Plantacje - maszynopis IBL - Stary serwis Wydziału Leśnego SGGW

Wyraźną różnicą między plantacjami a uprawami leśnymi jest także stopieńintensywności prowadzenia tych obiektów. W celu lepszego wykorzystania możliwościprodukcyjnych uprawianych drzew szybko rosnących w plantacjach prowadzi się różnezabiegi agrotechniczne (pełna orka przed sadzeniem, pielęgnacja gleby po założeniu plantacji,nawożenie, pielęgnowanie oraz ochrona drzew itp.), często niestosowane lub bardziejintensywne niż w tradycyjnym leśnictwie, co w dużym stopniu upodabnia plantacje do uprawrolniczych. Skuteczność stosowanej agrotechniki zależy przede wszystkim od jejdostosowania do wymagań uprawianych gatunków i warunków glebowych.Chociaż o różnicach między plantacjami a lasem od dawna pisali już różni autorzy(Hejmanowski 1972, 1979; Chmielewski 1976; Załęski 1987), to pierwszą całościowądefinicję pojęcia plantacji drzew szybko rosnących sformułowano stosunkowo niedawno, w1993 r. (Zajączkowski i Załęski 1993). Po późniejszych niewielkich modyfikacjachprzedstawia się ona następująco:Plantacjami drzew szybko rosnących nazywamy intensywne uprawy klonów lubwąskich populacji, wyselekcjonowanych pod względem przyrostowym oraz cechjakościowych w obrębie niektórych gatunków charakteryzujących się wczesnąkulminacją przyrostu miąższości, albo ich sztucznych mieszańców, zakładane w celuwyprodukowania w krótszych niż stosowane w gospodarce leśnej cyklach jaknajwiększych ilości surowca drzewnego dla przemysłu lub energetyki.Bardzo często błędnie nazywa się plantacjami uprawy założone z materiałusadzeniowego o przypadkowym lub wręcz nieznanym pochodzeniu, ale posadzone w luźnejwięźbie, na glebie przygotowanej pełną orką, na których następnie prowadzi się spulchnianiegleby i nawożenie. W rzeczywistości nie są to plantacje, lecz, jak stwierdzają Załęski (1974) iChmielewski (1976), jedynie intensywne uprawy, często nawet gorsze od normalnych,ponieważ na jednostce powierzchni znajduje się tak mała liczba drzew, że w trakciepóźniejszego wzrostu uprawy nie można eliminować z niej osobników uszkodzonych,wadliwych lub wolno rosnących. I odwrotnie, nie da oczekiwanych rezultatów zakładanieupraw leśnych z wyselekcjonowanych klonów o najlepszych nawet cechach przyrostowych,ponieważ rosnący w nich ubogi genetycznie materiał nie gwarantuje stabilności powstałych wten sposób drzewostanów. Dlatego wszelkie prace selekcyjne, zmierzające do wyhodowania anastępnie wegetatywnego rozmnażania odmian drzew szybko rosnących o jak najlepszychcechach przyrostowych i jakościowych staną się w pełni celowe dopiero wtedy, gdywyselekcjonowane odmiany znajdą zastosowanie w uprawach plantacyjnych.