Rhifyn 10 - S4C

Cylchgrawn Gwylwyr S4C
Rhifyn 10
Sgrîn

COFIwCH FOd MOdd GwyLIO’R MwyAFRIF
O RAGLEnnI s4C AR-LEIn, AR s4C.CO.UK/CLIC
AM 35 dIwRnOd AR ÔL y dARLLEdIAd CynTAF.
REmEmBER To Go To S4C.Co.uk/CLiC iF you
WAnT To WATCH A PRoGRAmmE AGAin, AS moST
PRoGRAmmES ARE AVAiLABLE To ViEW onLinE
FoR 35 dAyS.
sUT I ddERByn s4C dIGIdOL/
HoW To RECEiVE S4C diGidoL:
(CyMRU/wALEs) sKy 104
FREEvIEw 004
vIRGIn Tv 167
FREEsAT 104
(dU/UK) sKy 134
FREEsAT 120
GwIFREn GwyLwyR s4C
S4C ViEWERS’ HoTLinE
0870 6004141
Allwedd/Key
Y Dylluan/The Owl
Isdeitlau ar gael.
Subtitles available.
Y Cyfrifiadur/The Computer
Ar gael ar fand llydan.
Available on broadband.
Mae’n siwr ˆ
y bydd nifer o gyfresi’r gwanwyn yn codi awydd
arnoch chi i ddarganfod mwy am wledydd egsotig y byd.
dyna yw hanes y naturiaethwr, Iolo williams a’r gomedïwraig,
Beth Angell. Bydd Iolo yn troi tua’r dwyrain, i archwilio byd natur
rhyfeddol Rwsia, tra bod Beth yn dilyn ôl-troed aelodau ei theulu
i India ac yn ein cyflwyno i holl fwrlwm y wlad. y cynllunydd Leah
Hughes sy’n ymuno ag Aled samuel i godi cwr y llen ar westai
arbennig ledled y byd.
Ar dir Cymru, bydd 18 o gorau o bob rhan o’r wlad yn cystadlu
yn y gystadleuaeth gorawl wreiddiol—Côr Cymru— a bydd digon
o fiwsig yng nghyfres nos sadwrn newydd shân Cothi.
Mae shân wedi swyno cynulleidfaoedd ledled Prydain a thu hwnt
gyda’i llais peraidd a’i phersonoliaeth fyrlymus ac fe ddisgleiriodd
fel davina yn Con Passionate. Bydd nifer o westeion blaenllaw—
Bryn Terfel, Connie Fisher ac Elin Manahan Thomas yn eu plith
—yn ymuno â hi yn y gyfres. Un peth sy’n sicr, bydd digon o sbort
a chanu swynol yn y sioe hynod gerddorol hon.
A number of S4C series this spring will inspire you to find out
more about some of the world’s most exotic countries. nature
expert iolo Williams heads to Russia where he explores the
country’s wildlife, while comedian Beth Angell uses a family
connection to shed light on modern india. At home, eighteen
Welsh choirs will be competing in S4C’s biennial choral
extravaganza, Côr Cymru, while there’ll be plenty of
music and entertainment as multi-talented performer,
Shân Cothi hosts a new Saturday night show.
HAnnAH THOMAs
GoLyGydd
Arwyddo/
Signing.
Sain ddisgrifio/
Audio description.
Cynnwys
CLAWR shân Cothi gan warren Orchard
Tîm GoLyGyddoL Eleri Twynog davies, Einir Wynn Jones, Rachel matthews, owain Pennar, Jane Felix Richards, Hannah Thomas dyLunio Vicky Beech
CyFRAnWyR Beth Angell, Ciron Gruffydd, Eurgain Haf, Sharon Howells, mansel Jones, marred Glynn Jones FFoToGRAFFiAETH Warren orchard
FFoToGRAFFiAETH yCHWAnEGoL Aled Jenkins, dewi Glyn Jones, iolo Williams dioLCHiAdAu Gwesty Park Plaza, Caerdydd.
GWAnWyn 2009
—04—
GwEsTAI GORAU’R Byd
LeAh hUGheS Ar drywydd GweSTAi
TrAwiAdOL yn 04wAL.
—06—
CAnU GydA COTHI
SiOe newydd Shân COThi.
—10—
CÔR CyMRU
CAnU COrAwL CymrU Ar y mAp—hOLi
ALwyn hUmphreyS A Tim rhyS-evAnS.
—14—
HOLL LIw IndIA
BeTh AnGeLL yn Bwrw GOLwG
Ar fwrLwm indiA.
—20—
IOLO A RwsIA
iOLO wiLLiAmS yn dArGAnfOd
nATUr wyLLT rwSiA.
—24—
LLE AETH PAwB?
dwyn i GOf hOLL hwyL
CArnifAL BeTheSdA.
—26—
Byw yn yR ARdd
TipS TymhOrOL GAn rUSSeLL JOneS.
—32—
Fy HOFF LE I
y dyfArnwr niGeL OwenS,
dyn ei fiLLTir SGwâr.
—33—
y GAIR OLAF
y CAnwr A’r ACTOr ryLAnd
Teifi yn rhOi’r Byd yn ei Le.

s G R Î n 1 0
CyMRU
A’R
Byd
Ciron Gruffydd sy’n holi’r cynllunydd Leah Hughes.
–04–
Rwyt ti’n ymuno ag Aled samuel ar
gyfer cyfres newydd sbon ar s4C, 04Wal:
Gwestai’r Byd. wyt ti wedi mwynhau’r
profiad? Dwi’n teimlo’n lwcus iawn i
gael ymuno ag Aled wrth i ni ymweld
â sawl gwesty o amgylch y byd—a
phob un ohonyn nhw yn wahanol ac yn
anhygoel mewn rhyw ffordd neu’i gilydd.
Mae’n brofiad gweld beth sydd tu ôl y
drws, o fewn y pedair wal. Ei weld am
y tro cyntaf sy’n gwneud y profiad yn
arbennig—y rhyfeddu a’r synnu! Rhan
o’m swydd i yw rhannu fy syniadau a
thynnu sylw’r gynulleidfa at elfennau
gwahanol o gynllunio, at y manylion
sydd weithiau yn cael eu colli. Ac er
mai fi yw’r person newydd ar y tîm,
mae Aled a’r criw wedi gwneud
i mi deimlo’n gartrefol iawn.
Oes dewis da o westai i’w gael yma
yng nghymru? Mae pob gwesty dan
sylw yn y gyfres o safon uchel iawn o
ran pensaernïaeth a chynllun mewnol,
a dydi’r gwestai yma yng Nghymru ddim
gwahanol. Rydym ni’n chwilio am westai
sydd â stori arbennig neu sy’n wahanol
mewn rhyw ffordd—dyna sy’n eu
gwneud nhw’n unigryw.
CysTAdLEUAETH
I gael cyfle i ennill casgliad
o fagiau gwerth £97, atebwch
y cwestiwn canlynol:
BETH yw Enw CyFLwynydd
04WAL sy’n yMwELd Â’R
GwEsTAI GydA LEAH?
1/ ALEd JOnEs
2/ ALEd sAMUEL
3/ ALEd BREw
Anfonwch eich ateb ar e-bost at
sgrin@s4c.co.uk neu ar gerdyn post
at: Cystadleuaeth 04 Wal, Sgrîn,
S4C, Blwch Post 353, Caerdydd
CF24 5XA. Y dyddiad cau yw 9 Ebrill.
s G R Î n 1 0
Pa westy yw’r un mwyaf moethus i ti
aros ynddo? A pha elfennau sy’n gwneud
gwesty da? I mi, nid yw moethusrwydd yn
hanfodol i lwyddiant cynllun da.
Yn bersonol, rwy’n edrych am rywbeth
sy’n cynnig profiad gwahanol. Y gwesty
Riad El Fenn yn Marakech, Moroco yw
un o’m ffefrynnau. Mae ei gynllun yn
uno’r hen, y newydd a’r diwylliedig.
Mae’n hynod chwareus yn ei syniadau
a’r deunyddiau, ac yn gwthio’r
‘disgwyliadau cynllunio’ i’r eithaf!
Rwyt ti hefyd yn gynllunydd i’r rhaglen
blant Hip neu Sgip?, sy’n trawsnewid
ystafelloedd ar draws Cymru—beth oedd
dy sialens fwyaf? Cadw trefn ar y dynion
cryf a’u perswadio nhw fod pob dim
yn bosib! Ond ar wahân i hynny (ac
roedd honno yn ddigon o sialens),
un o’r prosiectau cynta’ wnes i gyda
Hip neu Sgip? oedd Lolfa Chweched
Dosbarth yn Ysgol Ystalyfera, ger
Abertawe. Y camgymeriad mwyaf
wnes i erioed oedd trio arbed ychydig
ar y gyllideb drwy brynu paent rhad
iawn—a’r paent mor denau â llaeth!
Roedd hi’n achos o brynu’n rhad,
prynu eilwaith!
Beth wyt ti’n meddwl yw cyfrinach
cynllunio da? Ffurf yn dilyn pwrpas,
a bod yn ymarferol ond gwthio’r
disgwyliadau. Bod yn chwareus
a pheidio cymryd cynllunio gormod
o ddifri. Pethau sy’n rhoi gwên ar wyneb,
ac mae gen i dipyn o obsesiwn gyda
phethau aml bwrpas!
–05–
ym maes cynllunio, beth sy’n gas gen ti?
Cyfaddawdu! Weithiau mae cynllun
yn datblygu ac o ganlyniad i
gymhlethdodau, mae’n symud yn
rhy bell o’r syniad gwreiddiol—gall
hynny fod yn boenus! Ond eto, weithiau
gall y cymhlethdodau hynny greu
pethau annisgwyl a diddorol iawn.
Beth wnaeth i ti eisiau bod yn gynllunydd
cartref? A sut y gwnest ti ddechrau yn
y maes? Wedi i mi wneud cwrs sylfaen
mewn Celf a Dylunio, dilynais gwrs tair
blynedd mewn Cynllunio 3D, a oedd yn
pontio sawl disgyblaeth. Ar ôl i mi raddio,
fe dries i am swydd cynllunio mewnol
masnachol, ac mae pethau wedi
datblygu o’r fan honno.
Beth yw dy brosiectau nesaf yn 2009?
Dwi ddim yn siŵr iawn eto. Hyd yn hyn
dwi ’di cael gyrfa amrywiol iawn. Ar ôl y
profiad o gynllunio ar Hip neu Sgip? rwyf
wedi mynd i fwynhau’r broses o gynllunio
rhywbeth yn sydyn. Cynllunio setiau
nesaf falle? Ond ar y llaw arall mae creu
rhywbeth parhaol a mynd drwy’r broses
o ddatrys problemau yn foddhaol iawn.
Ond fe gawn ni weld. Ar hyn o bryd dwi
wrth fy modd yn crwydro gwestai
Cymru a’r byd gydag Aled!
interior designer Leah hughes joins Aled
Samuel and the 04Wal team for a special
series looking at hotels in wales and
abroad. Leah’s role is to draw attention
to the different design features and
elements within the hotels that might
otherwise go unnoticed. Leah doesn’t
believe that luxurious fixtures and fittings
necessarily make a good hotel. instead,
she looks for somewhere that offers
guests a unique experience and her
favourite hotel is the riad el fenn in
marrakech, morocco. working on the
series has been a change for Leah who’s
used to keeping a team of burly builders
under control and working to tight
deadlines as the designer on children’s
makeover show, Hip neu Sgip?
04WAL:
GWESTAI’r byd
Mis Ebrill
O Gymru gan Fflic,
rhan o Grŵp Boomerang
Plus ccc
s4c.co.uk/04wal

