119для сённяшніх студэнтаў сталі ўзнёслымі і прыгожымі легендамі. Яны ўзнялі філалагічнаадукацыйнуюнавуку на высокі прафесійны ўзровень.Знакавай падзеяй для развіцця і станаўлення навукова-філалагічнай навукі і асветнакультурнайпрасторы ў БрДУ імя А.С. Пушкіна стаў факт, асабліва важны на той час длярэгіянальнага педінстытута ў Брэсце: у 1983-м годзе першым яго прафесарам стаў вучоныгуманітарый,літаратуразнавец Уладзімір Калеснік. Больш за трыццаць год (з 1954 па 1988 гг.)ён кіраваў кафедрай беларускай літаратуры, сваім навукова-прафесійным аўтарытэтамуплываў на станаўленне беларускай філалогіі не толькі на факультэце, а ўвогуле на Беларусі.Яго навукова-літаратурныя публікацыі, манаграфіі-даследаванні “Паэзія змагання” (1959), “Час іпесні” (1962), “Зорны спеў” (1975), “Ветразі Адысея” (1977) былі выдатным прыкладам для калегі ўзорам для шматлікіх вучняў ужо ў 50–70-я гады. Як асоба, як выбітны асветнік і культурныдзеяч У. Калеснік вызначальна ўплываў на пашырэнне гуманітарнай сферы ва ўніверсітэце, угорадзе Брэсце і ва ўсім Берасцейскім рэгіёне. Яго пазнейшыя літаратурна-даследчыя кнігі“Лёсам пазнанае”, “Тварэнне легенды”, “Усё чалавечае” і некаторыя іншыя сталі для ўсягоайчыннага літаратуразнаўства 80–90-х гадоў узорам навуковай і метадалагічнайкампетэнтнасці. Пры прафесійнай і маральнай падтрымцы У. Калесніка следам за імфілолагамі-беларусазнаўцамі сталі яго маладзейшыя калегі і вучні – А.А. Майсейчык,Г.М. Малажай, В.Я. Зарэцкая, Ц.Б. Ліякумовіч, В.М. Емельяновіч, У.А. Лебедзеў, Ю.В. Паталкоў.Прафесар У. Калеснік стаў заснавальнікам першай навуковай гісторыка-літаратуразнаўчайшколы на філалагічным факультэце. У 80–90-я гады склаліся навуковыя школы яго вучняў:літаратурна-метадычная пад кіраўніцтвам прафесара В.Я. Зарэцкай і лінгва-дыдактычная падкіраўніцтвам прафесара Г.М. Малажай.Набыткі навуковых філалагічных школ Брэсцкага ўніверсітэта прызнаныя і высокаацэнены на дзяржаўным узроўні. Калектыў выкладчыкаў-літаратараў неаднойчы станавіўсяпераможцам рэспубліканскага конкурсу “Нацыянальны падручнік” на стварэнне праграмаў івучэбных дапаможнікаў па беларускай літаратуры, што сведчыць пра неаспрэчнуюпрафесійнасць, высокую кваліфікацыю іх аўтараў. Выкладчыкі-філолагі факультэта па даручэнніМіністэрства адукацыі яшчэ ў 90-я гады стварылі цэлыя вучэбна-метадычныя комплексы пароднай літаратуры, вучэбныя дапаможнікі па беларускай мове, рускай літаратуры для вучняў інастаўнікаў школ Беларусі. Зараз працягваецца супрацоўніцтва выкладчыкаў-філолагаў зНацыянальным інстытутам і Міністэрствам адукацыі па далейшым забеспячэнніагульнаадукацыйных устаноў Беларусі неабходнымі вучэбна-метадычнымі выданнямі.Дасягненні сённяшняга прафесарска-выкладчыцкага калектыву сведчаць аб трываласцігуманітарна-асветных традыцый, закладзеных старэйшым пакаленнем навукоўцаў філфака, абусведамленні адказнасці кожным выкладчыкам за нястомнае павышэнне кваліфікацыі,навукова-дасканалае валоданне прафесіяй. Акрамя галоўнай і асноўнай місіі – якаснайпадрыхтоўкі настаўнікаў-філолагаў, педагогаў, гуманітарыяў, лінгвістаў і літаратуразнаўцаў, –факультэт выконвае функцыю знанага ў рэспубліцы навукова-асветнага і гуманітарнагаасяродка. Паспяховай вучобе, выхаванню грамадзянскасці, любові да прафесіі, цікавасці дашырокіх гуманітарных ведаў многіх пакаленняў студэнцкай і вучнёўскай моладзі спрыяеэфектыўная сістэма адукацыйна-выхаваўчай, асветна-культурнай працы, якая творчарэалізуецца праз супрацоўніцтва выкладчыцка-кафедральных калектываў з органамістудэнцкага самакіравання, з перадавымі настаўнікамі-прадметнікамі Берасцейшчыны, зраённымі аддзеламі адукацыі вобласці. Ужо традыцыйным стала правядзенне штогадовыхміжнародных студэнцкіх навуковых канферэнцый, выданне па іх выніках зборнікаў навуковыхпрац маладых філолагаў. Выкладчыкі факультэта ставяць мэту – зацікавіць таленавітуюмоладзь даследчыцкай працай і далучыць да філалагічных, педагагічных навук самых здольныхі дапытлівых.