СБОРНИК 2011.pdf - Библиотека БрГУ имени А.С. Пушкина

20сярод забітых. Ноччу, каб сагрэцца, француз знаходзіў паратунак у пузе мёртвага каня,харчаваўся травою і хлебам, знойдзеным на трупах. Пісьменніца пераканаўча паказала, якрускія салдаты, якія выпадкова натрапілі на параненага ворага, з павагай паставіліся да ягожадання выжыць, да яго сілы волі і нават узялі француза ў свой фургон, каб давесці дабліжэйшага шпіталя.Нельга не пагадзіцца з З. Дудзюк, што вайна робіць чалавека жорсткім, абыякавым дачужога болю, чужой бяды. Рычард, убачыўшы высокую піраміду з мерцвякоў, вяршыня якойдасягала другога паверха, сутаргава рассмяяўся, бо не ён ляжаў у гэтым анямелым гурце.Убачанае не перашкодзіла яму з’есці кавалак хлеба і паспаць некалькі гадзін, а потым задноўленаю сілаю рушыць далей.А як не прыгадаць пераправу цераз Бярэзіну. Рычард ехаў на магутным кані, якінаступаў на людзей, затаптаных на зямлі. “Раптам нечая рука ўхапілася за левую нагу Рычарда,узнялася мужчынская галава... Не азіраючыся, адсек шабляю руку, якая спрабавала затрымацьяго... [1, 271].На наш погляд, заслуга пісьменніцы яшчэ і ў тым, што яна здолела акцэнтаваць увагу нагалоўнай прычыне гэтай разбуральнай вайны – Напалеоне. На пачатку другой часткі раманапрадстаўнікі патрыятычна настроенай моладзі гераізуюць, рамантызуюць французскагаімператара: “Тысячы жаўнераў рушылі на другі бераг, а Напалеон стаяў са сваімі генераламі іглядзеў. Кожнаму з нас здавалася, што ён глядзіць проста нам у душы” [1, 137]. Але ж веліч ісмерць – паняцці несумяшчальныя. Ці не таму пасля сустрэчы з імператарам на фронцемаладыя людзі ўбачылі ва ўчынках і паводзінах “гэтага каратканогага чалавека” ўсё звычайнае,г.зн. будзённае, паўсядзённае для арміі.На старонках рамана не ўпамінаецца імя Кутузава, але пераканаўча паказана, штоперамога над арміяй Напалеона заключаецца ў хітрасці рускага палкаводца. Па-першае, рускаевойска сустрэла армію Напалеона каля самай мяжы, але генеральная бітва не адбылася, рускіяўвесь час адступалі, расцягвалі лінію праціўніка. Па-другое, па загаду Кутузава багатыя людзі,калі пакідалі Маскву, не мелі права браць з сабой каштоўныя рэчы. Разбэшчаныя французы такзахапіліся рабаваннем маёнткаў, што страцілі баявы дух і пакінулі армію. Абодва гістарычныяфакты знаходзяць адбітак на старонках рамана.Што значыць мір па З. Дудзюк? Мір – гэта пакой пасля вайны. У гэтым кантэксце іпадаецца арыгінальная трактоўка слова “выхаванне”, якое ўтворана ад “хаваць”. “Гэта значыць,што людзі, якія жылі на скрыжаваннях шляхоў, адкрытыя ўсяму свету, вымушаны былізахоўваць сваё дзіця, аберагаць, у адрозненне ад расійскага “воспитывать”, дзе галоўнайзадачай становіцца “питать”, “кормить” [1, 282]. Больш таго, мір па З. Дудзюк – гэта ўсёчалавецтва, якое складаецца з розных калектываў. Яна сцвярджае ідэю яднання ў свеце(“миром всё сделаем”), дзеля якога неабходна пераадолець як сацыяльныя супрацьлегласці,так і духоўныя: як паміж рознымі людзьмі, так і ў душы самога чалавека.Безумоўна, раман З. Дудзюк “Год 1812”, у якім заключана глыбінная гісторыя народа, –творчая ўдача пісьменніцы. Вельмі важна, што пішуцца творы, якія нясуць праўду пра гісторыюбеларускага краю, прымушаюць думаць і памятаць.Літаратура1. Дудзюк, З. Год 1812: Раман / З. Дудзюк. – Брэст : “Изд-во Академия”, 2004. – 312 с.Л.В. Бублейник (Луцк, Украина)ПРОБЛЕМЫ МЕЖСЛАВЯНСКОГО ПЕРЕВОДА: АСИММЕТРИЧЕСКИЕ СООТВЕТСТВИЯАктуальность поставленной проблемы вызвана потребностью дальнейшего анализаспецифики художественной речи в аспекте переводоведения. Изучение речевой тканиоригинального текста и его переводной версии обеспечивает не только рассмотрениематериала в свете задач теории перевода, но и помогает выявить черты, которые формируютсвоеобразие авторского идиостиля. В этом плане переводоведческий анализ по егоэффективности сравним с контрастивным методом в лингвистике, применение которогораскрывает свойства, которые могут быть незамеченными в ситуации только«внутриязыкового» подхода.