Презентација за цели во ПЗЗ за 2011-2012 година

Превентивни мерки и активности воПримарна здравствена заштитаД-р Ана Петрова, Советник на Директор на ФЗОМСкопје, Мај 2011 година

Цел на презентацијата еинформирање на осигурениците занивните права поврзни сопревенцијата во примарназдравствена заштита

Структура на презентацијата• Превентивните активности на ЗД• Превентивни Владини програми• Цели на избрани лекари– Цели на општи лекари– Цели на гинеколози– Цели на стоматолози3

Превенција воЗдравствените Домови• Улогата на превентивните тимови наЗдравствени домови– Имунизација– Систематски прегледи на ученици истуденти– Превентивна стоматолошка заштита– Поливалентна патронажаФинансирањеМЗ(набавки на вакцини)ФЗО (тимови - 300 мил денари годишно)4

Владини превентивнипрограми-2011 год• Програма за активна здравственазаштита на мајките и децата• Програма за рана детекција намалигни заболувања во РМ• грлото на матката,• на дојката• на колоректален карцином• Програма за имунизација• Програма за системаски прегледи на5студенти и ученици

Владина програма за рана детекција на малигнизаболувања во Република Македонија за 2011годинаКарактеристики на малигните заболувања:• Висок морталитет;• Скапи дијагностички постапки;• Скапо и долготрајно лекување;• Чести отсуства од работа;• Инвалидитет и прерана смрт;• Нарушен квалитет на живот на болниот;• Психосоцијално страдање на семејството наболниот.Цел на Програмата - намалување на инциденцата исмртност на населението од малигни заболувања

Владина програма за рано откривање и спречување намалигните заболувања на репродуктивните органи кајжената• Рано откривање и спречување на ракот нагрлото на матката (скрининг)• 4 општини во Република Македонија: Прилеп,Гостивар, Штип и Свети Николе• Основен скрининг тест - ПАП тестот• Предвидени финансиски средства –19.500.000,00 денари

Владина програма за рано откривање и спречување намалигните заболувања на дојката• Рано откривање и спречување на ракот надојката (скрининг)• Центри за скрининг: ОБ Струмица, ОБ Велес,ЗД Вевчани, ОБ Струга, КБ Штип, ОБ Прилеп,ЗД Кратово, ОБ Кичево, ЗС „Железара“-Скопје и ГОБ „8-ми Септември“-Скопје• Основен скрининг тест – мамографија• Предвидени финансиски средства –14.720.000,00 денари

Законска обврска на избран(матичен) лекар• Превентивни мерки и активности соцел за унапредување на здравственатасостојба, спречување и ранооткривање на болестите и другитенарушувања на здравјето;• Лекарски прегледи, советувања идруги видови на медицинска помош соцел за утврдување, проверување иследење на здравствената состојба• Лекување на болните и повредените.

ПРЕВЕНТИВНА ЦЕЛДефиницијаПревентивни мерки и активностисе цели кои се вршат наосигурените лица зарадиспречување на појава на болестии се наменети за оние коинередевно го посетуваат својотизбран лекар.

Избраниот лекар добива средства одФЗОМ за превенција,дијагностицирање и лекување– Избран општ лекар и гинеколог• 50 денари месечно по бод (осигуреницитевредат од 1.0 бод до 3.7 бода)• 70% од 50 денари за лекување и 30% од 50денари за превентивните цели– Избран стоматолог• 35 денари месечно по осигуреник• 80% од 35 денари за лекување и 20% од 35денари за превентивни цели11

Четрнаесет превентивни цели кајопштите избрани лекари1. Систематски преглед на дете на 30 дена; ( 2% одкапитацијата )2. Превентивни мерки и активности за следење на правиленраст и развој на популација на 12 месечна возрастанемија (5% од капитацијата )3. Превентивни мерки и активности за следење на правиленраст и развој на популација до 6 годишна возраст3.1. астма ( 4% од капитацијата )3.2. обезитас ( 6% од капитацијата )3.3. рамно стопало (2% од капитацијата )4. Превентивни мерки и активности за следење на правиленраст и развој на популација од 7-18 годишна возраст4.1. анемија ( 5% од капитацијата )4.2. деформитети на рбетен столб ( 8% од капитацијата)4.3. обезитас ( 6% од капитацијата )

