychanie wysokipoziom artystyczny zespołu, udokumentowanylicznymi nagrodami w konkursach, udziałemw prestiżowych koncertach i festiwalachw wielu krajach świata i licznymi nagraniami.Wielokrotnie koncertował dla Ojca ŚwiętegoJana Pawła II w Polsce, w Rzymie oraz w ZiemiŚwiętej. W roku 2001 założył przy WydzialeArtystycznym zespół wokalno-instrumentalnyCamerata Lubelska, z którym realizował własneunikatowe projekty muzyczne. Odnalazłw archiwach wiele nieznanych utworów kompozytorówpolskich XVII i XVIII wieku, które następnieopracował i wykonał. Dokonał licznychprawykonań współczesnych kompozycji polskichi zagranicznych. Za wybitne dokonaniaartystyczne został wielokrotnie nagrodzony.Od wielu lat szczególną opieką otaczał młodszychpracowników nauki. Posiadał znaczącywkład w kształcenie młodej kadry dyrygentóww środowisku lubelskim i w całej Polsce. Byłpromotorem ponad dwudziestu przewodówdoktorskich, recenzentem wielu prac doktorskich,habilitacyjnych oraz autorem laudacjiprofesorskich. Człowiek wielkiej wrażliwości,skromności i pokory wobec sztuki, dla wieludyrygentów był niedoścignionym wzorem.Jako charyzmatyczny dyrygent-chórmistrz,wychował całe pokolenia pasjonatów śpiewuchóralnego, gotowych zawsze do udziałuw projektach Mistrza. W środowisku muzycznymcieszył się wielkim autorytetem. Jegoodejście to wielka strata dla społeczności naszegoWydziału, Uniwersytetu, miasta i kraju.Z wielkim bólem żegnamy Cię Profesorze. Na zawsze pozostaniesz w naszej pamięci.Dziekan i społeczność Wydziału Artystycznego UMCS w Lubliniesfinalizować wydanie litanii Zeidlera.Zafascynowała Go muzyka DamianaStachowicza… Co jeszcze planowałeś,Kochany Mistrzu?Tomasz JasińskiInstytut Muzyki WydziałuArtystycznego UMCSKazimierz Górski, urodzony 25 III 1944w Rakowie, zmarł 30 IV 2009 w Lublinie,dyrygent, chórmistrz, muzykolog, kompozytor,pedagog. Ukończył Instytut Muzykologii KULi Wydział Kompozycji, Dyrygentury i TeoriiMuzyki Akademii Muzycznej w Poznaniuw klasie dyrygentury profesora StefanaStuligrosza. W latach 1976−1998 wykładałw Instytucie Muzykologii KUL, 1980−2009w Instytucie Muzyki UMCS, gdzie kierowałZakładem Dyrygentury Wokalno-Instrumentalnej(1992−1996) i Zakładem Teorii Muzyki(2000−2009). Od roku 1993 profesor zwyczajny.W latach 1971−1998 był dyrygentemChóru Akademickiego KUL, z którym rozwinąłintensywną działalność artystyczną, zdobywającprestiżowe nagrody na konkursachw Polsce i za granicą. Koncertował w wielukrajach świata, poza Europą m.in. w USA,Kanadzie, Australii, Izraelu; wielokrotnie występowałprzed Ojcem Świętym Janem PawłemII. W 2001 założył przy Wydziale ArtystycznymUMCS wokalno-instrumentalną Cameratę Lubelską,którą prowadził do ostatnich dni życia.Jego artystyczne dokonania dokumentująpolskie i zagraniczne nagrania telewizyjne,radiowe, płytowe, kasetowe. Repertuar miałbogaty i różnorodny, od dzieł renesansowychpo współczesne. Do najważniejszych osiągnięćwzbogacających kulturę muzyczną należąopracowania na podstawie zapomnianychrękopisów i pierwsze wykonania religijnychdzieł kompozytorów staropolskich (m.in. litaniiJ. Wańskiego, Stabat Mater i litanii J. Zeidlera)oraz liczne prawykonania muzyki współczesnej(m.in. kompozycji R. Calmela, F. Martina,A. Nikodemowicza, J. Świdra, S. Zanchettiego).W 2007 roku zorganizował w rodzinnymRakowie Festiwal Muzyki Oratoryjno-KantatowejRakowskie Divertimento (dwie edycje,2007 i 2008). Zajmował się również kompozycją.Pozostawił opracowania kolęd, melodiipolskiego folkloru, śpiewów patriotycznych;niektóre z nich utrwalił fonograficznie. Byłpromotorem ponad dwudziestu przewodówdoktorskich, recenzentem wielu przewodówdoktorskich i habilitacyjnych, autorem laudacjiprofesorskich. Zasiadał w jury krajowychi międzynarodowych konkursów i festiwalichóralnych. Członek Rady Ekspertów do SprawChórów i Zespołów Instrumentalnych przyMinisterstwie Kultury oraz Komitetu Nagrodyim. św. Brata Alberta. Za swoje wybitne zasługiotrzymał Nagrodę im. św. Brata Alberta,Dyplom Ministra Spraw Zagranicznych RP,Odznakę Zasłużonego Działacza Kultury,Srebrny Krzyż Zasługi, Nagrodę Ministra KulturyRP, Nagrodę Prezydenta Miasta Lublina,Nagrodę Wojewody Lubelskiego, HonorowąOdznakę za Zasługi dla Lubelszczyzny, SrebrnąHonorową Odznakę Zasłużonego dla Lublina,Honorową Odznakę Akademii Medycznejw Lublinie, Medal „Za zasługi dla KUL”, DyplomUznania od Senatu Kanady.Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 33

