Ekologia a sztuka współczesna - Wiedza i Edukacja

NajbliŜszą estetyce ekologicznej propozycję zdaniem Wilkoszewskiej wysuwa ArnoldBerleant, który sporadycznie uŜywa takiego terminu. Traktuje on jednak ekologicznepodejście jako część składową podejścia środowiskowego, natomiast Wilkoszewska twierdzi,Ŝe: „bez wątpienia jest jednak estetyka środowiskowa pierwszym waŜnym krokiem kuzbudowaniu estetyki ekologicznej”. Tak więc rozłoŜenie akcentów zdaje się być zgołaodmienne w tych dwóch ujęciach.Autorka wskazuje na tzw. environmental aestetics, naleŜące do nurtu estetykiinspirowanej ekologią, za najbogatszą koncepcję spośród istniejących eko-inspiracjiestetycznych. Wymienia przy tym takŜe inne. W Finlandii powstała estetyka stosowana(applied aesthetics), której przedmiotem zainteresowań jest codzienność, wszelkie sprawyŜycia, w tym takŜe wątki środowiskowe. W Niemczech z kolei pojawiły się zagadnieniaestetyki natury. Polscy badacze takŜe nie pozostali wobec nowych prądów obojętni. Mimotego jednak literatura przedmiotu wydaje się uboga i brak ostatecznych syntez zagadnienia. Wlatach sześćdziesiątych Maria Gołaszewska formułuje swoją estetykę rzeczywistości, w którejutoŜsamia estetykę z filozofią sztuki. Efektem tych poszukiwań jest praca Estetykarzeczywistości. W poprzednim rozdziale wspominany Henryk Skolimowski w kilku ze swoichksiąŜek zwraca sporadycznie uwagę na sprawy natury i sztuki. Są to jednak drobne uwagi irefleksje, który nie stanowią zwartego systemu myślowego. Pod koniec lat osiemdziesiątychKrystyna Wilkoszewska w ksiąŜce Sztuka jako rytm Ŝycia. Rekonstrukcja filozofii sztukiJohna Deweya wysuwa tezę jakoby myśl jego była dogodna bazą, podstawą nowych refleksjina polu estetyki. Ekologiczna estetyka według niej miałby być nie nową nauką, lecz pewnąnową forma myślenia. 47 W 1992 roku ukazuje się materiał interdyscyplinarnego spotkania wramach konferencji estetycznej, która odbyła się na Uniwersytecie Jagiellońskim. PracaEstetyka a ekologia pod red. Wilkoszewskiej jest w późniejszych opracowaniach niezwykleczęsto cytowana. Rok milenijny przynosi dwie nowe pozycje: Święto wiosny. Ekoestetyka –nauka o pięknie natury M. Gołaszewskiej oraz Poznanie i doznanie. Eseje z estetyki ekologiipod redakcją tejŜe.Na tych pozycjach literatura przedmiotu kończy się. Temat pozostajeniewyczerpany, nie posiada zwartej systematyki. To co jednak szczególnie istotne iwysuwające się na czoło w problematyce estetyki ekologicznej postaram się przedstawić iprzybliŜyć.47K. Wilkoszewska, Sztuka jako rytm…, op. cit., s. 155, 169.14