Plantacje - maszynopis IBL - Stary serwis Wydziału Leśnego SGGW

Aby zmniejszyć hodowlane ryzyko związane z zawężeniem puli genowej, wplantacjach klonowych świerka powinno się wysadzać nie pojedyncze klony, lecz ichmieszanki. Uważa się, że zminimalizowanie tego zagrożenia można uzyskać, jeśli stosowaćsię będzie co najmniej 20 klonów (West 2006).Przyszłościowym sposobem uzyskiwania wegetatywnego potomstwa klonów drzewwyselekcjonowanych do uprawy w plantacjach wydaje się, rozmnażanie ich techniką kulturtkankowych, zwaną także mikrorozmnażaniem. Polega ona na hodowli in vitro (terminłaciński oznaczający: w szkle) nowych roślin z fragmentu tkanki pobranej z roślinyrodzicielskiej. Największą zaletą tej metody jest możliwość masowego rozmnażania cennychklonów nawet wtedy, gdy dysponujemy tylko niewielką ilością materiału wyjściowego.Ponadto klony te, w postaci kultur tkankowych, mogą być długoterminowo przechowywane,np. w ciekłym azocie w temperaturze -196 o C. Metody rozmnażania in vitro opracowano jużpraktycznie dla wszystkich podstawowych gatunków przydatnych do plantacyjnej uprawy wPolsce, chociaż trzeba przyznać, że wiele klonów jest bardzo pod tym względem „opornych”.W laboratorium kultur tkankowych IBL rozmnażano tą techniką klony mieszańców topól zsekcji Populus, modrzewia europejskiego, świerka pospolitego, brzozy brodawkowatej iczereśni ptasiej.W Polsce większość podstawowych gatunków drzew uprawianych w plantacjachrozmnażanych jest jeszcze generatywnie, jednak wyłącznie z nasion pochodzących zwyselekcjonowanej bazy nasiennej. W szczególności dotyczy to modrzewia europejskiego,jedlicy zielonej, świerka pospolitego, czereśni ptasiej i robinii akacjowej. Z nasionpochodzących z gospodarczych drzewostanów nasiennych mogą być hodowane jedyniesadzonki gatunków towarzyszących.Bardzo duże znaczenie dla przyszłego wzrostu drzew w plantacji, zwłaszcza wniesprzyjających warunkach pogodowych lub glebowych, ma jakość materiału sadzeniowego,warunkująca jego dobre przyjęcie się i żywotność po posadzeniu. Dobre przyjęcie sięsadzonek jest bowiem jednym z czynników, które decydują o końcowych efektachprodukcyjnych. Dowodzą tego m.in. wyniki badań autora nad wpływem różnych sposobówpostępowania z sadzonkami na wzrost drzew różnych odmian topoli (Zajączkowski 1995).W latach 1972-75 w 6 położonych w różnych częściach kraju szkółkachzadrzewieniowych pozyskiwano i w różny sposób przechowywano materiał sadzeniowytopoli, który dla sprawdzenia efektów zastosowanych zabiegów wysadzono w formieplantacji porównawczych w więźbie 5 × 5 m. W sumie założono 9 takich plantacji.Przedmiotem badań był materiał sadzeniowy odmian: ‘Robusta’, ‘Robusta Gostynin’ i