Vodovod i kanalizacija" Bar za 2012. godinu

J.P. VODOVOD I KANALIZACIJABARP R O G R A M R A D AZA 2012. GODINUBar, novembra 2011.

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.S A D R Ž A JI UVOD 2II KADROVSKA OSNOVA PREDUZEĆA 4III OPIS POSTOJEĆEG SISTEMA 83.1. VODOVODNI SISTEM 83.2. KANALIZACIONI SISTEM 18IV PROGRAM RADA ORGANIZACIONIH DJELOVAPREDUZEĆA 244.1. SEKTOR VODOVOD 244.2. SEKTOR KANALIZACIJA 274.3. SEKTOR RAZVOJA 294.4. SLUŽBA CRPNE STANICE I POSTROJENJA 324.5. KORISNIČKI SEKTOR 36V FINANSIJSKI PLAN POSLOVANJA ZA 2012. GODINU 401

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.I UVODJP „ ViK” Bar čiji je osnivač opština Bar osnovano je 1990 godine.Ovo Preduzeće, kao pravno lice, vlasništvo je, gotovo u cijelini, Opštine Bar injime, u ime Osnivača, upravlja Upravni odbor koji je odgovoran za definisanjerazvoja Preduzeća, za određivanje tarifa - uz saglasnost Predsjednika Opštine,imenovanje direktora uz saglasnost Skupštine Opštine, te razmatranje i usvajanjegodišnjih Programa rada, kao i Izvještaja o radu.Ovo preduzeće, kao prevashodan zadatak, ima da potrošače na područjuOpštine snabdijeva kvalitetnom vodom za piće gdje postoje javne vodovodneinstalacije.Isto tako, JP „ ViK” vrši prihvat, odvod, tretman i disponovanjeupotrijebljenih i atmosferskih voda na prostoru gdje postoje izvedene instalacije.Preduzeće je, pored navedene dvije osnovne funkcije registrovano i zatakozvane sporedne djelatnosti, izgradnju vodovodnih i kanalizacionih sistema ipostrojenja, izvođenje vodovodnih i kanalizacionih priključaka, projektovanje inadzor, kao i za usluge i servis trećim licima.JP „ ViK” upravlja sa najsloženijim vodovodnim sistemom u Crnoj Gori sjedne strane, a sa druge strane, sa dosta dotrajalim kapacitetima vodovodne mrežezbog čega tokom godine imamo sve više intervencija na otklanjanju kvarova navodovodnoj, a takođe, i na kanalizacionoj mreži.Ono što, i ovom prilikom, treba naglasiti jeste činjenica da je vodovodnamreža u prigradskim naseljima građena neplanski i stihijski i da je prilagođavanapotrebama pojedinih naselja.Takođe, razvoj kanalizacionog sistema, osim u najužim gradskim područjima,ni približno nije pratio širenje vodovodne mreže.JP „ ViK” Bar posjeduje dobru kvalifikacionu strukturu zaposlenih zaizvršenje svih zadataka iz dijelokruga svoje djelatnosti.Takođe, činjenica je da se brzo a i uspješno rješavaju tehnički problemi iotklanjaju kvarovi na vodovodnoj i kanlizacionoj infrastrukturi, praktično, u toku24 sata, s obzirom da postoje dežurne ekipe koje rješavaju tehničke probleme naterenu.Jedan od značajnih problema kojim se susreće ovo Preduzeće jeste značajanbroj nelegalnih priključaka kao posljedica nelegalne gradnje. Ovo ima za posledicuda znatne količine vode ostaju nefakturisane, što negativno utiče na finansijskirezultat Preduzeća, te stvara nerealnu sliku o tehničkim gubicima vode. Ovi i drugifaktori su uslovili da gubici u vodovodnoj mreži budu iznad 50% ,čije svođenje naprihvatljiv nivo zahtijeva vrlo značajna finansijska sredstva, kada je u pitanjusmanjenje ovih gubitaka.Kao što je ranije naglašeno, prisutna je nedovoljna pokrivenost prostorakanalizacionom mrežom koja iznosi oko 45%.Jedan od bitnih ograničavajućih faktora za poslovanje Preduzeća jestenepovoljna ekonomska situacija u Crnoj Gori koja se ogleda u prezaduženjuprivrede, skoro permanentnom padu privredne aktivnosti postojećih subjekata, padplatežne moći potrošača, te rastućoj nezaposlenosti stanovništva.S pravom treba naglasiti da je već dugi niz godina stvarana psihologija da jeplaćanje računa za utrošenu vodu na kraju prioriteta znatnog broja potrošača.2

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Odnos između „ ViK”-a i korisnika naših usluga je dvosmjeran. Potrošačiočekuju kvalitetno i uredno vodosnabdijevanje i odvođenje otpadnih voda kao ipovoljne cijene naših usluga, a „ ViK” očekuje legalnu i racionalnu potrošnju vodei uredno plaćanje naknade za isporučene količine.Činjenica je, međutim, da potrošači imaju znatno veći stepen uticaja naposlovanje "ViK"-a preko dinamike izmirenja računa za utrošenu vodu, negoobratno.Odnos "ViK"-a i dobavljača je vrlo bitan, s obzirom da Preduzeće oddobavljača dobija neophodan materijal za redovno održavanje mreže.U sadašnjim složenim uslovima može se ocjeniti da „ ViK” solidno izvršavasvoje obaveze prema dobavljačima uz potreban stepen tolerancije i tu, zasad, nemavećih problema.U 2012. i narednim godinama, bez obzira na iznijeta i ostala ograničenjamogu se očekivati značajni problemi, jedino kada su u pitanju izmirenje obaveza„ViK”-a prema Regionalnom vodododu koja će ozbiljno dovesti u pitanjelikvidnost Preduzeća. Ova konstatacija, odnosno realno očekivanje iziskuje kratkuelaboraciju.Naime, realizacijom I faze Regionalnog vodovoda je predviđeno za OpštinuBar zahvatanje 300 lit. vode u sekundi u periodu jul – oktobar. U 2011. godini je iznavedenog sistema korišćeno maksimalno mogućih oko 100 lit/sec, prekorezervoara Šušanj I, što se odrazilo na poboljšanje vodosnabdijevanja na određenimdjelovima Opštine, odnosno dijelu Bara i Sutomora.Međutim, mora se istaći činjenica da ne postoje tehničke mogućnosti zaprihvatanje većih količina vode iz Regionalnog vodovoda prvenstveno zbognedostatka rezervoarskog prostora, te neusaglašenosti, odnosno neizgrađenostimreže na području Velikog pijeska i Bušata.Kao i predhodnih godina, na zahtjev nadležnog organa lokalne uprave zakandidovanje investicija za kapitalni Budžet Opštine za 2012. god., JP „ ViK” jedopisom od 24.10. tekuće godine kandidovao kao prioritetne investicije koje suradno i kapitalno zahtjevne, ali predstavljaju neizbježan uslov za dalje zahvatanjevode iz Regionalnog vodovoda.Dodatni problem koji usložava položaj naše Opštine kada je u pitanjuRegionalni vodovod jeste, što je ta izrazito kapitalno intenzivna investicija odpreko 80 miliona eura rađena za cijelo crnogorsko primorje, uključujući i OpštineHerceg Novi i Ulcinj koje još nijesu priključene, kao što su to opštine Kotor, Tivat,Budva i Bar, na koje pada teret vraćanja kredita.Pri tome treba imati u vidu da je sistem Regionalnog vodovoda građen kaorazvojni projekat i uslov za buduću očekivanu investicionu izgradnju naCrnogorskom primorju.3

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.II KADROVSKA OSNOVA PREDUZEĆAU JP Vodovod-Bar, na dan 27.11.2011. godine, zaposleno je 150 zaposlenihna neodređeno vrijeme i 5 zaposlena na određeno vrijeme.Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta koji jeusvojen 25.11.2008. godine predviđeno je 192 izvršioca.Struktura zaposlenih je povoljna, obzirom da je poboljšana kvalifikacionastruktura u zadnjim godinama prijemom u radni odnos visoko stručnih kadrova,uglavnom inženjerske, ekonomske i pravne struke.Takođe, u toku ovog perioda su primljena u radni odnos na određeno vrijeme(na šest i dvanaest mjeseci) 2 radnika na poslovima dipl.građ.ing. hidro smjera ivodoinstalater, kao i dva pripravnika inženjerske struke (dipl.ing.građ. idipl.ing.tehnologije).Uz to, nedavno je primljen, takođe, na određeno vrijeme od 12 mjeseci,dipl.pravnik sa položenim pravosudnim ispitom i raspoređen na poslovima zastupnikapreduzeća, sa osnovnim zadatkom da zastupa i štiti imovinsko – pravne interesepreduzeća pred sudovima i drugim državnim organima. Na ovaj način je istovremenoi prestala potreba za angažovanjem advokata, što je manje više do sada bila praksa,koja se nije pokazala kao najbbolje rješenje ovog problema.Iz Preduzeća su u toku godine otišla 2 zaposlena, zbog sticanja uslova za starosnupenziju i na osnovu sporazuma o otkazu ugovora o radu.Struktura radne snage na dan 27.11.2011. godine:DIREKTOR PREDUZEĆA - VSS - 1SAVJETNIK DIREKTORA- VSS - 1TEHNIČKI DIREKTOR - VSS - 1FINANSIJSKI DIREKTOR- VSS - 1JP ″VODOVOD I KANALIZACIJA″- BARRed.br. Radnici StručnaspremaBroj radnikaNeodređ. Određeno1. Radnici sa VSS 23 42. ″ VS 63. ″ VKV 34. ″ SSS 505. ″ KV 32 16. ″ PK 137. ″ NK 23UKUPNO 150 5SVEUKUPNO 1554

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Sektor "Vodovod"Red.br. Radnici StručnaBroj radnikasprema Neodređ. Određeno1. Radnici sa VSS 22. ″ VS 23. ″ SSS 94. ″ VKV 25. ″ KV 12 16. ″ PK 6NK 8UKUPNO 39 3SVEUKUPNO 42Sektor"Kanalizacija"Red.br. Radnici Stručna sprema Broj radnikaNeodređeno1. Radnici sa VSS 12. ″ VS 13. ″ KV 24. ″ PK 25. ″ NK 5UKUPNO 11Služba crpne stanice i postrojenjaRed.br. Radnici Stručna sprema Broj radnika1. Radnici sa VSS 12. ″ SSS 43. ″ KV 4UKUPNO 9Sektor "Razvoja"Red.br. Radnici Stručna sprema Broj radnikaNeodređ. Određen.1. Radnici sa VSS 5 12. ″ SSS 53. ″ VKV 14. ″ KV 7UKUPNO 18 1SVEUKUPNO 195

