2012 matangi rau - Ngāti Kahungunu Iwi Incorporated

TŌKU RĀKAIPAAKATANGA KI NŪHAKANĀ NGAHUIA MATAIRANGI (NGĀTI RĀKAIPAAKA)E hoki ana a ngākau ki tōku ao tawhito, arā, ki ngā wāo tōku whakatipuranga me ētahi o ngā mahi i mahia,ētahi kōrero i kōrerohia e mātou o Nūhaka. Hei konei,ka rau a mahara ki ōku mātua tīpuna, nā rātou neiēnei kōrero.Ka tahi, ko tēnei tētahi o ngā kupu o te wā kāinga – kote nikā. Ko ētahi e kī ana, anika. Otirā, mēnā nōKahungunu ki Rākaipāka ki Nūhaka koe, ka mōhio, karongo anō hoki koe, ko te nikā kē te kupu kawhakamahia, ehara ko te anika. Kore rawa atu. Ko tetikanga o te nikā, ko te kupu tonu nei, ko te anei. Kārei kō atu i kō mai!Ka rua, he kōrero tonu mō te rerenga kōrero e kī nei,Mātua tēnei/Mātua tēnā. Hei tauira, ka puta i a autēnei kōrero mēnā ka peka mai te tangata ki takukāinga, kātahi ka kī, “Kāore au e noho roa mai ki a koe,i te mea he hui tāku.” Ko taku whakautu, “Kei te pai –haere i tō haere. Mātua tēnei. Ko te mea nui kē, i pekamai koe.” Ka tika anō hoki tēnei kōrero mō te pakukoha ā-moni, ā-kai, ā-wā noho poto nei rānei. Ka kiia,Mātua tēnā/Mātua tērā.Ka toru, Mātī ana! Mēnā kei te matekai koe mō tētahikai, ā, ka kite koe i taua kai rā, ka kai, ka tokokai. Ka kītō puku – tē tarea tētahi paku kongakonga nei, anā,Mātī ana! Nā, koirā rā te waihanga whakamahi i ēnākupu ki tōku rongo, i a au e tipu ake ana i te kāinga.Ka whā, Kei Mahurangi kē e haere ana. He tino kōrerotēnei nā rātou o Nūhaka. Mea ka kōrerohia tēneikōrero, kei te kōrero koe mō tētahi kei rangi tūhāhākē nei ngā whakaaro e haere ana. He pohewa, arā, herite tonu te moemoeā mō tētahi ao kē noa atu. Tuaatu, he tangata e kore nei e noho ki te kaupapa; kei tekatewa haere noa ngā mahara me ngā kōrero. Heitērā momo, ka kiia, “Hika mai, kei Mahurangi kē ngāwhakaaro o tērā e rērere haere ana!”Hei kōrero whakamutunga, ka hoki aku mahara ki tērāo māua o Rākaipāka, arā, ki a Liz Hunkin. E kōrero anaa Liz mō tana hokitanga mai i Pōneke ki Nūhaka, kitērā o ana koroua ki a Hemi Pōtatau, i aua wā. Ka kīpēnei a Liz, “Hoki rawa atu au ki te kāinga ki te korouarā, kua huri kē ngā turi ki muri i ngā taringa.” E kī anatēnei kōrero, kua tino koroua, kua tino koroheke rawaatu te tangata. Ā, koinei rā ōku mahara mō rātou metō rātou reo o te kāinga. Mēnā ka kaha mai tērāmomo reo i waenga tēnei whakatipuranga o Nūhaka,e hika mā e ... Mātua tērā!Kāti, nikā rā tēnei paku waiata o te kāinga, hei paiherei te kaupapa kōrero.Nā Nūhaka eAwhitia maiNgā hapūMe ngā hau e whāMe ngā waka e tau.Nō reira maranga maiTipuna RuawharoNei ō karukaru mōrehuAuē te aroha.NĀ TE WHARE TAKIURA O KAHUNGUNU TĒNEI WHAKAAHUANgāti Kahungunu Iwi Inc. |Kahungunu matangi rau 28