Ekologia a sztuka współczesna - Wiedza i Edukacja

jaką mają ze sobą dwa podmioty. Równowaga ekologiczna, którą człowiek moŜe osiągnąćpoprzez obcowanie ze środowiskiem, ustala się w interakcji (swoiste doświadczenie).Estetyka środowiskowa wskazywałaby tylko na otoczenie, bagatelizując wzajemną zaleŜnośćśrodowiska i człowieka. Z tego powodu celowo wybrała Wilkoszewska pojęcie „estetykiekologicznej” a nie „estetyki środowiskowej” dla opisu filozofii sztuki jaką myślicielproponuje.Zdaniem autorki filozofia doświadczenia moŜe dawać punkt oparcia dlawspółczesnej myśli estetyki ekologicznej. Punktem wyjścia swych rozwaŜań czyniprzekonanie, Ŝe „Ŝyjemy w czasach, gdy juŜ nie doświadczamy intensywnie ani skurczonegośrodowiska natury, ani teŜ odizolowanych od Ŝycia sztuk pięknych, i jeszcze niedoświadczamy w sposób pełny i bogaty naszego codziennego otoczenia” 54 . Zachodzi stądpotrzeba przeobraŜenia w sferze „estetycznego stosunku do środowiska artefaktualnego” 55 ,które to polegać by miało na kształtowaniu doświadczenia w interakcji, nie na samym tylkopostrzeganiu.Doświadczenie, które postuluje Dewey, to „doświadczenie rzeczywiste o piętnieestetycznym oraz samo doświadczenie estetyczne. 56 Doznawanie ich w sposób właściwy, awięc pełny daje poczucie jedności z naturą i jest do niego człowiek zobowiązany.W naszym przeŜywaniu waŜna jest jego jakość, a mniej istotne przedmioty .Oczywiście są one istotne ze względu na to, Ŝe inicjują interakcje z jaźnią, a takŜe ze względuna swoją strukturę wpływają na jej właściwości.Przedmioty, jakie wespół z nami budują akt doświadczenia, to na ogół wytworyartystyczne. Są one cenne, jednakŜe waŜniejsze jest w tym kontekście nasze otoczenie.Winniśmy w interakcję wchodzić z przedmiotami codziennymi, bo dają one większą szansęna osiągnięcie „doświadczenia-doświadczania”. By doprowadzić je do szczęśliwego końcanaleŜy spełnić pewne warunki. Powinniśmy przede wszystkim zaangaŜować wszystkiezmysły, wolę i uczucia. Tak więc pierwszym warunkiem jest polisensoryczny kontakt zotoczeniem. Następnie naleŜy wykształcić rytm percepcji dogodny dla naszej interakcji znaturą, która taki rytm posiada. Nasz, przekształcony przez cywilizację (np. elektryczność),nie odpowiada potrzebom estetycznego rytmu. NaleŜy w jakimś dogodnym kompromisiestworzyć odmienny i korzystny dla podmiotu i przedmiotu rytm. Ostatnim postulatem jest54Ibidem, s. 169.55Loc. cit.56Kompletna analiza pojmowania przez Deweya doświadczenia znajduje się w ksiąŜce KrystynyWilkoszewskiej w rozdziale Doswiadczenie estetyczne.17