Ekologia a sztuka współczesna - Wiedza i Edukacja

constructions. W latach 70. podobne działania interesują: Roberta Morrisa, Ian Baxter,Roberta Irwina, Alice Aycock, Marry Miss i wielu innych. 95Całkiem inną wizję miał Dennis Oppenheim. W swoich pracach, z którychjedynie część moŜna zaliczyć do earth artu, próbował on działaniom swoim nadać charakterrytualny. Chciał pokazać, Ŝe nasz kontakt z naturą nie musi być konsumpcyjny, produkcyjny,Ŝe pierwotnie był on głęboki, bliski ideałom jedności, o jakich mówi nam filozofiaekologiczna. „We wszystkich tych pracach Oppenheim starał się zachować specyficzną dlarytuału równowagę pomiędzy tym, co indywidualne, a tym co zbiorowe, przynaleŜneświadomości kolektywnej. Tylko zakorzenienie w pamięci zbiorowej pozwala dzisiejszejsztuce uniknąć jałowości” – twierdził autor. 96 Przykładem jego prac z tej dziedziny jestAnnual rings (Doroczne kręgi). [FOT. 11]Wśród twórców europejskich na uwagę zasługuje Richard Long. Ten angielskiartysta tworzył wiele prac, które szybko ulegały zniszczeniu i jedynie zdjęcia pokazują pracejakie wykonał. Ingerował w środowisko w nieznacznym stopniu, tak by stan pierwotny mógłulec odrodzeniu. Jego wczesna praca A line made by walking obrazuje nie znikający juŜ ztwórczości Longa motyw wędrówki. [FOT. 12] Motyw ten był nową ideą artystyczną, podjętąpóźniej przez innych artystów. W całej swojej dalszej twórczości wykorzystuje róŜnorakielinie. [FOT. 13] Jak sam mówi: „wędrowanie wyraŜa przestrzeń i wolność, a wiedza o nimmoŜe Ŝyć w wyobraźni kaŜdego i to jest inna przestrzeń wędrówki” 97 . PodróŜe, jakietowarzyszyły twórcy pozostawiały po sobie drobne zmiany w przestrzeni. Te ingerencje wukład kamieni czy innych zastanych w naturze obiektów, czasem nawet o niezauwaŜalnejstrukturze, stanowią tzw. marked sites czyli miejsca oznakowane. Obiekty te, jeśli w ogóle takmoŜna o nich powiedzieć, charakteryzują się tym, Ŝe nie mają na celu nic poza zaznaczeniemobecności twórcy czy szerzej: człowieka, kultury, pokazaniem nie-krajobrazu. Są czymśodmiennym od działań Smithsona czy Heizera, którzy budowali krajobrazo-architekturę. 98Jednym z najznamienitszych przykładów marked sites były dwie prace Christo z lat 70.:Kurtyna [FOT.14] – obiekt w Kolorado i Biegnące ogrodzenie [FOT.15] – Kalifornia.Wymienione tu prace prowokowały do nowego spojrzenie na naturę, która dziękiartystycznemu oznakowaniu zmieniała swój charakter – stawała się w jakiejś części sztuczna.95G. Dziamski, Sztuka…, op. cit., s. 133. Artystów tworzących podobne konstrukty były w tamtychczasach wielu zarówno w Ameryce jak i w Europie jednak staram się uwzględnić tych najwaŜniejszych.Wymienione przez krytyka Grzegorza Dziamskiego nazwiska wykraczają poza proponowaną przez Słownikterminów sztuk pięknych listę osób z land artem związanych.96Ibidem, s. 134.97Cyt. za G. Dziamski, Sztuka…, op. cit., s. 135.98Ibidem, s. 136.27