Эфектыўна і ў вялікім аб’ёме праводзіцца асветна-выхаваўчая і прафарыентацыйная працапры факультэцкіх “Рускім культурна-адукацыйным цэнтры iмя А.С. Пушкiна”, адукацыйным цэнтры імяУ. Калесніка, вучэбнай фальклорна-краязнаўчай лабараторыі. Па-ранейшаму важную, а часта івызначальную ролю ў жыцці і працы калектыву адыгрывае асоба выкладчыка, які сам павінен быцьпрыкладам Настаўніка, вучонага, творцы для сучаснай моладзі. Філалагічнаму факультэту ў гэтыхадносінах шанцуе: па волі лёсу з 1996-га года на факультэце працуе М.І. Мішчанчук, вядомыбеларускі літаратуразнаўца, педагог-метадыст, крытык, паэт, перакладчык, аўтар і сааўтар шматлікіхманаграфій, кніг, артыкулаў, падручнікаў для вучняў сярэдняй школы, студэнтаў-філолагаў,настаўнікаў беларускай і рускай літаратуры. Прафесар М. Мішчанчук пасля пераезду з Мінска ў Брэстхутка стаў аўтарытэтным і вартым прыкладам для калег, любімым выкладчыкам брэсцкіх студэнтаў,
120арганізатарам многіх навуковых форумаў высокага рангу, паспяховай навукова-даследчай працы. Ёнз’яўляецца навуковым кіраўніком многіх магістрантаў і аспірантаў Брэсцкага ўніверсітэта і некаторыхіншых ВНУ нашай краіны.На філалагічным факультэце з другой паловы 90-х гадоў прафесар М. Мішчанчукпрацягвае навукова-арганізацыйную дзейнасць, асновы якой былі закладзены У. Калеснікам, В.Ляшук-Зарэцкай, Г. Малажай, Ц. Ліякумовічам, А. Майсейчыкам. З асобай М. Мішчанчука,яго навукова-даследчай, вучэбна-метадычнай дзейнасцю на факультэце паболелаўніверсітэцкага акадэмізму, прафесійнай філалагічнай дасведчанасці і грунтоўнасці. Менавітапад кіраўніцтвам прафесара М. Мішчанчука на факультэце на працягу пяці год працаваў адзіныў Брэсцкім дзяржаўным універсітэце імя А.С. Пушкіна Савет па абароне кандыдацкіхдысертацый, а яго членамі былі выкладчыкі-літаратуразнаўцы факультэта. Вучні і паслядоўнікіпрафесара М. Мішчанчука сёння ў пераважнай большасці сталі кандыдатамі філалагічныхнавук, дацэнтамі і паспяхова працуюць у нашым універсітэце. Гэта – С. Шчэрба, В. Смаль,Л. Скібіцкая, Н. Дамброўская, К. Сальнікава. Вядома, што навуковая школа – гэта не тольківызначанае кола праблем, якія глыбока распрацоўваюцца асобным вучоным і яго навуковымкалектывам. Школа – гэта вучні і наступнікі, якія годна працягваюць справу настаўнікаў. Нашыянавукова-філалагічныя дасягненні, што вельмі важна, разбураюць стэрэатыпнае ўяўленне абправінцыйнай вышэйшай навуковай установе і ўзроўні развіцця ў ёй навукі.Сёння мы перажываем час, калі гуманітарныя навукі, мякка кажучы, запатрабаваныя неў першую чаргу, хоць многа гаворыцца аб гуманізацыі ўсіх сфер грамадскага жыцця, і найперш– адукацыйнай. Яна, несумненна, павінна мець сацыякультурную мадэль і адкрывацьмагчымасці для шырокай гуманітарнай падрыхтоўкі студэнтаў. Аднак часта мы бачым, якгуманітарна-адукацыйнай сферы зусім неапраўдана прапаноўваюцца вытворчыя,тэхнакратычныя падыходы. Яшчэ ў канцы 80-х гадоў на сустрэчы з берасцейскай моладдзю ўаблвыканкаме У.