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Sektor za ekonomsko-finansijske i pravne posloveRed.br. Radnici Stručna sprema Broj radnikaNeodređ.1. Radnici sa VSS 62. ″ VS 33. ″ SSS 124. ″ KV 65. ″ PK 36. ″ NK 8UKUPNO 38Korisnički sektorRed.br. Radnici StručnaBroj radnikasprema Neodređ. Određeno1. Radnici sa VSS 6 12. SSS 203. ″ KV 14. ″ PK 25. ″ NK 2UKUPNO 31 1SVEUKUPNO 32Pregled starosne strukture:od 20-30 g. od 30-40 g. od 40-50 g. od 50-60 g. preko 60 g.22 31 46 50 6UKUPNO 155Pregled polne strukture:MuškarciŽeneNeodređ. Određeno Neodređ. Određeno126 4 24 1130 25UKUPNO 1556

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Primljeni radnici na neodređeno vrijeme u 2011. godini:Red.br. Stručna sprema Broj radnikaNeodređ. Određ.1. VSS 1 32. SSS 33. KV 2 1UKUPNO 6 4SVEUKUPNO 9Radnici koji su otišli iz Preduzeća u 2011. godini :Red.br. Stručna sprema Broj radnika1. SSS 12. NSS 1UKUPNO 27

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.III OPIS POSTOJEĆEG SISTEMA3.1. VODOVODNI SISTEMSloženost barskog vodovodnog sistema je posljedica razuđenosti područja potrošnjekao i poznate disproporcije u potražnji vode tokom godine. Funkcioniše u dvaizražena režima rada – zimski i ljetnji . U toku zimskog režima rada potrebu u vodi uvodovodnom sistemu pokrivaju izvori u priobalnom dijelu barske opštine: Zaljevo,Kajnak, Brca, Sustaš, Vrteljak, Glava od vode - Turčini i Vrelo - Čanj. Izdašnostnabrojanih izvorišta u tom periodu daleko prevazilazi potrebe potrošača uvodovodnom sistemu.U ljetnjem periodu, zbog drastičnog smanjenja izdašnosti izvorišta u primorskomdijelu opštine, povećanog broja potrošača, samim tim i potreba u vodi, u vodovodnisistem uključuju se dodatne količine iz izvorišta u zaleđu: Velje oko i Orahovo Polje,a od ove godine i iz Regionalnog vodovoda. Vrijeme aktiviranja ovih izvorišta zavisiod više faktora (hidroloških uslova tokom godine, termina početka turističke sezone) iono, uglavnom, traje od druge polovine juna pa do oktobra, ili novembra mjeseca, štoopet zavisi od izdašnosti izvorišta u priobalnom dijelu.Potreba za dodatnim količinama vode sa ovih izvorišta zavisi od zahtjeva potrošnje ismanjenja izdanošti priobalnih izvorišta, i kreće se od 50 l/s, u početnom periodu do190 l/s, koliki je i maksimalni kapacitet podsistema Crmničko polje-Bar. U ovomperiodu (ljetnja sezona), prosječni bilans vode sa priobalnih izvorišta iznosi oko 180l/s, te je ukupno raspoloživa količina vode u vodovodnom sistemu oko 370 l/s.Poseban segment vodovodnog sistema Bara čini vodovod Virpazara kapaciteta 15 l/s.S obzirom na izražene potrebe u vodi tokom ljeta, limitiranu količinu vode, stanjepostrojenja i distributivne mreže, najveći problemi u vodosnabdijevanju izraženi suupravo u tom periodu. Stepen izraženosti problema i sigurnosti u vodosnabdijevanju udirektnoj su zavisnosti od kapaciteta izvorišta, sigurnosti zahvata vode na njima,stanja ispravnosti magistralnih i tranzitnih cjevovoda i objekata na njima, a posebnood razvoja i stanja distributivne mreže.Ukupni vodovodni sistem čine: 9 izvorišta sa 19 vodozahvatnih objekata na njima; 17crpnih stanica na izvorištima ukupno instalisane snage 931 kW; 13 prepumpnihstanica za visočije zone vodosnabdijevanja ukupno instalisane snage 387 kW; 12distributivnih rezervoara ukupne zapremine 5223 m³; distributivna mreža profila 50do 500 mm dužine oko 464 km; potrošača u individualnoj potrošnji je 18771, uprivredi 1919, što ukupno čini 20690 potrošača.Osnovni problemi sistema ogledaju se u: zastarjelosti distributivne mreže, kao i unjenom neadekvatnom razvoju i formiranju po visinskim zonama, nedostatkurezervoarskog prostora, gubicima u sistemu (tehničkim i administrativnim),djelimičnoj zastarjelosti opreme,i sl.8

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.U cilju snimanja postojećeg stanja i definisanja koncepta budućeg razvojavodovodnog sistema Bara još 1998. god. je urađeno Generalno rješenje dugoročnograzvoja sistema, dok je početkom 2007. god. završena njegova revizija. Trebanapomenuti da je završena dopuna i izmjena ovog dokumenta (2009. god.), u svijetlučinjenice da je izgradnja Regionalnog vodovoda u Opštini Bar, završena, kao i zbogizgradnje objekata u trećoj visinskoj zoni. Ovom dokumentacijom je data dijagnozapostojećeg stanja sistema sa prijedlogom mjera na poboljšanju, te definisan jasankoncept i dinamika realizacije do 2030. god.Neophodno je naglasiti, da je J.P. Vodovod i kanalizacija – Bar, od juna ove godinepočelo sa preuzimanjem potrebnih količina vode iz sistema Regionalnog vodovoda.9

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.3.1.1. OPIS OBJEKATA SISTEMA3.1.1.1. IZVORIŠTAZa većinu navedenih izvorišta može se dati zajednička ocjena da su nezavršeniobjekti, u kojima treba uložiti značajna sredstva za dovođenje u stanje koje tražeobjekti ovakvog značaja. Ovo se odnosi na sve aspekte, od kvalitetnog zahvata vode,pogonske sigurnosti, higijensko-sanitarne sigurnosti, itd. Iz ove opšte ocjene mogućeje izdvojiti jedino izvorište Zaljevo, čije stanje se može ocijeniti kao solidno.Izvorište „Zaljevo“ kaptirano je 1963. godine sa osnovnom namjenomvodosnabdijevanja Luke Bar. Prosječna godišnja izdašnost se kreće između (30–50)l/s, a minimalna je oko 17 l/s. Voda se sa kaptaže "Zaljevo" odvodi gravitacionim ACcjevovodom DN 300 mm. Na ovom izvorištu, 2007. godine ugrađen je mjerač protokaDN 300 mm, tako da se sada u svakom momentu može očitati količina vode koja sedistribuira u vodovodni sistem Bara sa ovog izvorišta. Ovo izvorište je ukontinualnom radu cijele godine, a obezbijeđeno je i automatsko hlorisanje vode.Kaptaža ,,Zaljevo”Izvorište „Kajnak“ je najvećeg kapaciteta u sklopu barskog vodovodnogsistema. Nije kaptirano na adekvatan način, jer izvedena kaptaža, stara više od 30godina, ne predstavlja kvalitetno rješenje. Urađenim istragama 80-tih godina utvrđenoje da zahvatanje vode sa ovog izvorišta treba izvesti na sasvim drugačiji način odpostojećeg, čime bi se voda higijenski ispravnije i sigurnije zahvatala. Premausvojenom programu, u toku ljetnje sezone 2008. počeli su istražni radovi u ciljumogućnosti zahvata dodatnih količina vode, kao i optimalnog rješenja njenogzahvatanja. Ovi radovi su se nastavili i u toku 2009. godine, kada su i završeni.Tokom izvođenja spregnutog testa crpenja (bunar B1, B2 i B3) je dokazano da semogu eksploatisati podzemne vode u ukupnoj količini od 47 l/s na izvorištu.10

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Sa ovog izvorišta voda se transportuje do prekidne komore "Kurilo", preko čeličnogcjevovoda DN 400 mm, odakle se dalje transportuje do I visinske zone distributivnemreže. S obzirom na kotu na kojoj se nalazi "Kajnak" 72,0 n.m., u perspektivi jepredviđeno direktno usmjeravanje vode u I visinsku zonu i napuštanje trenutnefunkcije prekidne komore "Kurilo". Minimalna izdašnost ovog izvora kreće se oko55,0 l/s.Kako ni na ovom izvorištu nije bilo tačnih podataka o njegovoj izdašnosti,2007. godine ugrađeni su mjerači protoka DN 200mm i DN 400 mm, čijim smoaktiviranjem dobili podatke o količini vode koja sa ovog izvorišta ide u distributivnumrežu Bara. Treba napomenuti da se dio vode sa ovog izvorišta, ~10l/s, potiskuje urezervoar Stari Bar cjevovodom PEHD Ø160mm.Pogled na objekte iznad kaptaže “Kajnak”Izvorište "Glava od vode" je jako skromnog kapaciteta. Iz njega sesnabdijeva vodom dio Starog Bara, odnosno naselje Brbot, Gretva i Pijaca. I zahvatvode i dovodni cjevovod do rezervoara Spile su u dosta lošem stanju, te je neophodnanjihova rekonstrukcija. Napominjemo da je izvršena dijelimična sanacija cijevovodaPEHD DN 63 mm, u dužini od 170 m, tokom ljeta 2011. god. Za trajno rješenjeproblema vodosnabdjevanja Starog Bara, u sklopu tzv. Interventnih mjera I, izvršenoje kaptiranje i privođenje namjeni izvorišta "Vrteljak" iznad Starog Bara. Ono senalazi u koritu vodotoka Rikavac, kraka koji nastaje od izvora Lektion i Lizalo. Potpunarevalorizacija ovog izvorišta je već realizovana, početkom ljeta 2009., kada je puštenau rad nova hlorna stanica na rezervoaru ,,Spile“, završena izgradnja cjevovoda izatvaračnica rezervoara ,,Stari Bar“. Naime, od rezervoara "Spile" su izgrađena dvacjevovoda i to: PEHD Ø160mm koji doprema vodu do rezervoara "Stari Bar" i PEHDØ90 mm, kojim se voda distribuira u dio Starog Bara kao i u naselja Brbot i Pijaca.Na oba ova cjevovoda postavljeni su mjerači protoka, što omogućava dobijanjepreciznih podataka o količini vode koja se preko rezervoara "Spile" dalje transportujeu distributivnu mrežu Bara.11