Четрнаесет превентивни цели кајопштите избрани лекари5. Превентивни мерки и активности за рано откривање на малигниболестирак на дојка кај женска популација над 18 годишна возраст(3% од капитацијата )_6. Превентивни мерки и активности за рано откривање на малигниболести рак на простата кај машка популација над 45 годишнавозраст (2% од капитацијата )7. Превентивни мерки и активности за рано откривање на хроничнинезаразни заболувања (КВП - кардиоваскуларна проценка над 25до 65 годишна возраст кај двата пола ( 14% од капитацијата )8. Рационално користење и рационално пропишување на лекови нарецепт врз основа на податоците за реализираните рецепти воаптеките ( 7% од капитацијата )9. Рационално упатување на специјалистичко-консултативна иболничка здравствена заштита - освен упатите за биохемискалабораторија, микробиолошка лабораторија и рентген дијагностика( 2% од капитацијата )10. Рационално и оправдано препишување на боледување до 15 дена(2% од капитацијата )

ЗАЦЕЛ 1. ОБРАЗЕЦСИСТЕМАТСКИ ПРЕГЛЕД КАЈ ДЕЦА НА ВОЗРАСТ ОД 30 ДЕНАПотполнете ја табелава заедно со Вашиотизбран лекар:Општ аспект, (телеснатежина/висина)Аускултација на срцеКожа (боја, тургор,ефлоресценции)Клинички преглед на колковиСовет за широко повивањеСоветза исхранаЗадоволуваЗадоволуваЗадоволуваЗадоволуваСовет едаденСовет едаденНезадоволуваНезадоволуваНезадоволуваНезадоволуваСоветне едаденСоветне едаден

ЦЕЛ 2. ОБРАЗЕЦЗА ПРЕВЕНЦИЈА И РАНО ОТКРИВАЊЕ НААНЕМИЈА КАЈ ДЕЦА НА 12 МЕСЕЧНА ВОЗРАСТХематолошки статус Резултат РеферентнивредностиБрој на црвени крвни зрнца(RBC)Хемоглобин (Hb)4,2-5,6 x 10 12 /LМ: 13,8-17,2 g/dlЖ: 12,0-15,6 g/dlХематокрит (HTC) 40-50%Среден корпускуларен волумен(MCV)82-92 fl

ЦЕЛ 3. ОБРАЗЕЦЗА ПРЕВЕНЦИЈА И РАНО ОТКРИВАЊЕ НАAСТМА КАЈ ДЕЦА ОД 1 ДО 3 ГОДИШНА ВОЗРАСТ1.Дали кај вашето дете сте почувствувале свирење во градите вопоследните 6 месеци?2.Дали вашето дете има кашлица ноќе која го вознемирува и траеповеќе од 6 недели?3.Дали вашето дете кашла, отежнато дише или има свирење воградите по физички напор, вежбање или во тек на играње?4.Дали вашето дете има: свирење во градите, стегање во градитеили кашлица по престој во средина во која се пуши, во којаима јаки мириси, при контакт со животни или при цветање надрвјата, тревата и плевелот?5. Дали проблемите со дишењето се влошуваат при вдишувањена ладен воздух или при промена на времето?дададададаненененене6.Дали настинките на вашето дете често се спуштаат во гради? да не7.Дали се потребни повеќе од 10 дена антибиотска терапијавашето дете да се “излекува од настинките”?дане

ЗАЦЕЛ 4. ОБРАЗЕЦПРОЦЕНКА НА СОСТОЈБА НА ИСХРАНЕТОСТКАЈ ДЕЦА ОД 0 ДО 6 ГОДИШНА ВОЗРАСТТелеснатежинаТелеснависинаПерцентилнакриваДоколку Вашиот избран лекар утврди дебелина или потхранетостпотполнете ги соодветните прашалнициДЕБЕЛИНАПОТХРАНЕТОСТДали доаѓа до забрзанозголемување натежината?данеДали доаѓа до забрзано намалување натежината?Дали исхраната е редовна и доволна? да неПостои ли некаква причина запотхранетост?даданене

ЦЕЛ 5. ОБРАЗЕЦЗА РАНО ОТКРИВАЊЕ НА РАМНО СТОПАЛОКАЈ ДЕЦА НА 2 И 4 ГОДИШНА ВОЗРАСТСовет за родителите за деца на 2 годишна возраст:• Сите деца се раѓаат со рамно стопало и затоа немапотреба да се прават испитувања се до четвртата година.• На сите родители им се советува децата да ги остават дасе движат боси по сите безбедни нерамни површини.Совет за рамно стопало Совет е даден Совет не е даденДоколку детето има наполнето 4 години треба да се направитестот “мокро стопало” кај избраниот лекар и заклучокот требада биде впишан во долунаведената табелаТест “Мокро стопало” на 4 годишна возраст1.Дали кај пациентот е утврдено рамностопало?данеДоколку се утврди рамно стопало детето задолжителнотреба да се упати на ортопед !

