Əlilliyi olan Uşaqlar

da, stiqma və ayrı-seçkilik halları davam etmişdir.Əlilliyi olan uşaqların yeni ay ilinin gəlişini qeyd edənTet kimi bayramlarda cəmiyyət arasında görünməsiyaxşı tale üçün zərərli göstərici sayılırmış. 8Belə olduğu zaman heç də təəccüblü deyil ki, əlilliyiolan uşaqlar aşağı özünə-hörmət və təcrid olunmahisslərinə qarşı ən həssas qruplar arasında yeralırlar. Heç bir uşaq əlilliyinə görə tərif edilməməlidir.Hər bir uşaq özünəməxsusdur və ona bu şəkildəhörmət bəslənməlidir. Cəmiyyətlər inklüzivlikprinsiplərini mənimsədikləri və bu dəstəklərinihəyatda da nümayiş etdirdikləri zaman əlilliyi olanuşaqlar da digər uşaqlar kimi eyni hüquqlara malikola bilərlər. Cəmiyyətdə iştirakın, o cümlədən təhsil,mədəniyyət və istirahət-əyləncə seçimlərinin təminedilməsi hər bir uşağın sağlam fiziki və əqli inkişafıüçün əhəmiyyətli dərəcədə vacibdir. Ünsiyyət vəmütəhərriklik məqsədilə gündəlik fəaliyyətlərdəqarşılıqlı münasibəti asanlaşdırmaq və özünə-əminiştirakı təşviq etmək üçün müyəssərlik hər kəs üçünazad və əlçatan olmalıdır.Münasibətlərin dəyişilməsiİbtidai təhsilin tamamlanmasıilə bağlı təqribi hesablamalar51%61%İcmalar, mütəxəssislər, media və hökumətlərindaxilindəki münasibətlər dəyişmədikcə, əlilliyi olanuşaqların həyatında çox az şey dəyişəcək. Qüsurlarıntəbiəti və yaranma səbəbləri haqqında məlumatsızlıq,uşaqların görünməzliyi, onların potensial vəbacarıqlarının layiqincə qiymətləndirilməməsi vəbərabər imkanlar və rəftar qarşısındakı digər əngəllərbirlikdə əlilliyi olan uşaqların səssiz qalmasına vətəcrid olunmasına gətirib çıxarır. Uşaqların təqdimatverən əsas şəxslər kimi çıxış etdikləri kampaniyalarında daxil olduğu hökumət tərəfindən maliyyələşdirilənvə bütün vətəndaş cəmiyyəti tərəfdaşları tərəfindəndəstəklənən böyük ictimai kampaniyalar hüquqlarınhəyata keçirilməsi üçün bu maneələr haqdaməlumatlandıra, onlara qarşı çıxa və onları ifşa edəbilər. Bununla yanaşı, valideynlər və əlilliyi olan insanlarüçün nəzərdə tutulmuş təşkilatlar qəbul edilmə vəinklüziya üçün kampaniyaların keçirilməsində mərkəzirol oynaya bilər və tez-tez bunu edirlər də.Əlilliyin siyasi və sosial zəminə gətirilməsi qərarlarıqəbul edən və xidmətləri təmin edən tərəfləri məsələilə bağlı həssaslaşdırmağa, eləcə də ümumilikdəcəmiyyətə əlilliyin ‘insana xas ola biləcək bir hal’olduğunu göstərməyə yardım edə bilər. 9 Əlilliyi olanuşaqların cəlb edilməsinin önəmi qabardıla bilməz.Qərəzli düşüncə qarşılıqlı münasibət vasitəsiləeffektiv şəkildə azaldıla bilər və əlilliyi olan və olmayanuşaqları bir araya gətirən fəaliyyətlərin dahamüsbət münasibətlərin mənimsənilməsinə köməketdiyi müşahidə edilmişdir. 10 Sosial inteqrasiyanınhər kəsə faydası vardır. Buna əsasən, əgər icmalarbərabərsizlikləri azaltmaq istəyirsə, o zaman onlar buişə gələcək nəsil üçün inklüziv cəmiyyətin qurulmasıüçün ən uyğun şəxslər olan uşaqlardan başlamalıdırlar.Məsələn, inklüziv təhsil təcrübəsi yaşamış uşaqlarcəmiyyətin ən yaxşı müəllimləri ola bilərlər.42%53%Mənbə: Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının 51 ölkə üzrə keçirdiyi sorğular.Bu prosesdə inklüziv medianın da böyük rolu vardır.Belə ki, uşaqların istifadə etdiyi ədəbiyyata əlilliyiolan uşaqlar və böyüklər də daxil olduqda, bu onlarınailələr və ətraf qonşuluqların üzvləri olması ilə bağlımüsbət ismarışlar yayır. Bütün qrupların üzvlərinin,xüsusilə də irqinə, cinsiyyətinə, mənsubiyyətini vəya əlilliyinə görə ayrı-seçkiliyə məruz qala biləcəkşəxslərin uşaqlar üçün nəzərdə tutulan hekayələrəvə dərsliklərə daxil edilməsi çox əhəmiyyətlidir. Bu122013-cü İL ÜZRƏ DÜNYA UŞAQLARININ VƏZİYYƏTİ: Əlı̇ llı̇ yı̇ olan Uşaqlar