Pokaż cały numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy

Nazwa sondySymbolgenuNazwa kodowanego białkatoksykacji cisplatyny udokumentowany został już w latach90-tych poprzedniego stulecia. Komórki narażone na działaniemetali ciężkich natychmiast po ekspozycji rozpoczynająsyntetyzować metalotioneiny. Wzrost ekspresji MTF1poprzedza syntezę metalotionein. MTF1 (metal regulatorytranscription factor 1) koduje czynnik transkrypcyjny, któryindukuje ekspresję genów metalotionein oraz innych genówuczestniczących w homeostazie metali takich jak kadm,cynk, miedź i srebro. MTF1 jest transportującym białkiemjądrowo-cytoplazmatycznym, które gromadzi się w jądrzena skutek ekspozycji na metale ciężkie i wiąże się do promotorówzawierających element odpowiedzi na metale (MRE)[12,13]. W przedstawianej pracy zaobserwowano obniżonypoziom ekspresji MTF1 w komórkach HL-60 po ekspozycjina cisplatynę. Obniżonemu poziomowi ekspresji MTF1towarzyszył wzrost ekspresji szeregu genów odpowiedzialnychza syntezę metalotionein, jednak niewystarczający,aby zaklasyfikować te geny jako różnicujące. Ekspozycjakomórek HL-60 na cisplatynę spowodowała wzrost ekspresjigenu AP1S1 kodującego białko - podjednostkę kompleksusigma 1A, stanowiące część kompleksu płaszcza klatrynyokrywającego pęcherzyki transportujące, np. w procesiecopyright © 2009 Grupa dr. A. R. Kwiecińskiego ISSN 1425-5073Tab. I. Ekspresja genów różnicujących związanych z regulacją i powstawaniem opornościna lek w komórkach białaczki promielocytarnej HL-60 eksponowanych na cisplatynęwzględem prób odniesienia (komórki eksponowane na DMSO), (SLR – ang. signallog ratio – stosunek zlogarytmowanych uśrednionych wartości fluorescencji transkryptuw porównywanych próbach, strzałka ↑ - nadekspresja, strzałka ↓ - spadek ekspresji genuw komórkach HL-60 eksponowanych na cisplatynę)WartośćSLR201291_s_at TOP2Atopoizomeraza (DNA) II alfa(topoisomerase (DNA) II alpha)2,05 ↑208900_s_at TOP1topoizomeraza (DNA) I(topoisomerase (DNA) I)1,9 ↑214352_s_at KRAS (v-Ki-ras2 Kirsten rat sarcoma viral oncogene homolog) 1,89 ↑205780_at BIKBIK(BCL2-interacting killer)1,72 ↑211833_s_at BAXbiałko związane z BCL2(BCL2-associated X protein)1,66 ↑203176_s_at TFAMmitochondrialny czynnik transkrypcyjny A(transcription factor A, mitochondrial)1,62 ↑204315_s_at GTSE1białko 1 ulegające ekspresji w fazach G2 i S(G2 and S-phase expressed 1 protein)1,39 ↑209790_s_at CASP6kaspaza 6(caspase 6, apoptosis-related cysteine peptidase)1,34 ↑208478_s_at BAXbiałko związane z BCL2(BCL2-associated X protein)1,31 ↑205195_at AP1S1 adaptor-related protein complex 1, sigma 1 subunit 1,19 ↑208541_x_at TFAMmitochondrialny czynnik transkrypcyjny A(transcription factor A, mitochondrial)1,17 ↑221479_s_at BNIP3L BCL2/adenovirus E1B 19 kDa protein-interacting protein 3-like 1,05 ↑202499_s_at SLC2A3transporter wielolekowy SLC2(solute carrier family 2)-1,01 ↓204780_s_at FAS Fas (TNF receptor superfamily, member 6) -1,05 ↓208161_s_at ABCC3 ATP-binding cassette, sub-family C (CFTR/MRP), member 3 -1,08 ↓205323_s_at MTF1 metal-regulatory transcription factor 1 -1,22 ↓217678_at SLC7A11transporter wielolekowy SLC7(solute carrier family 7)-1,48 ↓206508_at CD70 (CD70 molecule) -1,54 ↓209921_at SLC7A11transporter wielolekowy SLC7(solute carrier family 7)-2,28 ↓endocytozy oraz w aparacieGolgiego. Zwiększonaekspresja tego genujest zapewne związanaz dążeniem komórki dosekwestracji cisplatyny, dostruktur pęcherzykowych,nie mających bezpośredniegokontaktu z DNA,a następnie jej wydalenia.Białko to pełni także funkcjęczynnika transkrypcyjnego[19].Powszechnie znanymjest fakt, że indukcja apoptozyjest wynikiem przekroczeniaw komórce pewnegopoziomu uszkodzeń.Gdy dochodzi do modyfikacjiDNA, które nie mogąbyć usunięte przez systemnaprawy DNA, następujeindukcja apoptozy, którajest wynikiem obniżeniaekspresji genu BCL-2kodującego białko antyapoptotyczneoraz stymulacjiekspresji genu BAXoraz białek BAK, BIK,P53, przy czym w tymsamym czasie uaktywnionezostają mechanizmyantyapoptotyczne. Zaburzeniamechanizmów prowadzącedo hamowaniaprocesu apoptozy są jednąz głównych przyczynpowstawania oporności[9]. Wyniki wykonanychprzez nas pomiarów pokazują wzrost ekspresji BAX, orazinnych genów kodujących białka z rodziny BCL-2 takichjak BIK i BNIP3L w badanych komórkach HL-60 eksponowanychna ciplatynę. W badaniach wykonanych przezFloros i wsp. [20] dotyczących apoptozy indukowanejprzez cisplatynę w komórkach HL-60, stwierdzono wzrostilości komórek ulegających apoptozie korelujący z czasemekspozycji na ten lek. W pierwszych godzinach ekspozycji(3 i 6 godzin) następował wzrost ekspresji BCL-2L12, a po12 godzinach ciągłego traktowania komórek tym lekiemzaobserwowano zmniejszenie ekspresji tego genu. Obserwacjete wskazują na obronną, antyapoptotyczną reakcjękomórek w pierwszych godzinach ekspozycji i potwierdzająmechanizm śmierci komórek HL-60 eksponowanych nacisplatynę w drodze apoptozy [20]. Alternatywną drogą indukowaniaapoptozy przez białka z rodziny BCL-2 jest ichinterakcja z czynnikiem Apaf−1 (apoptic protease activatingfactor−1) oraz z cytochromem C i kaspazą 9, co prowadzido aktywacji innych kaspaz. Również interakcja białek BIDi BIK z białkami BCL-2 i BCL-XL prowadzi do kaskadowejaktywacji kaspaz i apoptozy [21]. Wzrost aktywności genu23