Farm Przegl Nauk, 2010, 7Wyniki i dyskusjaRyc. 4. Widmo mas i schemat fragmentacji estru tert‐butylodimetylosililowegoibuprofenu.Ryc. 2. Porównanie pól powierzchni pików ibuprofenu poprzeprowadzeniu do pochodnej TMS przy użyciu BSTFAi pochodnej TBDMS za pomocą MTBSTFA. Pola powierzchnipików znormalizowano względem wzorca wewnętrznego.Ryc. 3. Porównanie sumy pól powierzchni pików pochodnychmono- i di- paracetamolu po przeprowadzeniu do pochodnejTMS przy użyciu BSTFA i pochodnej TBDMS zapomocą MTBSTFA. Pola powierzchni pików znormalizowanowzględem wzorca wewnętrznego.Ryc. 5. Krzywa kalibracyjna do oznaczania flurbiprofenuw postaci pochodnych TMS i TBDMS otrzymanych w obecnościodpowiednio BSTFA i MTBSTFA. Pola powierzchnipików znormalizowano względem wzorca wewnętrznego.W celu dobrania najlepszego odczynnika derywatyzującegotestowano kilka najpopularniejszych związków silanizujących:BSA, BSTFA, HMDS i MSTFA, które prowadządo otrzymania pochodnych TMS oraz MTBSTFA, którytworzy pochodne TBDMS.Wszystkie odczynniki silanizujące prowadzące do otrzymaniapochodnych TMS ibuprofenu, flurbiprofenu, naproksenu,kwasu mefanamowego i ketoprofenu charakteryzowałapodobna skuteczność derywatyzacyjna. Bez względu nastosowany odczynnik derywatyzujący, uzyskano porównywalnepowierzchnie pików odpowiadających sililopochodnymanalizowanych leków. Każdy z tych leków posiadagrupę karboksylową, której wodór stosunkowo łatwo ulegawymianie na ugrupowanie sililowe. Na rycinie 1 przedstawionoporównanie skuteczności derywatyzacyjnej wybranychzwiązków silanizujących względem ibuprofenu, kwasumefenamowego, flurbiprofenu, naproksenu i ketoprofenu.Natomiast w przypadku paracetamolu, jeden z aktywnychwodorów ulegających podstawieniu pochodzi z grupyhydroksylowej, a drugi znajduje się przy atomie azotugrupy amidowej. W wyniku derywatyzacji pod wpływemwiększości zastosowanych odczynników otrzymano disililopochodnątego leku. Wyjątek stanowił HMDS, którypraktycznie nie wykazuje reaktywności w stosunku do grupamidowych. We wszystkich mieszaninach poderywatyzacyjnychzidentyfikowano ponadto mono-O-sililopochodnąparacetamolu, natomiast nie stwierdzono obecności mono-N-sililopochodnej.Najefektywniejszym odczynnikiemderywatyzującym, dzięki któremu uzyskano najwięcej pochodnejdi-TMS, okazał się BSTFA, natomiast najsłabszymdziałaniem wykazał się HMDS. W tym przypadku wykrytotylko pochodną mono-TMS o charakterze eteru oraz rozmytypik niezderywatyzowanego paracetamolu. BSA, pomimowysokiej skuteczności derywatyzacyjnej, ze względu na dodatkowyprodukt, który powstaje z jego rozkładu, nie jestpolecany do oznaczania paracetamolu. Produkt ten ma podobnyczas retencji do pochodnej di-TMS paracetamolu, comoże prowadzić do zafałszowania wyników ilościowych.Na rycinie 2 przedstawiono porównanie pól powierzchnipików ibuprofenu po przeprowadzeniu do pochodnej TMSprzy użyciu BSTFA i pochodnej TBDMS za pomocą MTB-STFA. Niemal dla wszystkich oznaczanych leków pochodnetert-butylodimetylosililowe charakteryzowały się większąintensywnością pików chromatograficznych. Wyjątek stano-30