s G R Î n 1 0
CÂn
’dA
sHÂn
CyFuno diGon o GAnu AC AmBELL SGWRS Fydd
SHân CoTHi yn Ei SioE nEWydd. EuRGAin HAF
Fu’n SGWRSio â’R BERFFoRmWRAiG AmRyddAWn...
–06–
s G R Î n 1 0
–07–

CysTAdLEUAETH
I gael cyfle i ennill teledu
digidol newydd sbon, atebwch
y cwestiwn canlynol:
dyFALwCH Pwy yw’R GwEsTAI
EnwOG yn sIOE sHÂn COTHI.
1/ MAE’n dOd O BAnTGLAs
2/ MAE’n CAnU BAs-BARITOn
3/ MAE’n CARU GOLFF
s G R Î n 1 0
Anfonwch eich ateb ar e-bost at
sgrin@s4c.co.uk neu ar gerdyn
post at: Cystadleuaeth Shân Cothi,
Sgrîn, S4C, Blwch Post 353, Caerdydd
CF24 5XA. Y dyddiad cau yw 9 Ebrill.
–08–
Mae Shân Cothi yn un sy’n byrlymu
â brwdfrydedd—a does dim byd yn
ei gwneud hi’n fwy angerddol na
cherddoriaeth a Chymru.
Does dim rhyfedd ei bod mor frwd
felly am ei sioe newydd nos Sadwrn
Shân Cothi ar S4C—fe fydd yn gyfle iddi
roi llwyfan i rai o ddoniau cerddorol
mwyaf Cymru.
Mae’r rhestr gwesteion yn un drawiadol
ar gyfer y gyfres chwe sioe, gyda’r
cawr o Bantglas, Bryn Terfel, y soprano
Rebecca Evans, y gantores West End,
Connie Fisher a’r delynores Catrin Finch
ymhlith yr enwau amlwg.
Bydd ambell lais newydd yn taro nodyn
hefyd. Un enw a fydd yn siŵr o ddenu
sylw yw Mark Evans, a ddaeth yn
drydydd yn y gystadleuaeth i berfformio
cân yr Eurovision yn y sioe deledu
your Country needs you.
Mae’r sioe gerddorol hefyd yn gyfle
i Shân fynd ar drywydd ei diddordeb
mawr arall—cael clonc go dda!
“Shân is a real chatterbox,” oedd
y geiriau a ysgrifennodd ei hathro
Mathemateg ar ei hadroddiad ysgol
un flwyddyn, ac mae Shân Cothi
y gyntaf i gyfaddef ei bod yn un
sy’n hoff iawn o siarad.
“Mae’n rhedeg yn y teulu! Wy ddim yn
teimlo’n hapus pan fo tawelwch llethol
ac yn ysu i lenwi’r bwlch. Dyna falle pam
y dechreuais i ganu! Ond o ddifri, mae
cyfuno digon o ganu ac ambell sgwrs
yn berffaith i mi,” meddai’r ferch i ofaint
o Ffarmers, Sir Gaerfyrddin.
Mae ei phersonoliaeth fyrlymus ac
agos-atoch-chi yn golygu fod gan
Shân y ddawn i gael y gorau allan
o bobl ac yn enwedig pobl sy’n rhannu’r
un angerdd â hi am gerddoriaeth.
“Fe fydd y sioe newydd yn eitha’ sialens
a’r her fwya’ yw ceisio cofio popeth! Fel
wy’n mynd yn hŷn mae mrên i’n dechrau
arafu,” cellweira. “Ry’n ni’n mynd o
fyd yr opera i fyd y theatr i alawon
traddodiadol Cymreig ac ry’n ni wedi
treial dewis pethe fyddai’r gynulleidfa
yn eu mwynhau.”
sHAROn MORGAn
Gyda set foethus, gwisgoedd
ysblennydd a cherddorfa fechan yn
gefnlen bydd Shân yn perfformio rhai
caneuon ei hunan ac yn ymuno gyda’i
gwesteion i berfformio eraill.
“Mae ’na real trawsdoriad o westeion
ac wy’n cael cyfle i gael sgwrs
hamddenol ’da nhw i gyd,” eglura.
“Gyda rhai personoliaethau mae pawb
yn eu ’nabod nhw yn y byd cerddorol,
ond wy’n trio gofyn rhywbeth bach yn
wahanol iddyn nhw. ’Da Bryn Terfel,
gallen ni siarad drwy’r dydd am Wagner
ond wy’n gwybod mai dim ond crybwyll
golff a gwin da sy’ ei angen ac mae
e wrth ei fodd yn cael siarad. Y tric
yw ffeindio mas beth mae pobl yn
angerddol amdano.
“Wy’n credu fod y gyfres yn rhoi mwy
o amser i fi gyfleu fy mhersonoliaeth a
rhoi mwy o amser i sgwrsio a chynhesu’r
gwesteion a’r gynulleidfa a’u cael nhw
i ymlacio. Wy’n gobeithio y bydd pobl
yn edrych ymlaen at eistedd lawr ’da
glasied o win ac yn holi ‘Be’ sy’ ’da
hon ar ein cyfer ni heno?’ Ac fe fydda
i’n hapus os ydyn nhw’n mwynhau,”
ychwanega.
Yn sicr roedd yno ymdeimlad cynnes
gyda phawb yn mwynhau wrth recordio’r
gyfres yn ôl y cynhyrchydd ar ran cwmni
Presentable, Siân G Lloyd: “Dwi ddim
yn adnabod unrhyw un sydd â thalent
Shân i allu newid steil o ganu opera
i sioe gerdd i ganeuon traddodiadol
Cymreig a gwneud y cyfan mor
broffesiynol.
“Roedd yna deimlad rhwydd iawn yn y
stiwdio pan oedden ni yn recordio ac
roedd hynny i gyd lawr i Shân. Oherwydd
ei natur gyfeillgar roedd y gwesteion yn
barod iawn i rannu eu straeon â hi am
eu bywyd cerddorol a hefyd eu bywyd
personol ac roedd gan Shân ambell
syrpreis i fyny ei llawes iddyn nhw hefyd.”
“ wy ddIM yn
TEIMLO’n HAPUs
PAn FO TAwELwCH
LLETHOL AC yn ysU
I LEnwI’R BwLCH.”
s G R Î n 1 0
GwEsTEIOn GwyCH
Dyma farn Shân am rai o’r gwesteion
y mae’n eu croesawu ar y gyfres:
BRyn TERFEL
Mae e’n fawr ym mhob ystyr y gair.
Mae ’da fe bersonoliaeth fawr, llais
mawr ond yn fwy na dim ma’ da fe galon
fawr. Wy’n ei adnabod e ers y dyddiau
’nny pan oedden ni’n cystadlu mewn
eisteddfodau yn ein harddegau, ac wy
wedi perfformio ’da fe sawl gwaith ers
hynny. Fe ges i wahoddiad i berfformio
yng ngŵyl gyntaf y Faenol ac fe ddaeth
e i ngweld i yn perfformio yn un o fy
sioeau cyntaf o phantom of the Opera.
Mae’n ddyn teulu mawr wrth gwrs
a hefyd wastad yn barod i helpu
ei ffrindie. Er ei brysurdeb fe gytunodd
i ddod ar y sioe ac roedd yn anhygoel
ei weld yn rocio gyda Tiger Tails, band
fy niweddar ŵr Justin yn y stiwdio ac
yna’r bore canlynol roedd e yn Covent
Garden yn dechre ’da opera The
flying dutchman.
dAnIEL EvAns
Mae gwên ffantastig ’da Daniel—
mae’n ymledu o glust i glust ac ma’
’da fe bersonoliaeth mor gynnes a
hawddgar. Mae’n dalentog tu hwnt
ac wedi ennill gwobr Olivier a chael ei
enwebu am wobr Tony yn Broadway,
un o’r anrhydeddau mwya’. Ond pan ti’n
cwrdd ag e, mae e jest fel ti a fi. Mae
’da fe bresenoldeb arbennig ar lwyfan—
y ffocws yna a’r gallu i dynnu cynulleidfa
i mewn. Yn ystod y gyfres fe fydda i’n
perfformio deuawd mas o sioe gerdd
Sondheim, Sweeney Todd ’da fe ac
yn mwynhau pob eiliad.
–09–
OnLy MEn ALOUd
Maen nhw’n ddrygionus dros ben,
a dwi’n dwlu arnyn nhw. Wy’n eu nabod
nhw ers blynyddoedd pan wnaethon
ni’r daith Cothi & Cream ’da’n gilydd ac
oherwydd ein bod ni’n nabod ein gilydd
mor dda mae’r rapport ’na da ni. Mae
Tim Rhys-Evans, eu harweinydd, mor
ddawnus ac fel athro mae e’n deall y llais
clasurol a’r llais sioe gerdd i’r dim. Maen
nhw wedi gweithio’n galed ac rwy’n falch
iawn o’u llwyddiant nhw. Roedd e’n braf
i bobl Prydain glywed a gweld eu talent
ac yn bluen arall yn het Tim. Byddaf yn
perfformio mewn cyngerdd ’da Only men
Aloud ddiwedd yr haf i godi arian ar gyfer
elusen Justin-time, er cof am fy niweddar
ŵr, ac yna fis Ebrill a Mai bydda i’n mynd
ar daith ’da nhw o amgylch Prydain.
Wy wedi bod yn gofyn i’n hunan ‘ydw
i’n gall yn mynd ar fws ’da’r holl fois
yma’—ond wrth gwrs, mae’n anrhydedd
i gael y gwahoddiad ac rwy’n edrych
ymlaen yn fawr.
ELIn MAnAHAn THOMAs
Ma’ ’da hi un o’r lleisiau pura i mi ei
glywed, ac mae brêns da hi ’fyd! Mae’n
arbennig yn ei maes ei hun sef cyfnod
y baroc a dyw hi ddim wedi ei themtio
i groesi i gerddoriaeth arall, ac mae
hynny’n cymryd dewrder. Mae hi’n berson
hyfryd ac mor dlws ac yn y gyfres hon
wy’n cael y fraint o berfformio ’da hi am
y tro cyntaf. Gan ein bod ni’n dwy yn
sopranos, dy’n ni ddim wedi cael y cyfle
o’r blaen i gyd-berfformio ac fe fyddwn
ni’n canu fersiwn Andrew Lloyd Webber
o Pie Jesu.
multi-talented performer Shân Cothi is
about to embark on her latest project
for S4C, a Saturday-night musical
entertainment show featuring a host
of top guests such as Bryn Terfel, daniel
evans, elin manahan Thomas and Only
men Aloud. The six-part series, called
Shân Cothi, will showcase a range of
different music, from opera to musical
theatre to traditional welsh songs.
here, Shân talks about some of her
guests. As a teenager, she used to
compete in eisteddfodau alongside Bryn
Terfel and she’s thrilled with Tim rhysevans’
recent success with his choir,
Only men Aloud.
SHÂn CoTHI
11 Ebrill
O Gymru
gan Presentable
s4c.co.uk/cerddoriaeth