B YLI Z NAMIWspomnienie o Profesorze DemarollePracownicy Instytutu Filologii RomańskiejUMCS przyjęli z głębokimsmutkiem wiadomość, że 5 kwietniabr. zmarł PIERRE DEMAROLLE(ur. w 1932), emerytowany profesorUniwersytetu Nancy II we Francji,wyróżniony tytułem HonorowegoProfesora UMCS, wieloletni współpracowniknaszego Instytutu. Przedprzypomnieniem szczególnych zasługZmarłego dla naszego środowiska,kilka uwag na temat Jegodokonań naukowo-dydaktycznychwe Francji.Profesor Pierre Demarolle, takjak wielu innych uczonychfrancuskich, na uniwersytetNancy II trafił po kilkunastu latachpracy w szkolnictwie i zdobyciu tytułunaukowego agrégation. W roku 1976,obronił imponującą erudycją i dojrzałościąnaukowej refleksji rozprawęhabilitacyjną Le vocabulaire de Villon(1196 s., publ. Université de Lille III,1980). Opublikował w sumie 8 książek(w tym jedną w Polsce) oraz ponad 100prac (artykułów, rozpraw, recenzji).Był także współautorem i redaktorem7 prac zbiorowych, w tym szeroko znanegoDictionnaire du Moyen Français.W swoich badaniach zajmował sięprzede wszystkim problematyką późnegośredniowiecza i początków XVIw. (czyli tzw. okresem średniofrancuskim– moyen français) w piśmiennictwiefrancuskim. Nigdy nie przykładałszczególnej wagi do ścisłego oddzielaniabadań literackich i językoznawczych:edycja tekstów średniofrancuskich,którą zasłynął nie tylko w Nancy,takim podziałom zresztą nie sprzyjała.Pasjonował się również nauczaniemwspółczesnego języka francuskiego,a zwłaszcza morfologii czasownika. Inspirowałsię dokonaniami szeroko pojętegostrukturalizmu, ocenianymi podkątem ich przydatności dydaktycznej.Profesor przyjechał do Lublinaw 1991 r., na początku współpracy obumiast i Uczelni, z serią wykładów, na zaproszeniekierującej ówczesnym ZakłademFilologii Romańskiej UMCS prof.Haliny Saweckiej. Od tego czasu bywałw UMCS regularnie, rozwijając i pogłębiającwspółpracę, którą pod jegowpływem zainteresowało się wielu innychnaukowców z Nancy II, takich jakprof. Bernard Combettes (gramatykatekstu), prof. Pierre Gille (literaturafrancuska XX wieku), czy prof. MichelMorel (teoria literatury), którzy częstoprzyjeżdżali do nas z wykładami. Należałdo nich również prof. Alain Litaize,wybitny dialektolog i jednocześnie dyrektorCours d’Eté (Centrum KursówLetnich), który co roku obdarowywałnasz Instytut i Alliance Française przyUMCS kilkoma miesięcznymi stypendiamidla studentów, asystentów i lektorów(jego dzieło kontynuuje obecnieprof. Alain Jullian, dzięki wsparciumerostwa Nancy). Regularnie bywaliteż w Nancy z wykładami romaniściz UMCS: prof. Halina Sawecka, drKrystyna Falicka, dr Jolanta Sikorska,dr Maria Cichoń, prof. Jerzy Falicki,prof. Marek Kęsik, prof. Maciej Abramowicz,dr hab. Czesław Grzesiaki inni. Owocem tych kontaktów byłam.in. wspólna konferencja naukowa pt.Théorie et pratique du texte (Univ. NancyII, 14-16 września 1996), której aktaukazały się nakładem WydawnictwaUMCS w 1998 r. Profesor Pierre Demarolleuczestniczył również z referatemw polsko-francuskim sympozjum Perspektywywspółpracy między polskimii francuskimi uniwersytetami w dobieintegracji europejskiej (Stacja NaukowaPAN w Paryżu, 18 listopada 1997), podpatronatem Rektora UMCS prof. KazimierzaGoebla i przewodniczącegoFundacji France-Pologne Jacquesa deChalendara. Ze strony polskiej, obokówczesnego Prorektora UMCS prof.Mariana Harasimiuka, udział wzięlim.in. prof. Halina Sawecka, prof.Wiesław Skrzydło, prof. Ryszard Skubisz,a ze strony francuskiej m.in. prof.Jean-Denis Mouton, dyrektor CentreUniversitaire Européen w Nancy i prof.Michel Picavet z EDHEC w Lille (publikacjaakt pod red. prof. Haliny Saweckiej− Wyd. UMCS, Lublin 1999).Warto odnotować także referat Profesorana międzynarodowej konferencji pt.Référence discursive dans les langues romaneset slaves (UMCS, 24-30 września2000, publikacja akt przez Wyd. UMCS,Lublin 2002, red. prof. Marek Kęsik).Współpraca Profesora z naszymInstytutem miewałarównież wymiar czysto dydaktyczny.Ułatwił nam np. kontaktz CRAPEL (Centrum Badań i AplikacjiDydaktycznych), z którym współpracaszybko okazała się bardzo dla nas ważna.Wiosną 1995 r. Profesor prowadziłdla naszych studentów regularny 30-godzinny kurs gramatyki historycznej(zrealizowany w ciągu 5 tygodni). Jednaze słuchaczek, Małgorzata Posturzyńska-Bosko,2 lata później obroniław UMCS pracę magisterską z rekonstrukcjitekstu średniofrancuskiego(podwójne promotorstwo), a w 2004 r.– rozprawę doktorską nt. anaforyw średniofrancuskich tekstach Christinede Pizan, powstałą przy wydatnejpomocy wspomnianego prof. BernardaCombettesa.Nieoceniona wręcz była pomoc Profesoradla romanistyki UMCS wiosną2002 roku, gdy zgodnie ze złożoną34Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