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Pogled na kaptažu ,,Turčini”Kaptaža ,,Vrteljak”Izvor "Sustaš" je solidno kaptiran, ali oko istog nije izvedena zaštitna zona.Izvor je minimalne izdašnosti oko 3-4 l/s. Prosječna godišnja izdašnost se cijeni naoko 25-30 l/s, pa obzirom na visoku kotu isticanja, 220 m.n.m., vrlo je interesantan zapokrivanje visokih zona potrošnje. Tokom 2004. god. uložena su sredstva nasređivanju stanja distributivne mreže visoke zone potrošnje i rekonstrukciji cjevovodakaptaža-rezervoar Marovići. Započete aktivnosti su prekinute, a potom i nastavljenetokom 2009. godine, prije svega na realizaciji usvojenog programa mjera u zonikaptaže (izgradnja nove hlorne stanice, formiranje zaštite zone) i distributivne mreženaselja u svemu prema projektnoj dokumentaciji izrađenoj od strane J.P. ViK Bar.Kaptaža »Sustaš«12

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Izvorište "Brca" nije kaptirano kako je to predviđeno tehničkomdokumentacijom, već su radovi prekinuti prije okončanja projektovanog rješenja.Minimalna izdašnost izvora se kreće oko 60 l/s, a iz njega se snabdijeva vodompodručje Sutomora i dio Bara (Zeleni pojas i Gornji Šušanj). Na izvorištu Brcapostavljena su četiri pumpna agregata sa zajedničkim potisnim vodom, na kojem sevrši i automatsko hlorisanje. Na horizontalnom dijelu potisne cjevovodne instalacijesvake pumpe nalazi se elektromagnetni mjerač protoka DN 150.Sa izvorišta Brca izvedena su tri glavna potisna cevovoda pomoću kojih se vodapotiskuje ka odgovarajućim pravcima barskog vodovodnog sistema:• cjevovod PS "Brca" – R"Golo brdo" AC DN 200mm, kojim se voda potiskuje karezervoaru "Golo brdo",• čelični cjevovod Brca – Čanj DN 250mm(u funkciji je trenutno samo dionica doHS Haj Nehaj jer su potrebe za vodom Čanja riješene sa lokalnih izvorišta),• cjevovod Brca – Bar prečnika DN300mm.Pogled na objekte iznad kaptaže “Brca”13

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Izvorišta "Orahovo Polje" i "Velje Oko" predstavljaju primarna izvorištabarskog vodovodnog sistema u toku ljetnjeg perioda. I na njima je neophodnonastaviti radove prema usvojenom programu, kako bi se omogućio zahvat planiranih200 l/s vode i stvorila pogonska sigurnost. U toku 2005. izgrađena su dva novaobjekta nad bunarima B9 i B10 i isti pušteni u funkciju. U toku 2009. je završenarekonstrukcija hidromašinske i elektro opreme na dijelu objekata. Nastavak radova seplanira za 2012. god., kao i uvođenje sistema daljinske kontrole i upravljanja.Izgled izvorišta Velje okoIzgled objekta B7 - Orahovo Polje14

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Izvorište "Vrelo" u Čanju je lokalnog karaktera. Sa njega se snabdijevaju vodompotrošači u oblastima Čanj I (preovladavaju hotelski kapaciteti) i Čanj II. Minimalnaizdašnost izvora je oko 7 l/s, dok je srednja godišnja protoka oko 25 l/s. Kota isticanjaje oko 20,0 m.n.m., pa se voda do potrošača doprema preko crpne stanice, odnosnodistributivnog rezervoara I zone ,,Čanj“. Pumpe iz PS "Čanj" preko potisnogcjevovoda PEHD Ø180 mm dopremaju vodu u rezervoar "Čanj". U PS "Čanj" postojetri pumpna agregata, na čijem zajedničkom sabirnom potisnom vodu je ugrađenelektromagnetni mjerač protoka.Od predaje ovog izvorišta i vodovodne mreže u Čanju na upravljanje ovomJavnom preduzeću, 2000. godine, izvršeno je niz aktivnosti na poboljšanju stanjavodosnabdijevanja na ovom prostoru. Izvršena je kompletna rekonstrukcijahidromašinskog i elektro - dijela postojeće crpne stanice, rekonstrukcija većeg dijeladistributivne mreže u Čanju I, izvršeni hidrogeološki istražni radovi u zoni Čanj I sadefinisanim vodnim potencijalom u tom prostoru. U toku 2003. i 2004. godineizvedena su i puštena u rad dva bunara (B1 i B2) kapaciteta 4 l/s i 7,5 l/s. Količinavode zahvaćena bunarima B1 i B2, sa već kaptiranim i u sistem uključenim izvorom"Vrelo", zadovoljava trenutne potreba Čanja za vododom. Ovim mjerama obezbijeđenoje njegovo kvalitetno vodosnabdijevanje iz lokalnih izvora, dok postojeći sistem izSutomora ostaje kao rezerva, u slučaju potrebe. Može se reći da u sklopu vodovodnogsistema Bara, vodovodni sistem Čanja egzistira kao posebna cjelina.PS ČanjObjekat iznad kaptaže “Čanj”15

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.3.1.1.2. DISTRIBUTIVNA MREŽAU prošlosti, razvoj distributivne mreže, uglavnom, nije pratio razvoj naselja, pa je, udijelu prigradskih naselja, neadekvatno razvijena. Njen položaj je, dijelom, vansaobraćajnica (u kojima bi, po pravilu trebalo biti), dok je u nekim slučajevima, čak iispod objekata. Ako tome dodamo da je izvedena od neadekvatnih profilaraznovrsnog materijala i prosječne starosti 25 do 30 godina može se konstatovati da seradi o zastarjeloj i neadekvatnoj distributivnoj mreži. Imamo li ovo u vidu, kao ičinjenicu da mreža nije zonirana po visinskom položaju potrošača moramo biti svjesnineophodnosti velikih finansijskih ulaganja u sređivanju stanja i dovođenjudistributivne mreže u stanje, definisano Generalnim rješenjem razvoja vodovodnogsistema Bara. Samo izvođenjem nove mreže, kako je prihvaćeno navedenimrješenjem, bitno će se uticati na smanjenje gubitaka i svesti ih u tehnički prihvatljiveokvire.Dužina mreže cijelokupnog vodovodnog sistema Bara iznosi oko 460 km na kojojpostoji oko 810 šahti. Ukupan broj vodomjera iznosi 20.690, što sve ukazuje narazuđen i složen sistem.3.1.1.3. DISTRIBUTIVNI REZERVOARIU vodovodnom sistemu Bara u funkciji su sljedeći rezervoari:• "Čanj", zapremine 700 m³ na koti 81,0 m.n.m.• "Golo brdo", zapremine 1.000 m³ na koti 81,0 m.n.m• "Marovići", zapremine 300 m³ na koti 110,0 m.n.m.• "Spile", zapremine 100 m³ na koti 190,0 m.n.m.• "Stari Bar", zapremine 150 m³ na koti 110,0 m.n.m.• "Šušanj", zapremine 2.400m³ na koti 66,0 m.n.m.• "Gretva", zapremine 23 m³ na koti 185,0 m.n.m.• "Humac", zapremine 500 m³ na koti 65,0 m.n.m. u sklopu Virpazarskogsistema• "Boljevići", zapremine 50 m³ na koti 68,0 m.n.m.Prema navedenom, ukupna korisna zapremina rezervoara iznosi 5.223 m³.Analizom rezervoarskog prostora, u okviru Generalnog rješenja, je konstatovano da jejedan od osnovnih problema barskog vodovodnog sistema nedostatak rezervoarskogprostora.3.1.1.4. CRPNE STANICEOsnovne crpne stanice u vodovodnom sistemu su na izvorištima:- „Orahovo Polje“ (B4, B5, B6, B7, B8) kapaciteta 5 x 30l/s i (B9, B10 i B11)kapaciteta 3 x 20 l/s;- „Velje Oko“ (bunari B1 i B2) kapaciteta 2 x 35 l/s;- „Brca“ kapaciteta 4 x 35 l/s;16

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.- Prepumpna stanica „Sutomore“ koja vodu iz izvorišta Orahovo Polje i Velje Okoprepumpava u pravcu Bara, Sutomora i Čanja. Za pravac Bara i Sutomorainstalirani kapacitet pumpi je 4 x 50 l/s za pravac Čanja 2 x 22,5 l/s.Osim navedenih, postoji niz manjih crpnih stanica na izvorištima i mreži kojepumpaju vodu u visočije zone potrošnje i to:- „Stari Bar“ kapaciteta 7 l/s koja vodu iz rezervoara Stari Bar potiskuje za potrebenaselja Gtetva;- „Kajnak“ kapaciteta 10 l/s koja vodu iz kaptaže Kajnak potiskuje u rezervoar,,Stari Bar“ za potrebe naselja Podgrad, Pijaca, Gretva i Bolnicu;- „Baukovo“ kapaciteta oko 10 l/s koje kao hidroforsko postrojenje iz cjevovodaKajnak – Kurilo snabdijeva vodom istoimeno naselje;- Prepumpne stanice „Ahmetov brijeg“, „Ilino“, „Šušanj“, „Ratac“, „Rutke“,„Sutomore II“, „Suvi potok“, „Čanj II“, „Marovići“ kapaciteta 2 x 5 l/s kojezahvataju vodu iz distributivne mreže i pokrivaju potrošnju istoimenih naselja;- „Haj-Nehaj“ kapaciteta oko 10 l/s za snabdijevanje istoimenog naselja;- „Zagrađe“ kapaciteta oko 10 l/s za snabdijevanje istoimenog naselja;- „Vrelo“ u Čanju kapaciteta 3 x 7,5 l/s za snabdijevanje konzuma u Čanju I i ČanjuII.- Bunar B1 i B2 u Čanju, kapaciteta 4 i 7 l/s, za potrebe vodosnabdijevanja ČanjaUkupna instalisana snaga svih crpnih stanica iznosi oko 1400 kW. Opštestanje crpnih postrojenja nije zadovoljavajuće, zbog zastarjelosti hidromašinske ielektro opreme na pojedinim postrojenjima. U toku 2009. ovo stanje je bitnopopravljeno rekonstrukcijom dijela bunara na izvorištima Orahovo polje i Velje oko.Rekonstrukcije crpnih stanica Brca, Sutomore i Čanj, izvedene prethodnihgodina pokazale su se kao prava rješenja. Sve ostale navedene crpne stanice rade sanaslijeđenim problemima zastarjelosti opreme i prevaziđenosti rješenja. Naime, zonepotrošnje, zbog svoje veličine, zahtijevaju savremenija rješenja koja su dataGeneralnim rješenjem. Usvojenom koncepcijom zoniranja distributivne mreže povisini sa distributivnim rezervoarima pojedinih visinskih zona veći dio prepumpnihstanica i hidroforskih postrojenja će se trajno isključiti iz funkcije.PPS Sutomore17