s G R Î n 1 0
y
CyTHRAUL
CAnU yn
sBARdUnO
CORAU CyMRU...
SToRi: oWAin PEnnAR
Bydd CySTAdLEuAETH Côr Cymru 2009 yn AmLWG yn AmSERLEn
S4C yn ySTod y miS nESAF A GALL GWyLWyR FWynHAu CySTAdLu o’R
SAFon uCHAF yn y RoWndiAu CyndERFynoL A’R RoWnd dERFynoL
o LWyFAn TRAWiAdoL y nEuAdd FAWR yn ABERySTWyTH.
–010–
ALwyn HUMPHREys
“ Mae Côr Cymru
yn gosod safon
arbennig, does dim
amheuaeth am hynny.”
s G R Î n 1 0
Hon fydd pedwaredd gystadleuaeth
Côr Cymru, sydd yn un o uchafbwyntiau’r
calendr cerddorol. A hithau’n gyfle mor
arbennig i gorau o bob maint ac arddull,
fe fydd y gystadleuaeth eleni’n debyg
o fod yn bennod gyffrous arall yn y stori
ddiweddar o lwyddiant i gorau’r genedl.
Gydag Only men Aloud a Chôr
Ysgol Glanaethwy yn disgleirio yn y
gystadleuaeth Last Choir Standing,
a Chôr Meibion y Fron yn gwerthu fel
slecs ledled y byd ar ôl cael eu derbyn
gan label ryngwladol fawr, mae’n
ymddangos yn oes aur newydd i’r
byd corawl yng Nghymru.
Mae’r arweinydd rhyngwladol a’r
cyflwynydd profiadol, Alwyn Humphreys,
yn croesawu cyfresi cystadlu corawl gan
eu bod, yn eu ffyrdd gwahanol, yn codi
proffeil canu a chanu corawl.
“Does dim amheuaeth bod yr holl gyfresi
yma’n hwb i ganu corawl yng Nghymru.
Mae’r ffaith bod dau gôr o Gymru wedi
ymladd am deitl Last Choir Standing
yn hwb fawr i’n delwedd fel Gwlad y
Gân. Mae’n dangos ein bod yn Wlad
y Gân mewn ystyr fodern hefyd,”
meddai Alwyn, cyn arweinydd y côr
byd-enwog, Côr Orpheus Treforys.
“Y gwir yw bod ein corau meibion yn
enwedig yn ennyn cenfigen gwledydd
eraill y byd ers blynyddoedd mawr.
Mae pobl yn Lloegr, Awstralia, Seland
Newydd a Chanada wedi dyheu ers
degawdau am draddodiad corau
meibion fel ein traddodiad ni. Ond nawr
gallwn ddangos i’r byd fod gennym
gorau ifanc, brwdfrydig sy’n canu
mewn arddulliau ifanc, brwdfrydig,”
ychwanega Alwyn, a fu yn un o
arweinwyr côr cefnogwyr rygbi’r
Gweilch yn y gyfres Codi Canu.
–011–
Mae’r ffaith fod Only men Aloud a
Chôr Ysgol Glanaethwy wedi cystadlu
yn Côr Cymru yn eu tro yn destun
balchder i’r cwmni cynhyrchu,
Rondo Media, ac i S4C.
“Mae Côr Cymru yn gosod safon
arbennig, does dim amheuaeth am
hynny. Mae’r ffaith y cedwir enwau’r
panel rhyngwladol o feirniaid yn
gyfrinachol yn dangos bod S4C
yn benderfynol o sicrhau bod y
feirniadaeth yn deg a gwrthrychol,”
meddai Alwyn.
“Mae cystadlu’n beth da ac mae
teledu’n bwysig. Mae’n cynnig llwyfan
i’r cystadlu ac yn dangos y bwrlwm
cymdeithasol sy’n gysylltiedig â bod
yn aelod o gôr. Mae côr yn rhywbeth
sy’n tynnu pobl at ei gilydd. Mae Côr
Cymru yn sicr yn dangos hynny ac mae’r
safon uchel yn dangos y gellir cael
y bwrlwm cymdeithasol ac uchelgais
cerddorol ar yr un pryd.”
Wrth groesawu cystadlaethau corawl,
mae Alwyn hefyd yn rhybuddio na
ddylwn feddwi’n ormodol ar y llwyddiant
diweddar a chredu ein bod yn taro’r
nodau uchel wastad yng Nghymru.
“Mae dyfodol ein corau meibion yn
fy mhryderu i’n arw gan nad oes digon
o waed ifanc yn ymuno hefo nhw.
Y pryder mawr arall sydd gen i yw nad
oes digon o arweinyddion corau newydd
yn dod i’r amlwg. Mae yna ormod yn
dechrau codi’r baton ar hap am nad oes
neb arall i gael yn y côr i arwain. Dwi’n
meddwl fod angen i ni sefydlu cwrs
yng Nghymru ar gyfer arweinyddion
corau gan fod yna brinder mor ddybryd
ohonyn nhw,” meddai.
Ond dywed arweinydd Cerddorfa
Siambr Cymru, sydd hefyd yn gyfarwydd
fel un o gyflwynwyr dechrau Canu
dechrau Canmol ac fel y llais sylwebu
craff yn yr Eisteddfod Genedlaethol
ac Eisteddfod Ryngwladol Gerddorol
Llangollen, fod cystadlu’n parhau
i fod wrth galon ein traddodiad canu.

