Ekologia a sztuka współczesna - Wiedza i Edukacja

swoiście rozumiana ekspresja. Człowiek powinien poddać się wpływom otoczenia wewzajemnej relacji i przyjąć efekt interakcji – nowy przedmiot, niosący wartości, sens, nienarzucony. Tak stać się moŜe w obliczu doświadczenia pełnego o piętnie estetycznym.Wymienione składniki : percepcja, rytm i ekspresja mogą razem w naszychcodziennych doświadczeniach dać nam wspaniałe poczucie odnowienia więzi ześrodowiskiem. Dewey doświadczeniem nazywa zarazem sztukę 57 , stąd wniosek, Ŝe „sztukatkwi w samym sercu Ŝycia – jest jego rytmem” 58 . Zadaniem estetyki, która leŜeć miałaby upodstaw ekologii, byłoby spostrzegać i wyjaśniać ten rytm. 59Wymienione tu dwa stanowiska: Johna Ruskina i Johna Deweya łączy fakt, iŜ nieuŜywali oni pojęć w ramy, których obecnie próbuje się rozwaŜania ich umieszczać. Ruskinestetykiem nie był a Dewey mocno polemizuje z tradycyjnymi pojęciami estetyki w swojejfilozofii sztuki. Obydwaj nie odwołują się w swoich wypowiedziach do pojęcia „estetykaekologiczna”, ale taka w ich pismach jest dostrzegalna. Bez wątpienia skłaniają się jednak kuekologii, rozumianej w przypadku pierwszego z nich – jako ratowanie natury przedcywilizacją, a przez drugiego – jako przywrócenie równowagi między artefaktualnymotoczeniem a człowiekiem. W kontekście przedstawionych tu poglądów dzisiejszerozwaŜania estetyki ekologii wydają się odmienne.2.3 Estetyka wobec naturyWraz ze wzrostem zainteresowań środowiskiem, wzrostem świadomościekologicznej i róŜnymi ruchami proekologicznymi 60 mamy do czynienia z oŜywieniem wsferze zainteresowań sztuką i otoczeniem naturalnym. Ekologia w swoim wymiarzefilozoficznym stara się być nauką ogólniejszą niŜ inne i jak twierdzi Krystyna Wilkoszewskazainteresowanie wielu dziedzin ekologia jest „symptomem poszukiwania oparcia57J. Dewey uwaŜa sztukę za proces. Myśl ta zrywa z powszechnym utoŜsamianiem sztuki zartystycznymi wytworami. Wobec tego moŜna powiedzieć, iŜ jest to pogląd alternatywny wobec tradycyjnejestetyki.58K. Wilkoszewska, Sztuka…,op. cit., s. 172.59Na rolę rytmu, wręcz pierwotną, naturalną, zwracał uwagę Bolesław Leśmian; por. B. Leśmian, Szkiceliterackie, oprac. i wstępem poprzedził J. Trznadel, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1959.60O ruchach i postawach w ich działaniu pisze Stefan Konstańczak. Patrz S. Konstańczak, Hasłoekologizmu a globalizacja, [w:] Ekologizm jako paradygmat umysłowości XXI wieku. Materiały VII Olsztyńsko-Siedleckiego Sympozjum Ekologicznego Olsztyn-GiŜycko 19-22 września 2001r., pod red. Jana Dębowskiego,Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, Siedlce 2002, s. 27-38.18