ЦЕЛ 6. ОБРАЗЕЦЗА ПРЕВЕНЦИЈА И РАНО ОТКРИВАЊЕ НААНЕМИЈА КАЈ ДЕЦА ОД 7 ДО 18 ГОДИШНА ВОЗРАСТХематолошки статус Резултат РеферентнивредностиБрој на црвени крвни зрнца(RBC) 4,2-5,6 x 10 12 /LХемоглобин (Hb)Хематокрит (HTC)Среден корпускуларен волумен(MCV)М: 13,8-17,2 g/dlЖ: 12,0-15,6 g/dl40-50%82-92 fl

ЦЕЛ 7. ОБРАЗЕЦЗА ПРОЦЕНКА НА СОСТОЈБА НА ИСХРАНЕТОСТКАЈ ДЕЦА ОД 7 ДО 18 ГОДИШНА ВОЗРАСТТелеснатежинаТелеснависинаПерцентилна криваДЕБЕЛИНАПОТХРАНЕТОСТДали доаѓа до забрзано намалување натежината?данеДали доаѓа до забрзанозголемување на тежината?данеДали исхраната е редовна и доволна? да неПостои ли некаква причина запотхранетост?дане

ЗАЦЕЛ 8. OБРАЗЕЦПРЕВЕНЦИЈА И РАНО ОТКРИВАЊЕ НАДЕФОРМИТЕТИ НА ‘РБЕТЕН СТОЛБКАЈ ДЕЦА НА 11 И 13 ГОДИШНА ВОЗРАСТКифозаДали во седечка положба има подгрбавеност со свиени рамења нанапред? да неДали во стоечка положба има подгрбавеност со свиени рамења нанапред? да неЛордозаДали постои пренагласеност на лумбалната кривина во стоечка положбагледано од профил?СколиозаданеДали висината на рамењата во стоечка положба е иста? да неДали висината на лопатките во стоечка положба е иста? да неДали висината на колковите во стоечка положба е иста? да неДали постои асиметрија на ребрените лаци и појава на грба восколиотичното искривување вонаведната положба?дане

ЦЕЛ 9. ОБРАЗЕЦЗА ПРЕВЕНЦИЈА И РАНО ОТКРИВАЊЕ НАРАК НА ПРОСТАТА НАД 45 ГОДИШНА ВОЗРАСТ1.Колку често во минатиот месец сте ималечувство на непотполно празнење на намочниот меур по завршување науринирањето?2.Колку често во минатиот месец сте морале дауринирате почесто од секои два часа?3.Колку често во минатиот месец сте приметилепрекин на млазот за време науринирањето?4.Колку често во минатиот месец сте ималетешкотии со задржувањето(пролонгирањето) на уринирањето?5.Колку често во минатиов месец степриметиле слаб млаз на урината?6.Колку често во минатиот месец сте морале дасе разбудите за да уринирате?НикогашМногуреткоПовременоЧестоМногучестоСкоросекогаш0 1 2 3 4 50 1 2 3 4 50 1 2 3 4 50 1 2 3 4 50 1 2 3 4 5Никогаш Еднаш Два пати ТрипатиЧетирипатиПет пати0 1 2 3 4 5

ЦЕЛ. 10 ОБРАЗЕЦЗА ПРЕВЕНЦИЈА И РАНО ОТКРИВАЊЕ НАРАК НА ДОЈКАТА НАД 18 ГОДИШНА ВОЗРАСТВозраст:Занимање:Дали сте мажени? да неДали имате деца? да неДали сте доеле? да неДали сте имале проблеми со доењето? да неДали во рамки на фамилија имате или сте имале болен од рак надојка?Доколку одговорот на претходното прашање е ДА ве молиме да напишете повеќе детали вопросторот подолу!ДЕСНОИнспекција на ДОЈКА да не да неПалпација на ДОЈКА да не да неИсцедок од ДОЈКА да не да неданеЛЕВОПалпабилни лимфнијазли во аксилада не да не