“ Mae cystadlu mewn
cystadlaethau o safon
Côr Cymru yn
miniogi perfformiad.”
s G R Î n 1 0
“Mae cystadlu yn dod mor naturiol i ni
fel Cymry â bwyta ac yfed ac mae’n sicr
o fod yn ffactor yn llwyddiant Only men
Aloud a Chôr Ysgol Glanaethwy. Mae
cymaint ohonom ni wedi’n magu i fod
ar lwyfan o ddim o beth ac mae hynny
wedi arwain yn achos rhai at yrfaoedd
disglair fel perfformwyr rhyngwladol
ac i’r gweddill, at ddealltwriaeth a
gwerthfawrogiad o ganu
a cherddoriaeth.
–012–
“Mae cystadlu mewn cystadlaethau
o safon Côr Cymru yn miniogi
perfformiad. Mae cystadleuaeth
o’r ansawdd yma’n ffordd o sicrhau
ein bod yn cael hyd i’r balans iawn
rhwng plesio cynulleidfa a bodloni
beirniaid. Ni allwn wneud y naill ar
draul y llall gan fod yn rhaid cael
hyd i’r man canol rhwng emosiwn
a thechneg.”
“ Roedd ennill y
gystadleuaeth yn
gymaint o wefr i mi
ag ennill Last Choir
Standing.”
ARwEInydd
onLy mEn
ALoud yn
sICR O wyLIO…
s G R Î n 1 0
Un arweinydd côr fydd yn bendant yn gwylio
pob munud o gystadleuaeth Côr Cymru ar
s4C yw arweinydd corau only men Aloud
a Serendipity, Tim Rhys-Evans.
Mae’r arweinydd byrlymus, brwdfrydig
yn brysur yn paratoi ar gyfer taith
cyngherddau Only men Aloud ac yn
gweithio’n ddyfal ar ail albwm y côr.
Ond bydd baton y maestro 36 mlwydd
oed yn cael llonydd pan fydd Côr
Cymru ar yr awyr.
Mae gan Tim atgofion melys iawn
o godi Tlws Côr Cymru 2005 fel arweinydd
côr cymysg Serendipity ac o gyrraedd
rownd derfynol y gystadleuaeth gyntaf
yn 2003 gydag Only men Aloud.
“Dwi’n edmygydd mawr o’r gystadleuaeth
—ac nid oherwydd bod un o’m corau
i wedi ennill y brif wobr! Yn fy marn i,
hon yw’r gystadleuaeth gorawl orau a
gynhelir yng Nghymru ac mae’n gosod
y safonau uchaf un. Mae’n un o gerrig
milltir y calendr cerddorol bob dwy
flynedd,” meddai Tim.
Dim ond dau arweinydd sydd wedi
ennill yn hanes byr, cyffrous y
gystadleuaeth—Tim ac arweinydd
disglair arall, Islwyn Evans, sydd wedi
llwyddo gyda dau gôr, Ysgol Gerdd
Ceredigion (2003) a Cywair (2007).
–013–
“Roedd ennill y gystadleuaeth yn gymaint
o wefr i mi ag ennill Last Choir Standing.
Wrth gwrs, roedd y sylw yn wahanol a’r
ddwy gystadleuaeth yn wahanol iawn o
ran naws a natur. Ond roedd y balchder
a deimlais i a’r côr yn 2005 yn brofiad na
fydda i’n anghofio,” meddai Tim.
“Fe agorodd gyfleoedd newydd, cyffrous
i Serendipity ac o ganlyniad, rydym wedi
cydweithio gyda’r cantor Bryn Terfel a’r
cyfansoddwr Karl Jenkins ers hynny.
Rwy’n credu y bydd yn parhau’n llwyfan
ac yn gyfle i genhedlaeth newydd
o gorau yng Nghymru.”
with the recent success of Only men Aloud
and Côr Glanaethwy and the return of
S4C’s biennial choral competition, Côr
Cymru, we could be looking at a golden
age of welsh choral singing. renowned
conductor Alwyn humphreys shares his
thoughts on Côr Cymru, which attracts high
calibre choirs of every style and size from
all corners of wales. A former Côr Cymru
winner, Tim rhys-evans, tells Sgrîn that
winning the competition with his mixed
choir, Serendipity, meant as much to him
as his success on Last Choir Standing with
Only men Aloud. Tim won’t be missing
this year’s event, which promises to be
another success story for the choirs
of wales.
CÔr CyMrU
6 Mawrth
O Gymru gan Rondo
s4c.co.uk/cerddoriaeth

s G R Î n 1 0
HOLL
FwRLwM
IndIA
FOdERn
Roedd taid y gomedïwraig Beth Angell yn genhadwr ym mryniau khasia yn india, ac yno y ganed
a magwyd ei thad. Breuddwyd Beth oedd ymweld â’r wlad a’r ardaloedd yn gysylltiedig â’i theulu,
ac yn y gyfres liwgar Angell yn India mae’n llwyddo i wneud hynny. Wrth iddi ddilyn ôl-troed ei
thylwyth, cawn olwg ar fywyd yn india fodern—gan gynnwys y datblygiadau cyffrous a’r cyfoeth
newydd sy’n bodoli ochr yn ochr â thlodi torcalonnus. mae Beth yn rhannu ei hargraffiadau â Sgrîn...
–014–
HEn FARCHnAd dELHI
s G R Î n 1 0
–015–

BETH AnGELL
“ dROs y
BLynyddOEdd
dIwETHAF MAE
IndIA wEdI BOd
yn y nEwyddIOn
yn FEUnyddIOL.”
s G R Î n 1 0
ATGOF PLEnTyn
Un haf roedd fy ffrind gorau wedi cael
cath newydd a bûm yn crefu ar fy nhad
i brynu anifail anwes i mi. Gwrthod
gwnaeth o, gan ategu ein bod ni’n rhy
brysur ac y byddwn i’n colli diddordeb
ymhen dim (yr un bregeth fyddai’n rhoi
i’m plant heddiw!). Dwi’n cofio cyhuddo
yn bwdlyd “ma’ siŵr bo’ chdi di cael
anifail.” Mi ddwedodd iddo gael mwnci
unwaith, ond yn anffodus cafodd y
mwnci ei fwyta gan deigr yn ystod y nos!
Mae gen i hefyd go’ plentyn o lun dyfrlliw
yn hongian ar y wal yn y ’stafell fwyta yn
fy nghartref. Llun o dŷ syml oedd hwn,
ac er nad oedd dim yn anghyffredin
amdano, roedd yn freuddwyd gennyf i
ymweld â’r lle bu’n gartref i fy nhad a’i
rieni. Ond gallwn ond freuddwydio, gan
fod yr adeilad arbennig hwn yn sefyll
mewn pentref bach o’r enw Jowai—
yng ngogledd ddwyrain India.
–016–
FFynIAnT IndIA FOdERn
Dros y blynyddoedd diwethaf mae India
wedi bod yn y newyddion yn feunyddiol.
Mae economi’r wlad yn tyfu ar raddfa
anhygoel—stori debyg i’r hyn a welwyd
yn China. Mae’r gair superpower yn cael
ei gysylltu â’r wlad, er bod nifer fawr
o wahanol esboniadau i ystyr y term
arbennig hwn. Ond wrth i economi’r
wlad dyfu, does dim dwywaith bod
India bellach â’r modd i ddylanwadu
o amgylch y byd.
Bob tro yr oeddwn yn mynd ati i
agor papur roedd llun o ganolfan
gyfrifiadurol newydd yn Bangalore neu
ysbyty newydd yn Delhi a’r rhain yn
ganolfannau arloesol yn eu meysydd.
Roedd yr adnoddau yn ddi-fai a’r
neges yn glir—mae India ar i fyny!
Mae’r ystadegau am economi a ffyniant
y wlad yn drawiadol. Mae 37% o bobl
bellach yn cyfrif eu hunain yn ddosbarth
canol a 61,000 o filiwnyddion yn byw yn
y wlad, heb sôn am 70 o ganolfannau
siopa yn mynd i fyny yn Mumbai yn 2008
—a’r rhain yn ganolfannau na fydda
mo’u cywilydd yn yr UDA.
GwEITHwyR GLO yM MRynIAU KHAsIA
s G R Î n 1 0
REALITI Bywyd
Peidiwch â’m camddeall, pan dwi’n sôn
am lewyrch India, roeddwn i hefyd yn
ymwybodol bod tlodi enbyd yn perthyn
iddi. Yn wir, treuliodd fy rhieni flwyddyn
gyfan yn codi arian i’r ysbyty cenhadol
yn Jowai er mwyn prynu offer paediatric,
ac roedd clywed y straeon o’r ysbyty
bychan hwn yn rhoi syniad i rywun
o’r problemau, ond, roeddwn yn teimlo
fy mod yn barod i wynebu’r her.
Pan gamais oddi ar yr awyren, y peth
cyntaf i’m bwrw oedd yr arogl yn y maes
awyr, yn gymysgedd melys o fwyd,
gwres a chwys. Yna, wrth gamu allan
i’r stryd i geisio cael tacsi ces fy mwrw
gan yr holl bobl yn cynnig ceir, llety
a chario bagiau. Un môr o wynebau
yn awchu am gael helpu, er mwyn
cael hawlio’r Rupee prin. Wrth weld y
rhyddhad ar wynebau’r rhai a gafodd
y gwaith, dechreuodd hi wawrio arnaf
ba mor dlawd oedd ochr arall y geiniog.
Heblaw am Ewrop a’r Unol Daleithiau,
dydw i erioed wedi bod yn ‘teithio’,
felly nid oeddwn wedi paratoi fy hun
o gwbl am yr hyn oedd am fy wynebu’n
ddyddiol yn India, sef y tlodi erchyll.
Roedd pawb wedi sôn wrtha i am beidio
rhoi arian i bobl yn begera ond doedd
neb wedi dweud efallai mai plentyn
amddifad chwech oed a’i brawd bach
fyddai’n curo’n ddagreuol ar ffenest y
car. Doeddwn i ddim wedi fy mharatoi
yn feddyliol i wynebu’r fath beth ac
roedd y sefyllfa yn fy ngwylltio.
–017–
Ces deithio yn helaeth o amgylch India
a’r un oedd y stori yn y dinasoedd
mawrion a’r pentrefi bychain. Roedd
cyfoeth a thlodi ochr yn ochr, os nad
yn cyd-fyw yna’n bendant yn cydfodoli.
Wrth i un garfan ffynnu edrychai’n
debyg mai suddo fyddai’r garfan arall.
y dyFOdOL
Wrth deithio’r wlad a chwrdd â phobl
anhygoel—pobl oedd am weld India
yn llwyddo i bawb—clywais straeon
am rai oedd yn meddwl ar raddfa leol
ac yn ceisio gwella eu cymunedau,
ynghyd ag eraill oedd yn meddwl yn
fwy cenedlaethol. Er bod eu dulliau yn
wahanol iawn, yr un oedd eu bwriad—
sef tynnu’r wlad at ei gilydd ac
adeiladu sylfaen ar gyfer y dyfodol.