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.3.2. KANALIZACIONI SISTEMKanalisanje otpadnih voda i sanitacija naselja odvijali su se po zakonitostima koje seuočavaju u gradovima u sličnim razvojnim fazama: razvoj kanalizacionih sistemaznatno kasni za razvojem vodovodne infrastrukture, što se nepovoljno odražava nastanje sanitacije naselja. Dovođenje vode u postojeća i nova naselja, bez izgradnjekanalizacije, povećava ekološki pritisak na okruženje.Kanalizacioni sistem Bara, čine četiri nezavisna sistema: Bara, Sutomora, Čanja iVirpazara. Koncepcija rješenja primorskih sistema definisana je i usvojena Idejnimrješenjima krajem sedamdesetih godina.Osnovni sistem kanalizacije, usvojen je kao separacioni, odnosno odvojeni sistemifekalne i atmosferske kanalizacije. Sistem fekalne kanalizacije čine: kanalizacionamreža, glavni kolektori, crpne stanice i podmorski ispusti bez prethodnogprečišćavanja otpadnih voda. Sistem kanalizacije Virpazara ima uređaj za biološkitretman otpadnih voda prije upuštanja voda u recipijent – jezero.Pokrivenost prostora sa kanalizacionom mrežom je oko 45%. Kanalizacioni sistemčini oko 59,2 km kolektora, od kojih 56,9 km spada u gravitacione sabirnike, dok su2,3 km potisni cjevovod. Najveći dio mreže je malih prečnika (27,4% mreže je manjihprečnika od Ø 200, od Ø 200 – 300 je 15,6%, dok je samo 8,1% većeg prečnika Ø 400– 600). Cijevi su, najčešće, izrađene od AC materijala i PVC materijala. Hidrauličkostanje sistema u najvećem dijelu ne zadovoljava, tako da se javljaju propratne pojave:taloženje u kolektorima, česta zagušenja, prodor kišnice u kolektore, pojava uskih grlazbog nedovoljnih kapaciteta kolektorskih sistema.Na kanalizacionom sistemu, izgrađene su četiri veće fekalne crpne stanice kapaciteta40 – 180 l/s, čija instalisana snaga iznosi 302 kw, četiri manje crpne stanice uVirpazaru kapaciteta 5-10 l/s, ukupno instalisane snage 20 kw. Na kanalizacionimsistemima Bara i Čanja, izgrađena su dva podmorska ispusta, dužine 350, odnosno1700 m.Osnovni nedostaci ovih sistema su neizgrađenost i zastarelost postojeće mreže inedostatak pojedinih primarnih objekata.Izvršenom rekonstrukciom kanalizacionog sistema u zoni zahvata DUP-a Topolica I,izvršeno je razdvajanje fekalne i atmosferske kanalizacije, čime je postignutazadovoljavajuća funkcionalna sposobnost ovog sistema.Ova rekonstrukcija je primjer za dalji razvoj kanalizacione mreže na području grada iprigradskih naselja.18

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.3.2.1. OPIS SISTEMAA) SISTEM FEKALNE KANALIZACIJE3.2.1.1. SISTEM ČANJAKanalizacioni sistem Čanja čini kanalizaciona mreža u zoni Čanj I i Čanj II, obalnikolektor, crpna stanica i podmorski ispust. Primarni objekti ove kanalizacije rađeni suza prihvat ispuštenih voda sa šireg prostora Čanja I i Čanja II. Izvršena je sanacijapodmorskog ispusta, kao i rekonstrukcija fekalne crpne stanice.FPS Čanj3.2.1.2. SISTEM SUTOMORAOvaj kanalizacioni sistem čini glavni obalni kolektor Inex – C.S. „ Botun", crpnastanica „Botun", gravitacioni kolektor kroz Golo brdo i kanalizaciona mreža unaseljima Brca, Šaren Sad, Pobrđe i kanalizacija u naselju Mirošica I.Osnovni nedostaci ovog sistema su to što nije izveden havarijski ispust, kao nipodmorski ispust, zbog čega se otpadne vode izlivaju na samoj obali iza Golog brda,odnosno na samoj Sutomorskoj plaži, kod zastoja u funkcionisanju crpne stanice"Botun".Postojeći kolektor od crpne stanice „Botun" do crkve ispod pijace, je ugrožen,izgradnjom objekata, kao i gravitacioni kolektor od crkve do tunela kroz Golo brdo.U sklopu rekonstrukcije sistema fekalne kanalizacije u Sutomoru planirana jeizgradnja nove fekalne crpne stanice „Botun”, rekonstrukcija dijela postojeće, kao iizgradnja nove kanalizacione mreže i podmorskog ispusta.Neophodno je sprovesti aktivnosti oko izgradnje kanalizacione mreže u naseljima ukojima ista nije izvedena, jer veličina naselja i prirodni uslovi to najhitnije zahtijevaju.19

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.3.2.1.3. SISTEM BARAOvaj sistem je veoma razuđen i složen i čine ga nekoliko primarnih kolektora,kanalizaciona mreža, prepumpna stanica „Topolica", koja je puštena u probni rad07.05.2010. godine, glavna crpna stanica „Volujica" i podmorski ispust. Svi primarniobjekti sistema su izvedeni i u funkciji su.Kanalizaciona mreža izvedena je i u centralnom dijelu Starog Bara, naselju Podgrad,kao i u prigradskim naseljima Šušanj i Žukotrlica. U ostalim djelovima individualnihnaselja nema kanalizacione mreže, već se odstranjivanje ispuštenih voda vrši putemseptičkih jama koje u najvećem broju nijesu propisno izgrađene. Posljedice takvogstanja su zagađenje zemljišta površinskih i podzemnih voda, zbog čega je neophodnoizgraditi kanalizacionu mrežu u ovim naseljima, kao prioritetan zadatak.Izgrađen je kanalizacioni kolektor za naselje Podgrad. Takođe, su u završnoj faziradovi na izgradnji kolektora za naselje Bartula, kao i radovi na izgradnji kanalizacijeza dio naselja Bjeliši.Svi bujični kanali oko grada i kroz prigradska naselja pretvoreni su u otvorene kanaleza sabiranje otpadnih voda čime se ugrožava ambijetalna higijena. Ovakvo stanjezahtijeva plansku i organizovanu akciju na rješavanju ovog akutnog problema.2.2.1.4. SISTEM VIRPAZARAFPS TopolicaFPS Volujica20

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.3.2.1.4. SISTEM VIRPAZARAKanalizacioni sistem Virpazar izgrađen je i stavljen u funkciju krajem 2003. godine,a finansiran je od strane Evropske agencije za rekonstrukciju i razvoj, JP „ ViK” iOpštine Bar ( cca 720.000 € ).Sistem čini kanalizaciona mreža dužine 3,2 km, četiri fekalne crpne stanice instalisanesnage 20,4 KW i uređaj za biološko prečišćavanje otpadnih voda, kapaciteta 1000 EJ.Na ovaj sistem su, za sada, priključeni svi veći objekti u zoni novog i starog naselja,kao i individualni objekti u starom jezgru Virpazara.Individualni stambeni objekti u naselju iznad Željezničke stanice u Virpazaru nijesupriključeni na kanalizaciju, iz razloga što nije urađena sekundarna kanalizacionamreža. Takođe, individualni stambeni objekti u naselju kod stare ambulante uVirpazaru, nijesu priključeni na kanalizaciju, zbog položaja kolektora u odnosu na oveobjekte.JP „ ViK” Bar je finansirao izradu projekta za naselje iznad Željezničke stanice uVirpazaru, kao i za individualne stambene objekte u naselju kod stare ambulante uVirpazaru, koji se već više godina nalazi kod odgovarajućeg organa lokalnesamouprave, kako bi bio realizovan.Realizaciom ovog projekta stvoriće se uslovi za priključenje na kanalizacionu mrežusvih objekata u ovim djelovima naselja Virpazar.Radi eliminisanja neprijatnih mirisa iz kanalizacionog sistema u starom jezgruVirpazara, JP "ViK" je ugradio odgovarajući uređaj.Postrojenje za prečišćavanje, Virpazar21

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.B) SISTEM ATMOSFERSKE KANALIZACIJEAtmosferska kanalizacija služi za odvođenje atmosferskih voda sa površina trgova,ulica, trotoara, dvorišta, stambenih i drugih objekata.Pod atmosferskom kanalizacijom podrazumijeva se:- ulična kanalizaciona mreža- primarni i sekundarni kolektori- slivnici sa taložnicima- ispusti u recipijent.Kanalizacija za atmosferske vode je rješavana parcijalno, samo u centralnom dijelugrada Bara. Kišna kanalizacija se najčešće kraćim kolektorima dovodi do najbližihvodotoka, u koje se izliva neposredno i bez taložnica.Sistemi za odvođenje atmosferskih voda u prigradskim naseljima nijesu izvedeni, većse vode sabiraju u postojećim kanalima.Atmosferske vode sa saobraćajnica i iz dvorišta odvode se neposredno nizvodnije, bezizgrađenih prihvatnih kolektora, tako da dolazi do čestog tečenja vode po kolovozima,i akumuliranja vode u udubljenjima, što otežava održavanje ovih površina.Rekonstrukcijom hidrotehničkih instalacija na području DUP-a Topolica I, izvršeno jerazdvajanje fekalne i atmosferske kanalizacije u dva nezavisna - separatna sistema.Ovim radovima stvoreni su uslovi da ne dolazi do zagušenja fekalne kanalizacije,ugrožavanja ambijetalne higijene naselja i stvaranja uslova za realizaciju projektaprečišćavanja otpadnih voda.I PODRUČJE POKRIVENO SISTEMOMI. 1. Bar- Topolica I- Topolica II- Topolica – Bjeliši- Stara Raskrsnica – Željeznička stanica- atmosferska kanalizacija IlinoI. 2. Sutomore- ul. S. Kovačevića do Botuna- ul. Od spoja na ul. S. Kovačevića do Suvog potoka22