А. Калеснік паставіў пытанне: “На якім станку робіцца сумленне, пачуццёўласнай годнасці, гуманістычная ўражлівасць ці хоць бы сціпласць і ветлівасць?..” І самадказаў: “Такім цудоўным станком з’яўляюцца зносіны. На гэтым станку мы якраз і працуем, ітой факт, што мы слухаем адны другіх, не абражаем… даказвае плённасць нашай працы паабнаўленні душ, вызваленні ад няведання, нецярпімасці”.Філфак, як ніякі іншы факультэт універсітэта, балюча адчувае і перажываерэфармаванне школы, разбуральныя наступствы дзяржаўнага двухмоўя, якое, на жаль, частаператвараецца ў рускае аднамоўе. Я пераканана, што час неабачліва перакошаных адносін дабеларусазнаўства, філалогіі, як увогуле гуманітарных навук, павінен закончыцца. Заўсёды,нават у застойныя савецкія часы, на розных узроўнях ствараліся спрыяльныя ўмовы дляразвіцця гэтых навук. Ніколі грамадства не сумнявалася, што гуманітарыі працуюць набудучыню, фарміруючы светапогляд і светаразуменне пакаленняў моладзі. Пытанні, яквыхаваць новыя годныя пакаленні (бо якімі яны будуць, такой будзе і Беларусь), як планавацьбудучыню, як выйсці на дабрыню і стваральнасць з драматычнай жыццёвай і грамадскайсітуацыі, паняцці патрыятызму, ахвярнасці, грамадзянскасці, высакароднасці, – не такія ўжо іабстрактныя. І найперш гуманітарыі нясуць за гэта высокую адказнасць перад будучыняй.Мяжа стагоддзяў і пачатак новага, ХХІ стагоддзя, сталі эпохай глабалізацыі, што, нажаль, прывяло да адхілення на другі план культурна-гуманістычных, вечных хрысціянскіх ісцін,універсальных агульначалавечых каштоўнасцей. У наш час на першы план вылучыласяпрагматыка ў шырокім сэнсе, у тым ліку і навуковая. Сучаснае цывілізаванае грамадствазапатрабавала ў першую чаргу хуткаэфектыўныя навуковыя тэхналогіі, прыкладныядысцыпліны і метадалогіі, што забяспечваюць аператыўныя матэрыяльна-тэхнічныя вынікі. Ускладаным мульцікультурным свеце адбываюцца сацыяльныя зрухі, асіміляцыйныя працэсы. Упастчарнобыльскую эру ўзнікла пагроза знікнення беларускай мовы, а значыць беларускайкультуры, этнаса і народа.У новых умовах павінна ўдакладняцца і карэкціравацца парадыгма гуманітарных навук,у тым ліку і філалагічнай, літаратуразнаўчай. На сучасным этапе актуалізуюцца даследаваннібеларускай мовы і літаратуры ў сістэме іншых славянскіх моваў, літаратур і культур.Нягледзячы на шчыльную інфармацыйную запоўненасць сённяшняй сацыякультурнайпрасторы, літаратура была і будзе заставацца побач з іншымі відамі мастацтва важнымскладніком духоўнага стану грамадства, неадменным чыннікам гуманітарнага развіцця асобы.Сёння, магчыма, як ніколі раней, неабходна абгрунтаваць самакаштоўнасць беларускагамастацтва, літаратуры, культуры, традыцыйных духоўных каштоўнасцей беларускага народа,без якіх шмат страціць сусветная полікультурная прастора. Айчыннаму літаратуразнаўству
- Page 2 and 3:
1Учреждение образо
- Page 4 and 5:
3Е.И. Абрамова (Брес
- Page 6 and 7:
5Вечная Женственно
- Page 8 and 9:
7«У царицы моей ест
- Page 10 and 11:
9(который, в свою оч
- Page 12 and 13:
11трех актуальных м
- Page 14 and 15:
13Название стихотво
- Page 16 and 17:
15наполненной» («ducha
- Page 18 and 19:
17свои идеи за посту
- Page 20 and 21:
19побач з Вадзімам,
- Page 22 and 23:
21Целью статьи явля
- Page 24 and 25:
23«…Украина и украи
- Page 26 and 27:
25мы тутэйшыя, але н
- Page 28 and 29:
27не зарана яна апус
- Page 30 and 31:
29внутренней формы;
- Page 32 and 33:
31чем, в чем. А.В. Жук
- Page 34:
33Таким образом, даж
- Page 37 and 38:
362. Жирмунский, В.М.