s G R Î n 1 0
“HOFFwn FEddwL y Bydd Bywyd
wEdI GwELLA I BAwB–wEL dynA’R
FREUddwyd...”
Un O BOBL AGRA
–018–
s G R Î n 1 0
y GyFREs
Y gobaith yn y rhaglenni Angell yn
India yw rhoi argraff o wlad gyffrous,
gwlad sydd yn newid a gwella ond wrth
wneud hyn, mae dwy ochr—neu sawl
ochr— i bob stori. Hoffwn fynd yn ôl i
India, yn wir yn ôl i’r un ardaloedd ac
at yr un bobl i weld beth fydd eu hanes
ymhen 10 mlynedd. Hoffwn feddwl y
bydd bywyd wedi gwella i bawb—
wel dyna’r freuddwyd, a sôn am
freuddwydio, do, ces i ymweld â
chartref fy nhad yn Jowai.
–019–
Comedian Beth Angell shares her
experiences and feelings as she
realises her dream of visiting her
father’s birthplace in the Khasia
hills in india. As Beth undertakes an
emotional journey, she sheds light on
the massive changes taking place in
india. it’s a colourful, exciting journey
as she follows in her family’s footsteps
and travels to the places where her
grandfather was a missionary. in a
country where 37% of the population
now count themselves as middle-class,
heartbreaking poverty lies alongside
exciting new developments and
great wealth in modern india.
AnGELL yn IndIA
21∑00
4 Mawrth
O Gymru gan Cwmni Da
s4c.co.uk/ffeithiol

AFOn BELAyA AR dROEd MynyddOEdd yR wRAL
s G R Î n 1 0
RwsIA wyLLT
yn AGORIAd
LLyGAId I IOLO
–020–
s G R Î n 1 0
miLLTiRoEdd LAWER o GoEdWiGoEdd CoLLddAiL A
CHonWydd, CAn miL o AFonydd, LLynnoEdd dWR FFRES
PuRA’R Byd, 23,000 miLLTiR o ARFoRdiR, 40 GWARCHodFA
BioSFFER unESCo… A’R CyFAn yn GynEFin i GREAduRiAid
TRAWiAdoL, o’R EiRTH BRoWn i ERyRod y môR.
ioLo WiLLiAmS Sy’n RHoi HAnES Ei GyFRES
ddiWEddARAF i oWAin PEnnAR..
Does dim rhyfedd fod y naturiaethwr
Iolo Williams yn cyfaddef iddo deimlo
eiddigedd mawr ar brydiau wrth
sylweddoli faint o dirwedd naturiol
heb ei difetha sydd yn Rwsia.
Ond efallai nad yw hynny’n syndod
o ystyried maint anferthol y wlad.
Mae’n ymestyn o’r Arctig yn y gogledd
i’r Môr Du yn y de ac o ffin Norwy i China,
gan gyfri am wythfed ran y ddaear.
Mentrodd Iolo yno fel cyflwynydd y
gyfres natur chwe rhan, Iolo yn rwsia
gyda chwmni cynhyrchu Telesgôp
mewn prosiect Manylder Uwch sy’n
gydgynhyrchiad cyffrous rhwng S4C,
Parthenon Entertainment Limited ac
NDR Naturfilm o’r Almaen.
–021–
Mae Iolo wedi hen arfer â bod yn rhan
o gyfresi natur o’r safon uchaf—roedd
yn gyflwynydd un o uchafbwyntiau
blwyddyn ‘rhaglenni gwyrdd’ S4C y
llynedd, y gyfres natur Cymru. Ond
roedd darganfod natur wyllt Rwsia
yn brosiect gwahanol iawn.
“Mae poblogaeth Rwsia yn fach
pan ydych yn ystyried maint y wlad,”
meddai’r naturiaethwr 46 oed o ardal
Meifod yn yr hen sir Drefaldwyn, Powys.
“Dim ond 142 miliwn o bobl sydd yn byw
yn Rwsia—ond mae’n mesur dros 17
miliwn cilomedr sgwâr ac mae’n rhaid
newid clociau mewn 11 rhan wahanol
o’r wlad.

“Mae maint a graddfa’r wlad bob amser
yn fy synnu. Fe allech chi gerdded am
fisoedd mewn rhannau o’r wlad heb
weld yr un enaid byw. Dwi’n cofio mynd
ar un daith mewn bws mini a gweld
dim ond caeau ŷd am ddeg awr solet.”
Aeth Iolo, ynghyd â Catrin Roberts,
sy’n cynhyrchu a chyfarwyddo’r gyfres,
yno am chwe wythnos i gyd. Mae’r
gyfres hefyd yn defnyddio’r deunydd
rhyfeddol a ffilmiwyd gan griwiau
camera arbenigol NDR ledled Rwsia
dros gyfnod o ddwy flynedd.
“Efallai y gwnaethon ni’r penderfyniad
anodda’ un cyn cyrraedd yno,” eglura
Iolo.“Roedden ni’n gorfod dewis chwe
ardal i adlewyrchu pob cynefin posibl
yn Rwsia. Doedd hynny ddim yn dasg
hawdd o ystyried maint y wlad ac
amrywiaeth y cynefinoedd.”
Roedd y daith yn cynnwys mynyddoedd
anferth y Cawcasws, sy’n gartref i
nifer o anifeiliaid prin, ac i’r dwyrain o’r
Cawcasws, cadwyn o fynyddoedd eraill,
yr Ural, sy’n llai ac yn fwy Alpaidd ei naws.
Fe aeth y tîm i ganol Yr Arctig i gael blas
ar dyfiant ei haf byr ac yna i’r dwyrain
ac i Siberia, lle gwelon nhw fywyd gwyllt
a physgod anarferol Llyn Baikal.
Yna, ymlaen i Ussuriland yn nwyrain
pellaf y wlad a gweld arfordir y Môr
Tawel a’i dirwedd Asiaidd cyn mentro
yn olaf i ardal anghysbell Kamchatka.
Roedd Iolo wedi bod yn Rwsia nifer
o weithiau o’r blaen ac wedi dwlu bob
tro ar ei chefn gwlad. Does ganddo fawr
o gariad at ei dinasoedd a’i threfi serch
hynny ac yn eu gweld yn gyffredinol fel
cynnyrch concrit, dienaid yr hen drefn
Gomiwnyddol.
“ FE ALLECH CHI
GERddEd AM
FIsOEdd MEwn
RHAnnAU O’R
wLAd HEB wELd
yR Un EnAId
Byw.”
s G R Î n 1 0
“O’m profiad i, mae pobl y wlad yn
llawer cynhesach a chroesawgar
hefyd. Mae pobl y trefi a’r dinasoedd yn
dueddol o fod yn fwy drwgdybus o bobl
ddieithr, dramor a hwyrach bod hynny
o ganlyniad i’r hen sustem Sofietaidd,”
meddai Iolo.
“Yn sicr, doedd teithio a ffilmio yno
ddim yn hawdd bob amser o ganlyniad
i’r sustem drafnidiaeth, biwrocratiaeth
ac agwedd pobl at waith. Fe gyflawnodd
Catrin wyrthiau yn trefnu’r cyfan. Ond
mi oedd o werth o—gwelson ni bethau
anhygoel ac roedd ’na gymaint o
uchafbwyntiau.”
Un o’r uchafbwyntiau hynny oedd
ymweld â phenrhyn 800 milltir
Kamchatka. Yn ardal yn llawn
llosgfynyddoedd, llawer ohonynt
yn fyw ac yn dal i fyrlymu a ffrwydro,
mae’r coetiroedd yn gynefin perffaith
i’r eirth brown.
“Yr adeg yr aethon ni yno, roedd yr eirth
brown ar drywydd y samwn niferus sy’n
mudo lan y penrhyn o’r môr,” eglura Iolo.
“Roedd hynny’n golygu ein bod yn gallu
mynd yn agos at yr eirth i’w ffilmio gan
eu bod yn brysur yn hela.
“Ond hyd yn oed yn y tymor samwn,
fedrwch chi ddim ymlacio’n llwyr yn eu
cwmni. Maen nhw’n gallu troi arnoch
chi’n ddirybudd. Mae’n bwysig eich bod
yn eu parchu. Roedden ni’n aros mewn
cytiau yn y goedwig ac fe ddes i ar
draws un neu ddwy arth wrth fynd i’r tŷ
bach gyda’r nos! Does dim rhyfedd fod
y wardeiniaid bob amser yn gorfod
cario gynau.”
Ond efallai mai mynd i Fynyddoedd
y Cawcasws oedd y profiad mwyaf
newydd i Iolo gan iddo weld nifer o
anifeiliaid prin nad oedd wedi dod ar
eu traws o’r blaen. Yn eu plith, mae’r
Bual (Bison) Ewropeaidd, y Twr (Tur)
Cawcasws, a’r Baedd Gwyllt.
–022–
“Roedd y natur a ffordd o fyw’r bobl
yn yr Urals yn agoriad llygad hefyd.
Roedd y trigolion yn dal i ddefnyddio
ceffyl a chert fel eu prif ffordd o deithio
a’r rhan fwyaf yn ffermio mêl gwenyn
gwyllt mewn ffordd naturiol. Roedd y
caeau gwair fel y coetiroedd yn gyfoeth
o natur, yn blanhigion a thrychfilod,”
meddai Iolo.
Er cymaint yw’r dirwedd naturiol yno,
mae Iolo yn poeni am ddyfodol llawer
o’r cynefinoedd sy’n gartref i gymaint
o fauna a flora prin neu anarferol.
“Mae’r sefyllfa’n dorcalonnus yno o
safbwynt diogelu’r cynefinoedd pwysig
yma. Roedd y wardeiniaid bron i gyd
yn gytûn bod y sefyllfa o safbwynt
cadwraeth yn well o dan yr hen drefn
Gomiwnyddol. Bellach, mae bywyd
gwyllt a chefn gwlad yn cael eu
haberthu os oes unrhyw botensial
i ecsploetio’r tir ar gyfer diwydiant.
Mae anifeiliaid prin fel y teigr mewn
perygl mawr o ddiflannu’n llwyr
oherwydd hyn.”
Ac, er gwaethaf maint a mawredd
Rwsia, roedd bod yno am gyfnod yn
peri i Iolo werthfawrogi natur Cymru
hyd yn oed yn fwy.
“Y fantais sydd gan Gymru dros Rwsia
yw y medrwch chi weld y dewis mwyaf
trawiadol o gynefinoedd ar daith
gerdded go fawr o ben y mynydd
i lan y môr. Does nunlla yn y byd i
guro’n gwlad ni yn hynny o beth.”
iolo williams sheds light on the wildlife
of russia in a major new high-definition
documentary series for S4C. The six-part
series Iolo yn Rwsia sees the nature
expert visit all four corners of this huge
country. from the Caucasus mountains
to Lake Baikal in Siberia, he explores
russia’s unusual flora and fauna. iolo
catches a glimpse of the brown bear
hunting for salmon on the Kamchatka
peninsula, as well as other rare animals
such as the european Bison and wild
Boar. he also expresses concern about
the dangers facing many of the country’s
wildlife habitats.
“ yR AdEG yR AETHOn
nI ynO, ROEdd yR
EIRTH BROwn AR
dRywydd y sAMwn
nIFERUs sy’n MUdO
LAn y PEnRHyn
O’R MÔR.”
IOLO wRTH
FynyddOEdd y
CAwCAsws sydd
AR y FFÎn RHwnG
RwsIA A GEORGIA.
ARTH KAMCHATKA
AR LAn AFOn
BELAyA yM MHARC
CEnEdLAETHOL
sHULGAn TAsH,
MynyddOEdd
yR URAL.
s G R Î n 1 0
–023–
IoLo yn rWSIA
21∑00
20 Ebrill
O Gymru gan
Telesgôp
s4c.co.uk/ffeithiol

