Ekologia a sztuka wspóÅczesna - Wiedza i Edukacja
Ekologia a sztuka wspóÅczesna - Wiedza i Edukacja Ekologia a sztuka wspóÅczesna - Wiedza i Edukacja
filozofii ekologicznej w ogóle, bowiem jest w języku polskim dobrze opisana, a ponadtoreprezentuje największe bogactwo filozoficznych dociekań na tym polu.1.3 EkofilozofiaSwoje refleksje ekologiczne formułował Henryk Skolimowski od 1974 roku wróŜnego typu publikacjach, jednak dopiero w 1981 roku powstaje dzieło Ekofilozofia –projektując nowe taktyki Ŝycia, będące przedstawieniem pełnej koncepcji filozoficznej. W1992 załoŜył on (po powrocie z emigracji) na Politechnice Łódzkiej Katedrę FilozofiiEkologicznej, a w Warszawie współtworzył powstanie Towarzystwa Przyjaciół FilozofiiEkologicznej. Później powstała takŜe Biblioteka Ery Ekologicznej, w której ramach powstałoparę publikacji.Idea nowej filozofii opiera się na przeświadczeniu, Ŝe kondycja środowiska jestodbiciem kondycji duchowej człowieka, jego sposobu myślenia, systemu wartości 20 . Wdalszych załoŜeniach Skolimowski twierdzi, iŜ podstawą działania jest łańcuch powiązań odkosmologii, poprzez filozofię i wartości. Jeśli na początku tego systemu powiązań znajdujesię kosmologia, znaczy to, Ŝe kosmologię naleŜy zmienić. „Nasze działanie jest wynikiemnaszego sposobu odczytania wszechświata. (…) Mechanistyczna koncepcja wszechświata nadłuŜszą metę zakłada i narzuca ludzki wszechświat, który jest zimny, obiektywny i nieczuły –czego rezultatem jest zanik sensu człowieczeństwa.” 21 Wobec tego filozof proponuje nowąeko-kosmologię, która opierać miałaby się na siedmiu głównych filarach. Pierwszy z nichzasadza się na twierdzeniu, iŜ wszechświat zrodził inteligentną formę Ŝycia, jaką jestczłowiek, bo taka jest natura wszechświata, iŜ nieodłącznie związany jest z losemczłowieka. 22 Owa zasada antropiczna implikuje kolejną, obdarzoną równie duŜym czynnikieminteligencji, mówiącą o ewolucji jako sile twórczej, artykułującej Ŝycie 23 . Zasada antropicznaukazuje się takŜe w umyśle uczestniczącym, który „ukryty jest w warstwach postępującejewolucji, (…) obecny jest we wszystkich wytworach naszej wiedzy i wszystkich obrazachświata” 24 . Czwartym juŜ filarem nowej kosmologii ma być model holistycznej natury, a więc20Ibidem, s. 180.21H. Skolimowski, Filozofia Ŝyjąca. Ekofilozofia jako drzewo Ŝycia, Wydawnictwo Pusty Obłok,Warszawa 1993, s. 20-22.22Ibidem, s. 24-25.23Ibidem, s. 26.24Ibidem, s. 26-27.8
świadomość wszechpowiązań wszystkich elementów świata, które wzajemnie się determinująi uzupełniają. Jednak i to nie wystarczy bez kolejnego składnika, jakim stać się musi nadzieja.Autor wymienia dwa powody, dla których wydaje się ona niezbędna: jest „czynnikiemtranscendencji, odpowiedzialnej za rozwój ewolucji na poziomie człowieczeństwa”, a takŜe„koniecznością, wynikającą z kruchości natury, ludzkiej”. 25 Jako ostatnie składniki wyłaniająsię rewerencja dla Ŝycia będąca czcią, aktem zrozumienia w wymiarze etycznym ipoznawczym, swoistym współodczuwaniem oraz eko-etyka z systemem wartości, na któreskładać się mają choćby wymienione filary, a takŜe godne Ŝycie bez marnotrawstwa iodpowiedzialność. 26 Zadaniem naszym wedle ekofilozofii ma być stworzenie tej nowejkosmologii, a za nią nowej eschatologii, co pociągnie za sobą nową etykę, a na koniec nowąideę postępu. 27 Podstawą dla realizacji załoŜeń nowej filozofii ma być w dalszej kolejnościspecyficzne podejście do wartości.Wartości ekologicznePrzyjmijmy dla potrzeb rozwaŜań prostą definicję, Ŝe wartością „jest to co jestwaŜne w świadomości i przekonaniach człowieka oraz grup społecznych” 28 . Ekofilozofiawychodzi z załoŜenia, Ŝe mamy do czynienia z upadkiem wartości, co w duŜej mierzedokonało się w związku z rozwojem nauk przyrodniczych. 