Plantacje - maszynopis IBL - Stary serwis Wydziału Leśnego SGGW

(Szczukowski i Tworkowski 2009) powierzchnia upraw wierzbowych produkującychsurowiec energetyczny doszła już do ok. 6 500 ha.Klasyczną postacią plantacji drzew szybko rosnących w Polsce, są plantacje topolowe.W krajach Europy zachodniej zaczęto je zakładać już na początku XIX w., natomiast naziemiach polskich sporadyczne próby tego sposobu uprawy topoli zaczęto podejmowaćdopiero w końcu lat 20. ub. w. Plantacje zakładali wówczas na gruntach rolnych prywatniwłaściciele ziemscy z terenów Wielkopolski i Pomorza. Uprawiano w nich pierwotnie topolę‘Serotina’, mieszańca topól czarnych: europejskiej Populus nigra i północnoamerykańskiej P.deltoides. W latach 30. XX w. zaczęto również uprawiać sprowadzoną z Niemiec odmianę‘Robusta’, rozpowszechnioną przez szkółki w Niekłaniu pod nazwą topoli niekłańskiej. Tużprzed wojną sprowadzono do Polski, przede wszystkim do Arboretum Kórnickiego, wieleinnych odmian topól uprawianych w krajach zachodniej Europy.Dewastacja lasów w czasie ostatniej wojny oraz ogromne zapotrzebowanie na drewnow okresie powojennej odbudowy kraju spowodowały dotkliwy niedobór tego surowca.Szukając dodatkowych możliwości zwiększenia produkcji drewna zainteresowano sięplantacyjną uprawą szybko rosnącej topoli na gruntach leśnych. Jednakże pierwsze próbywprowadzenia jej do lasów całkowicie zawiodły. Głównymi przyczynami tych niepowodzeńbyły wprowadzanie topoli na niewłaściwe siedliska, ekstensywne przygotowanie gleby iniedostateczne pielęgnowanie plantacji, nieznajomość biologicznych właściwości dostępnychwówczas odmian oraz brak odpowiednich instrukcji zakładania i prowadzenia plantacji. W tejsytuacji z inicjatywy Ministerstwa Leśnictwa w grudniu 1952 r. zorganizowana zostałakonferencja poświęcona problematyce topolowej, w której udział wzięli przedstawicielezainteresowanych resortów oraz pracownicy naukowi z wyższych uczelni leśnych i IBL.Konferencję tę można uznać za początek koordynowanej przez władze państwowe, planowejuprawy topoli w plantacjach i zadrzewieniach w Polsce.Już w 1953 r. Ministerstwo Leśnictwa wydało pierwsze wytyczne w sprawiezakładania mateczników i szkółek topolowych, doboru siedlisk pod plantacje topolowe orazzakładania tych plantacji, natomiast w Zakładzie Nasiennictwa IBL rozpoczęto prace nadtworzeniem nowych odmian topoli drogą krzyżowania wyróżniających się korzystnie drzewrodzimych topól, głównie osiki i topoli białej.9.VI.1954 r. Prezes Rady Ministrów powołał Międzyresortową Komisję Topolową,która w tym samym roku ustaliła pierwszy krajowy dobór odmian topoli do plantacji i zielenimiejskiej. W 1955 r. Komisję tę zastąpiła Międzyresortowa Komisja Zadrzewień.