ПРЕВЕНЦИЈА НА КАРДИОВАСКУЛАРНИ ЗАБОЛУВАЊАКАЈ ПОПУЛАЦИЈАТА НАД 25 ДО 65 ГОДИШНА ВОЗРАСТКардиоваскуларните болести спаѓаат во групата на хроничнинезаразни заболувања, кои според здравствената статистикаимаат висок морталитет и се една од водечките причини засмрт во Македонија.Со воведување на систематски пристап кај избраните лекариво ПЗЗ за навремено откривање на потенцијалните ризикфактори и нивно отстранување, значително може да се спречипојавата на ургентните кардиоваскуларни манифестации ( срцевинфаркт или мозочен удар ), а со тоа и појава на преранатасмрт кај населението.

Претходен инфаркт Не 0 Да+8Претходен мозочен удар Не 0 Да +8Хипертрофија на лева комораЦЕЛ 11. ОБРАЗЕЦЗА ПРЕВЕНЦИЈА НА КАРДИОВАСКУЛАРНИТЕ ЗАБОЛУВАЊАКАЈ МАЖИ НАД 25 ДО 65 ГОДИШНА ВОЗРАСТРизик факторБодовиВозрастДополнителнибодови за пушачиспоред возраста18-39год 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-740 +4 +7 +11 +14 +18 +22+25+9 +7 +7 +6 +6 +5 +4 +4Систолен крвенпритисок(mmHg)Вкупен холестеролво крвта (mmol/L)Телесна висина(во метри)Серумскикреатинин(mmol/L)Припадност на машки пол+12110-119 120-129 130-139 140-149 150-159 160-169 170-179 180-189 190-199200-209 >2100 +1 +2 +3 +4 +5 +6+7 +8 +9 +1190 +2 +4+5 +7 +91.90+6 +4 +3 +201300 +1 +1 +2 +2+3 +3 +4

ЦЕЛ 11. ОБРАЗЕЦЗА ПРЕВЕНЦИЈА НА КАРДИОВАСКУЛАРНИТЕ ЗАБОЛУВАЊАКАЈ ЖЕНИ НАД 25 ДО 65 ГОДИШНА ВОЗРАСТРизик факторВозрастДополнителнибодови запушачиспоредвозрастаСистолен крвенпритисок(mmHg)Вкупенхолестеролвокрв(mmol/Телесна висина(во метри)18-39год 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-740 +5 +9 +14 +18 +23 +27 +32+13 +12 +11 +10 +10 +9 +9 +8110-119 120-129 130-139 140-149 150-159 160-169 170-179 180-189 190-199 200-209 >2100 +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7 +8 +9 +1190 0 +1 +1 +2 +21.75+6 +4 +3 +2 0Серумскикреатинин(mmol/L)1100 +1 +1 +2 +2 +3 +3 +4Претходен инфаркт Не 0 Да +8Претходен мозочен удар Не 0 Да +8Хипертрофија на лева комораутврдена со ЕКГ Не 0 Да +3Шеќерна болест Не 0 Да +9Вкупно бодови =

Ризик од кардиоваскуларни заболувањакај популација над 25 до 65 годишна возраст• За секој од зададените параметри (кои се воедно иризик фактори), се одредени соодветни бодови.• Бодовите за полот, возраста, телесната висина,висината на систолниот крвен притисок,лабораториските наоди и други параметри наведениво предходно дадените табели се собирааат вовкупен број на бодови (SCORE).• Откако e одреден вкупниот број на бодови (SCORE),може да се определи степенот на ризик од појава накардиоваскуларни заболувања, користејќи една одследните две табели во зависност од полот наосигуреното лице.