B YLI Z NAMIwcześniej deklaracją przepracowału nas cały semestr (pomimo kłopotówze zdrowiem), wydatnie wspierającnasze starania o uzyskanie pierwszegocertyfikatu akredytacyjnego. Zgodniez ludową mądrością, prawdziwegoPrzyjaciela poznaliśmy w biedzie! Jegoprzykład przyciągnął innych, m.in.prof. Pierre’a Gille’a 2 lata później.Owocem współpracy naukowo-dydaktycznejProfesora z naszym Instytutemjest Jego książka Forme et sensdans l’emploi du verbe français (Wyd.UMCS, Lublin 2003, 112 s.).Za swoje wybitne zasługi dla UMCS,Profesor Pierre Demarolle otrzymałtytuł Honorowego Profesora UMCS.Wyróżnienie to, przyznane uchwałąSenatu naszej Uczelni, wręczył ProfesorowiRektor UMCS, prof. MarianHarasimiuk, podczas uroczystej sesjiSenatu 24 listopada 2004 r.Profesor zawsze żywo interesowałsię językiem i literaturą polską.Uczęszczał na zajęcia z językapolskiego w Nancy; często, do swoichlistów pisanych po polsku, dołączałwiadomości o życiu Polonii w Lotaryngii.Korzystał z każdej okazji, każdegospotkania, by doskonalić swoją znajomośćjęzyka polskiego (miałem wielkąprzyjemność być Jego informatoremw zakresie słownictwa czy poprawnościskładniowej). W maju 1994, wybraliśmysię z Nim i ówczesnym RektoremNancy II, prof. René Hodot, któremutowarzyszył przy podpisywaniu wieloletniejumowy bliźniaczej z UMCS,na wycieczkę po Lubelszczyźnie. Gdy„przypadkowo” zatrzymaliśmy z prof.Falickim samochody przed białą tablicąz napisem Szczebrzeszyn, wysiadł i,bez jakiejkolwiek zachęty z naszej strony,wyrecytował bezbłędnie: W Szczebrzeszyniechrząszcz brzmi w trzcinie,wprawiając nas w osłupienie ...Swoją imponującą wiedzę i umiejętności,godne człowieka Renesansu,łączył Profesor z wielką kulturą osobistąi otwartością na ludzi. Właściwejprawdziwemu Francuzowi kurtuazjii ciętemu dowcipowi towarzyszył zawszedelikatny uśmiech i wrażliwośćdziecka, które potrafił ocalić w sobie.I takiego właśnie Profesora zachowamyna zawsze w naszej wdzięcznejpamięci.Marek KęsikProf. Stefania Andrusiw, prof. Michał Łesiów, prof. Florian Nieuważny i prof. Waleryj PoliszukProf. dr hab.Florian Nieuważny(1929–2009)W środę 29 kwietnia br. na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie pożegnaliśmyPROF. DR. HAB. FLORIANA NIEUWAŻNEGO wybitnego literaturoznawcę,znawcę literatury ukraińskiej, rosyjskiej i białoruskiej, tłumacza,pracownika Uniwersytetu Warszawskiego, kierownika Katedry Filologii UkraińskiejUW w latach 1968−1990, profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu im.Marii Curie-Skłodowskiej w latach 1997−2003 współpracującego z ZakłademFilologii Ukraińskiej UMCS.Profesor F. Nieuważny w ponad40-letniej pracy naukowej stworzyłszereg dysertacji, rozprawz zakresu literaturoznawstwa wschodniosłowiańskiego.Opublikował monografieo poezji ukraińskiej Od IwanaKotlarewskiego do Liny Kostenko, wrazz Jerzym Pleśniarewiczem wydał obszerną(ponad tysiąc stron) Antologiępoezji ukraińskiej, był współautoremleksykonu Literatury rosyjskiej.Napisał wiele artykułów poświęconychm.in. twórczości O. Pcziłki, Ł.Ukrainki, i W. Czumaka. Dokonał wyborupoezji i tłumaczeń, m.in. PawłaTyczyny − Poezje (1969), Bohdana Antonowycza− Księga lwa (1981), MykołyBażana, Iwana Dracza, DmytraPawłyczki, Maksyma Rylskiego, ŁesiUkraiński.Był redaktorem Słownika pisarzyrosyjskich oraz antologii rosyjskiej i radzieckiejprozy fantastycznonaukowejOkna w nieskończoność. Wspólniez Andrzejem Drawiczem opracowałpodręcznik akademicki Historia literaturyrosyjskiej XX wieku.Profesor był wieloletnim PrezesemStowarzyszenia Warszawa-Kijów,członkiem Komisji Polsko-UkraińskichZwiązków Kulturowych Oddziału PANw Lublinie, promotorem i recenzentemlicznych prac doktorskich oraz habilitacyjnychz zakresu literatury rosyjskieji ukraińskiej.Świat nauki z żalem żegna wybitnegonaukowca, znakomitego dydaktykai wielkiego człowieka.Anna ChomaWiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 35

