СБОРНИК 2011.pdf - Библиотека БрГУ имени А.С. Пушкина

97в котором противопоставлены высокая степень добра и крайнее напряжение зла. ИльяМуромец... храбро защищает христианскую веру и борется против злодеев. А в новгородскихбылинах воспет Васька Буслаев, который «не верит ни в сон, ни в чох», собирает банду изтридцати таких же, как он, беспутных людей и вместе с ними бесчинствует, пьянствует, пирует,совершает убийства.Как мы видим, есенинская интерпретация русского национального характерасоответствует теоретическим выводам известных мыслителей. Поэт с гениальностьюпочувствовал и отразил в творчестве загадочную противоречивость русского человека. Нопротиворечивость эта кажущаяся. «Разбойное» и «кроткое» начала – две грани одного и тогоже. Поэтому в произведениях поэта нет четкой градации: «разбойное» – «смиренное», нонаблюдается своеобразное «переливание» двух этих мотивов, зачастую в рамках одногостихотворения. Например:Я одну мечту, скрывая, нежу,Что я сердцем чист.Но и я кого-нибудь зарежуПод осенний свист [1;1,104].Или:Снова пьют здесь, дерутся и плачутПод гармоники желтую грусть [1; 1, 194].Литература1. Есенин, С.А. Собр. соч. : в 6 т. / СА Есенин. – М. : Худож. лит., 1977–1980.2. Лосский, Н.А. Условия абсолютного добра: Основы этики. Характер русского народа /Н.А. Лосский. – М. : Политиздат, 1991. – 368 с.3. Прокушев, Ю.Л. Сергей Есенин : Образ. Стихи. Эпоха / Ю.Л. Прокушев. – М. : Современник,1985. – 432 с.А.Я. Леванюк (Брэст, Беларусь)АФАРЫСТЫЧНАЕ ВЫСЛОЎЕ ЯК АДЗНАКА ЖАНРАВАЙ СПЕЦЫФІКІ МАСТАЦКАГА ТВОРААдным з найбольш дзейсных моўных сродкаў, якія сустракаюцца ў мастацкіх творах,з’яўляецца афарыстычнае выслоўе, якое мае даўнія традыцыі выкарыстання як у замежнайлітратурнай практыцы, так і ў айчыннай. Часам вялізны раман ці шматгадзінная прамова немогуць так уздзейнічаць на чалавека, як гэта здольны зрабіць у лічаныя секунды афарызм.Іншымі словамі, афарызм – гэта тая ж кніга, толькі вельмі кароткая. Афарыстычнае выслоўеможа дапамагчы належным чынам паўплываць на субяседніка. Эрудыраваны чалавек, якіздольны ў патрэбны момант, не раздумваючы, выказаць мудрую думку, лягчэй дойдзе да сваёймэты. Любы від вербальных зносін, уключаючы эпісталярны жанр, толькі выйграе ад наяўнасціафарызмаў, падабраных з густам.Афарыстычнае выслоўе мае свае адметныя рысы ў структуры (гэта тычыццаразнастайных спосабаў і сродкаў пабудовы) і стылістычных функцыях. Разам з іншымівобразнымі сродкамі афарызм шырока выкарыстоўваецца ў мове мастацкіх твораў длястварэння гумару, сатыры, іроніі, а таксама маўленчай характарыстыкі персанажаў.Аўтарскае выслоўе – гэта самастойны мікратэкст, які з’яўляецца асобным спецыфічнымвідам мастацка-літаратурнага дыскурсу, нясе ў сабе істотную думку, вылучаецца адноснымлаканізмам, мае адмысловае мастацка-эстэтычнае слоўнае афармленне, выкарыстоўваецца якінтэртэкст, характарызуецца тэндэнцыяй да ўстойлівасці, узнаўляльнасці і ўваходжання ўідыяматыку нацыянальнай мовы. Выслоўе як тэкст пэўнага тыпу належыць адначасова мове,літаратуры, рытарычнай практыцы, нацыянальнай культуры.Выслоўе ў плане сэнсавай ёмістасці грунтуецца на сінтаксічных адзінках больш нізкагаўзроўню – сказе (фармальна-граматычная, сістэмна-структурная адзінка) і выказванні(камунікацыйна-маўленчая, кантэкстна акрэсленая адзінка). У трыядзе сказ – выказванне –выслоўе першыя дзве адзінкі ў семантычным плане ўтвараюць унутраную форму выслоўя.Выслоўе – малая форма слоўнай творчасці. Таму яна існуе не толькі самастойна, але і ўскладзе іншых, буйных твораў. Якраз апошні спосаб абнародавання выслоўяў рознага тыпу іўласцівы творчаму почырку пісьменніка. Менавіта творчаму почырку, асабістай мастацкай