2012 matangi rau - Ngāti Kahungunu Iwi Incorporated

2012 matangi rau - Ngāti Kahungunu Iwi Incorporated 2012 matangi rau - Ngāti Kahungunu Iwi Incorporated

kahungunu.iwi.nz
from kahungunu.iwi.nz More from this publisher
11.07.2015 Views

KURA REO KI TE WAIRARAPANĀ MEKA WHAITIRI (NGĀTI KAHUNGUNU/RONGOWHAKAATA)Ahakoa te mātao, te hukapapa, te hau, i tū tonu tekura reo tuatahi o te Wairarapa ki Rangiwhakaoma, kamutu, mahana ana te noho a tēnā, a tēnā; he kaha nōte manaaki mai a te hunga kāinga.Ahakoa te tokoiti, mātua tērā! Mā te aha i te tokoiti ewhaiwhakaaro nui ana ki te reo, i te tokomaha kāre kēi te aro.Ko ngā kaiwhakaako, ko Tātere tonu, rātau ko LeoniTuri, ko Claire Matena. Ka rongo mātau i ngā kōrerohītori me ngā whakapapa o tērā takiwā. Waimarieana!Kātahi ka mate tō mātau tino hoa a Meagan Joe. Koināka hoki wawe mai mātau ki Heretaunga nei. Aroha anatērā!Nei rā ngā mihi ki te hau kāinga o te Wairarapa imanaaki nei i a mātau i tērā wānanga nui a tātau.Tēnā rā koutou.NĀ MEKA WHAITIRI TĒNEI WHAKAAHUAKURA REO KI TE MĀHIA-MAI-TAWHITINō te tari me te poari o te Kaporeihana o NgātiKahungunu Iwi te waimarie, i tō mātau kura reotuatahi i tū ki te marae o Tūahuru, i te marama o Kohitātea.He mea whakatū tēnei o ngā kura reo motuhake mōte tari me te poari hei whakapiki ake i ō mātau nāmōhiotanga ki te reo rangatira.NĀ JEREMY TĀTERE MACLEOD TĒNEI WHAKAAHUARongomaiwahine, Nukutaurua mai tawhiti e!Kei ngā tōhunga o te manaaki,Inā te ora o te tangata,Me pēhea rā ā mātau mihi,Inā te kaha o te raupī mai,Kia kī noa ake, Ngāi Tū, TūahuruNoho iho rā, hei te tau tītoki...Kāore i ārikarika ā mātau mihi ki te iwi oRongomaiwahine me tā koutou tauwhiro mai i amātau, tae noa hoki ki ō mātau kaiārahi, arā, ki a MiniWestrupp rātau ko Whaea Sophie, ko Papa Bill Blake,ko Rowan Ormond.Ka mihi anō hoki ki te kāhui kaiwhakaako, arā, ki aOlivia Kaimoana rātau ko Parekura Rohe-Belmont, koMateroa Haenga, ko Liz Hunkin. Nā koutou i rangatiraai tēnei kaupapa, mokori anō te mihi!Ngāti Kahungunu Iwi Inc. |Kahungunu matangi rau 20

