Ekologia a sztuka współczesna - Wiedza i Edukacja

artystów zainteresowanie bezuŜytecznymi na pozór materiałami i ich znaczeniemkulturowym. 1053.2 Sztuka zwana ekologicznąOpisana przez ze mnie sztuka ziemi pojawiła się w momencie większychprzemian. Z jednej strony były to ogólne przemiany w sztuce, która porzucała modernistyczneparadygmaty, z drugiej – korespondowała ona z pierwszymi większymi ruchamiproekologicznymi, jakie pojawiły się w XX wieku. MoŜe powstać pytanie: dlaczego sztukąekologiczna nazywa się właśnie działania artystów zapoczątkowane pod koniec lat 50., a niewszelkie wcześniejsze dzieła 106 pokazujące człowieka w naturze, związek człowieka z naturączy jego pozytywne doń uczucia? Trzeba tu stwierdzić, Ŝe pewne cechy, są w tej nowej sztucezasadniczo odmienne. Jak podaje Leszek Sosnowski, sztuka ekologiczna wyraŜa nowystosunek człowieka do środowiska naturalnego. Autor pisze: „ZaleŜnie od źródławpływów środowisko to moŜe być przyroda, lub natura. RóŜnice oddaje przedmiotowe bądźpodmiotowe jej traktowanie. W drugim przypadku znaczenie pojęcia zostaje wzbogacone onowe treści: zostaje mu przypisany pewien duch, pewna indywidualizująca świadomośćponadludzkiego charakteru. Naturą to obecnie coś co wyrasta ponad naturalno-przyrodniczeotoczenie człowieka.” 107Do tego, jak zauwaŜa autor, sztuka ekologiczna spowodowała zmiany wprzeŜyciu estetycznym, a co za tym idzie w estetycznym doświadczeniu. 108 Sztuka takazyskuje wielką siłę zaangaŜowania, jest dostępna i odbierana przez ogół, a odbiór ten jestnierzadko współtworzeniem. Celem sztuki ekologicznej stało się realizowanie nieznanegodotąd modelu myślenia o naturze.Mówiąc o sztuce ekologicznej trzeba mieć na myśli takie działaniaartystyczne, w których zawarta jest pewna szczególna idea. Nie wskazuje się na jakiśkonkretny styl, formę, szczególnego rodzaju środki artystyczne lub inne własnościartystyczne. Tak więc określenie to obejmuje wielość form artystycznych działań, które105G. Dziamski, Sztuka…, op. cit., s. 138.106O myśli ekologicznej w sztukach plastycznych poprzednich stuleci pisze Franciszek Chmielowski.Wśród realizacji XX wiecznych wymienia jedynie koncepcję architektury jaką proponował, propagował iuprawiał Friedrich Hundertwasser. Patrz: F. Chmielowski, Obecność ekologicznego myślenia w sztukachplastycznych, [w:] Poznanie…, op. cit., s. 178-194.107L. Sosnowski, Ekologia – wegetarianizm – estetyka, [w:] Estetyka …, op. cit., s. 99-111.108Ibidem, s. 109.29