18 radovan radonjic.pdf - Matica crnogorska

Radovan Radonjićtoga dramatičnog, koje teško da bi preživjele i crnogorska istoriografijai njena zahvalna pokroviteljica.Opasnost od takve „kataklizme“, ukoliko bi se istoriografija„dala prevariti“ da prihvati „Kratki opis o Zeti i Crnoj Gori“ kaorelevantan izvor, bila bi utoliko veća što upravo to djelo otkrivakako se „pokrivanjima“ manjka stvarno znanog viškom mitskomističkogpokušava od epski nadahnutih psihološko-etičkih idrugih natuknica što tako obilato prožimaju literarna ostvarenjapojedinih ličnosti s vrha Cetinjske mitropolije, napraviti kvintesencijacrnogorskog povijesnog uma, kojom je fatalistički predodređenosve što se desilo u prošlosti crnogorskog društva idržave, ili se i dalje dešava. Posebno „nezgodnim“ u tom pogledučini se to što „Kratki opis o Zeti i Crnoj Gori“ otvara breše uonom dijelu crnogorske istoriografske „škole“ đe se eksplicitnopokušava saopštiti:(I) da u Crnoj Gori tokom XVIII i prve polovine XIX vijekanije bilo umne sile i političke snage koja bi se mogla iskazati kaokonkurentna idejama i orijentacijama njenih duhovnih otaca;(II) da se samo čudesnim vizijama i isto takvim političkim idržavničkim učincima tih svetih ljudi može zahvaliti što suCrnogorci na prelasku iz XVIII u XIX vijek stekli svijest o državi,a Crna Gora to i postala;(III) da su respektabilni rezultati državotvornog uklona duhovnihotaca ostvareni zahvaljujući sredstvima i metodama koje susamo oni mogli koristiti, kao istovremeni nosioci dviju vlasti -duhovne i svjetovne.IGledano iz ugla njenog interesa da sačuva poziciju koju je steklazdušno radeći na promociji državotvornog i inog učinka potonjihcrnogorskih „gospodara“, u koje ona ubraja i čelnike Ceti -njske mitropolije, stanovište istoriografije da u Crnoj Gori tokomXVIII i prve polovine XIX vijeka nema umne sile i političke346 MATICA, ljeto/jesen 2011. www. maticacrnogorska.me