S PORTAkademickieMistrzostwa PolskiReprezentanci UMCS ze zmiennym szczęściemBadmintonBadmintoniści UMCS bez truduawansowali do turnieju finałowegoAkademickich MistrzostwPolski, który został rozegrany w dniach18 i 19 kwietnia 2009 r. w Krakowie.W trakcie tych zawodów nie byłojuż łatwych rywali. W znacznej częściakademickich zespołów występowalibowiem zawodnicy krajowej czołówki,z reprezentantami kraju na czele. Trenernaszej reprezentacji zdawał sobiez tego sprawę i liczył na walkę o dziewiątemiejsce w klasyfikacji ogólnej.W grupie eliminacyjnej podopiecznitrenera Janusza Krawczyka ulegliAkademii Górniczo-Hutniczej z Krakowaoraz Uniwersytetowi Warmińsko-Mazurskiemuz Olsztyna. Pewniepokonali natomiast Wyższą SzkołęFinansów i Zarządzania z Białegostoku.W walce o dziewiąte miejsce naszzespół pokonał po świetnych i wyrównanychmeczach Uniwersytet Gdańskioraz Uniwersytet Ekonomiczny z Wrocławia(po 4:3) i ostatecznie zajął dziewiątew klasyfikacji ogólnej i czwartemiejsce wśród uniwersytetów. Podsumowującten występ należy stwierdzić,że nasi badmintoniści zagrali na miaręmożliwości. Przy tak wysokim poziomiesportowym rywali o lepszej lokacienie można było marzyć.Judo kobietZawodniczki UMCS po rocznejnieobecności na akademickichzawodach, wróciły w doskonałejformie. W trakcie AkademickichMistrzostw Polski w judo kobiet(26.04.2009 r., Warszawa) siódmemiejsca w klasyfikacji ogólnej zajęłyJoanna Rycaj (kat. 57 kg) i MartynaStanios (70 kg). Joanna zdobyła przytym srebrny, a Martyna – brązowymedal w klasyfikacji uniwersytetów.Tak udany występ pozwolił podopiecznymtrenera Józefa Tkaczykana zajęcie jedenastego miejsca wśródwszystkich startujących uczelni orazczwartego w klasyfikacji uniwersytetów.Do brązowego medalu wśróduniwersytetów zabrakło naprawdęniewiele. Nasze zawodniczki zgromadziłytaką samą liczbę punktówco Uniwersytet Śląski z Katowic, leczjedna z zawodniczek ze Śląska zajęła36Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

S PORTwyższe miejsce w swojej kategorii wagowej,mimo to występ należy ocenićbardzo pozytywnie.Judo mężczyznPowodów do zadowolenianie mieli natomiast judocy. Tylkojeden z nich – Daniel Jesionek(kat. 60 kg) awansował do turniejufinałowego (26.04.2009 r., Warszawa).Pozostali nasi reprezentanci zakończylirywalizację na zawodach półfinałowychw Olsztynie (22−23.03.2009 r.).W zawodach finałowych Danielnie przebił się do czołowej siódemki,co pozwoliło ze skromnym dorobkiempunktowym na zajęcie odległego– dwunastego miejsca w klasyfikacjiuniwersytetów.Koszykówka mężczyznKoszykarze UMCS w turniejupółfinałowym AMP dysponowaliatutem własnejhali. Został on bowiem rozegranyw dniach 3 i 5 kwietnia 2009 r. w Lublinie.W tym roku studia na UMCSrozpoczęło bowiem kilku koszykarzymających za sobą występy w II lidze.Entuzjazmem napawały także wynikisekcji w Akademickich MistrzostwachWojewództwa Lubelskiego – przełamaniemonopolu na zwycięstwa UniwersytetuPrzyrodniczego. Mecze grupowewskazywały, że nasz zespół maspore szanse na awans. Wygrane z UEKraków 109:65 (26:9; 23:21; 29:21;31:14) oraz WSIiZ Rzeszów 110:83(38:9, 19:30, 33:28, 20:16) sprawiły,że UMCS z pierwszego miejsca w grupieawansował do decydującej fazyturnieju. Tylko jeden mecz – z PWSZKrosno − dzielił koszykarzy UMCSod udziału w finale AkademickichMistrzostw Polski. Duża presja sprawiła,że poczynania naszych zawodnikówbyły niezwykle nerwowe i dlategowynik stale oscylował w okolicachremisu. Pomimo sporej straty punktowejw trzeciej kwarcie, w czwartejnasi koszykarze doprowadzili jednakdo remisu po emocjonującej końcówce.W ostatnich sekundach meczurozgrywający UMCS miał dwa rzutywolne. Trafił tylko jeden z nich. Gdybytrafił dwa – jako zwycięzca nasz zespółschodziłby z parkietu. W dogrywcesprawdziło się natomiast przysłowie,że niewykorzystane sytuacje mszcząsię. Koszykarze z Krosna uzyskali sporąprzewagę, której nie oddali do końcameczu. Ostatecznie UMCS uległpo dogrywce PWSZ Krosno 103:110(31:23, 26:30, 18:27, 22:17, 6:13) i rywalizacjęw Akademickich MistrzostwachPolski zakończył w półfinale.Siatkówka kobietOkazję do zaprezentowaniasię przed własną publicznościąmiały także siatkarkiUMCS. Podopieczne trenera JackaRutkowskiego zajęły drugie miejscew Akademickich MistrzostwachWojewództwa Lubelskiego