Ekologia a sztuka współczesna - Wiedza i Edukacja

3 NURT EKOLOGICZNY W SZTUKACHPLASTYCZNYCH3.1 Sztuka ziemiZwrot sztuki ku naturze, jaki dokonał się w latach 1968-70, okazał się nowymprądem, który nazywamy dziś sztuką ziemi. Ten typ działania plastycznego jako terenprzyjmuje sobie – jak sugeruje nazwa – ziemię. Ona równieŜ obok piasku, skał i tympodobnych naturalnych materiałów stają się tworzywem działań. Wszystko to w rozmiaracholbrzymich, spektakularnych. 84 Jest to swoista rzeźba w plenerze.Jako umowną datę powstania przyjmuje się 1968 rok, kiedy to nowojorska galeriaDwan Gallery pokazała wystawę Earthworks. W rok później podobne prezentacje mająmiejsce w Europie w zachodnioniemieckiej galerii Gerry Shuma, gdzie pokazuje się filmowezapisy prac artystów: Waltera de Marii, Jana Dibbetsa, Barry Flanagana, Michaela Heizera,Richarda Longa, Dennisa Oppenheima i Roberta Smithsona. 85 Prace tych artystów, jakpodkreśla w swojej ksiąŜce Grzegorz Dziamski, „okazały się czymś więcej niŜ tylkopropozycją nowego kierunku artystycznego – były zasadniczą rewizją współczesnych załoŜeńna których wspierała się cała modernistyczna tradycja artystyczna i zapowiedzią głębokichprzemian w pojmowaniu sztuki, którym pełen wyraz miała dać dopiero twórczość następnejdekady” 86 . Cechy, jakie reprezentowały pokazywane na wymienionych wystawach obiekty,charakterystyczne są dla ogólnych zmian w sztuce od końca lat pięćdziesiątych. 87 Sztukaziemi jest umowną ramą dla działań, które wpisywały się ogólne przemiany w kierunkach84Hasło: Sztuka ziemi, [w:] Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Wyd. V, pod red. K. Kubalska-Sulkiewicz i inni,Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s. 404.85G. Dziamski, Sztuka u progu XXI wieku, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 2002, s. 128.86Loc. cit.87Pod koniec lat pięćdziesiątych pojawiają się pierwsze oznaki przemian w sztuce współczesnej.Transformacje jakie następują wyraźnie wróŜą zdefiniowany juŜ pod koniec lat pięćdziesiątych przez krytykówliterackich kryzys . Nazwali go oni „postmodernizmem”, aby określić dzieła wyłamujące się z ram ustalonejestetyki. W działanie antyformalne włączyło się wielu artystów, filozofów i estetyków a w swoim rozmachunowy prąd objął wszelkie dziedziny twórczości. Zob. G. Dziamski, Postmodernizm, [w:] Od awangardy dopostmodernizmu, pod red. G. Dziamskiego, Instytut Kultury, Warszawa 1996, s. 396.24