TE PĪNAKITANGA KI TE REO KAIRANGINĀ LILLIAN TAI (NGĀTI POROU/NGĀTI MANAWA)He huia kaimanawa te karanga,He taonga tuku iho nā kui, koro māHe karanga nā Hine-ahu-oneI waiho mai ki a tāua te wahineHei pōwhiri i te ata haeataHei pōwhiri i te ira tangataKi te wheiao, ki te ao māramaNō na tata tonu nei te pōwhiri a Te Pīnakitanga ki Uta,ki Tai ki ngā wāhine karanga o tō mātou rangapū, kiahui tahi atu ki Te Ara o Tāwhaki, i Te Whare Takiura oKahungunu, arā, ki te āta wānanga me te tirotiro anōhoki i ngā āhuatanga katoa o tēnei mea te karanga.Tērā kuru pounamu rā tērā a rūruhi mā. Ko PāniaPapa o Tainui waka te kaiurungi o te wānanga. Ko tāPānia anō hoki, he whakawhānui i ngā mōhiotanga otēnā o tēnā, ki ngā āhuatanga ka pā nei ki tēnei meate pao. He whanaunga tino tata hoki tērā nō tekaranga. Ko rāua rāua. Te pukahu hoki o ngā mahi,arā, ki te wānanga tonu rā i ngā kupu heiwhakamahitanga, arā, e rangatira ai te karanga, ā, erangatira anō hoki ai te kaupapa o te hui me te marae.Toai atu toai atu – he aha i tōtika kē atu ai ko tēneikupu, kaua ko tērā? Ki whea puritia ai ngā oro, kiwhea tapahi ai, me pēhea te whakapuaki, te tuku i tewhakaaro, te mea te mea. Ā, he aha hoki ngārerekētanga o ngā karanga o mai mai ki ēnei o nānoanei.Me matatau te wahine ki te karanga, me mātua mōhioanō hoki ia ki ngā tīkanga me ngā kawa o tēnā, o tēnā.Ehara i te mahi kai paraoa noa iho, engari kē ia hemahi piere nuku, arā, ko te whai whakaaro nui, ko terētōtanga o te kupu, ko te whakapuakanga i ngā kareā-rotome aua tū āhuatanga katoa erā ka puta. Kamutu, me kaha tonu tātou kia whai tikanga tonu, ā,kia eke anō hoki ā tātou mahi. Me te mahara ake, kotā te karanga, he whakarangatira tāna i te marae meāna kaupapa katoa. Mutu atu! Kāre i kō atu, i kō mai!Nā reira e te manu hōnenga, e Pānia, e ao ana kiatukua atu anō ngā kupu whakamānawa ki a koe. Meikore koe, hei whakaatu i te whai tikanga me te whaihua o tēnei mahi. Ā, ko koe rā tēnei e whakatauira nei,e whakatairanga nei i tēnei kuru pounamu a tāua tewahine. E hika, kātahi te tino wānanga ko tērā! Kei tewhakarawerua tonu taku kiri.Ki ngā manu noho mātārae, Pāpā Tīmoti koutou koMateroa, ko Jeremy i tae mai rā ki te wānanga ki tetaunaki, ki te tirotiro i a mātou a ngāi Pitomata, ngāmihi kauanuanu ki a koutou. Tēnā rā koutou katoa.Kei aku manu taki, kei aku manu tāiko o te Pīnakitangaki te Reo Kairangi ki Uta, ki Tai, te mutunga kē mai rā otērā noho kotahi a tātou, nē rā. Heoi, ko te tūmanako,ka tangata whenua tonu atu ngā mahi o tērā wānangaki ō tātou ngākau, arā, hei koha ki te ao o te wā nei, kite ao o wawata. E ea ai rā tērā kōrero – he taonga tekaranga.Ko te karanga he hononga wairua ki a rātou mā kuahoki atu rā ki aiturangi mamao. Ko te mahi a tekaranga he whakatapu i te marae, he whakaputa, hewhakatau, he whakaoho i te mauri, hewhakarangatira i ngā manuhiri, ā, he hono i te aokikokiko ki te ao wairua. Ko te wahine te punaroimata. I roto i ngā karanga ka maumaharatia ngāmate kua hinga. Anā, ko te roimata, ko te hūpē, ko tetangi aroha, ko te tangi apakura, ko ngā auē, ko ngāmamaetanga ēnā e rangona ana e tāua e te wahine.NĀ LILLIAN TAI TĒNEI WHAKAAHUANgāti Kahungunu Iwi Inc. |Kahungunu matangi rau 21