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.I. 3. Čanj- uređeni prostor u zoni Čanj III OBJEKTI SISTEMAII. 1.Atmosferska kanalizaciona mreža je dužine 19km.II. 2. profil cjevovoda je:- profil 100 - 200mm 37%- profil 250 – 400mm 42%- profil 450 – 1000mm 21%23

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.IV PROGRAM RADA ORGANIZACIONIH DJELOVAPREDUZEĆAZa obavljanje zakonske djelatnosti J.P. Vodovod i kanalizacija Bar uspostavilo jeadekvatnu organizacionu šemu ( Pravilnik je usvojen, na sjednici Upravnog odbora,održanog dana 25.11.2008. godine ) koju u osnovi čine pet sektora i jedna samostalnaslužba:- Sektor vodovod- Sektor kanalizacija- Sektor razvoja- Služba crpne stanice i postrojenja- Korisnički Sektor- Sektor za ekonomsko - finansijske i pravne poslove.Svaki sektor ima niže organizaciono ustrojstvo u vidu operativnih službi. U tomsmislu, svaka služba ima jasno definisana zaduženja u održavanju i upravljanjuvodovodnog i kanalizacionog sistema Bara.S tim u vezi, posebno ukazujemo da su u toku aktivnosti na organizacionojtransformaciji postojećih dijelova preduzeća, koja ima za cilj da se obavljanjedijelatnosti ovog javnog preduzeća organizuje u tri sektora:- Tehnički sektor,- Korisnički sektor,- Finansijski sektor,a da se postojeći sektori organizuju kao radne jedinice. Na taj način će se doprinjetipovećanju efikasnosti u radu preduzeća i istovremeno povećanju efektivnosti uposlovanju, naročito u dijelu Korisničkog sektora, kroz povećanje postojećegprocenta ažurnosti i tačnosti očitavanja mjernih instrumenata i stepena naplate zaisporučene količine vode.4.1. SEKTOR VODOVODU okviru ovog sektora postoje slijedeće službe:- Služba distribucija vode Bar- Služba distribucija vode Sutomore-Čanj- Služba distribucije vode Virpazar- Služba servisi.24

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.4.1.1. SLUŽBE DISTRIBUCIJE VODE – BAR, SUTOMORE - ČANJ IVIRPAZARStalni zadatak ovih službi je održavanje transpotrnih cjevovoda i distributivne mreže.Službe će značajnije intenzivirati svoj posao u prvoj polovini 2012. godine, izrazloga, da se što je moguće, spremnije dočeka ljetnja sezona. U tom smislu, posebnoće se raditi na:• sanaciji svih vidnih kvarova na vodovodnoj mreži, a posebno opremljenaekipa specijalnim uređajima permanentno će vršiti detekciju kvarova uvodovodnoj mreži,• zamjeni pojedinih elemenata hidromašinske opreme u distributivnom sistemu,• zamjeni pojedinih dionica distributivne mreže, gdje se za to ukaže potreba,• permanentnom praćenju kvaliteta vode,• sprovođenju planske potrošnje vode i restrikcija u pojedinim zonama, ako zato bude bilo potrebe,• učešću u realizaciji programa vodosnabdijevanja bezvodnih područja Opštineu toku ljeta u domenu svojih obaveza, a na osnovu Plana koji treba da predložiodgovarajući organ lokalne uprave,• niz drugih obaveza iz domena svoje nadležnosti.Planom investicija treba predvidjeti izvođenje slijedećih radova:• Izgradnja pumpne stanice i sanacija distributivne mreže za naselje GornjeZaljevo;• Izvođenje rekonstrukcije dijela vodovodne mreže u naselju Ahmetov brijeg;• Rekonstrukcija postojećeg čeličnog magistralnog cijevovoda na dionici Brca– Bar. Prije izvođenja radova na rekonstrukciji treba pristupiti snimanjupostojećeg stanja ovog cijevovoda.• Izgradnja zatvaračnice na R. Golo Brdo.4.1.2. ODRŽAVANJE SEOSKIH VODOVODANa osnovu člana 33. Odluke o vodosnabdjevanju od lokalnog značaja ( "Sl. list CGopštinskipropisi", broj 25/08) i zaključka Skupštine Opštine Bar broj 030-196/2 od29.07.2008. godine, Opština Bar i J.P. "Vodovod i kanalizacija"-Bar, zaključili su uBaru 31.12.2008. godine Ugovor o održavanju seoskih vodovoda.J.P. "Vodovod i kanalizacija" - Bar će i dalje, u skladu sa svojim mogućnostima,nastaviti na održavanju seoskih vodovoda.Održavanje javnih česamaOva Služba ce vršiti redovno održavanje javnih česama i brinuti o njihovojfunkcionalnoj ispravnosti .25

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.4.1.3. SLUŽBA SERVISIZadatak službe "Servisi" je održavanje voznog parka, odnosno transportnih sredstava imehanizacije JP "Vodovod i kanalizacija"- Bar.Osnovni zadaci Službe su:- redovno održavanje mehanizacije i ostalih sredstava u posjedu preduzeća,- vanredno održavanje sredstava u slučaju većih kvarova,- vođenje redovne evidencije o upotrebi mehanizacije, potrošnje goriva i ostaleservisne dokumentacije,- izvođenje pojedinih radova za potrebe ostalih službi, odnosno sektora.Ova Služba u okviru svojih nadležnosti planira:• izgradnju spoljašnjeg kanala za opravku vozila iz svog voznog parka,• izgradnju nadstrešnice uz cijeli dio žičane ograde u spoljašnjemmagacinskom prostoru vodovodnog materijala, kako bi se uskladištenaoprema sačuvala od uticaja spoljnih faktora (nepovoljni vremenski uslovi).26

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.4.2. SEKTOR KANALIZACIJAZadatak Sektora kanalizacije je da održava javni kanalizacioni sistem zaprikupljanje, prečišćavanje i ispuštanje otpadnih i atmosferskih voda naselja iprivrede u odgovarajuće prijemnike – recipijente.U okviru Sektora, organizovana je Služba za odvođenje i prečišćavanjeispuštenih voda i Služba za odvođenje atmosferskih voda i pružanje usluga.Svim svojim aktivnostima tokom godine sektor treba da obezbijedi stalnufunkcionalnu sposobnost sistema javne kanlizacije za odvođenje otpadnih iatmosferskih voda.PLAN RADA NA ODRŽAVANJU SISTEMA ZA ISPUŠTANJE IPREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODASvim svojim aktivnostima tokom godine Služba će obezbijedjivati stalnufunkcionalnost sistema kanalizacije. U tom cilju, obavljaće radove i posebnoaktivnosti na:• Svakodnevnom pregledu i čišćenju kanalizacione mreže, kolektora i objekatana njima,• Zamjeni nedostajućih djelova i opreme na objektima kanalizacije,• Vođenje aktivnosti oko kontrole podmorskih ispusta,• Učešće u planiranju i razvoju kanalizacionog sistema,• Otkrivanje i evidencija neregistrovanih priključaka,• Sve ostale mjere u cilju boljeg funkcionisanja i unapređenja postojećegsistema.U slučaju potrebe angažuje se i preduzeće koje ima specijalnu kameru zasnimanje unutrašnjosti kanalizacionih cijevi, radi utvrđivanja stanja cjevovodana mreži na pojedinim dionicama, čime se utvrđuje uzrok poremećaja uproticanju otpadnih voda.Kamera se, u zadnje vrijeme, koristi i kod tehničkog pregleda novoizgrađenekanalizacione mreže, radi utvrđivanja kvaliteta izvedenih radova.27

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.PLAN RADA NA ODRŽAVANJU ATMOSFERSKE KANALIZACIJE• Vršiće se kontrola funkcionisanja kanalizacionog sistema sa pratećimobjektima, radi praćenja stanja i preduzimanja mjera za održavanjefunkcionalne sposobnosti.• Čišćenje i produvavanje kanalizacione mreže specijalnim vozilomi opremom;• Izrada, transport i postavljanje armirano betonskih poklopaca;• Izrada, transport i postavljanje poklopaca od čeličnog lima;• Čišćenje šahti od taloga sa utovarom u kamion i odvozom na zato namijenjeno mjesto;• Čišćenje uličnih slivnika od nanosa materijala sa utovarom iodvozom na za to namijenjeno mjesto;• Sanacija AB ploča na kanalizacionim šahtama;• Zamjena polomljenih i nedostajućih rešetki na slivnicima;• Sanacija oštećenih djelova kanalizacione mreže profila od 100 –800 mm.Nakon izvršenih radova po svakoj stavci, JP „ ViK" će dostavljati račun iizvještaj o izvedenim radovima, nadležnom organu Opštine Bar.S obzirom na stanje projektne dokumentacije za izgrađenu atmosferskukanalizaciju, neophodno je da Agencija za investicije i imovinu Opštine Barobezbijedi sredstva za izradu projekta izvedenog stanja.28