Таблицаза пресметување ризик од кардиоваскуларни заболувањакај мажи според вкупниот број на бодовиВозраст Низок ризик Просечен ризик Висок ризик Многу висок ризик18-39 год. < 23 бода 23-30 бода 30-34 бода > 34 бода40-44 год. < 27 бода 27-33 бода 33-37 бода >37 бода45-49 год. < 31 бод 31-36 бода 36-40 бода > 40 бода50-54 год. < 35 бода 35-40 бода 40-43 бода > 43 бода55-59 год. < 38 бода 38-43 бода 43-47 бода > 47 бода60-64 год. < 42 бода 42-46 бода 46-50 бода > 50 бода65-69 год. < 46 бода 46-50 бода 50-53 бода > 53 бода70-74 год. 55 бода

Таблицаза пресметување ризик од кардиоваскуларни заболувањакај жени според вкупниот број на бодовиВозраст Низок ризик Просечен ризик Висок ризик Многу висок ризик18-39 год. < 9 бода 9-14 бода 14-23 бода > 23 бода40-44 год. < 14 бода 14-19 бода 19-27 бода >27 бода45-49 год. < 18 бод 18-24 бода 24-32 бода > 32 бода50-54 год. < 23 бода 23-29 бода 29-36 бода > 36 бода55-59 год. < 29 бода 29-34 бода 34-40 бода > 40 бода60-64 год. < 33 бода 33-38 бода 38-43 бода > 43 бода65-69 год. < 38 бода 38-42 бода 42-46 бода > 46 бода70-74 год. 48 бода

ПЕТ Превентивни мерки и активности вопримарна здравствена заштита од областа нагинекологија и акушерство1. Превентивни мерки и активности за рано откривање на малигнизаболувања на грлото на матката- ПАП тест ( 15% од капитацијата )- Колпоскопски преглед по индикација на позитивен ПАП -тест ( 4%од капитацијата)2. Превентивни мерки и активности со земање на брис замикробиолошко испитување за сите бремени жени од 12 - 14недела на бременост ( 2% од капитацијата )3. Рационално пропишување на лекови на рецепт. Реализацијата наоваа цел е врз основа на податоците за реализирани рецепти воаптеките; ( 5% од капитацијата )4. Рационално упатување на специјалистичко-консултативна иболничка здравствена заштита, освен упатите за биохемискалабораторија, микробиолошка лабораторија и рентгнендијагностика;( 2% од капитацијата )5. Рационално и оправдано пропишување на боледување до 15 дена (2%од капитацијата)

Превентивни мерки и активностиво примарна здравствена заштитаод областа на гинекологија и акушерствоПАП - тестДоказ за остварување на превентивната мерка ПАП – тест е Списокот којизбраниот гинеколог го доставува до цитолошката лабораторија, заедно соземениот биолошки материјал од тестираните осигурени жени.ПАП – тест се врши на 25% од популацијата на осигурени жени за 1 годинa ,со неможност да се реализира истата цел на истите осигурени жени вонаредната 1 годинаОБРАЗЕЦ ЗА КОЛПОСКОПСКИ ПРЕГЛЕДИзвршен е колпоскопски преглед Да НеКолпоскопски преглед се врши задолжително кај сите осигурени жени со позитивенПАП - тест .ОБРАЗЕЦ ЗА БРИС ЗА МИКРОБИОЛОШКО ИСПИТУВАЊЕЗемен е брис за микробиолошко испитување Да НеМикробиолошки брис се зема кај сите осигурени бремени жени од 12 - 14недела на бременост .

ШЕСТ Превентивни мерки и активности во примарназдравственазаштита од областа на општастоматологија1. Превентивно иследување на болестите на устата и забите соутврдување на орално хигиенскиот статус на 15% одосигурените лица на годишно ниво ( 3% од капитацијата )2. Контрола на дентален плак и отстранување на меки наслаги назабите на 15% од осигурените лица на годишно ниво ( 2 % одкапитацијата )3. Превентивно залевање на фисурите на вторите стални молари надеца на 12 години на 100% од осигурените лица ( 5 % одкапитацијата )4. Рационално пропишување на лекови на рецепт ( кои во режимотна пропишување може да ги пропишуваат стоматолозите ), врзоснова на податоците за реализираните рецепти во аптеките (4% од капитацијата )5. Рационално упатување на специјалистичко-консултативна иболничка здравствена заштита, освен упатите за биохемискалабораторија, микробиолошка лабораторија и рентгнендијагностика ( 4% од капитацијата )6. Рационално и оправдано пропишување на боледување до 15 дена

КОНТРОЛA НА ДЕНТАЛЕН ПЛАК ИОТСТРАНУВАЊЕ НА МЕКИ НАСЛАГИ

КОНТРОЛA НА ДЕНТАЛЕН ПЛАК ИОТСТРАНУВАЊЕ НА МЕКИ НАСЛАГИ

БЛАГОДАРАМЗАВНИМАНИЕТО