y ddoe
a ddaw
yn ôl
AMAndA JOnEs HEddIw,
AC yn y LLUn GwREIddIOL.
s G R Î n 1 0
Gwenwch!
Clic.
Fflach.
Stori: marred Glyn Jones
–024–
Eiliad mewn amser wedi ei ddal am
byth. Atgof i’w osod yn yr albwm lluniau.
Profiad efallai i hiraethu amdano, neu
i wenu drosto, wrth astudio’r gwisgoedd
hen ffasiwn a’r gwenau swil. Hiraeth
am y ddoe na ddaw yn ôl.
Ond yn awr, mae’r ddoe yn dod yn
ôl, gyda chymorth Lle aeth pawb?
Mae’r gyfres yn olrhain hynt a helynt
y rhai sy’n ymddangos mewn wyth
o wahanol luniau, cyn dod â phawb
yn ôl at ei gilydd unwaith eto i geisio
ail-greu’r lluniau gwreiddiol.
Tynnwyd un o’r lluniau a ddewiswyd
ar gyfer y gyfres newydd yng Ngharnifal
Bethesda yng Ngwynedd 28 mlynedd
yn ôl.
Yn y llun, gwelwn Frenhines Lynne
a’i gosgordd o forwynion a macwyaid
yn gwenu’n swil wrth eistedd ar y fflôt
fyddai’n eu dwyn o amgylch y dref. Mae
steil y gwalltiau a’r gwisgoedd yn awr
yn edrych mor hen ffasiwn, ac mae
rhyw ddiniweidrwydd yn perthyn i’r llun.
Un o’r morynion, Amanda Jones o
Lanllechid, sy’n derbyn yr her o chwilota
am yr unigolion yn y llun, er mwyn
ceisio dod â phawb at ei gilydd i
ail-greu eiliad mewn hanes.
“Mi roedd cymryd rhan yn y gyfres
yn brofiad ffantastig, ac yn brofiad
emosiynol,” meddai Amanda.
Deg oed oedd hi pan dynnwyd y
llun gwreiddiol, ac yn ddisgybl yn
Ysgol Llanllechid. Mae wedi aros yn yr
ardal, ac yn byw ar fferm yn y pentref
gyda’i phartner, Harold Wyn, a’i merch,
Katy sy’n 11 oed. Mae’n gweithio fel
nyrs seiciatryddol yn y gymuned, yn
cynghori’r rhai sydd â phroblemau
gyda chyffuriau ac alcohol,
a’u teuluoedd.
s G R Î n 1 0
Yr hyn sydd wedi aros yn ei chof am
yr achlysur yw’r cyffro wedi iddi gael
ei dewis i fod yn un o’r morynion, a’r
teimlad disgwylgar wrth edrych ymlaen
at y diwrnod mawr. Mae’r noson cyn
y Carnifal hefyd yn fyw yn ei chof.
Roedd Neuadd Ysgol Dyffryn Ogwen ym
Methesda dan ei sang ar gyfer seremoni
goroni’r Frenhines, ac Amanda oedd
â’r dasg o ganu Cân y Coroni.
“Ro’ i’n teimlo’n ofnadwy o nerfus ond
fe aeth pob dim yn iawn,” meddai. “Ar
y diwrnod ei hun, dwi’n cofio’r fflôt yn
mynd i fyny’r stryd a phobol yn casglu
pres wrth i ni basio heibio. Mi roedd ’na
sawl brenhines arall yn yr orymdaith,
ac mi roedd hi’n ddiwrnod mawr.”
Mae ail ddarganfod y llun, a’r broses
o chwilio am ei chyd-deithwyr ar y fflôt,
wedi gwneud iddi feddwl am y dyddiau
a fu, a sylweddoli fod y byd wedi newid
cryn dipyn ers y diwrnod hwnnw ym
Mehefin 1980.
“Mae bywydau pawb wedi newid
gymaint ac mae’r Carnifal wedi hen
fynd. Mae pawb mor brysur heddiw does
neb yn medru rhoi ymrwymiad i rywbeth
fel Pwyllgor Carnifal. Mae’n gymaint
o dasg i hel arian ac i drefnu pethau.
Mae’n biti garw.”
Roedd pawb a ddewiswyd ar gyfer
gosgordd y Frenhines yn aelodau o
gôr yr eglwys leol, ac mae gan Amanda
atgofion hapus o’i chyfnod gyda’r côr
hwnnw. “Mi roedd ’na dros 20 o aelodau,
yn ferched a hogia, ac roedd Mr Brown,
y côr feistr, yn ddylanwad mawr arnon
ni. Mi roedd colli un o ymarferion y côr
fel colli diwrnod yn yr ysgol. Mi roedd
hi’n amser braf...”
–025–
Ym marn cynhyrchydd y gyfres,
Gwenllian Griffith, dyna yw rhan
o apêl Lle aeth pawb?
“Mae pob llun yn dod ag ymwybyddiaeth
o dreigl amser i bobl, a’r awydd i
chwilio am hynt a helynt y bobl yn y
llun arbennig hwnnw. Ac mae ’na ryw
ymdeimlad cynnes o weld pobl yn dod
’nôl at ei gilydd. Mae’r atgofion yn
dal mor gryf, ac mi rydan ni fel criw
cynhyrchu, a’r gwylwyr gartre, yn
cael y fraint o ail-fyw profiad, ac i ailgyffwrdd
mewn ieuenctid am funud fach.”
A moment in time, captured forever.
have you ever wondered what
happened to people in a photograph?
now you can relive the past with the
help of Lle Aeth Pawb?, the series which
traces the story behind a photo. here,
Amanda Jones recalls the 1980 Bethesda
Carnival. She was one of the carnival
queen’s ladies-in-waiting, and only
ten years old at the time. it’s an
emotional journey back in time, but will
she manage to find everyone on the
float that day and reunite them?
LLE AETH pAWb?
21∑00
26 Mawrth
O Gymru gan
Cwmni Da
s4c.co.uk/lleaethpawb

s G R Î n 1 0
–026–
s G R Î n 1 0
Ar y patsh
mae steil naturiol Russell Jones, cyd-gyflwynydd Byw yn yr Ardd, wedi taro deuddeg â’r gwylwyr.
mae’n brysur yn awr yn paratoi ar gyfer y gyfres newydd fydd yn dechrau ddiwedd mawrth.
marred Glynn Jones aeth draw i randir y gyfres, y patsh, i gael sgwrs am yr hyn sydd i ddod.
–027–