i nie byłyrozstawione w losowaniu grup turniejupółfinałowego, który odbył sięw dniach od 24 do 26 kwietnia 2009r. w Lublinie. Szczęścia zabrakłotakże w losowaniu grup eliminacyjnych.Oprócz zwycięzcy rozgrywekw Małopolsce – Akademii Górniczo-Hutniczejz Krakowa, siatkarkiUMCS trafiły na dobry zespół PWSZz Nowego Sącza i WSIiZ z Rzeszowa.O ile szkoła z Rzeszowa nie byławymagającym rywalem (łatwe 3:0 −25:18, 25:22, 25:18), to obie drużynyz Małopolski postawiły poprzeczkębardzo wysoko. Bardzo szybko zweryfikowałymarzenia podopiecznychtrenera Jacka Rutkowskiego o awansiedo turnieju finałowego, pokonującgospodynie i nie tracąc przy tym seta− UMCS Lublin − PWSZ Nowy Sącz0:3 (16:25, 24:26, 16:25); UMCS Lublin− AGH Kraków 0:3 (19:25, 17:25,16:25). Na uwagę zasługuje jednakfakt, że obie te drużyny wywalczyłyostatecznie awans do finału AMP.Siatkówka mężczyznZłej passy gier zespołowychnie przełamali także siatkarze.Podczas turnieju półfinałowegow Krakowie (17−19.04.2009 r.)pokonali co prawda Krakowską SzkołęWyższą (2:0 − 25:17, 25:18) orazPWSZ Krosno (2:0 − 29:27, 25:18), leczprzegrali z Wyższą Szkołą Informatykii Zarządzania z Rzeszowa (0:2 − 21:25,24:26), a tym samym zajęli drugiemiejsce w swojej grupie eliminacyjnej.Sprawiło to, że w meczu decydującymo awansie do finału AkademickichMistrzostw Polski musieli zmierzyćsię ze zwycięzcą grupy B – AkademiąGórniczo-Hutniczą z Krakowa (drugądrużyną Małopolskiej Ligi Akademickiej).Po wyrównanym meczu podopiecznitrenera Jacka Rutkowskiegoprzegrali 0:2 (18:25, 22:25) i nie awansowalido finału AMP. Jak dotąd jedynądrużyną, której się ta sztuka udałasą więc piłkarze ręczni.Jakub KosowskiZdjęcia: AZS UMCS LublinWiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 37

S PORTKoszykarki AZS UMCSLublin awansowały do I ligi!Sezon 2007/2008 był dla kadetekAZS UMCS Lublin niezwykleudany z racji zdobycia brązowegomedalu Mistrzostw Polski w swojejkategorii wiekowej. Gra w I lidze Bw sezonie 2008/2009 miała być przetarciemprzed kolejnymi sezonami i walkąo awans w lidze seniorek. Nikt się jednaknie spodziewał, że podopieczne treneraCezarego Nowaka, wzmocnione dwiemadoświadczonymi zawodniczkami –Iwoną Godulą i Małgorzatą Jurkowską,wywalczą awans już w pierwszym sezoniegry wśród seniorek. Awans to jedno,a styl to drugie. I to właśnie za świetnystyl należą się pochwały lubelskiej drużynie.Do turnieju półfinałowego o wejściedo I ligi A koszykarek lubelski zespóławansował z drugiego miejsca, tużza KU AZS Akademia Podlaska Siedlce.Co ciekawe, drużyna z Siedlec wygrałamecz w Lublinie dziesięcioma punktami,by przegrać na własnym parkieciedziewięcioma.Decydująca walka o awans rozegrałasię podczas dwóch turniejów – półfinałowegoi finałowego. Oba zresztą,decyzją PZKosz, zostały rozegranew Lublinie.W turnieju półfinałowym (od 27do 29 marca 2009 r.) lubelskie koszykarkipokonały SKK Hit Kobylnica,AZS Rzeszów oraz KarkonoszeJelenia Góra. Ten ostatni zespół,zarówno na parkiecie (69:61), jaki po zweryfikowaniu przez PZKoszwyników wszystkich meczy JeleniejGóry z uwagi na występ nieuprawnionejzawodniczki. Tym samym, obokAZS UMCS Lublin do finału awansowałyakademiczki z Rzeszowa.Wturnieju finałowym podopiecznetrenera CezaregoNowaka trafiły na dobrzeznane rywalki – KU AZS AP Siedlceoraz AZS Rzeszów. Okazało sięjednak, że na długo pozostanie onzawodniczkom i kibicom w pamięcii to nie tylko z uwagi na końcowysukces. Już pierwszy mecz − z AZSRzeszów – pokazał, że w żeńskimsporcie wszystko jest możliwe. Spotkaniebyło niezwykle wyrównane.Po trzech kwartach na tablicy wynikówwidniał remis – 49:49. W czwartejkwarcie wszyscy przecierali jednakoczy ze zdziwienia… Kosz gospodyńwydawał się zaczarowany, gdyż żadenz rzutów rywalek nie okazał się celny!Stąd też grające pewnie i szybkolublinianki uzyskały aż dwudziestopunktowąprzewagę. Wynik czwartejkwarty to – 20:0! Przyznać przy tymnależy, że nawet najstarsi koszykarscykibice w Lublinie nie pamiętali takiejsytuacji. Kolejne mecze to takżewyrównana walka, ale ze zdecydowanymwskazaniem na zawodniczkiAZS UMCS. W meczu z akademiczkamiz Siedlec lublinianki prowadziłyjuż różnicą 22 punktów, by poprzestaćna siedmiopunktowym zwycięstwie.Po ostatnim meczu radość lubelskichzawodniczek nie znała granic. Po odebraniupucharu z rąk WłodzimierzaWysockiego – Zastępcy PrezydentaMiasta Lublina oraz Juliusza Szaj-38Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

