18 radovan radonjic.pdf - Matica crnogorska

Sve dođe na viđeloonaj među njima, koji bez ikakvog okolišenja mitropolita PetraI smatra osnivačem države, priznaje da je „vladar zemlje“, kakoon mitropolita naziva, veoma cijenio vojničke i političke sposobnostidvojice guvernadura Radonjića (Jovana i Vukolaja), ida je to činio iz razloga što ih je dobro poznavao jer je s prvimkomandovao „u velikim borbama protiv Turaka (1796), a s drugimu Boki protiv Francuza“, dok je prvi još „učestvovao i udonošenju poznate Stege (1796) 29 - te da li je Crna Gora biladržava i prije nego je donijela svoj „Opšti imovinski zakonik“(1888), ili je to postala tek onda kada je knjaz Nikola prigodomproglašenja tog pravnog spomenika konstatovao da ona „nijeviše vojnički tabor nego država“? 30 Radi o se izvjesnom brojumomenata i elemenata sa znatno važnijim implikacijama zarazumijevanje društvenih procesa i odnosa u Crnoj Gori tokomposmatranog perioda, nego ih mogu imati navedena i sličnapitanja, nezavisno od toga koliko su ona stvarno razjašnjena.Demonstrirajući, naime, sasvim drugačiji teorijsko-politički ifilozofsko-logički pristup posmatranju društvenog i državnograzvoja Crne Gore, od onoga što ga baštine tvorci i sljedbeniciaktuelne crnogorske istoriografije, „Kratki opis o Zeti i CrnojGori“ se ne bavi pitanjem kad je „tačno“ zrela, te u kom „prelomnom“dokumentu i pod kojim konkretnim gospodarom jepregnantno iskazana svijest Crnogoraca o pravu na sopstvenudržavu. Za autora ovog spisa, ta svijest postoji od vremenanastanka prve crnogorske države, i nalazi se kako u osnovi svihod tada pa nadalje vođenih bitaka za njenu slobodu i samostalnost,tako i u njenom dugom neprekidnom trajanju u raznim formamai statusima - od nezavisne države izdignute na stepen kraljevstva,što je Duklja bila 1077, 31 i pod okupacijom, kakvu je29 Đoko D. Pejović: Op. cit., str. 446-447.30 Nikola I Petrović: „Rat crnogorski“, Titograd 1975, str. 137.31 Vitni Voren: „Crna Gora - zločin Mirovne konferencije“, Podgorica2000, str. 64.www. maticacrnogorska.meMATICA, ljeto/jesen 2011.357