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.4.3. SEKTOR RAZVOJAU sektoru Razvoja obavljaju se poslovi i zadaci vezani za praćenje rada postojećihsistema vodovoda i kanalizacije, kao i planiranje, usmjeravanje i praćenje razvojaovih sistema prema usvojenim koncepcijama. Poslovi iz djelatnosti sektora obavljajuse preko dvije službe:- Planiranje i tehnička priprema- Mjerenje i kontrolaPLANIRANJE I TEHNIČKA PRIPREMAZa 2012. godinu planiraju se slijedeće aktivnosti:• Učešće u izradi potrebne investiciono - tehničke dokumentacije zarealizaciju planiranih investicionih i drugih aktivnosti na razvoju sistemavodovoda i kanalizacije u skladu sa Revizijom Generalnog rješenjavodosnabdijevanja i Master planom odvodjenja upotrebljenih voda Bara;• Izradi projektnih zadataka za potrebe izrade investiciono tehničkedokumentacije vodovodnog i kanalizacionog sistema Bara i programahidrogeoloških istražnih radova na potencijalnim lokacijama priobalnogpodručja i zaleđa;• Usaglašavanju Generalnog riješenja vodosnabdijevanja Bara saRegionalnim Vodovodom – Južni krak, a koji je u fazi izvođenja napodručju Opštine Bar;• Praćenje programa istražnih radova na postojećim i potencijalnimizvorištima sa definisanjem prijedloga poboljšanja zahvata iliobezbjeđenjem projekata novih zahvata;• Vođenje stručnog i investicionog nadzora na izvođenju radova;• Davanje mišljenja na prostorno-plansku dokumentaciju;• Prikupljanje potrebnih terenskih podataka za realizaciju hidrauličnogmodela vodovodne mreže;• Praćenje funkcionisanja postojećeg vodovodnog sistema i analiza istog;• Priprema i realizacija pilot zoniranja u saradnji sa Vodacomom i SachsenWasserom pojedinih zona vodosnabdijevanja, odnosno ažuriranjeodgovarajuće baze GIS podataka i matematičkog modela u cilju detekcijegubitaka na vodovodnoj mreži i njihovog smanjenja i eliminisanja, kakotehničkih, tako i administrativnih, u vidu nelegalnih priključaka.29

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.• Tehnička obrada svih zahtjeva iz domena priključaka i ostalih zahtjevapotrošača (izdavanje potvrda, uslova za projektovanje, saglasnosti natehničku dokumentaciju);• Ucrtavanje novozigrađenih cjevovoda (kanalizacija i vodovod);• Prostorno lociranje novih potrošača;• Povezivanje baze podataka sektora naplate sa GIS-om;• Praćenje bilansa distribuirane i fakturisane količine vode i, u tom smislu,rad na smanjenju gubitaka u vodovodnom sistemu;• Kalibracija matematičkog modela po reonima;• Sve ostale aktivnosti sa aspekta tehničkog domena.MJERENJE I KONTROLAU službi Mjerenje i kontrola, sprovodiće se aktivnosti na:• Mjerenju proticaja cjevovoda primarne vodovodne mreže na naznačenimmikrolokalitetima;• Očitavanje svih mjernih mjesta u distribucionoj vodovodnoj mreži u ciljuizrade analize bilansa voda u sistemu;• Zamjena individualnih kućnih i internih vodomjera , prema zahtjevimakorisnika, i u skladu sa Pravilnikom o održavanju mjernih uređaja;• Kontroli tehničke ispravnosti vodomjera, ispravnosti plombi navodomjerima i ostalim promjenama na šahtama;• Zamjena ventila i ostalih armaturnih i fazonskih komada iz domenadjelatnosti ove službe;• Saradnja sa Službom planiranje i tehnička priprema, i Korisničkimsektorom na evidenciji i kontroli korisnika vodovodne mreže u ciljusmanjenja gubitaka na distributivnoj mreži;• Mjerenju izdašnosti kaptiranih izvorišta vodovodnog sistema u skladu sausvojenom dinamikom očitavanja u toku godine.• Praćenju i utvrđivanju nelegalne potrošnje u vodovodnom sistemu i u tomsmislu eliminisanje iste, kako samostalno, tako i sa ostalim dijelovimaPreduzeća, te nadležnim državnim organima.30

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.DETEKCIJA GUBITAKAU službi detekcija gubitaka, sprovodiće se aktivnosti na:• Detekciji gubitaka u vodovodnoj mreži;• Kontrola količine vode koja ulazi u vodovodni sistem;• Praćenje bilansa distribuirane i fakturisane količine vode i u tom smislu,radu na smanjenju gubitaka u vodovodnom sistemu;• Priprema i realizacija pilot zoniranja u saradnji sa Vodacomom i SachsenWasserom pojedinih zona vodosnabdijevanja u cilju smanjenja detekcijegubitaka na vodovodnoj mreži i njihovom smanjenju i eliminisanju;• Izrada planova i tehničke dokumentacije za otklanjanje otkrivenih kvarovana mreži i unošenje u GIS;• Definisati neevidentirane priključke kroz rad na pilot zonama;• Učešće u rekonstrukcijama vodovodne mreže i prebacivanje potrošača sastare na novu liniju.31

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.4.4. SLUŽBA CRPNE STANICE I POSTROJENJAOsnovni zadatak ove Službe je da permanentno drži u pogonskoj ispravnostihidromašinsku i elektro opremu crpnih stanica na vodovodnom i kanalizacionomsistemu, a takođe i hlornu opremu.Plan aktivnosti za 2012. god. vezan za Službu crpne stanice i postrojenja se sastoji oddva dijela:- rekonstrukcija i sanacija postojećih crpnih stanica,- unaprijeđenje vodovodnog i kanalizacionog sistema.Važno je napomenuti da se svi prijedlozi odnose na ono šta je u narednom perioduneophodno uraditi za bolje funkcionisanje i unaprijeđenje ViK sistema, konkretnovodovodnih i fekalnih pumpnih stanica.Realizacija navedenih investicija će biti u zavisnosti od obezbjeđenih sredstava.REKONSTRUKCIJA I SANACIJA POSTOJEĆIH STANICAU ovom dijelu je dat pregled radova, po pumpnim stanicama, koje treba izvršiti radinjihovog efikasnijeg rada:Hidromašinski dio:P.S. Kajnak• nabaviti novu hlornu pumpu (rezervna pumpa)• nabaviti novi pumpni agregat (rezervna pumpa)• izvršiti ispiranje postojećih bušotina na izvorištu Kajnak, utvrditinjihovu izdašnost, i staviti u funkciju najefikasniju bušotinu.• Nabavka i montaža novog pumpnog agregata koji će crpiti vodu izodgovarajuće bušotine.Obrazloženje:- efikasnost pogona – u slučaju otkaza jedne pumpe, odmah se može ugraditirezervna pumpa. Ovo se odnosi i na pumpu u crpilište i na hlornu pumpu.- Obezbjeđivanje dodatnih količina vode na izvorištu Kajnak. Ovim bi se uljetnjem periodu prevazišao problem manjka vode uslijed dužeg sušnogperioda.Izvorište ZaljevoPlanom za narednu godinu, na ovom izvorištu je neophodno izgraditi manjeprepumpno postrojenje, kojim bi se obezbjedilo bolje vodosnabdjevanje potrošača unaselju iznad kaptaže Zaljevo.32

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.P.S. BrcaP.S. SutomoreP.S. Vrelo-ČanjHidromašinski dio:• izvršiti farbanje armature odgovarajućom zaštitnom bojom.• izvršiti farbanje ulazne kapije i farbanje ulaznh vrata u pumpnojstanici.• Izvršiti sanaciju ograde oko objekta pumpne stanice, kao i čišćenje ifarbanje iste.• Izvršiti krečenje pojedinih dijelova pumpne stanice u kojima se nalazimašinska i hlorna oprema.• sanirati objekat u građevinskom dijelu (ponovno malterisanjeunutrašnjosti mašinske sale),• opremanje sanitarnim elementima mokrog čvora i stavljanje u funkcijuistog.Obrazloženje:- efikasnost pogona – poboljšanje uslova rada samog pogona.33

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Izvorišta "Velje oko" i "Orahovo polje"Na izvorištima "Velje oko" i "Orahovo polje" neophodno je izvršiti rekonstrukcijuhidromašinske i elektro opreme u objektima pumpnih stanica na bunaru "B2" naVeljem oku i bunarima "B4", "B8" i "B11" u Orahovom polju. Rekonstrukcija ovihpumpnih stanica podrazumjeva slijedeće:Hidromašinski dio:• rekonstrukcija cijelokupne hidromašinske opreme u objektu pumpne stanice(zamjena pumpnog agregata, mjerača protoka, armature, cijevne instalacije ifazonerije)Elektro dio:• rekonstrukcija cijelokupne elektro opreme u pumpnoj staniciNa bunarima "B4" i "B11" u "Orahovom polju", novo projektovanimneophodno je izgraditi novi objekat – mašinsko postrojenje.riješenjem,Ovom opsežnom rekonstrukcijom bunara u Veljem oku i Orahovom polju dobiće seslijedeće:- povećala bi se efikasnost pogona i dobio pouzdaniji sistem vodosnabdijevanjasa ovih izvorišta;- ušteda u potrošnji električne energije, obzirom da bi novi pumpni agregati bilimanje snage od postojećih a osim toga dodatna ušteda bi se ostvarilaprimjenom dodatnih savremenih uređaja za upravljanje samim pumpnimagregatima;- tačnijim mjerenjem protoka i pritiska na potisu poboljšava se dijagnostika radapumpnih agregata, i u isto vrijeme dobili bi se tačni podaci o proizvedenojkoličini vode;- povezivanjem bunara na izvorištima modernim načinom komunikacije (GSMveze)i kablovskim vezama sa komandnim centrom dobilo bi se ukvalitetnijem praćenju rada istih i na skraćenju vremena, neophodnog zaeventualno otklanjanje kvarova. Ovo je naročito važno u ljetnjem periodu,kada i najmanji zastoj u funkcionisanju izaziva višečasovni, negativan,domino-efekat na sistem u cjelini.U zavisnosti od finansijskih sredstava, realizacijom ovih radova postiglo bi se bolje istabilnije vodosnabdjevanje, kao i smanjili troškovi održavanja sistema.34

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Opšte napomene sa prijedlozima mjera za poboljšanje stanjaPrepumpne stanice:- Ahmetov brijeg- Ilino- Šušanj- Rutke- Suvi potoksu u neprekidnom radu od 1980. godine. Osim toga njihov kapacitet je bio prilagođentadašnjem broju potrošača. Bez obzira na činjenicu da se ovi pogoni dobro održavaju,neophodna je dijelimična rekonstrukcija elektro i hidromašinske opreme u ovimpumpnim stanicama. Ovo podrazumjeva nabavku novih pumpi, novih rezervnihdijelova za remont pumpi, kao i dijelimične rekonstrukcije elektro ormana ili napojedinim mjestima ugradnja novih ormana.Neophodna je i dijelimična rekonstrukcija pumpnih stanica "Haj Nehaj", "Zagrađe","Ratac", "Stari Bar" i "Baukovo". Na ovaj način će se produžiti vijek trajanja ovihpostrojenja i obezbjediti uredno vodosnabdijevanje potrošača.U toku je izrada Projekta tehničkog obezbjeđenja svih izvorišta, rezervoara i crpnihstanica (sistem kamera sa infracrvenim zracima i alarmnim sistemom), čija serealizacija očekuje u prvoj polovini 2012. godine. Na ovaj način će se obezbjeditipotpuna zaštita svih tih objekata i istovremeno racionalizovati troškovi poslovanja udijelu službe obezbjeđenja.35