S PORTnochy – Dyrektora Wydziału Sportui Turystyki Urzędu Miasta Lublin,Małgorzata Jurkowska, kapitan AZSUMCS, przy udziale koleżanek odcięłasiatkę z kosza rywalek oraz… krawatswojego trenera.Ostatecznie do I ligi A awansowałydwa akademickie zespoły, obaz południowo-wschodniej Polski– AZS UMCS Lublin oraz AZS Rzeszów.Dołączyły tym samym do AZSUniwersytetu Warszawskiego, AZSUniwersytetu Gdańskiego oraz AZSAWF Katowice. Cieszy więc, że poszerzyłosię – i to dość znacznie –grono zespołów AZS w tej klasie rozgrywkowej.Droga do I ligi…1) turniej półfinałowy27-29.03.2009 r. (Lublin)• AZS UMCS Lublin – SKK Hit Kobylnica76:49 (22:9, 22:9, 18:13, 14:18)• AZS UMCS Lublin – AZS Rzeszów71:64 (13:10, 23:10, 21:23, 14:21)• AZS UMCS Lublin – Karkonosze JeleniaGóra 20:0 vo.2) turniej finałowy03-05.04.2009 r. (Lublin)• AZS UMCS Lublin – AZS Rzeszów69:49 (12:17, 16:17, 21:15, 20:0)• AZS UMCS Lublin – KU AZS AP Siedlce69:62 (14:11, 18:14, 20:5, 17:32)• AZS UMCS Lublin – UKS Siemaszka Piekary81:69 (25:10, 21:15, 23:19, 12:25)Skład AZS UMCS Lublinw sezonie 2008/2009CYKIER KlaudiaDOBROWOLSKA AgataDUBIEL MonikaGODULA IwonaGÓŹDŹ AnitaJURKOWSKA MałgorzataKARCZMARCZYK AleksandraKOPERDA AnnaKOPERWAS MagdalenaMARZEC MagdalenaMAZUR KatarzynaSŁUPEK AnetaSMOLEŃ AgataSZEWCZUK AgnieszkaTRZECIAK KatarzynaTrener: Cezary NowakJakub KosowskiWiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 39

UNIWERSYTETY ŚWIATAUniwersytet w Edynburgu II(w cieniu prezbiteriańskiej ortodoksji)Pierwsze stulecie działalnościuniwersytetu w Edynburguprzypadło na trudny i burzliwyokres w dziejach Szkocji. Od Uniipersonalnej z Anglią w 1603 r. do faktycznegowcielenia Szkocji do Angliiw 1707 sytuacja polityczna i religijnazmieniała się wielokrotnie. DziejeSzkocji były nadal związane z dramatycznymlosem dynastii Stuartów (M.Niemojowska s. 251). Poprzez małżeństwopretendenta do tronu JakubaIII Stuarta z wnuczką Jana III SobieskiegoMarią Klementyną Sobieskąw 1719 r. Stuartowie stali się bardziejbliscy Polakom. Jakubowi III ani jegonastępcy nie udało się jednak odzyskaćtronu szkockiego. Spoczywa na obczyźniew Bazylice św. Piotra w Rzymiew zbiorowym grobowcu Stuartów,obok swojej małżonki.Związki Szkotów z Polską sięgająpoprzednich stuleci, kiedy to Rzeczpospolitastała się jednym z głównychcelów szkockiej emigracji. Wedługbadaczki szkockiej emigracji MonyMcLeod Polska była dla Szkocji AmerykąXVII wieku (cyt. za Lipońskis. 226). Interesujące w tej sytuacji wydawałobysię zbadanie akademickichzwiązków polsko-szkockich, bowiemuczeni szkoccy znacząco zasilili naukęeuropejską (Lipoński s. 227). Emigracjaszkocka nasiliła się w XVII wiekuna skutek narastającej dominacji angielskiej,a wzrosła w następnych stuleciachpo całkowitej utracie suwerenności(Zabiegalik s. 150). Biorąc poduwagę szkocki potencjał intelektualny,(pięć wyższych uczelni), kraj opuściłotakże wielu ludzi wykształconych, bowiemSzkocja kształciła zapewne więcejmłodych ludzi niż mogła wykorzystać.Sytuacja stołecznego Edynburgazmieniała się w XVII w. wraz z wydarzeniamijuż nie tylko w Szkocji, ale i w połączonejz nią Anglii. Po opuszczeniuEdynburga w 1603 r. przez JakubaVI, króla Anglii, Edynburg nie stracił40Królewski grobowiec Klementyny Sobieskiej, żony Jakuba III Stuarta w Bazylice św. Piotra w Rzymieswej stołecznej pozycji. Mimo utratypozycji siedziby królewskiej, a więctakże licznego dworu i części administracji,nie dał się sprowadzić do rolilokalnego, prowincjonalnego ośrodkafunkcjonującego w cieniu Londynu.Rozpoczął się kolejny etap anglicyzowaniaSzkocji, zapoczątkowany w epocereformacji, jednak nie udało sięJakubowi I wprowadzenie wspólnegoparlamentu i unifikacji prawa.Król Jakub I obiecywał odwiedzaćEdynburg co trzy lata, lecz przybył tu dopierow 1617 roku, a jego następca Karol Ina koronację w 1633 roku. Karol I nie znałSzkocji, jej praw ani obyczajów, a szczególniespecyfiki religii prezbiteriańskieji dlatego dość szybko popadł w konfliktWiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