29 Wiedza współczesna jestkompletnie oderwana od Ŝycia, abstrakcyjna i stroniąca od wartości a brak wiedzy istotnej dlaludzkiego bytu, umysłu wprowadza człowieka w stan dezorientacji, zagubienia. Dlaratowania ludzkości powinniśmy dąŜyć do integracji wiedzy z wartościami, dokonać „zmianyw strukturze naszej wiedzy i umysłu, która doprowadzi, na co powinniśmy mieć nadzieję, donaprawienia zerwanej więzi pomiędzy wiedzą i wartościami oraz do znacznego zmniejszenianaszej obecnej alienacji” 30 . Jako kluczową wartość Skolimowski wymienia cześć dlawszelkiego Ŝycia. NaleŜy myśleć o czci, ale i myśleć z czcią. Kolejną wartością jestodpowiedzialność. Trzeba ją traktować jako odpowiedzialność za całą planetę, zawszystkich i za wszystko w świadomości powiązań wszystkich rzeczy. Dobro Ziemi jest więc25Ibidem, s. 29.26Ibidem, s. 30-31.27H. Skolimowski, J.Górecki, Zielone …, op. cit., s.160.28J. Łukomski, Wartości ekologiczne jako element kultury ekologicznej, [w:] Etyka środowiskowawyzwaniem XXI wieku, pod red. J. W. Czartoszewskiego, Verbinum, Warszawa 2002, s. 150.29H. Skolimowski, Filozofia…, op. cit., s. 63.30Ibidem, s. 75.9
- Page 1 and 2: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowski
- Page 4 and 5: Przedstawione w kolejnych rozdział
- Page 6 and 7: Whewell, J. Ruskin 7 , A. R. Wallac
- Page 10 and 11: toŜsame z pokojem. Nasze myślenie
- Page 12 and 13: * * *Nauka biologiczna - ekologia w
- Page 14 and 15: NajbliŜszą estetyce ekologicznej
- Page 16 and 17: doprowadziły w Anglii do wytwórcz
- Page 18 and 19: swoiście rozumiana ekspresja. Czł
- Page 21 and 22: Doświadczenie takie byłoby w pewn
- Page 23 and 24: RozwaŜać problemy estetyki ekolog
- Page 25 and 26: zainteresowań recepcją i dystrybu
- Page 27 and 28: constructions. W latach 70. podobne
- Page 29 and 30: artystów zainteresowanie bezuŜyte
- Page 31 and 32: naturalną formą obcowania człowi
- Page 33 and 34: Prace Mirosława Maszlanki reprezen
- Page 35 and 36: Twórczość sztuki-jako-natury pob
- Page 37 and 38: Dzieło będące rezultatem działa
- Page 39 and 40: 13. Łukomski J., Wartości ekologi
- Page 41 and 42: SPIS FOTOGRAFII1. Robert Smithson,
- Page 43 and 44: FOT. 2FOT. 343
- Page 45 and 46: FOT. 5FOT. 645
- Page 47 and 48: FOT. 8FOT. 947
- Page 49 and 50: FOT. 1249
- Page 51 and 52: FOT. 15FOT. 1651
- Page 53 and 54: FOT. 19FOT. 2053
- Page 55 and 56: FOT. 23FOT. 2455
- Page 57 and 58: FOT. 27FOT. 2857
filozofii ekologicznej w ogóle, bowiem jest w języku polskim dobrze opisana, a ponadtoreprezentuje największe bogactwo filozoficznych dociekań na tym polu.1.3 EkofilozofiaSwoje refleksje ekologiczne formułował Henryk Skolimowski od 1974 roku wróŜnego typu publikacjach, jednak dopiero w 1981 roku powstaje dzieło Ekofilozofia –projektując nowe taktyki Ŝycia, będące przedstawieniem pełnej koncepcji filozoficznej. W1992 załoŜył on (po powrocie z emigracji) na Politechnice Łódzkiej Katedrę FilozofiiEkologicznej, a w Warszawie współtworzył powstanie Towarzystwa Przyjaciół FilozofiiEkologicznej. Później powstała takŜe Biblioteka Ery Ekologicznej, w której ramach powstałoparę publikacji.Idea nowej filozofii opiera się na przeświadczeniu, Ŝe kondycja środowiska jestodbiciem kondycji duchowej człowieka, jego sposobu myślenia, systemu wartości 20 . Wdalszych załoŜeniach Skolimowski twierdzi, iŜ podstawą działania jest łańcuch powiązań odkosmologii, poprzez filozofię i wartości. Jeśli na początku tego systemu powiązań znajdujesię kosmologia, znaczy to, Ŝe kosmologię naleŜy zmienić. „Nasze działanie jest wynikiemnaszego sposobu odczytania wszechświata. (…) Mechanistyczna koncepcja wszechświata nadłuŜszą metę zakłada i narzuca ludzki wszechświat, który jest zimny, obiektywny i nieczuły –czego rezultatem jest zanik sensu człowieczeństwa.” 21 Wobec tego filozof proponuje nowąeko-kosmologię, która opierać miałaby się na siedmiu głównych filarach. Pierwszy z nichzasadza się na twierdzeniu, iŜ wszechświat zrodził inteligentną formę Ŝycia, jaką jestczłowiek, bo taka jest natura wszechświata, iŜ nieodłącznie związany jest z losemczłowieka. 22 Owa zasada antropiczna implikuje kolejną, obdarzoną równie duŜym czynnikieminteligencji, mówiącą o ewolucji jako sile twórczej, artykułującej Ŝycie 23 . Zasada antropicznaukazuje się takŜe w umyśle uczestniczącym, który „ukryty jest w warstwach postępującejewolucji, (…) obecny jest we wszystkich wytworach naszej wiedzy i wszystkich obrazachświata” 24 . Czwartym juŜ filarem nowej kosmologii ma być model holistycznej natury, a więc20Ibidem, s. 180.21H. Skolimowski, Filozofia Ŝyjąca. Ekofilozofia jako drzewo Ŝycia, Wydawnictwo Pusty Obłok,Warszawa 1993, s. 20-22.22Ibidem, s. 24-25.23Ibidem, s. 26.24Ibidem, s. 26-27.8
Change language