s G R Î n 1 0
“Os MEdRA I ARddIO yn FAn Hyn, ynA
MI FEdRwCH CHI ARddIO yn RHywLE!”
–028–
Russell, diolch am y cyfle i fusnesu ac
i gael tipyn o sgwrs yma yn y shed ar
y patsh enwog uwchlaw Rhosgadfan.
Croeso tad. Mae’n wych yma heddiw,
ond mae’r patsh yn lle agored iawn
ac mae hynny’n gallu creu problemau.
Mae’n gallu bod yn wlyb iawn yma yn
y gaeaf, ac yn sych fel asgwrn yn yr haf.
Mi rydan ni’n mynd o un eitha’ i’r llall.
Dwi wedi gweld eira yma ym mis Ebrill!
wyt ti wedi bod yn brysur yn paratoi
ar gyfer y gyfres newydd?
Do. Dwi wedi bod yn twtio ac yn palu,
ac yn clirio’r polytunnel yn barod ar
gyfer y planhigion. Dwi’n edrych ymlaen
at y gyfres newydd. Dwi isho arbrofi efo
rhai pethau, ac mae’r garddwr llysiau
o fri, Medwyn Williams, am roi cyngor
i mi, sy’n wych.
y gyfres gyntaf o Byw yn yr Ardd oedd
y tro cyntaf erioed i ti ymddangos ar
deledu. wyt ti wedi mwynhau’r profiad?
O do, dwi wedi mwynhau’n fawr iawn.
Rwy’n teimlo’n naturiol o flaen y camera
—gobeithio fy mod yn dod drosodd felly!
Mae mor braf cael cyfle i sgwrsio am
arddio a cheisio ennyn diddordeb pobl.
A deud y gwir, dwi’n ei hystyried hi’n
fraint cael gweithio ar y gyfres.
Beth wyt ti’n ei fwynhau fwyaf?
Cael cyfle i gyfarfod pobol, a mynd
i weld eu gerddi nhw. Dwi’n licio bod
yn rhan o dîm sy’n ceisio cael pobl i
godi o’u seti i wneud rhywbeth! Tydi
garddio ddim yn gymhleth. Dwi wedi
dysgu fy hun trwy arbrofi a thrwy
ddarllen. Synnwyr cyffredin ydi o mewn
gwirionedd. Os ydach chi wirioneddol
efo diddordeb yn rhywbeth yna mi
wnewch chi’r ymdrech i ddysgu. Dwi
ddim isho clywed esgusodion am y
tywydd a’r ffaith fod yr ardd mewn lle
anffafriol, neu’r tir yn dir anodd ei drin.
Os medra i arddio yn fan hyn, yna mi
fedrwch chi arddio yn rhywle!
s G R Î n 1 0
Mi rwyt ti’n credu mewn garddio
gwyrdd, yndwyt?
Ydw, yn sicr. Mae’n braf gweld mwy
a mwy o bobol yn cymryd diddordeb,
yn mynd ati i gompostio ac ailgylchu.
Ac mae bwyta’n iach yn dod yn fwyfwy
pwysig. Dwi’n meddwl fod pobol wedi
syrffedu ar brynu pethau mewn pacedi.
Mi rwyt ti’n foi prysur iawn. wrth baratoi
ar gyfer y gyfres newydd, mi rwyt ti wrthi’n
bridio ieir a hwyaid, ac mae un o dy gwn ˆ
Jack Russell di newydd gael cwn ˆ bach.
Do, mae Derwen wedi cael chwech
o gŵn bach, ac maen nhw’n hynod
o ddel. Dwi’n chwilio am gartrefi iddyn
nhw, ond mae’n siŵr y gwnâ i gadw
un i fod gyda’i fam a’i nain! Dwi’n byw
mewn bwthyn yn uwch i fyny na’r patsh.
Mae ’na ddigon o le yno i’r cŵn, ac i’r
ieir bigo a chrwydro. Mae’r olygfa yn
wych hefyd. Mi alla i weld draw tuag
at Ddinas Dinlle, ac ymhellach at yr
Eifl, Ynys Môn ac Ynys Llanddwyn, wrth
gwrs, ac ar ddiwrnod clir, mi fedra i weld
draw i Iwerddon. Mae rhywun yn cael
ei demtio i ista ar y sêt o flaen y tŷ gan
fod yr olygfa mor odidog, ond mae’n
rhaid gweithio gynta’ ac wedyn ista!
Pan fuon ni’n sgwrsio cyn y nadolig,
roeddet ti’n sôn y basa gwraig yn gwneud
anrheg ddelfrydol i ti. dwi’n deall dy
fod wedi cymryd cam bras i’r cyfeiriad
yna yn ddiweddar.
Do! Mi wnaeth un o ffans byw yn yr
Ardd sgwennu ata i, ac mi rydan ni’n
mynd allan efo’n gilydd erbyn hyn.
Mae ganddi hi ddiddordeb mewn
ffermio a garddio, ac mae’n cael trefn
arna i! Dwi ddim yn siŵr os gwnaeth
hi ddarllen yr erthygl yn sôn am fy
nymuniad i gael gafael ar wraig yn
2009, ond mae blwyddyn newydd
wastad yn dod â rhywbeth newydd
a gwahanol i’w chanlyn. Fi oedd yr
unig geiliog yma heb iâr, ac mae
gen i un rŵan!
–029–
Since he started presenting on lifestyle
gardening programme Byw yn yr Ardd,
russell Jones has become a hit with
the viewers, with his natural style and
obvious enthusiasm for meeting people
and learning about their gardens. here
he talks about the upcoming new series
of Byw yn yr Ardd, and how he found
a girlfriend after receiving fan mail! he
also shares his seasonal gardening tips,
and explains why he feels so strongly
about sustainable gardening.
byW yn yr Ardd
20∑25
26 Mawrth
O Gymru gan Cwmni Da
s4c.co.uk/bywynyrardd

TIPs
TyMHOROL
RUssELL
s G R Î n 1 0
–030–
CysTAdLEUAETH
I gael cyfle i ennill dewis gwych o
fylbiau gwerth £70 i blannu yn eich
gardd, atebwch y cwestiwn canlynol:
PA wLAd ARALL MAE RUssELL
JOnEs wEITHIAU’n GwELd O’I
ARdd yn sIR GAERnARFOn?
1/ IwERddOn
2/ FFRAInC
3/ AMERICA
Anfonwch eich ateb ar e-bost at
sgrin@s4c.co.uk neu ar gerdyn post
at: Cystadleuaeth byw yn yr Ardd,
Sgrîn, S4C, Blwch Post 353, Caerdydd
CF24 5XA. Y dyddiad cau yw 9 Ebrill.
s G R Î n 1 0
1 Ewch ati i docio, a bwydo’ch rhosod.
2 Plannwch fylbiau tyner fel blodyn y cleddyf (gladioli), lilis a dahlias.
3 Plannwch friallu a phansis.
4 Cofiwch ddyfrio eich bylbiau yn dda wrth iddynt dyfu.
5 Paratowch y pridd yn ofalus yn eich gardd lysiau ar gyfer plannu.
Bydd ychwanegu tail neu gompost yn gwneud daioni mawr i’r pridd.
6 dyma’r amser gorau i symud eirlysiau. unwaith y mae’r blodau wedi gwywo,
codwch y planhigyn o’r pridd, gan fod yn ofalus i beidio â gwneud unrhyw
ddifrod i’r bylb neu’r dail. Rhannwch y clympiau’n ofalus a’u plannu’n syth i’r
un dyfnder. dyfriwch yn ofalus er mwyn setlo’r pridd o amgylch y gwreiddiau.
7 Cadwch lygad barcud ar eich hostas. maen nhw’n dechrau tyfu rwan ˆ
felly byddwch yn barod i frwydro yn erbyn y slygs a’r malwod!
–031–

