2012 matangi rau - Ngāti Kahungunu Iwi Incorporated

PĀTAITIA NGĀ POU O TŌ WHARENĀ JEREMY TĀTERE MACLEOD (NGĀTI KURUKURU)Nō ngā rā tata tonu nei au i haere atu ai ki te marae o Takitimu i Te Wairoa, ki te uiui i ētahi o ngā kaumātua o reiramō te hōtaka a Pouaka Whakaata Māori i huaina nei, ko Ngā Pari Kārangaranga:Kahungunu Matangi Rau. Ko ētahi ongā pātai i whiua ki ngā kaumātua i pēnei nei nā: Te ao Māori o ēnei rā, he rerekē rānei ia ki te ao Māori i a koe etamariki ana? I a koe e tamariki ana, i pēhea te kawe a ō kuia, a ō koroua i ngā mahi o runga i te marae? Kua rerekērawa atu ngā whaikōrero me ngā karanga o ēnei rā? Pēhea ōu nā whakaaro ki ngā mahi kei te kawea i runga i ōtātau marae i ēnei rā nei?Kāore i ārikarika ngā whakautu ki ērā pātai. Mai i ā rātau kōrero, ka hua mai ko ēnei paku whakaaro ōku ki te āhua oā tātau mahi. Ā, mēnā rā he whakaaro atu anō ōu, tēnā tukuna mai ō kōrero. Otirā, anei ēnei nā, hei whakaaetanga,hei whakahētanga rānei mā koutou.E KOUTOU E...KEI TE AHA KĒ KOUTOU?Te reo me ngā tikanga – e rua, e rua! Tē taea tewhakawehewehe!Kua roa au e mātakitaki ana i ētahi o ngā mahi emahia nei i runga i ō tātau marae me te māharaharaanō hoki ōku. Nōku kua ako nei he tapu ngā mahi orunga i te marae ātea, arā, he ōkawa, tino kore rawaatu nei he wāhi ki ngā mahi a te hako. He aha ia i tapuai? I te mea, katoa ērā mahi ka heke mai i ō tātau atuaMāori, i waiho mai e kui mā, e koro mā ki a tātau oēnei reanga nei.Hei ō tātau paepae tapu huri noa i te rohe whānui, keireira ōna mātanga, kei reira ōna tohunga, ōna autaia,ōna pito mata, engari, kei reira anō hoki ōna rorirori,ōna kūare. Ko tēnei hunga, ēhara nō tewhakatipuranga kotahi, engari ko ia te hunga ewhakarorirori nei i ngā tikanga o runga i te maraeātea. Te meatanga, kua parea atu e tēnei momo tetapu me te ōkawa o ēnei mahi ki rahaki.Ko ngā kaumātua nā rātau au i ako, kia haere ki ngāmarae, kua hui rātau i mua i te whakaekenga ki tewhakatau ko wai ka tū, he aha ngā waiata kawaiatatia, ngā haka ka hakaina. Tino kore rawa aturātau i waiho kia whakaeke rawa, kātahi ka whakatauai e aha ana te aha.Ka pātai a hinengaro, he aha te aha ka pāhawa i te tūmai a tēnā, a tēnā, ka mutu e ōrite katoa ana ngākōrero? I ēnei wā, kua tū ko kore mōhio, ko taringamorimori, ā, patua ana te iwi e te whakamā. Arā tērāwhakataukī e kī rā: “Te hē o te kotahi, nō te katoa!”He aha i kore ai e waiho mā te rangatira o tewhakaaro, mā te rangatira o te tū ngā mahi nei ekawe, ahakoa whaikōrero, ahakoa karanga, ahakoaaha!Ko te tino māharahara, kei pōhēhē mai ā tātautamariki mokopuna koinei te tauira hei whaitanga mārātau. Takeo ana te rongo atu e kiia ana: “Kei te pai.”“He iwi ngāwari tātau.” “Kia māmā tātau.” “Waihoatu, kāore hoki tēnā e mōhio.” Whakamutua atu ērātū kōrero, hei aha hoki! Ki te takahia e tātau ngātikanga me te kawa o runga i te marae, ā kāti, e takahiana tātau i te hunga nā rātau ērā tikanga i whakareremai. Kahungunu e, kei te aha kē tātau!Ehara hoki i te mea e kī ana kia haukotia te hunga eako tonu ana, e kāo! Korekore rawa atu, eaoia tā tātauhe poipoi, he opeope, he kipakipa. Engari e hāngai anaēnei kōrero ki te hunga e tū nei i runga i te marae ki tewhakarorirori i ngā nekeneke, hei whakakatakata i temarea, engari ko ia kē kei te kataina i tōna kore imōhio!Kei noho ka riro mā tēnei momo e tauira te āhua ongā nekeneke o runga i te marae ātea. Tāne mā,wāhine mā, taiohi mā – nō hea tātau e whakaae kitērā! Kōrerotia atu! Whakatikaina!Ngāti Kahungunu Iwi Inc. |Kahungunu matangi rau 31