Tab. 1. Wartości m/z jonów molekularnych oraz jonów wynikających z odczepieniarodnika tert-butylowego, charakterystyczne dla pochodnych TBDMS analizowanychlekówwiło najniższe stężenie paracetamolu, przy którym powstajągłównie mono pochodne, zarówno TMS, jak i TBDMS(Ryc. 3). Wraz ze wzrostem stężenia leku obserwowanostopniowy przyrost stężenia pochodnej di- w mieszaniniepoderywatyzacyjnej. W celu ilościowego oznaczenia paracetamolunależy uwzględnić obie jego pochodne .Ponieważ w komercyjnie dostępnych bibliotekach (8edycja biblioteki Wiley’a i NBS/EPA 2008) nie ma widmpochodnych TBDMS oznaczanych leków, ich identyfikacjidokonano na podstawie interpretacji zarejestrowanychwidm mas. Na rycinie 4 przedstawiono widmo mas i schematfragmentacji tert‐butylodimetylosililowej pochodnejibuprofenu. W zastosowanych warunkach jonizacji jon molekularnym/z 320 jest na tyle nietrwały, że zarejestrowanogo tylko w śladowych ilościach. Zarejestrowano natomiastjon [(CH 3) 2CHCH 2C 6H 4CHCH 3] + przy m/z 161 charakterystycznydla ibuprofenu bez względu na typ jego pochodnej.Pik główny o wartości m/z 263 wynika z odczepienia rodnikatert‐butylowego (M‐57) i jest typowy dla w wszystkichtert‐butylodimetylosililowych pochodnych analizowanychleków [9, 13]. W widmach tych pochodnych zawsze obserwujesię również jon przy m/z 73 odpowiadający [Si(CH 3) 3] + ,który jest charakterystyczny także dla pochodnych trimetylosililowych,oraz towarzyszący mu jon o wartości m/z 75.W podobny sposób były interpretowane widma tert‐butylodimetylosililowychpochodnych pozostałych leków. W tabeli1 przedstawiono masy cząsteczkowe tych pochodnych,jony wynikające z odczepienia rodnika tert-butylowego orazich względne intensywności w otrzymanych widmach.W celu oznaczenia analizowanych leków zoptymalizowanoproces rozdziału chromatograficznego. Najkorzystniejszerozdziały uzyskano na 60 m kolumnie typu HP-5 (95%polidimetylosiloksanu, 5% bifenylu). Niestety program,który zastosowano do rozdziału trimetylosililopochodnychw przypadku pochodnych TBDMS okazał się nieodpowiedni,głównie z powodu niecałkowitego rozdziału estrów ketoprofenui kwasu mefenamowego. Z tego względu koniecznebyło zastosowanie łagodniejszego narostu temperaturowegoi wydłużenie czasu analizy z 36 do 60 minut.Skuteczność odczynników zastosowanych do derywatyzacjipotwierdzają krzywe kalibracyjne wykonane dla wszystkichoznaczanych leków. W przypadku pochodnych TMS charakteryzująsię one wysokim współczynnikiem korelacji linioweji niemal identycznym nachyleniem dla każdego z leków. Krzywekalibracyjne uzyskane za pomocą MTBSTFA charakteryzujecopyright © 2010 Grupa dr. A. R. Kwiecińskiego ISSN 1425-5073Jon główny [M-57]Pochodna TBDMSJon molekularny M +m/z intensywność m/zIbuprofen 320 ślady 263Flurbiprofen 358 ślady 301Naproksen 344 10% 287Kwas mefenamowy 355 65% 298Ketoprofen 368 ślady 311Paracetamol (mono) 265 40% 208Paracetamol (di) 379 10% 322równie wysoka korelacja liniowa, natomiastwartości ich współczynników kierunkowych„a” są wyraźnie wyższe, cowskazuje na lepszą czułość metody. Narycinie 5 przedstawiono przykładowekrzywe kalibracyjne pochodnych TMS iTBDMS otrzymane dla flurbiprofenu.WnioskiWszystkie testowane odczynnikisilanizujące, które tworzą pochodneTMS