Farm Przegl Nauk, 2009,11• MPR – (Medication Posession Ratio) – wskaźnikposiadania leku• Procent pacjentów z compliance ≥80%W celu oceny persistence dla każdego pacjentaobliczono liczbę dni do przerwania terapii.Metodyka oszacowania poszczególnychwskaźników była następująca:• MPR – stosunek sumy tabletek - wynikającejz liczby przepisanych na receptach, od pierwszejzrealizowanej do ostatniej (wyłącznie),opakowań oraz liczby jednostek dawkowaniaw opakowaniu – do liczby dni pomiędzypierwszą a ostatnią zrealizowaną w okresieanalizy receptą. Wskaźnik ten może osiągaćwartości powyżej jedności w przypadku, gdyilość posiadanego leku jest większa niż liczbadni w okresie analizy, co może mieć miejscew przypadku realizowania przez pacjenta kolejnejrecepty przed wyczerpaniem leku bądźgromadzenia leku. Mało prawdopodobne jestnadużywanie przez pacjentów leków z grupystatyn, dlatego też wszystkim wartościomwskaźnika MPR >100% przypisano wartość100%.• MG – stosunek sumy „przerw” do liczby dnipomiędzy pierwszą a ostatnią zrealizowanąw okresie analizy receptą; „przerwy” czyliokresy, w których pacjent nie posiadał lekuprzy założeniu 100% compliance w czasie,gdy lek był dostępny liczone były pomiędzyrealizacjami kolejnych recept, a następnie sumowane.Taki sposób obliczania MG eliminujeproblem ewentualnego maskowania przerwlekowych przez późniejsze okresy nadcompliance.• Procent pacjentów z compliance ≥80% - odsetekpacjentów, których compliance w okresieanalizy wynosił co najmniej 80%; wartośćprogowa 80% została wybrana po analiziedostępnej literatury, szacuje się, że jest to minimalnypoziom gwarantujący zadowalająceefekty kliniczne [18, 19, 20, 21].• Liczba dni do przerwania terapii – za przerwa-nie terapii uważane było wystąpienie przerwy(MG) dłuższej niż 30 lub 60 dni; przerwaniemterapii nie było ekspediowanie różnychgeneryków jednej statyny lub preparatówróżnych statyn podczas kolejnych operacji,a także zmiana dawki; liczba dni od datypierwszej zrealizowanej recepty do daty realizacjipierwszej recepty, po której nastąpiłaprzerwa większa niż 30 lub 60 dni.Ryc. 1. Wartości średnie wskaźnika MPR dla poszczególnych grup wiekowychRyc. 2. Odsetek pacjentów kontynuujących terapię dla maksymalnejdopuszczalnej przerwy 30 oraz 60 dniWynikiPodczas wstępnej obróbki danych ograniczonoliczbę rekordów z początkowych 21 mlndo 19.5 mln. Ostatecznie do właściwej analizycompliance włączono 298 207 rekordów (42 799Ryc. 3. Odsetek pacjentów kontynuujących terapię w poszczególnychgrupach wiekowych dla maksymalnej dopuszczalnej przerwy 30 dni44
copyright © 2009 Grupa dr. A. R. Kwiecińskiego ISSN 1425-5073Tab. I. Zestawienie wyników analizy compliance i persistenceogółem przerwało terapięmaksymalna dopuszczalna przerwa30 dni 60 dni39 157 os(91.5%)35 389 os(82.7%)osób z compliance ≥80% 11 643 os 11 643 osprzerwanie terapii z compliance ≥80%kontynuacja terapii lub zmiana na inny lek8 922 os(76.6%)6 683 os(57.4%)w tym zmiana na inny lek z grupy C10A 282 268w tym z compliance ≥80%4 676 os(10.9%)3 003 os(7.02%)8 426 os(19.7%)5 228 os(12.2%)pacjentów) opisujących wszystkie operacje pacjentów,którzy rozpoczęli stosowanie statyn w okresie 1.01.2003-30.09.2005 i w tym czasie zrealizowali co najmniej 2 recepty.W populacji badanej średni wiek wynosił 62.3 (1 – 113lat; SD = 12; mediana 62 lata). Zróżnicowanie complianceocenianego za pomocą wskaźnika MPR było znacznew każdej grupie wiekowej (średnie SD = 28). MinimalnyMPR wynosi kilka procent, maksymalny 100%, natomiastwartość średniego MPR dla poszczególnych grup wiekowychjest podobna i mieści się w granicach 52 – 63%, wyjątkiemjest grupa 20 lat (9 osób). Średni MPR dla wszystkichgrup wiekowych wynosi 55.8% (SD = 29.8; mediana= 54.9). Wartości średnie compliance w poszczególnychgrupach wiekowych przedstawia rycina 1.W żadnej grupie wiekowej compliance nie osiąga poziomuminimalnego (80%) wymaganego do osiągnięcia istotnychkorzyści klinicznych. Właściwy poziom przestrzeganiazaleceń lekarskich wykazywało 11 643 wszystkich pacjentówco stanowi 27.2% ogółu analizowanych przypadków.Jednak znaczna część osób z tej grupy, mimo prawidłowegocompliance przerwała terapię przed końcem okresu obserwacji(Tab. I).Najwięcej osób, niezależnie od wieku, przerywało kuracjędo 30 dni od jej rozpoczęcia (ok. 39% dla maksymalnejdopuszczalnej przerwy 30 dni i ok. 26% dla maksymalnejdopuszczalnej przerwy 60 dni) – ryciny 2 – 3.Spośród populacji