s G R Î n 1 0
Mae’n gyfnod prysur iawn i’r dyfarnwr
rygbi a’r diddanwr 37 oed nigel Owens. Mae
e’n dyfarnu dwy o gêmau Pencampwriaeth
y Chwe Gwlad ac yn un o dîm cyflwyno’r
sioe banel boblogaidd, Bwrw’r Bar. Mae
e newydd gyhoeddi ei hunangofiant hynod
onest, Hanner Amser.
Rwy’n un sy’n lico bod yng nghanol
pobl mewn lleoedd yn llawn sŵn a
bwrlwm—ac mae hynny’n ystyriaeth
bwysig wrth i fi drio dewis fy hoff le.
Un o’r rhesymau wy’n joio fy ngwaith
fel reffari yw achos fy mod i’n lico bod
yng nghanol yr achlysur. Chi yn y jobyn
anghywir os nad y’ch chi’n lico pobl.
Rwyf hyd yn oed yn joio’r tynnu coes
o’r terasau er dy fod ti’n dod ar draws
ambell glown.
Mae’n gyfnod prysur i fi ar hyn o bryd
rhwng y Chwe Gwlad a ffilmio bwrw’r
bar. Mae’n lot fawr o sbort cyflwyno
gyda Jonathan Davies, Eleri Siôn a
Rowland Phillips—er mod i’n cael mwy
na fy siâr o’r tynnu coes! Ond ta beth
am hynny, mae’n gyfle i fod yng
nghanol y bwrlwm.
Mae bod yn reffari wedi rhoi cyfle i
fi drafaelu’r byd ac wy wedi gweld y
lleoedd mwyaf ffantastig. Y lle gorau
i fi fod y tu fas i Gymru yw Cape Town.
Mae e mewn lleoliad gwych ac mae’r
golygfeydd o Table Mountain yn
rhywbeth fydd yn aros yn y cof am byth.
Mae De Affrica yn lle diddorol iawn ond
mae’n gallu bod yn danjerus—wedi
dweud hynny, mae ardal y Western
Cape yn teimlo’n eitha’ diogel.
fy hOff
Le i
nIGEL
OwEns
–032–
Wy wedi joio mynd i Dde Ffrainc hefyd
i ddyfarnu. Mae’r bobl yno’n angerddol
am eu rygbi, mae’r tywydd yn gallu
bod yn dda a’r bwyd a’r gwin mor neis.
Fues i’n ddigon ffodus i ddyfarnu yn y
Stadio Flaminio yn Rhufain cyn hyn ac
mae honno’n un o’r dinasoedd mwyaf
diddorol i mi weld erioed.
Wy wedi dyfarnu mewn amryw stadiwm
wych—ond does dim un well na’n
Stadiwm y Mileniwm ni yng Nghaerdydd.
Dyfarnais i ffeinal y Cwpan Heineken
rhwng Munster a Toulouse yno y llynedd
ac roedd yn brofiad bythgofiadwy.
Ond yn y pen draw, bachan fy milltir
sgwâr ydw i ac wy’n lico bod yng
Nghwm Gwendraeth yng nghanol fy
ffrindiau a’r teulu. Mae pawb yn lico bod
ar ben ei hun weithiau ond, ar y cyfan,
wy’n foi cymdeithasol. Rwy’ bellach
yn byw ym Mhontyberem, dwy filltir o
Fynyddcerrig, lle ces i’n magu. Mae’n
gymuned glos—a does dim lle gwell am
gwmnïaeth na Chlwb Rygbi Pontyberem.
Rwy’n teimlo’n gwbl gartrefol yno, yng
nghanol ffrindiau. A dyma fy hoff le i.
it’s a busy period for rugby referee
nigel Owens. he’s officiating at two
games in the Six nations Championship
and he’s also one of the presenters on
Jonathan davies’ rugby entertainment
show Bwrw’r Bar. One of the reasons he
enjoys his job as a referee is because he
likes to be in the thick of things. his work
has taken him to places as far afield as
france, South Africa and italy, but he
says there’s nowhere better to work
than the millennium Stadium. despite
the jet-setting lifestyle, home is where
the heart is for nigel, in the Gwendraeth
valley. he lives in pontyberem, and
enjoys spending time in the village
rugby club in particular.
bWrW’r bAr
21∑00
13 Mawrth/
20 Mawrth
O Gymru gan Avanti
s4c.co.uk/chwaraeon
y CLWb ryGbI
rHynGWLAdoL:
yr EIdAL v CyMrU
13∑30
14 Mawrth
CyMrU v IWErddon
17∑00
21 Mawrth
O Gymru gan BBC Cymru
s4c.co.uk/chwegwlad
y GAir
OLAf
RyLAnd
TEIFI
s G R Î n 1 0
yn enillydd Cân i Gymru a gwobr BAFTA
Cymru, mae Ryland Teifi yn enw blaenllaw
yn y byd cerddorol ac actio. yma mae’n trafod
ei yrfa a’i fywyd yn y Barri fel gwr ˆ i Roisin
a thad i Lowri, 8 a Cifa, 7.
Roedd canu wastad ar yr aelwyd. Ydi, mae’n
swnio fel ystrydeb, ond roedd cerddorion
ar ddwy ochr i’r teulu ac roedd caneuon
yn fath o eirfa i mi o oed cynnar. Mae
hynny wedi ei drosglwyddo i fy nheulu
i ac mae Roisin a minnau a’r merched
yn gwneud lot o ganu yn y gegin—ni
tamaid bach fel teulu’r Von Trapp!
Fy nhad oedd un o sylfaenwyr gwyl ˆ werin
y Cnapan. Roedden ni’n byw mewn siop
reit ynghanol pentref bach Ffostrasol
ac am chwe mis o’r flwyddyn roedd y lle
yn fwrlwm. Roedd pobl yn galw i drefnu
grwpiau, yn dod i brynu tocynnau ac
artistiaid yn ymweld â ni. Roeddwn i’n
byw gyferbyn â’r cae lle roedd yr ŵyl
yn cael ei chynnal ac ro’n i dal yn
mynd yno i wersylla. Dyddiau da.
–033–
Cnewyllyn fy nghaneuon yw profiad. Rwy’n
ysgrifennu am yr hyn a ddaw o reddf.
Rwy’ byth yn eistedd i lawr yn fwriadol
i ysgrifennu cân am wleidyddiaeth neu
gariad neu berson os nad oes rhyw
ddigwyddiad wedi fy ysbrydoli
i wneud hynny.
Fy rôl actio gyntaf oedd mewn fersiwn
ffilm Gymraeg o Back To The Future. Ro’n
i’n 12 oed pan ges i gynnig rhan yn y Cloc
gan Endaf Emlyn. Ro’n i’n chwarae boi
o’r gorffennol a landiodd yn y dyfodol
mewn hen gloc taid yn hytrach na char
Lamborghini! Roedd yn brofiad gwych
i actio gydag enwau fel Rachel Thomas,
Emyr Wyn a Ray Gravell.
Mae’n braf cael chwarae rhan â bach o
ddiawl yn perthyn iddo fe. Rwy’ wedi
chwarae sawl pregethwr a Chrynwr, felly
pan gynigiwyd rhan Peter Marshall i mi yn
Caerdydd ro’n i’n barod i gofleidio’r her.
dyw Peter yn ei hanfod ddim yn ddyn
drwg. Mae e’n ddyn sy’n meddwl ei fod
yn gwneud daioni. Ond oherwydd nad
oes ganddo ddrych mewnol sy’n dangos
ffaeleddau ei gymeriad, mae’n aml yn
cael ei hun i drwbl.
Mae Iwerddon yn agos iawn at fy nghalon.
Gwyddeles yw Roisin fy ngwraig ac roedd
ei thad, y diweddar Bobby Clancy yn
aelod o’r grŵp gwerin Gwyddelig enwog
The Clancy Brothers. Fe briodon ni yn
Iwerddon ac roedd y Cymry a’r Gwyddelod
yn ateb ei gilydd gyda chaneuon
traddodiadol y ddwy wlad.
yr hyn sydd yn fy ngwneud i’n hapus
yw Roisin a’r merched a’r un bach neu
fach sydd ar y ffordd fis Ebrill. Hefyd
cerddoriaeth a rygbi. Yn y drefn yna!
ryland Teifi is an award-winning actor
and musician. he plays the troubled
character of peter in drama Caerdydd
which returns to S4C in the summer. ryland
had a musical upbringing—his father was
one of the founders of the Cnapan folk
music festival. his wife, roisin, is also a
member of the famous irish musical family,
the Clancys. ryland says that family,
music and rugby are the things that
make him happy.
dECHrAU CAnU
dECHrAU CAnMoL
21 CAErdydd a 28 rhagfyr
O yn Gymru dychwelyd gan Avanti
mis Mehefin
O Gymru gan
Fiction Factory
s4c.co.uk/caerdydd

CHwILAIR
GwyL ˆ ddEwI
s G R Î n 1 0
TH E A I r o dd r E C G F
TH r W dd n L W A C E A W
E CH d r y n y L E T p E
A F d E o E o M n n n I
I d A nG p d y y TH A E S
n A L y A n C U M I n T
o TH W C b y I T E L I E
dd L G y TH CH n n TH o H dd
r U A r W r I A n M n F
A G W L E dd o S A E E o
b A U r M y G I n A C d
M A CH o G G I A r d I n
AnTHEM
ARwR
BARddOnIAETH
CÂn I GyMRU
CAwL
CEnHInEn
CEnnIn PEdR
CERddORIAETH
CInIO
CLOd
CynGERdd
dATHLU
dRAIG GOCH
EIsTEddFOd
EMyn
GwLAd
GwLEdd
MAwRTH y CynTAF
MOLIAnT
OEdFA
sAnT
TELyn
–034–
–034–
CysTAdLEUAETH
Enillwch dusw o flodau’r gwanwyn,
i’w anfon at gyfaill, perthynas neu gariad
—neu chi eich hun, wrth gwrs!
I gael cyfle i ennill y wobr, chwiliwch
am y geiriau gerllaw sy’n ymwneud â
thraddodiadau dathlu Gwyl ˆ
ddewi.
Pan ddewch o hyd iddyn nhw i gyd,
bydd y llythrennau sy’n weddill yn
sillafu un o negeseuon enwocaf
ein nawddsant.
Anfonwch eich ateb ar e-bost at
sgrin@s4c.co.uk neu ar gerdyn post at:
Cystadleuaeth y Chwilair, sgrîn, s4C,
Blwch Post 353, Caerdydd CF24 5XA.
y dyddiad cau yw 9 Ebrill.
CysTAdLEUAETH RHydIAn ROBERTs
Mr E Thomas, Porthmadog CysTAdLEUAETH y
CLwB RyGBI Mr steve Evans, Castell-nedd
CysTAdLEUAETH nAdOLIG PLEnTyn ynG
nGHyMRU Ms sarah Barr, Caerdydd
CysTAdLEUAETH y CROEsAIR Ms Meiriona
Jones, Blaenau Ffestiniog
RHEOLAU CysTAdLEUAETH Mae’r cystadlaethau
yn agored i bawb ag eithrio staff s4C, eu teuluoedd
agos a chwmnïau eraill sy’n gysylltiedig â sgrîn. dewisir
yr enillydd/wyr ar hap. Rhoddir gwybod i’r enillydd/
wyr ar ôl y dyddiad cau drwy lythyr neu dros y ffôn.
nid yw’n bosib i’r enillydd gyfnewid y wobr, ond mae
s4C yn cadw’r hawl i gyfnewid y wobr neu unrhyw ran
ohoni ar gyfer gwobr gyfwerth neu o werth ariannol
uwch. Mae penderfyniad y Golygydd yn derfynol.
Cyhoeddir enw’r enillydd/wyr yn rhifyn nesaf sgrîn.
ni dderbynnir cyfrifoldeb am geisiadau a gollir yn y
post neu sy’n methu â chyrraedd erbyn y dyddiad cau.
PRyd Fydd MOdd GwELd IoLo yn rWSIA?
A Fydd IsdEITLAU AR GyFREs CAErDyDD?
Am unrhyw ymholiadau bach a mawr am raglenni
s4C, mae croeso i chi ffonio Gwifren Gwylwyr s4C ar
0870 600 4141 neu e-bostio gwifren@s4c.co.uk. Hefyd,
gallwch gysylltu â’r wifren i archebu copi o sgrîn i’ch
ffrindiau neu deulu. ni ddylai galwad gostio mwy na 6c
y funud o linell BT.

Mwynhewch
fi, rhannwch fi
gyda’ch ffrindiau
ac ail-gylchwch
fi!
Argraffwyd ar
bapur wedi ei
ail-gylchu gydag
inc yn deillio o
lysiau gan
argraffwr ag
Achrediad
Amgylcheddol
ISO 14001.
enjoy me,
share me with
your friends
and recycle me!
printed on
recycled paper
using vegetable
based inks by
a printer holding
environmental
Accreditation
iSO 14001.