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.4.5 KORISNIČKI SEKTORKorisnički sektor, kao jedna od funkcionalnih jedinica JP “ Vodovod i kanalizacija”sačinjena je od dvije službe i tri odjeljenja:• Služba za očitavanje, naplatu i kontrolu potrošača• Odjeljenje za očitavanje, naplatu i kontrolu fizičkih lica• Odjeljenje za očitavanje, naplatu i kontrolu pravnih lica• Odjeljenje za isključenja• Služba informaciono-računskih poslovaPrioritetni zadatak ovih službi u 2012. godini je što efikasnija evidencija potrošača pokategorijama (građani, mala privreda i privreda), fakturisanje usluga po svimkategorijama potrošnje i što efikasnija naplata potraživanja.4.5.1 SLUŽBA ZA OČITAVANJE, NAPLATU I KONTROLU POTROŠAČAPrvenstveni zadatak svih zaposlenih u ovoj Službi i njenim odjeljenjima u 2012.godini jeste obavljanje:• mjesečnog očitavanja novih stanja na mjernim instrumentima fizičkih lica• mjesečnog očitavanja novih stanja na mjernim instrumentima pravnih lica• praćenje mjesečne potrošnje na mjernim instrumentima zajedničke potrošnje(evidencija mjesečne potrošnje stambenih zgrada koje ne posjeduju mjerneinstrumente po stambenim jedinicama),• evidencija novih potrošača• evidencija potrošnje privrednih subjekata• dostavljanje računa privrednim subjektima• blagovremeno pokretanje istražnog postupka podnošenjem platnih naloga nanovčana potraživanja pravnih i fizičkih lica i preduzetnika36

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.• dostavljanje opomena pred isključenje privrednim subjektima• realizacija naloga za isključenje po svim kategorijama potrošača• praćenje ispravnosti mjernih instrumenata po reonima naplate• realizacija naloga za zamjenu mjernih instrumenata po prijavi potrošača• aktivna i pasivna zaštita mjernih instrumenata (plombiranje i fotografisanjemjernih instrumenata)• evidentiranje svih primijećenih promjena na terenu (promjena vlasništva,evidentiranje neregularnosti od strane potrošača, prijava nezakonitih radnjipotrošača na mjernim instrumentima u vlasništvu JP “VIK” BarSve navedene aktivnosti se u kontinuitetu dostavljaju Službi informaciono – računskihposlova na dalju obradu.U toku 2012. godine neophodno je nastaviti sa što redovnijim obilaskom potrošača idostavljanjem što tačnijih podataka o mjesečnoj potrošnji naših korisnika, što će zarezultat imati povećanje fakturisanih količina vode na godišnjem nivou. Ujedno će todoprinijeti pozitivnom trendu poboljšanja ukupnog stepena naplate dospjelihpotraživanja.37

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.4.5.2 SLUŽBA INFORMACIONO-RAČUNSKI POSLOVISlužba Informaciono-računskih poslova predstavlja osnovnu sponu Sektora u cjelini,a prioritetno zaduženje u 2012. godini će biti nastavak aktivnosti iz 2011. godine kojese odnosi na:• registrovanje novih potrošača,• prevod vlasništva,• korekcija stanja,• mjesečni unos novih stanja sa mjernih instrumenata fizičkih i pravnih lica,• mjesečni unos potrošnje u stambenim zgradama čije stambene jedinice neposjeduju mjerne instrumente,• obrada i štampanje računa,• štampanje svih vrsta opomena,• štampanje svih vrsta obavještenja za javnost,• kompletana obrada podataka za utuženje sa knjiženjem i štampanjem tužbi,• štampanje naloga za isključenje,• rješavanje prigovora spornih zaduženja, vlasništva i uplata,• dostavljanje naloga za zamjenu vodomjera,• kompletan unos podataka o izvršenoj zamjeni vodomjera,• dostavljanje izvještaja:• o fakturisanoj količini vode na mjesečnom, kvartalnom, polugodišnjemi godišnjem nivou,• o realizovanoj naplati na mjesečnom, kvartalnom, polugodišnjem igodišnjem nivou,• analiza učinka inkasanata po raznim kriterijumima i uporedni pregledsa prethodnim godinama,38

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.• pregled zamijenjenih vodomjera na mjesečnom, kvartalnom,polugodišnjem i godišnjem nivou,• izvještaji o broju potrošača po djelatnostima, po oznaci mjernog mjesta(samostalno mjerilo, paušalac, glavno mjerilo, paušal po članu itd.),statusu (aktivan/neaktivan, legalan/nelegalan),• pregled dugovanja preko određenog iznosa za sve kategorije potrošača(fizička i pravna lica),• pregled predatih utuženja potrošača,• analiza naplate po reprogramu,• pregled neplaćenih računa za određeni broj mjeseci po kategorijamapotrošača,• analiza naplate potraživanja po zgradama i dr.39

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.V FINANSIJSKI PLAN POSLOVANJA ZA 2012. GODINUPlan prihoda i rashoda, odnosno Finansijski plan poslovanja, iskazan kroz bilansuspjeha, za 2012. godinu je urađen na bazi naturalnog plana potrošnje vode,postojećih cijena po m3 utrošene vode, neznatnom povećanju broja potrošača,odnosno novih korisnika vodovodnog i kanalizacionog sistema, postojećeg brojaradnika, važeće cijene rada, plana nabavke rezervnih djelova i materijala, planatekućeg održavanja sredstava i na bazi ostalih elemenata bitnih za planiranje ikvantifikaciju finansijskih kategorija.Treba naglasiti da je u sadašnjim uslovima privređivanja teško planirati poslovneaktivnosti i finansijski ih izraziti za period od godinu dana , tim prije što se poslovna2011.godina nije kalendarski i finansijski okončala.No, na bazi informacija koje smo prethodno naveli , urađen je Finansijski plan za2012. godinu, uz prethodnu projekciju ostvarenja finansijskih kategorija za 2011.godinu, odnosno projekciju ostvarenja prihoda i rashoda do kraja tekuće godine.Na bazi iskustvenih veličina potrošnje vode, za stanovništvo i privredu, povećanjupotrošnje po osnovu priključenja na Regionalni vodovod i procjeni priključenja novihpotrošača na vodovodnu mrežu, urađen je naturalni plan prodaje vode , a uz primjenuprodajnih cijena i finansijski plan za sljedeću godinu.R/brFinasisijskiPotrošačiProcjena Plan za Cijene plan za 2012ostvarenja za 2012 € god.(€)2011god.(m3) god.(m3)-bez Pdv-a-1. Stanovništvo 2.650.000 2.700.000 2.490.000- voda 2.650.000 2.700.000 0,80 2.160.000- kanalizacija 1.350.000 1.375.000 0,24 330.0002. Privreda 750.000 800.000 1.560.000-voda 750.000 800.000 1,50 1.200.000-kanalizacija 750.000 800.000 0,45 360.000UKUPNO(1+2) 3.400.000 3.500.000 4.050.00040

J.P. Vodovod i kanalizacija - Bar Program rada za 2012.god.Raspored planiranih fakturisanih kubika po djelatnostima800.000StanovništvoPrivreda2.700.000Raspored planirane fakturisane realizacije1.560.000 StanovništvoPrivreda2.490.00041

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Procjene govore da će se do kraja tekuće godine plasirati cca 3,4 miliona m3 vodekrajnjim potrošačima . Za narednu godinu planiramo povećanje plasmana vode za cca3%. Osnovni razlog navedenog povećanja , kao što smo naveli, je preuzimanje vodeiz Regionalnog vodovoda.,Ako se naturalni plan za sljedeću godinu izrazi finansijski, može se reći da ćeosnovna djelatnost Vodovodu donijeti prihod od cca 4.050.000 €.,Struktura planiranog prihoda govori da će se od prodaje vode i kanalizacionihusluga stanovništvu-domaćinstvima ostvariti prihod od 2.490.000€, ili 61,48 %,aprodaja vode privredi 1.560.000 €, ili 38,52% ukupnog planiranog prihoda iz radaosnovne djelatnosti.Pored ovog, najznačajnijeg prihoda iz rada osnovne djelatnosti planiran je i prihodod pružanja usluga u iznosu od 150.000 €. Ovaj prihod se odnosi na prihode poosnovu održavanja atmosferske kanalizacije,koji se fakturišu SO Bar, izdavanjatehničke saglasnosti za projektovanje stambenih objekata, pregleda i ugradnje novihvodomjera i drugih usluga koje se pojavljuju kod priključenja novih i otklanjanjanedostataka na vodovodnim uređajima postojećih potrošača i sl.U planu prihoda uključili smo i finansijske prihode, koji se prvenstveno odnose naobračun kamate za neblagovremeno plaćanje računa. Obračun kamate se bazira naiskustvenim veličinama i proporcijama, i on je planiran na bazi stope povećanjaprihoda iz rada osnovne djelatnosti.Pored poslovnih i finansijskih prihoda,planom smo predvidjeli i prihod po osnovunaplaćenih sumnjivih i spornih potraživanja. I ovaj plan se bazira na iskustvu i analizikupaca koji su indirektno,preko ispravke vrijednosti, knjigovodstveno otpisani uranijim i 2011. godini.Kao što se iz priloženog bilansa uspjeha vidi planirano povećanje prihoda uodnosu na procjenu ostvarenja za 2011. godinu je 18%. Osnovni razlozi zanavedeno, tj. očekivano povećanje prihoda su povećane cijene vodovodnih ikanalizacionih usluga, povećanje broja potrošača i priklučenje na Regionalnivodovod.Ukoliko bi se planske projekcije u dijelu prihoda iz osnovne djelatnosti preduzeća iostvarile , to bi državni budžet bio dopunjen za cca 305 hiljada €, po osnovuobračunatog izlaznog PDV-a.Druga strana planiranog bilansa uspjeha govori da se u 2012. godini očekujeostvarenje ukupnih rashoda u iznosu od 4.598.500 € ,što je u odnosu na procjenuostvarenja za tekuću godinu povećanje od 19%.U strukturi planiranih rashoda najveće učešće pripada poslovnimrashodima(82,54%). To su troškovi sredstava rada,materijala i troškovi radne snage.Naime,troškovi sredstava rada, tj.amortizacija sredstava na imovinu koja je uvlasništvu preduzeća je planirana na iznos od 250.000 €, dok amortizaciju na imovinuosnivača nijesmo uzeli u planskim projekcijama , iz razloga što ista ne tereti bilansepreduzeća.42

