18 radovan radonjic.pdf - Matica crnogorska

Sve dođe na viđeloenciklopedijskog karaktera crnogorskom guvernaduru Stani sla -vu - Stanu Radonjiću - koji je inače upamćen kao političarveoma poštovan u Mlecima, odnosno diplomata (službeno sesrijetao sa ruskom i austrijskom caricom i rimskim papom) i ratnik(koji je pobjedonosno predvodio Crnogorace u borbi protivvojske bosanskog vezira 1756) - ne dodijeli čak ni najmanju„odrednicu“. Mogli su i da malo „popuste“, pa da u istoj publikacijiguvernaduru Jovanu Radonjiću - takođe poznatom ratniku(i komandantu crnogorske vojske), diplomati (šefu crnogorskihdelegacija u Asustriji i Rusiji i jednom od autora čuvene Bečkekonvencije o crnogorsko-austrijskim odnosima) i uopšte jednojod najznačajnijih političkih ličnosti u Crnoj Gori svoga doba,koja više od tri decenije bitno utiče kako na sva njena unutrašnjapolitička dešavanja, tako i na njenu spoljnopolitičku orijentaciju- dodijele prostor od 20 redaka, što je tri puta manje od prostorakoji su dobile knjeginja Darinka (60 redaka) ili princezaKsenija (60 redaka), a gotovo četiri puta manje od prostora kojije dobio Pero Tomov, poznat još i kao „brat vladičin“ (75 redaka).21 Ali „dozvoliti mogućnost” da u kući „intelektualno inferiornih”guvernadura čitavih sto godina prije nego u „svetorodnoj”porodici postoji pismena žena, pa još toliko samouvjerenai hrabra da u svojoj knjizi, ili makar u svojim pismima, kritikujemitropolite i njihovu politiku - nijesu mogli. Drugim riječima,priznati da su tamo neki guvernaduri, ili čak neka njihova odiva,mogli da urade nešto što nije pošlo za rukom nijednom evropskomvladaru XVIII vijeka - da napišu knjigu poput Vasilijeve“Istorije o Crnoj Gori” - a kamo li da to još bude i knjiga u kojojse mitropolitski pogledi i shvatanja ocjenjuju kao prilično nekorespodentnisa principima i zahtjevima evropske moderne, bilobi ne samo nečuveno nego i nedozvoljivo. Jer, za ime boga, da21 „Istorijski leksikon Crne Gore“, Podgorica 2006, knj. 5, str. 1012-1014,1017.www. maticacrnogorska.meMATICA, ljeto/jesen 2011.349