Strategija energetske efikasnosti Crne Gore - Energetska efikasnost

Prema istraživanjima u Studiji EE, u Crnoj Gori je učešće domaćinstava sa ostalom komunalnompotrošnjom (uključujući i turizam) oscilovalo od 27% 1981. g. do nešto iznad 20% 1990. g., nakončega je, zbog pada industrijske potrošnje, 1991. i 1992. g. došlo do porasta učešća na nivo sapočetkom 80-tih. U to vrijeme i počinje period pada ukupne energetske potrošnje uz prestrukturiranjebilansa, pa je učešće stambeno-komunalnog sektora 1994.g. dostiglo čak iznos od 46%. Posljednjihgodina, oživljavanjem privrednih aktivnosti, to učešće se ponovo smanjuje na oko 30%. Što se tičestrukture potrošnje, po pravilu, najveća količina energije u stambeno-komunalnom sektoru otpada nagrijanje, pripremu sanitarne tople vode, kuvanje rashladjivanje namirnica i u novije vrijemerashlañivanje prostorija, što predstavlja novi kvalitet u odnosu na stanje od prije 15-tak godina.Tabela 3.2.1 prikazuje strukturu potrošnje električne energije u domaćinstvima sa električnimgrijanjem, prema podacima iz istraživanje koja su sprovedena u Elektrodistribuciji Beograd tokom 90-ih. Za grijanje stambenog prostora angažovano je 65%, a za zagrijavanje vode 11% ukupne energijejednog prosječnog domaćinstva. Tu se nalazi glavni EE potencijal za supstituciju i smanjenjepotrošnje energije.Da bi se sagledao stvarni potencijal za štednju električne energije u Tabeli 3.2.2. su prezentiranipodaci o električnoj energiji predatoj distributivnim potrošačima posmatrano za 1996. i 2001. godinu.Navedene godine su uzete da se sagleda i rast potrošnje energije u distributivnom sektoru za odredjenivremenski period koji je karakterističan po tome jer njegov početak predstavlja period oporavka odsankcija, dok je stanje za 2001. godinu dovoljno dobro reprezentuje današnje stanje potrošnje.Tabela 3.2.1 Struktura potrošnje električne energije u stanovima sa termoakumulacionim grijanjemNamjena Učešće (%)Grijanje 61,2Priprema sanitarne vode 11,5Osvjetljenje 2Priprema hrane 10Frižideri 2,5Duboko zamrzavanje 3,6Pranje rublja i posuña 6,6Ostalo 2,6*na teritoriji BeogradaIz Tabele se vidi značajno procentualno povećanje potrošnje električne energije za dobijanje toplote uopštinama Bijelo Polje i Nikšić koje su po veličini druga i treća opština u Crnoj Gori, dok je Podgoricaispod republičkog prosjeka u procentima, ali je ipak po apsolutnoj vrijednosti daleko ispred svih ipredstavlja trećinu ukupne potrošnje u Republici. Podatak koji treba da zabrine i podstakne na akcijuje činjenica da se u slučaju Nikšića i Bijelog Polja radi o opštinama na sjeveru Republike kojekarakteriše niska zimska spoljašnja temperatura i relativno dug vremenski period sezone grijanja.Dakle, ukupni potencijal za energetsku uštedu, posmatrajući toplotu kao korisnu energiju, je oko 1100GWh. Za nabavku ili proizvodnju ove količine električne energije (uzimajući procijenjene tarifeelektrične energije u budućem periodu od 37 €/MWh) potrebno je cca. 40,7 miliona €, što čini oko80% sredstava koje Crna Gora svake godine izdvaja za nabavku električne energije iz uvoza. Naravno,potrebe za toplotom kao vidom finalne energije se neće smanjivati već rasti, ali je potrebno sagledatisve mjere štednje obavezno supstitucije tako da se za zadovoljenje postojećih potreba za toplotommora smanjiti specifična potrošnja energije.Tehnička podrška Ministarstvu Ekonomije i EPCGProjekat finansirala EU pod Evropskom Agencijom za Rekostrukciju19