z narodem, z którego się wywodził. Konflikt,który rozpoczął się w 1637 rokuod próby wprowadzenia wydrukowanegow Edynburgu modlitewnika anglikańskiego„nieszczęsnej księgi” (Carltons. 294) i zamieszek w katedrze St. Giles,to początek końca dramatycznychrządów Karola I Stuarta i wielu jeszczeburzliwych wydarzeń w stolicy Szkocji.Zamieszki religijne, w których centrumPo pokonaniu Szkotów Cromwell zmusiłich do zawarcia tzw. „serdecznej unii”(„tender union”). Była to unia zwycięzcyz pokonanym, czyli połączenie się „biednegoptaka z jastrzębiem, w ten sposób,że został przez niego zjedzony” (Zabiegaliks. 171).Okupacja angielska narzucała Szkotomwysokie podatki na utrzymaniewojska angielskiego, ale równocześnieUNIWERSYTETY ŚWIATAzapewniała swobodę Kościołowi prezbiteriańskiemu.Obciążenia ekonomicznespowodowały zapewne, że w Szkocjiprzyjęto z entuzjazmem restauracjęStuartów w 1660 roku i koniec „reżimuświętych”, którzy poddawali naród zbytdużej dawce „Bożej dyscypliny” (Zabiegaliks. 174). Karol II skierował listdo prezbiterian Edynburga, zapewniającich o opiece nad Kościołem szkockim.Pewna stabilizacja ekonomicznadrugiej połowy XVII wieku spowodowałaożywienie gospodarcze w dużejczęści Szkocji, a szczególnie dość szybkirozwój stołecznego Edynburga, któryciągle stanowił centrum wydarzeń. Bogaceniesię miasta i jego rozwój przestrzennyspowodował także większezainteresowanie się uniwersytetem. Jakpodają źródła, uposażenie profesorówzwiększono dzięki zyskom przekazywanymprzez urząd celny. Jak się jednakokazało barierą rozwoju uniwersytetuw Edynburgu w owym czasie nie byłyani potrzeby materialne, ani nawet kadrauniwersytecka, lecz prezbiteriańskaortodoksja. Prezbiteriańskie władzemiasta i uniwersytetu wywarły dominującywpływ na sytuację uczelni w XVIIwieku.Hiperrygoryzm religijny prezbiterian,szkockiego odpowiednika purytanizmu,prowadził niejednokrotnie do zamieszekreligijnych oraz do częstych konfliktówz władzą świecką. W dziedzinie kulturyprzyniósł ogromne szkody podczasoczyszczania kościołów z dzieł sztuki,które uległy zniszczeniu. W nauce oznaczałtakże bardzo rygorystyczne ograniczeniaobwarowane surowymi karami.Surowe obyczaje narzucono także całejspołeczności akademickiej zarównoprofesorom, jak i studentom.Już podczas dyskusji nad powołaniemuniwersytetu prezbiteriańskiego władzeEdynburga obawiały się, że nie będąw stanie tak zdyscyplinować środowiskaakademickiego, a szczególnie studentów,jak by tego pragnęły.Stella nagrobna Stuartów w Bazylice św. Piotra w Rzymiestanowił Edynburg, trwały pół wiekui zakończyły się zwycięstwem prezbiterianizmuszkockiego.Wojska szkockie początkowo wspomagałyarmię Cromwella w wojniez królem Karolem I, ale po straceniukróla jego następcą obwołano jego synaKarola II, co spowodowało atak Cromwellana Szkocję w latach 1651−1652.Mimo burzliwych wydarzeńXVII stulecia uniwersytetw Edynburgu poszukiwał ciąglemodelu uczelni, na którym mógłbybysię wzorować. W 1636 roku kalwińskiteolog Gisbertus Voetus zaproponowałza wzór uniwersytet w Utrechcie. Próbowanosię także wzorować na innychuniwersytetach holenderskich szczególniena najsłynniejszym z nich − w Leiden(The University s. 42).Od początku w doborze kadry naukowejuniwersytetu kierowano się kryteriumreligijnym. Profesorów nie uznającychrygorystycznego prezbiterianizmunie przyjmowano, jak to miało miejscew 1621 roku, kiedy odrzucono propozycjęznanego uczonego Roberta Boyda,który za swoje zbyt tolerancyjne na-Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 41

UNIWERSYTETY ŚWIATAUniwersytet w Edynburgu, litografia z 1829 r.stawienie został usunięty ze stanowiskapryncypała uniwersytetu w Glasgowi nie został dopuszczony przez władzemiejskie na uniwersytet w Edynburgu(Zabiegalik s. 153).momentu powstania uniwersytetuw Edynburgu rozwijały sięOdtu szczególnie nauki prawne i medyczne.Tak jak na innych szkockich uczelniachprotestanckich rozwijała się tu takżeteologia oraz filozofia i język hebrajski,a w 1681 roku powołano Kolegium Fizyki.Spośród profesorów szczególną sławęosiągnął wówczas matematyk James Gregory,autor dzieła Optica Promota, któryprzeniósł się w 1674 roku z uniwersytetuSt. Andreus do Edynburga (The Universitys. 