Plantacje - maszynopis IBL - Stary serwis Wydziału Leśnego SGGW

korzeniowych, wysokość i grubość pni związane z wiekiem oraz proporcje pomiędzynadziemną i podziemną częścią sadzonki.Największy wpływ na przyjmowanie się i późniejszy wzrost drzew w plantacji majakość systemów sadzonek. Prawidłowy system korzeniowy powinien być zwarty i zawieraćdużą ilość młodych, drobnych korzeni w pobliżu szyjki korzeniowej. Zwarty systemkorzeniowy ułatwia sadzenie, obecność zaś młodych korzeni umożliwia szybkie pobraniewody z gleby i dostarczenie jej roślinie po posadzeniu. Młode korzenie o pierwotnej budowiełatwo wytwarzają bezpośrednio pobierające wodę włośniki, będące nieoddzielonymi błonąpoprzeczną wypustkami skórnymi tych korzeni. Starsze korzenie mają natomiast tzw. budowęwtórną, zbliżoną do anatomii zdrewniałych pędów nadziemnych i ich głównym zadaniem jestpełnienie funkcji przewodzących. Wyrastające z nich po posadzeniu korzenie przybyszowewymagają dłuższego czasu na przedostanie się do gleby niż czas niezbędny do wytworzeniawłośników przez korzenie o budowie pierwotnej. Okres, jaki musi upłynąć zanim korzenieprzybyszowe będą mogły dostarczać wodę roślinie, jest tym dłuższy, im starszy jest korzeńmacierzysty, zwłaszcza jeśli pokryty jest już warstwą tkanki korkowej. Jeżeli intensywnatranspiracja spowodowana rozwojem liści rozpocznie się przed dostatecznym rozwojemkorzeni pobierających wodę, nastąpi fizjologiczne wyschnięcie i śmierć całej sadzonki lub conajmniej obumarcie jej części wierzchołkowej.U wielolatek, a więc materiału sadzeniowego, jaki niemal wyłącznie (oprócz niekiedytopoli i robinii) używany jest do zakładania plantacji, prawidłowy system korzeniowy możnauzyskać dzięki stosowaniu zabiegu szkółkowania, tzn. przesadzania sadzonek w szkółce wciągu ich okresu produkcyjnego. U wielolatek nieszkółkowanych przeważają korzeniestarsze, gdyż większość najmłodszych, o największych zdolnościach regeneracyjnych, jestbardziej od starszych oddalona od szyi korzeniowej i ulega zniszczeniu lub odcięciu przywyjmowaniu ze szkółki. Jak duży wpływ zabieg ten może mieć na dalszy wzrost sadzonek,mówią m.in. wyniki doświadczenia przeprowadzonego w ramach badań IBL nad zmiennościąbrzozy brodawkowatej w Polsce (Zajączkowski i in. 2007b).W założonym w Nadl. Kwidzyn w 1999 r. doświadczeniu, w którym porównywanowzrost różnych rodów brzozy, 24 rody były reprezentowane równocześnie przez 2 wariantydwuletnich sadzonek: szkółkowane (1/1) i nieszkółkowane (2/0). Doświadczenie zostałozałożone w układzie poletek jednodrzewowych, w więźbie 2 × 2 m. Liczebność sadzonekreprezentujących poszczególne rody i warianty typów sadzonek były nieco zróżnicowane.Średnia w rodzie liczba sadzonek typu 1/1 wynosiła 23,6 (od 17 do 25), natomiast typu 2/0-21,6 (od 11 do 25).