można z powodzeniem wykorzystaćdo oznaczania ibuprofenu,flurbiprofenu, naproksenu, kwasumefenamowego i ketoprofenu techniką GC/MS, przyczym ich skuteczność derywatyzacyjna jest porównywalna.HMDS i BSA nie są polecane do derywatyzacji paracetamolu.Oznaczanie testowanych leków w postaci pochodnychtert‐butylodimetylosililowych jest korzystniejsze z uwagina wyższą czułość metody oraz na znacznie większą odpornośćtych związków na ślady wody, ale wymaga znacznegowydłużenia czasu analizy GC.Badania finansowane przez Śląski Uniwersytet Medycznyw Katowicach (grant nr KNW-2-151/09).Piśmiennictwo1. Namieśnik J, Chrzanowski W, Szpinek P. Nowe horyzontyi wyzwania w analityce i monitoringu środowiska.Centrum Doskonałości Analityki i MonitoringuŚrodowiskowego, Gdańsk 2003.2. Maurer HH. Systematic toxicological analysis proceduresfor acidic drugs and/or metabolites relevant to clinicaland forensic toxicology and/or doping control. JChromatogr B 1999; 733: 3-25.3. Polettini A. Systematic toxicological analysis of drugsand poisons in biosamples by hyphenated chromatographicand spectroscopic techniques. J Chromatogr B1999; 733: 47-63.4. Kurkiewicz S i wsp. Derywatyzacja “on-line” w oznaczaniuibuprofenu i naproksenu techniką GC/MS. FarmPrzegl Nauk 2008; 3: 22-24.5. Kurkiewicz S, Dzierżęga-Lęcznar A, Stępień K. Wodorotlenektrimetylosulfoniowy jako czynnik derywatyzującyw analizie niesteroidowych leków przeciwzapalnych technikąGC/MS. Farm Przegl Nauk 2008; 11-12: 38-41.6. Kosjek T, Heath E, Krbavcic A. Determination of nonsteroidalanti-inflammatory drug (NSAIDs) residues inwater samples. Environ Int 2005; 31: 679-685.7. Knapp DR. Handbook of Analytical Derivatization Reactions.Wiley. Chichester 1979.8. Farré M, Petrovic M, Barceló D. Recently developed GC/MS and LC/MS methods for determining NSAIDs in watersamples. Anal Bioanal Chem 2007; 387: 1203-1214.9. Rodríguez I i wsp. Determination of acidic drugs in sewagewater by gas chromatography-mass spectrometryas tert.-butyldimethylsilyl derivatives. J Chromatogr A2003; 985: 265-274.31
- Page 1: Farmaceutycznycopyright © 2010 Gru
- Page 4 and 5: Zdj. Zygmunt WieczorekSzanowni Pań
- Page 6 and 7: TUGraz2 nd AnnouncementCall for Pap
- Page 8 and 9: Call for PapersWe cordially invite
- Page 10 and 11: Farm Przegl Nauk, 2010,7, 10-14Risk
- Page 12 and 13: Farm Przegl Nauk, 2010, 7mal distri
- Page 14 and 15: Farm Przegl Nauk, 2010, 73. McMurra
- Page 16 and 17: Farm Przegl Nauk, 2010, 7Ryc. 1. Me
- Page 18 and 19: Farm Przegl Nauk, 2010, 7Ryc. 5. Sz
- Page 20 and 21: Farm Przegl Nauk, 2010,7, 20-22Mety
- Page 22 and 23: Farm Przegl Nauk, 2010, 7znaczne il
- Page 26 and 27: Farm Przegl Nauk, 2010, 7szenie wyd
- Page 28 and 29: Farm Przegl Nauk, 2010,7, 28-32Por
- Page 32 and 33: Farm Przegl Nauk, 2010, 710. Carpin
- Page 34 and 35: Farm Przegl Nauk, 2010, 7nością:
- Page 36 and 37: Farm Przegl Nauk, 2010, 7A.B.0 0.1
- Page 38 and 39: Farm Przegl Nauk, 2010, 719. Wang C
- Page 40 and 41: Farm Przegl Nauk, 2010, 7Ryc. 1. Iz
- Page 42 and 43: Farm Przegl Nauk, 2010, 7Ryc. 2. St
- Page 44 and 45: Farm Przegl Nauk, 2010, 7INFORMATIO
- Page 46: WYDAWCA6PRENUMERATAProsimy o wypeł