pacjentów z compliance ≥ 80%leczenia w okresie objętym analizą nie przerwało 2 721osób (23.4%) lub 4 960 osób (42.6%) odpowiednio dlamaksymalnej dopuszczalnej przerwy równej 30 i 60 dni.Kolejne 282 i 268 osób z tej populacji po przerwaniu terapiistatyną rozpoczęło leczenie innym lekiem obniżającymstężenie cholesterolu (z grupy C10A: B, C, D lubX), można więc uznać, że terapia nie została zakończona,choć compliance w stosunku do nowego leku nie był badany.Sumarycznie populacja osób, które kontynuowały terapięstatyną w całym okresie badania lub zmieniły lek nainny z grupy C10A (niezależnie od poziomu compliance)stanowiła 10.9% i 19.7% populacji badanej dla maksymalnejdopuszczalnej przerwy równej odpowiednio 30 i 60dni. Natomiast populacja osób, które nie przerwały terapiistatyną i wykazywały compliance powyżej 80% lub zmieniłylek na inny obniżający stężenie cholesterolu we krwiliczyła 3003 (7.02%) oraz 5228 (12.22%), odpowiednio dlamaksymalnej dopuszczalnej przerwy 30 i 60 dni. Wynik tenoznacza, że maksymalnie 12% wszystkich osób, u którychwdrożona została farmakoterapia inhibitorami HMG-CoAprzestrzega zaleceń lekarskich w zadowalającym stopniui może odnieść wymierne korzyści kliniczne.DyskusjaInformacje gromadzone przez płatnika opieki zdrowotnejjakim jest NFZ mogą być istotnym źródłem danycho użytkowaniu leków i problemach lekowych. Ich wartośći możliwości wykorzystania zależą głównie od szczegółowościgromadzonych informacji. Wykorzystanie baz danychNFZ umożliwia ocenę stosowania leków przez pacjentówprzy założeniu, że zakup leku jest równoznacznyz jego przyjęciem. W bazie uwzględniono kod ATC leku,jednoznacznie identyfikujący preparat oraz ilość zakupionychopakowań co pozwala na oszacowanie, w ustalonychprzedziałach czasowych, pokrycia zapotrzebowania na danylek. Struktura bazy pozwala na prześledzenie farmakoterapiidanym lekiem bez względu na to, w której aptece lekdyspensowano. Fakt realizacji recepty poza województwemlubuskim również nie wpływa na błędy w ocenie compliancepacjenta.Zgodnie z wiedzą autorów podobne analizy dotyczącestosowania się pacjentów do zaleceń lekarza w zakresie stosowanialeków obniżających stężenie cholesterolu nie byływcześniej przeprowadzane dla populacji polskiej. Jednymz celów przeprowadzenia badania była analiza poziomuprzestrzegania zaleceń terapeutycznych w zależności odwieku, w efekcie której możliwe byłoby wskazanie gruppacjentów, którym należy poświęcić szczególną uwagęw procesie opieki farmaceutycznej. Wyniki badań przeprowadzonychw innych krajach europejskich wskazują na korelacjępomiędzy wiekiem a poziomem compliance, jednakcharakter tej zależności może być różny dla poszczególnychkrajów. Przykładowo analiza pacjentów duńskich wykazała,znaczącą poprawę przestrzegania zaleceń lekarskich w grupiepowyżej 75 roku życia w stosunku do grupy młodszychpacjentów [22], co zgodne jest z na ogół obserwowanymtrendem poprawy compliance wraz z wiekiem. W badaniuprzeprowadzonym w Umbrii (Włochy) najwyższy poziomcompliacne wykazywała natomiast grupa pacjentów w wiekuśrednim [23]. W prezentowanej analizie, mimo iż wykazanoistotne statystycznie różnice pomiędzy poszczególnymigrupami wiekowymi nie mają one znaczenia z punktuwidzenia praktyki ponieważ w żadnej z grup poziom compliancenie osiąga wartości minimalnej 80%. Niemożliwejest więc wskazanie grupy pacjentów szczególnie narażonej45
- Page 1: copyright © 2009 Grupa dr. A. R. K
- Page 4 and 5: Zdj. Zygmunt WieczorekSzanowni Pań
- Page 7 and 8: copyright © 2009 Grupa dr. A. R. K
- Page 10 and 11: Farm Przegl Nauk, 2009,11Scheduled
- Page 12 and 13: Farm Przegl Nauk, 2009,112) inhibit
- Page 14 and 15: Farm Przegl Nauk, 2009,1113. Jiang
- Page 16 and 17: Farm Przegl Nauk, 2009,11Tab. I. Ch
- Page 18 and 19: Farm Przegl Nauk, 2009,11rensu woln
- Page 20 and 21: Farm Przegl Nauk, 2009,11, 20-25Eks
- Page 22 and 23: Farm Przegl Nauk, 2009,11z powstawa
- Page 24 and 25: Farm Przegl Nauk, 2009,11kaspazy 6
- Page 26: Farm Przegl Nauk, 2009,11, 26-32Pos
- Page 31 and 32: na farmaceutę obowiązekudziału w
- Page 35 and 36: copyright © 2009 Grupa dr. A. R. K
- Page 37 and 38: Farm Przegl Nauk, 2009,11, 37-41cop
- Page 39 and 40: copyright © 2009 Grupa dr. A. R. K
- Page 41 and 42: copyright © 2009 Grupa dr. A. R. K
- Page 43: copyright © 2009 Grupa dr. A. R. K
- Page 47 and 48: copyright © 2009 Grupa dr. A. R. K
- Page 49 and 50: copyright © 2009 Grupa dr. A. R. K