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Pored troškova sredstava rada, koji su prethodno navedeni, planom su obuhvaćenimaterijalni i nematerijalni troškovi koji prate proces rada u našem preduzeću. To suprije svege troškovi tekućeg održavanja, troškovi elektične energije,goriva,transportne usluge, koncesije i drugi troškovi sa nematerijalnim karakterom.U strukturi ovih planiranih troškova zapaženo učešće otpada na troškove električneenergije i troškove održavanja sredstava. Naime, ovi troškovi predstavljaju cca 17%ukupnih poslovnih rashoda...Treba navesti i to da su, zbog fizičke otpisanosti i starosti kapaciteta ,evidentnisve češći kvarovi na vodovodnoj i kanalizacionoj instalaciji, što znači da trebaizdvajati znatna sredstva na tekućem održavanju sredstava. Ovi troškovi se finansirajuiz tekućeg priliva preduzeća. Na bazi tehničkog pregleda sredstava planirano je da usledećoj godini ,za ove namjene, izdvoji cca 265.000 €. Kao što se vidi planirano jepovećanje u odnosu na procjenu ostvarenja za 2011. godinu, Naime, planom jepredviđeno da se od ukupno planiranog prihoda cca 6% sredstava izdvoji za tekućeodržavanje infrastrukturnih objekata i opreme preduzeća.U narednoj ,2012. godini trošak po osnovu preuzimanja vode iz Regionalnogvodovoda će zauzeti značajno učešće u strukturi ukupnih troškova. Ovaj trošak će bitievidentiran u sklopu poslovnih materijalnih troškova i značajno će izmijenitifinansijsku poziciju preduzeća. Naime,Ugovor o preuzimanju vode iz Reginalnogvodovoda, koji je potpisan u prošloj godini, obavezuje JP”VIK” –Bar da tokom cijelegodine kupuje 50/l/sec,po cijeni od 0,25 €/m3,bez Pdv-a, i dodatnih 50l/sec tokomljetnjih mjeseci , po cijeni od 0,80€/m3,bez Pdv-a. Planske projekcije su rađene nabazi ovog postojećeg ugovora. Procjene govore da će na godišnjem nivou,trošak poovom osnovu iznositi cca 685.000 €.Ovaj trošak predstavlja cca 18% planiranog poslovnog rashoda.Planirana izdvajanja za zarade zaposlenih,sa iznosom od 1.616.000 € čine cca 35%planiranih ukupnih troškova. Ako se posmatra struktura planiranih ukupnih rashodamože se zaključiti da zarade imaju smanjeno učešće u ukupnom prihodu i u ukupnomrashodu. Da napomenemo ,da su zarade u 2011. godini, učestvovali sa cca 41 % uukupno ostvarenim prihodima i rashodima. Kao što smo naveli, u planskimprojekcijama smo predvidjeli učešće od 35%, što je za 6% manje od ostvarenja utekućoj godini.Na ostale, nematerijalne troškove otpada cca 4,46 % ukupno planiranog rashoda.Ovi rashodi se odnose na planirana izdvajanja po osnovu koncesije za zahvaćenu iispuštenu vodu, troškove dostave računa, reklamu i propagandu, usluge po osnovurevizije završnih računa, zdravstvene usluge, troškove taksi i troškove po osnovukorišćenja lučkih saobraćajnica, i td.Troškove koncesija, odnosno poreza na zahvaćenu i ispuštenu vodu smo planirali nabazi Rješenja Poreske uprave za 2011. godinu.Pored poslovnih rashoda koji čine cca 82% ukupnih rashoda, planom za narednugodinu su obuhvaćeni i rashodi kamata po osnovu dugoročnih kredita. Ukalkulisanakamata po osnovu dva kredita iznosi cca 53.000 €., Otplata kredita dobijenog odFonda za razvoj je otpočela u prvom kvartalu tekuće godine, a otplata kredita43

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.dobijenog od CKB dospijeva u julu sljedeće godine. Rok otplate za oba kredita je kraj2017. godine.U koncipiranju finansijskih kategorija pridržavali smo se realne varijante naplatepotraživanja. Naime, iskustvo govori da se cca 15%-25% fakturisanog prihoda nenaplati u roku, odnosno postaje sumnjivo i sporno, te je potrebno knjigovodstveno -indirektno ga otpisati. Na bazi ovog iskustva i analize trenutnih potrošača, odnosnodužnika, pravili smo i projekciju za narednu godinu.Programom je predviđeno da će se u sledećoj godini, po osnovu sumnjivih ispornih potraživanja, indirektno otpisati cca 750.000 €, (16% od planirane fakturisanerealizacije). Ovaj indirektni otpis ne treba smatrati stvarnim ,već privremenimobračunskimtroškom.Naime, Zakon o računovodstvu i reviziji (sl.list 80/08) ,kao i MRS 39(međunarodni računovodstveni standard) koji regulišu iskazivanje prihoda obavezujepravna lica da sva potraživanja koja su postala sumnjiva za naplatu,odnosno kodkojih je od dana za naplatu prošlo najmanje 90 dana, ,knjigovodstveno,preko ispravkevrijednosti potraživanja, izvrši indirektni otpis..Poštujući navedeni Zakon i MRS ,u planskom dokumentu za 2012. godinu smopredvidjeli da će prethodno navedeni iznos biti indirektno ,knjigovodstveno,otpisano,što znači prikazano na rashodnoj strani bilansa uspjeha .Planirani bilans uspjeha za narednu godinu govori da je postavljeni finansijski ciljpreduzeća poslovanje na granici rentabiliteta, što znači da se ostvarenimobračunskim prihodima pokriju ukupni obračunski rashodi.U nastavku teksta dajemo analitički prikaz planiranih prihoda i rashoda za 2012.godinu.44

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Analitika planiranih prihoda i rashoda za 2012. godinuR/B O P I S Procjena% Plan za Indexostvarenja za 2011godinu (€)2012god.(€) (4/2)1 2 3 4 5I PRIHODI 3.895.000 100,00 4.611.000 1181. Poslovni prihodi 3.674.000 94,58 4-360.000 1191a Prihodi od usluga 140.000 3,59 150..000 1071b Prihodi od prodaje vode 2.786.000 71,53 3.360.000 1211c Prihodi od kanalizacije 598.000 15,35 690.000 1151.d prihodi od pretplate 160.000 4,11 165.000 1032. Finansijski prihodi 56.000 1,44 66.000 1182 a Depozitarna poz. kamata 1.000 0,03 1.000 1002 b Obračunata kamata prema potrošačima 55.000 1,41 65.000 1183. Ostali prihodi 155.000 3,98 180.000 116II RASHODI 3.871.100 100,00 4.598.500 1191. Poslovni rashodi 3.183.100 82,23 3.795.200 1191.1 Troškovi materijala 150.000 3,88 195.000 130.2.2 Troškovi el. energije 320.000 8,27 380.000 1191..3 Troškovi goriva 72.000 1,86 55.000 761.4 Trošak amortizacije 200.000 5,17 250.000 1251..5 troškovi preuzimanja vode iz Regional.vodov. 364.000 9,41 685.000 1881.6 Troškovi zarada i ostalih lič.primanja 1.688.500 43,62 1.715.200 102-neto zarade 930.000 24,03 953.000 102-porez na zarade 125.000 3,23 128.000 102-doprinosi na teret zaposlenih335.000 8,66 341.000 102-dopriosi na teret poslodavca189.400 4,90 194.500 102Troškovii prevoza 28.000 o,72 14.000 50Troškovi za otpremninu3.000 0,08 9.000 30045

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.Troškovi pomoc I zaposlenom20.000 0,52 15.000 75Troškovi jubilarnih nagrada1.500 0,04 1.500 100Toškovi uprav.odbora 15.200 0,39 19.200 126Troškovi ugovora o djelu 3.000 0,08troš.za sl.putovanja 12.000 o,31 10.000 83ostali porezi I doprinosi 26.400 0,68 30.000 1141f1gTroškovi održavanja sredstavaTroškovi transportnih usluga150.000 3,87 265.000 17745.000 1,16 45.000 1001h Troškovi po osnovu koncesija76.000 1,96 86.000 1131i Troškovi neproizvodnih usluga 117.600 3,03 119.000 101dostava računa 30.000 0,77 30.000 100zdravstvene usluge 20.000 0,52 30.000 150platni promet 20.000 0,52 23.000 115naknada štete 9.300 0,24 - -sponzorstva 7.000 0,18 7.000 100advokatske usluge 7.000 0,18 1.000 14Troškovi reprezentacije 5.000 0,13 5.000 100reklama I propaganda 5.0000,135.000 100revizija god,obračuna 4.000 0,10 4.000 100članarine 2.800 0,07 4.000 143troškovi taksi 2.000 0,05 2.000 100premije osiguranja 2.000 o,05 2.000 100oglasi u štampi 2.000 0,05 2.000 100stručno usavršavanje 1.500 0,04 3.000 2002 Troškovi po osnovu direktnog i indirektnogotpisa spornih i sumnivih potraživanja 650.000 16,80 750.000 1153. Finansijski rashodi 38.000 0,99 53.300 14046

J.P. Vodovod i kanalizacija - BarProgram rada za 2012.god.3a. Kamata po kreditima 38.000 0,99 53.300 140IIIREZULTAT POSLOVANJA- dobit--gubitak +23.900 +12.500 52Prethodni komentari su se odnosili na planske projekcije bilansa uspjeha, što značina plan fakturisane realizacije i plan obračunskih rashoda za godinu koja je prednama. Planiran je prihod koji je moguće ostvariti u narednoj godini,kao i rashodi kojiće pratiti ostvarenje navedenih prihoda.47