Strategija energetske efikasnosti Crne Gore - Energetska efikasnost

Energija vjetraMada su istraživanja energije vjetra u Crnoj Gori nepotpuna, postoje vrlo povoljne procjeneenergetskog potencijala vjetra čemu pogoduje kombinacija planinskih terena i mediteranskih uticaja.Na osnovu meteoroloških mjerenja to se prvenstveno odnosi na oblast oko Nikšića, jugozapadnuregiju, planinske prevoje iznad mora i primorje. Radi ilustracije ovog potencijala, mjerenja u reonuMeteorološke stanice Nikšića su pokazala da je tokom marta 2002. g. snaga vjetra iznosila 30 W/m 2 ,dok je na oko 1000 m visočijoj lokaciji ski-centra ‘’Vučje’’ u blizini Nikšića snaga za isti mjesec bila225 W/m 2 . Za izmjerene parametre vjetra na lokaciji ‘’Vučje’’ tokom 74 dana (od 23. februara do 8.maja 2002. g.) ukupno trajanje aktivni brzina iznad 4 m/s iznosilo je 60%. Procijenjeno je da bivjetrogenerator snage 500 kW (sa tri elise u prečniku 42 m) u tom periodu proizveo oko 230 MWhelektrične energije, ili 3100 kWh dnevno.Krajem 2001. g. Vlada Holandije je odobrila donaciju za realizaciju Pilot projekta izgradnje prveelektrane na vjetar u Crnoj Gori, snage 500 kW. Na osnovu izvršenih mjerenja, holandska kompanija''Main Wind'' koja isporučuje elektranu i primalac donacije firma ''Mezon'' iz Podgorice opredijelili suse da se elektrana izgradi na lokaciji Ilino Brdo. U realizaciji ovog pilot projekta EPCG obezbeñujezemljište za lokaciju elektrane, gradi pristupni put i električnu mrežu za priključenje elektrane ikasnije kupuje proizvedenu električnu energiju.Solarna energijaSolarna energija predstavlja značajan potencijal OE u Crnoj Gori. Naime, teritorija Crne Gore jeizložena direktnom solarnom zračenju od 1500 do 2500 sati godišnje, odnosno 17-18 % ukupnoggodišnjeg vremena. U ovom pogledu se posebno ističe priobalno područje sa prosječnom energijom od4.45 kWh/m 2 (područje Bara i Ulcinja). Solarna energija je u periodu prije 1990. g. našla značajnuprimjenu u hotelsko- ugostiteljskim kompleksima za pripremu sanitarne tople vode, a zastupljena je i umanjem broju stambenih i vojnih objekata. Ukupna površina do sada izvedenih solarnih instalacija uCrnoj Gori je oko 11 000 m 2 sa ukupnom instalisanom snagom od oko 5 500 kW. Prema grubimprocjenama potreba, postojeće solarne instalacije pokrivaju oko 5 % potreba.Da bi se preciznije identifikovao solarni potencijal na području Crne Gore, potrebno je na osnovuraspoloživih podataka pristupiti izradi detaljne prostorne i sezonske raspodjele svih važnih parametarakoji definišu raspoloživu energiju Sunčevog zračenja.BiomasaOd svih raspoloživih oblika biomase za energetske potrebe se u najvećoj mjeri koristi ogrjevno drvo(oko 150 – 220 000 m 3 godišnje), posebno u domaćinstvima i djelimično u javnom i komercijalnomsektoru. Izvjesna količina drvnog otpada u drvoprerañivačkim kapacitetima koristi se za dobijanjetehnološke pare za sopstveni proizvodni proces. Šume prekrivaju oblast od 6.750 km², što je oko42% ukupne površine Crne Gore.. Osim tradicionalnog korišćenja šume, do sada nije uspostavljennačin korišćenja ove vrste izvora energije (biljnog i životinjskog otpada).Komunalni otpadNa prostoru Crne Gore se godišnje formira 200 - 250 000 tona čvrstog komunalnog otpada čijedeponovanja u većini komunalnih centara (posebno u Primorju) stvara velike probleme. Savremenimpristupom problem otpada se tretira kao komunalno-energetski problem i rješava njegovimsagorijevanjem, uz dobijanje električne i toplotne energije. Procijenjene količine otpada u Crnoj Gorisu osnova za izgradnju 3 - 5 industrijskih postrojenja za njegovo sagorijevanje i za generisanje 7 - 15MW električne i 10 - 20 MW toplotne energije.Tehnička podrška Ministarstvu Ekonomije i EPCGProjekat finansirala EU pod Evropskom Agencijom za Rekostrukciju15