- Page 39 and 40:
38Таким образом, и р
- Page 41 and 42:
40Падобныя ўяўленні
- Page 43 and 44:
42внешнего или внут
- Page 45 and 46:
44бантиком, казалос
- Page 47 and 48:
46единицы, практиче
- Page 49 and 50:
48Н.М. Гурина (Брест,
- Page 51 and 52:
50утварэнняў ці нав
- Page 53 and 54:
52схіляе мастака да
- Page 55 and 56:
54мае дыялагічную п
- Page 57 and 58:
56государства, она с
- Page 59 and 60:
58создания сказки”
- Page 61 and 62:
60основной и дополн
- Page 63 and 64:
62ряду повторяющихс
- Page 65 and 66:
64«Ангелочек» Л.Н. А
- Page 67 and 68:
66«вернее», «то есть
- Page 69 and 70: 68делать?... там гори
- Page 71 and 72: 70завязываются осно
- Page 73 and 74: 72фабула - тое, як та
- Page 75 and 76: 74Літаратура1. Теори
- Page 77 and 78: 76У мініяцюрах Янкі
- Page 79 and 80: 78драматургии на ру
- Page 81 and 82: 80С 1926 года постепен
- Page 83 and 84: 82Самое обширное в т
- Page 85 and 86: 84Л.М. Коновод (Брест
- Page 87 and 88: 86более раннего тек
- Page 89 and 90: 88охват источников
- Page 91 and 92: 90О себе автор завещ
- Page 93 and 94: 92творчества этой з
- Page 95 and 96: 94Писатель, вглядыв
- Page 97 and 98: 96поэту потому, «что
- Page 99 and 100: 98традыцыі, бо шматл
- Page 101 and 102: 100переводе из сатир
- Page 103 and 104: 102указывая на сухос
- Page 105 and 106: 104Эпиграммы, с кото
- Page 107 and 108: 106а разработка межп
- Page 109 and 110: 108Skryła się w cień,Oczy dłoni
- Page 111 and 112: 110Старинные народн
- Page 113 and 114: 112А. Макарэвіч, Т. Мх
- Page 115 and 116: 114Еще одна ренессан
- Page 117 and 118: 116Образам звуков по
- Page 119: 118Иволгин [1; 9, 280]. В
- Page 123 and 124: 122Сто лісцяў,Дзесяц
- Page 125 and 126: 124способствует выя
- Page 127 and 128: 126 личная глагольна
- Page 129 and 130: 128языке такие суффи
- Page 131 and 132: 130Важно заметить, ч
- Page 133 and 134: 132вспоминает Альфр
- Page 135 and 136: 134 сіняя зорка, сяст
- Page 137 and 138: 136осуждение деспот
- Page 139 and 140: 138Творчество Карам
- Page 141 and 142: 140Поэтическая тетр
- Page 143 and 144: 142прафесійных абав
- Page 145 and 146: 144выражение иденти
- Page 147 and 148: 146«пороговая», и уж
- Page 149 and 150: 148(Пурпурным вечеро
- Page 151 and 152: 150Р. де Бонньера, пр
- Page 153 and 154: 152Сказанное выше по
- Page 155 and 156: 154Короленко не навя
- Page 157 and 158: 156эволюционно знач
- Page 159 and 160: 158Первые в ХХI столе
- Page 161 and 162: 160самими авторами,
- Page 163 and 164: 162социальном и твор
- Page 165 and 166: 164Проза Платонова -
- Page 167 and 168: 166Косвенным аргуме
- Page 169 and 170: 168православной вер
- Page 171 and 172:
170народную волю, пр
- Page 173 and 174:
172Во время пребыван
- Page 175 and 176:
174Все значения слов
- Page 177 and 178:
176тематической и фо
- Page 179 and 180:
178И.А. Спиридонова (
- Page 181 and 182:
180Собственно, по ми
- Page 183 and 184:
182Аналізуючы сучас
- Page 185 and 186:
184Враждебность про
- Page 187 and 188:
186Смыслназваниякар
- Page 189 and 190:
188Франсуа (О. Мандел
- Page 191 and 192:
190В древнерусском г
- Page 193 and 194:
192библиотека Полоц
- Page 195 and 196:
194потому он не воле
- Page 197 and 198:
196В работе «Байрони
- Page 199 and 200:
198П.В. Киреевского,
- Page 201 and 202:
200Гражданам огромн
- Page 203 and 204:
202науки, признавать
- Page 205 and 206:
204И.А. Швед (Брест, Б
- Page 207 and 208:
206Весенне-летний ци
- Page 209 and 210:
208интегрироваться
- Page 211 and 212:
210низов наверх, отв
- Page 213 and 214:
212будничности с пом
- Page 215 and 216:
214Г.М. Юстинская (Ми
- Page 217 and 218:
216Какими чувствами
- Page 219 and 220:
218Всю систему знако
- Page 221 and 222:
220запросто в диванн
- Page 223 and 224:
222амбівалентнага с
- Page 225 and 226:
224140 с.Літаратура1. Ж
- Page 227 and 228:
226А. Шамлу и В. Маяко
- Page 229 and 230:
228Заика З.М.Формиро
- Page 231 and 232:
230Фелькина О.А.Рели