Plantacje - maszynopis IBL - Stary serwis Wydziału Leśnego SGGW

3. Z HISTORII PLANTACYJNEJ UPRAWY DRZEW SZYBKO ROSNĄCYCHW POLSCEZa najstarszą formę plantacji drzewiastych gatunków szybko rosnących w Polsce,podobnie jak w całej Europie, należy uznać plantacje wierzb krzewiastych, produkujące pędyna potrzeby koszykarstwa.Uprawa wierzb koszykarskich, czyli wikliny, znana była już w starożytności. Jakpodaje Karczewski 1929 (cyt. za Chodorowskim 1961b), najstarsze dane co do wierzby jakosurowca na plecionki sięgają 400 lat p.n.e. Są to zalecenia mieszkańca wyspy Lesbos, GrekaTheophrasta, dotycząca używania wierzby krzewiastej do wyplatania koszyków iszkieletowania tarcz bojowych, obijanych następnie skórą. Natomiast żyjący w latach 234-149 p.n.e. rzymski klasyk Marek Porcjusz Katon (Katon Starszy) wspomina o uprawiewierzby na koszyki w swym dziele „De re rustica”, podkreślając, że jest ona bardziejrentowna niż uprawa zbóż i oliwek.Średniowiecze to czas upadku wikliniarstwa. Restytucja plantacyjnej uprawy wierzbkrzewiastych nastąpiła dopiero w XVIII w., najpierw we Francji, a w XIX w. także wNiemczech i Austrii, w tym również na objętych zaborami ziemiach dzisiejszej Polski(Chodorowski 1961b). Dzięki temu po pierwszej wojnie światowej Polska stała się jednym zwiększych centrów produkcyjnych na świecie. Plantacje wikliny skoncentrowane były przedewszystkim w Wielkopolsce i na Pomorzu oraz w okolicach Rudnika nad Sanem. Napodstawie badań ankietowych Stokłosa 1925 (cyt. za Chodorowskim 1961b) ustalił, że wPolsce po pierwszej wojnie światowej obszar terenów porośniętych wikliną wynosił 43 000ha, przede wszystkim jednak w postaci dzikich kęp lub zdziczałych plantacji. Jedynie ok.2 200 ha zajmowały produkcyjne plantacje wikliny szlachetnej. Do 1939 r. ich powierzchniawzrosła do 2 500 ha (Jeżewski 1961a). Po drugiej wojnie światowej areał plantacji wiklinyznacznie się powiększył, dzięki przyłączeniu plantacji poniemieckich nad Odrą i, począwszyod 1955 r., masowemu zakładaniu nowych plantacji przez ówczesną Państwową CentralęLeśnych Produktów Niedrzewnych „Las”. Jeżewski (1961a) podaje, że powierzchniaplonujących plantacji u progu 1959 r. wynosiła już ok. 4 450 ha.W późniejszych latach zainteresowanie uprawą wikliny znacznie się zmniejszyło idopiero na przełomie XX i XXI w. nastąpił ponowny rozwój plantacji wierzb krzewiastych wPolsce, tym razem jednak głównie w postaci tzw. plantacji energetycznych, zakładanych wcelu szybkiego uzyskania dużych ilości surowca energetycznego. Według informacji z 2009 r.