TE PĪNAKITANGA KI TE REO KAIRANGINĀ LILLIAN TAI (NGĀTI POROU/NGĀTI MANAWA)He huia kaimanawa te karanga,He taonga tuku iho nā kui, koro māHe karanga nā Hine-ahu-oneI waiho mai ki a tāua te wahineHei pōwhiri i te ata haeataHei pōwhiri i te ira tangataKi te wheiao, ki te ao māramaNō na tata tonu nei te pōwhiri a Te Pīnakitanga ki Uta,ki Tai ki ngā wāhine karanga o tō mātou rangapū, kiahui tahi atu ki Te Ara o Tāwhaki, i Te Whare Takiura o<strong>Kahungunu</strong>, arā, ki te āta wānanga me te tirotiro anōhoki i ngā āhuatanga katoa o tēnei mea te karanga.Tērā kuru pounamu rā tērā a rūruhi mā. Ko PāniaPapa o Tainui waka te kaiurungi o te wānanga. Ko tāPānia anō hoki, he whakawhānui i ngā mōhiotanga otēnā o tēnā, ki ngā āhuatanga ka pā nei ki tēnei meate pao. He whanaunga tino tata hoki tērā nō tekaranga. Ko rāua rāua. Te pukahu hoki o ngā mahi,arā, ki te wānanga tonu rā i ngā kupu heiwhakamahitanga, arā, e rangatira ai te karanga, ā, erangatira anō hoki ai te kaupapa o te hui me te marae.Toai atu toai atu – he aha i tōtika kē atu ai ko tēneikupu, kaua ko tērā? Ki whea puritia ai ngā oro, kiwhea tapahi ai, me pēhea te whakapuaki, te tuku i tewhakaaro, te mea te mea. Ā, he aha hoki ngārerekētanga o ngā karanga o mai mai ki ēnei o nānoanei.Me matatau te wahine ki te karanga, me mātua mōhioanō hoki ia ki ngā tīkanga me ngā kawa o tēnā, o tēnā.Ehara i te mahi kai paraoa noa iho, engari kē ia hemahi piere nuku, arā, ko te whai whakaaro nui, ko terētōtanga o te kupu, ko te whakapuakanga i ngā kareā-rotome aua tū āhuatanga katoa erā ka puta. Kamutu, me kaha tonu tātou kia whai tikanga tonu, ā,kia eke anō hoki ā tātou mahi. Me te mahara ake, kotā te karanga, he whakarangatira tāna i te marae meāna kaupapa katoa. Mutu atu! Kāre i kō atu, i kō mai!Nā reira e te manu hōnenga, e Pānia, e ao ana kiatukua atu anō ngā kupu whakamānawa ki a koe. Meikore koe, hei whakaatu i te whai tikanga me te whaihua o tēnei mahi. Ā, ko koe rā tēnei e whakatauira nei,e whakatairanga nei i tēnei kuru pounamu a tāua tewahine. E hika, kātahi te tino wānanga ko tērā! Kei tewhakarawerua tonu taku kiri.Ki ngā manu noho mātārae, Pāpā Tīmoti koutou koMateroa, ko Jeremy i tae mai rā ki te wānanga ki tetaunaki, ki te tirotiro i a mātou a ngāi Pitomata, ngāmihi kauanuanu ki a koutou. Tēnā rā koutou katoa.Kei aku manu taki, kei aku manu tāiko o te Pīnakitangaki te Reo Kairangi ki Uta, ki Tai, te mutunga kē mai rā otērā noho kotahi a tātou, nē rā. Heoi, ko te tūmanako,ka tangata whenua tonu atu ngā mahi o tērā wānangaki ō tātou ngākau, arā, hei koha ki te ao o te wā nei, kite ao o wawata. E ea ai rā tērā kōrero – he taonga tekaranga.Ko te karanga he hononga wairua ki a rātou mā kuahoki atu rā ki aiturangi mamao. Ko te mahi a tekaranga he whakatapu i te marae, he whakaputa, hewhakatau, he whakaoho i te mauri, hewhakarangatira i ngā manuhiri, ā, he hono i te aokikokiko ki te ao wairua. Ko te wahine te punaroimata. I roto i ngā karanga ka maumaharatia ngāmate kua hinga. Anā, ko te roimata, ko te hūpē, ko tetangi aroha, ko te tangi apakura, ko ngā auē, ko ngāmamaetanga ēnā e rangona ana e tāua e te wahine.NĀ LILLIAN TAI TĒNEI WHAKAAHUANgāti <strong>Kahungunu</strong> <strong>Iwi</strong> Inc. |<strong>Kahungunu</strong> <strong>matangi</strong> <strong>rau</strong> 21

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!