Pokaż cały numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy

[2-5]. Obecnie na rynku mamy szeroki wybór odczynnikówderywatyzujących, które tworzą pochodne trimetylosililowe(TMS). Odczynniki te różnią się aktywnością względemróżnych grup funkcyjnych. W analizowanych lekach najłatwiejpodstawieniu ulega wodór w grupie hydroksylowej,a najtrudniej w grupie amidowej, dlatego zdolność derywatyzacjigrupy amidowej może być dowodem wysokiejreaktywności danego odczynnika silanizującego. Reakcjasilanizacji zachodzi z reguły łatwo i szybko, zazwyczaj niewymaga katalizatora, a nadmiar odczynnika derywatyzującegoz uwagi na wysoką lotność opuszcza kolumnę wraz zrozpuszczalnikiem na początku analizy [6]. Pochodne TMSsą wrażliwe na wilgoć: śladowe ilości wody powodują ichhydrolizę, co może w znaczny sposób obniżyć czułość metody.Ma to szczególne znaczenie w analizie prób pochodzeniabiologicznego, które zazwyczaj są izolowane z wodnegośrodowiska. W celu uniknięcia tej niedogodności można stosowaćderywatyzację do pochodnych tert‐butylodimetylosililowych(TBDMS). Chociaż pochodne te powstają trudniej,charakteryzują się znacznie większą odpornością na hydrolizę[7, 8]. Ponadto, z uwagi na większą masę cząsteczkową,zwiększa się czułość ich detekcji przy zastosowaniujako detektora spektrometru mas z jonizacją elektronową [9,10]. Ze względu na swoje zalety, pochodne TBDMS zostaływykorzystane w międzylaboratoryjnych, obejmującychdziewięć krajów, badaniach zawartości NLPZ w wodachrzecznych i ściekach [11, 12]Celem prezentowanej pracy było porównanie skutecznościderywatyzacyjnej odczynników silanizujących prowadzącychdo otrzymania pochodnych TMS i TBDMS wybranychNLPZ oraz wyznaczenie krzywych kalibracyjnychdo oznaczeń ilościowych.Materiały i metodyAnalizie poddano roztwory wzorcowe NLPZ w dichlorometanie,zawierające ibuprofen, flurbiprofen, ketoprofen,kwas mefenamowy, naproksen oraz paracetamol. Stężeniakażdego z leków w określonym roztworze były identycznei wynosiły 10, 20, 30 i 50 ng/μl. Jako wzorzec wewnętrznyzastosowano oktadekan, którego stężenie w każdym roztworzewynosiło 25 ng/μl. Wszystkie stosowane leki, oktadekanoraz dichlorometan zakupiono w firmie Sigma‐Aldrich.W celu otrzymania pochodnychtrimetylosililowych zastosowanoodczynniki derywatyzujące: N,Obis-trimetylosililoacetamid(BSA),N,O‐bis‐trimetylosililo-trifluoroacetamid(BSTFA), heksametylodisiloksan(HMDS) - firmy Supelco orazN-metylo-N-trimetylosililotrifluoroacetamid(MSTFA) - produkcji Macherey& Nagel. Pochodne tert‐butylodimetylosililoweotrzymanowykorzystując N‐metylo‐N‐(tert‐butylodimetylosililo)trifluoroacetamid(MTBSTFA) z 1% dodatkiemkatalizatora tert‐butylodimetylo‐sililochlorku(TMCS) firmy Sigma-Aldrich.copyright © 2010 Grupa dr. A. R. Kwiecińskiego ISSN 1425-5073W celu derywatyzacji, 100 μl analizowanych roztworówwzorcowych NLPZ umieszczono w szklanych fiolkach(2ml) i dodano taką samą objętość odczynnika silanizującego.Następnie fiolki szczelnie zamknięto i ogrzewanoprzez godzinę w temperaturze 70 o C. Po schłodzeniupróbek, poddano je analizie techniką GC/MS. AnalizyGC/MS wykonano stosując chromatograf gazowy Agilentserii 6890 sprzężony ze spektrometrem mas AgilentNetwork 5973 i automatycznym podajnikiem próbek7683 firmy Agilent Technologies. Wykorzystano dozownik„bezpośredniego wprowadzania na zimną kolumnę”(„Cool on column”) z elektroniczną kontrolą ciśnienia,którego temperatura w trybie pracy „Track Oven” wynosiła3 o C więcej niż temperatura pieca chromatograficznego.Jako gaz nośny zastosowano hel o szybkości przepływu2,6 ml/min. Temperatura linii transferowej wprowadzającejkolumnę chromatograficzną bezpośrednio doźródła jonów spektrometru mas wynosiła 230 ºC. Analizowanezwiązki jonizowano strumieniem elektronówo energii 70 eV. Źródło jonów w spektrometrze utrzymywanow temperaturze 230 ºC, a kwadrupol w 150 ºC.Spektrometr pracował w trybie zbierania pełnego widma(full scan), monitorując masy 70-400 j.m.a. Do interpretacjiwidm mas wykorzystano ósme wydanie bibliotekiwidm mas Wiley’a oraz bibliotekę NIST/EPA 2008.Zastosowano następujące programy temperaturowe piecachromatograficznego:– dla rozdziału pochodnych TMS: temperatura początkowa40 o C utrzymywana była przez 1min, następniezastosowano wzrost temperatury z prędkością 20 o C/min do 160 o C i od 160 o C z prędkością 5 o C/mindo temp. 205 o C, którą utrzymywano przez 10 min,dalej temperatura z prędkością 3 o C/min wzrastała do270 o C.– dla rozdziału pochodnych TBDMS: temperaturapoczątkowa 50 o C utrzymywana była przez 1min,następnie zastosowano wzrost temperatury z prędkością20 o C/min do 130 o C i od 130 o C z prędkością2 o C/min do temp. 205 o C, którą utrzymywano przez10 min, dalej temperatura z prędkością 3 o C/minwzrastała do 280 o C.Ryc. 1. Porównanie skuteczności derywatyzacyjnej różnych odczynników silanizującychwzględem ibuprofenu, kwasu mefenamowego, flurbiprofenu, naproksenui ketoprofenu (20 ng/µl). Powierzchnię pików znormalizowano względem wzorcawewnętrznego.29