73). Był to zapewne pierwszy wybitniejszyuczony na uniwersytecie w Edynburgu,gdzie rozwój fizyki i matematykiwynikał zapewne z popularności ówczesnychprac I. Newtona.Pewne przyspieszenie rozwoju uniwersytetuw Edynburgu przyszło po restauracjiStuartów. Karol II i Jakub IIpragnęli nadać mu nowe znaczenie,o czym świadczy próba zmiany nazwyw 1680 roku na Royal University ofEdynburg, a w 1688 roku King JamesUniversity (The University s. 47). Usunięciez tronu Stuartów i objęcie w 1690roku funkcji pryncypała uniwersytetuprzez fanatycznego prezbiterianinaGilberta Rule, określanego często mianeminkwizytora, zahamowało zmianyna uczelni. Rule pragnął przekształcićuniwersytet w Edynburgu w ortodoksyjnycollege prezbiteriański i wprowadzićw uniwersytecie bardzo surowyrygor religijny. G. Rule pozbył się poprzedniegopryncypała i profesora teologiiAleksandra Monro za odmowęprzysięgi na Wyznanie Wiary (The Universitys. 56) opracowane jeszcze przezzałożycieli Kościoła prezbiteriańskiego.Ponadto postanowił także głębiej zbadaćprzekonania tych profesorów, którzytaką przysięgę złożyli. Ich notatkiz wykładów i notatki ich studentów byłyszczegółowo analizowane pod kątemdoktrynalnej i moralnej „nieczystości”,a oni sami zostali poddani długotrwałymprzesłuchaniom. Postępowanieto już wówczas określane mianem „prezbiteriańskiejinkwizycji”, skutkowałopozbyciem się kilku profesorów orazopuszczeniem uniwersytetu przez jegonajsłynniejszego wówczas uczonego,matematyka profesora Gregory’ego,który przeniósł się do Oxfordu. Profesorowie,którzy opuścili Edynburgzostali zastąpieni przez ludzi o „nieskalanejprzeciętności” (The Universitys. 56). Prezbiteriańska ortodoksjaProfesor James Gregory, matematyk,najwybitniejszy uczony Uniwersytetuw Edynburgu w XVII w.na uniwersytecie doprowadziła w latach1696−1697 do procesu o bluźnierstworeligijne, a następnie do skazania i egzekucjistudenta Tomasza Aikenheada(The University s. 56).Równocześnie od lat 80. XVIIwieku narastało niezadowoleniei wzburzenie wśródstudentów, z którymi władze uniwersytetui miasta nie umiały sobie poradzić.Wzburzenie to wynikało nie tylez rygoru religijnego, co z trudnościmieszkaniowych. Uczelnia nie posiadaławłasnej bursy i nie mogła zapew-42Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009

New College w Edynburgu projekt Williama Playfair’a z 1846 rokuZaproszenie na przyjęcie w Radzie Miejskiej w Edynburgu z okazji trzechsetlecia uniwersytetu w 1894 r.nić studentom godziwych warunkówzamieszkania. Trudne warunki studentówbudziły ich niezadowolenie, do tegodochodził zamęt polityczny i religijny,który podsycał swoimi inkwizytorskimizarządzeniami Gilbert Rule.Rada miejska próbowała narzucić studentomkodeks postępowania, który zakazywałuprawiania gier, rzucania kamieniami,a nawet spacerowania po ulicach.Szczególnie zakazano bywania w karczmachi noszenia broni. Bluźnierstwo lub„nieprzyzwoita mowa” miały być karanegrzywnami, których płacenia studencii tak odmawiali. Wszystko to bardzoniepokoiło radę miasta Edynburga, źleoceniającą zarządzanie uniwersytetem(The University s. 56).Prezbiteriańska ortodoksja, którejprzedstawicielem był Gilbert Rule, przyniosłanegatywne efekty, jak odchodzeniez uniwersytetu w Edynburgu kadryprofesorskiej najczęściej do Anglii,a pod koniec XVII wieku ubywanie studentów.W miarę gwałtownego zmniejszaniasię liczby studentów spadały dochodyregentów i profesorów. Dowodzitego rozpaczliwa petycja uczelni z 1707roku do szkockiego parlamentu z prośbąo pomoc. Jak złośliwie stwierdzono jedynympozytywnym wkładem GilbertaRule w dzieło zachowania prezbiteriańskiejortodoksji było przeniesienie podejrzanychksiąg z biblioteki uczelnianejw bezpieczne zacisze jego własnegodomu (The University s. 58).Uniwersytet w tej postaci nie spełniłoczekiwań prezbiteriańskiej rady miasta,nie stał się „prześwietną szkołą” aniteż sprawnym prezbiteriańskim seminarium.Nie zapewniał ani odpowiedniowykwalifikowanych duchownych dlakościoła prezbiteriańskiego ani potrzebnychkadr dla szybko rozwijającego sięmiasta Edynburga. Racją jego dalszegoistnienia i rozwoju stało się poszukiwanienowego wzoru czy modelu i uwolnieniesię od prezbiteriańskiej ortodoksjii jej inkwizytorów. Dokonało się to dopierow następnym, XVIII stuleciu.Józef DudaBibliografiaCh. Carlton, Karol I, 1993N. Davies, Wyspy, 2003W. Lipoński,Dzieje kultury brytyjskiej, 2003J. Miller, Stuartowie.Królowie Anglii i Szkocji, 2008M. Niemojowska,Ostatni Stuartowie, 1992The University of Edynburg, 2003E. Zabiegalik, Historia Szkocji, 2000Wiadomości Uniwersyteckie; maj 2009 43

UNIWERSYTETY ŚWIATASiedemnastowieczne domy przy Gladstone’s Land w EdynburguOgólny widok na Old Town w Edynburgu ze wzgórza Calton