Əlilliyi olan Uşaqlar

çox nələrə sahib olmaması baxımından müəyyənedilməsi və qiymətləndirilməsi ilə bağlı ortaq təcrübədurur. Əlilliyi olan uşaqlar çox tez-tez hallarda aşağısəviyyəli hesab edilir, bu isə onların həssaslığınınartmasına gətirib çıxarır. Əlilliyə əsaslanan ayrı-seçkiliközünü resurslardan və qərarların qəbul edilməsiprosesindən təcrid edilmədə, o cümlədən hətta uşaqqatilliyində göstərmişdir. 3Təcrid olunma bir çox hallarda görünməzliyin nəticəsidir.Yalnız az sayda ölkə vətəndaşları arasında neçə nəfərinəlilliyi olan uşaq olduğu, onların hansı növ əlilliyə sahibolduqları və ya bunun onların həyatlarına necə təsir etdiyihaqda etibarlı məlumata sahibdir. Bəzi ölkələrdə isə əlilliyiolan uşaq yetişdirən ailələr cəmiyyətdən uzaqlaşdırılmahalları ilə qarşılaşır. Məhz bu səbəbdən hətta uşaqlarınısevən valideynlər və ailə üzvləri belə uşaqlarının əlilliyiolması haqda məlumat verməkdən çəkinə bilərlər. Bu daonların kənarlaşdırılmaqdan qaçınmağa çalışmalarındanvə ya uşağı həddindən çox qorumalarından, ya daki hər iki səbəbdən irəli gələ bilər. Əgər uşaq qüsurluşəkildə dünyaya gəlibsə, o zaman onun doğumu həttaqeydiyyata belə alınmaya bilər. Bu şəkildə təcrid olunanuşaqlar əslində onların haqqı olan səhiyyə, təhsil vəsosial xidmətlər üçün naməlum qalır və buna görə dəonlar bu xidmətlərdən məhrum olurlar.Uşaqlıq dövründəki məhrumiyyətlər gəlirli iş həyatınavə ya həyatın irəliləyən dövrlərində vətəndaşlıqfəaliyyətlərində iştiraka çıxışı məhdudlaşdırmaqlauzunmüddətli təsirlərə səbəb ola bilər. Əksinə, yardımçıxidmətlər və texnologiyaya çıxış və onlardan istifadə isəəlilliyi olan uşağa yaşadığı cəmiyyətdə öz mövqeyinitutmağa və ona töhfə verməyə imkan verə bilər.Əslində, gələcək heç də qorxunc görünmür. Belə ki,artıq əlilliyi olan və olmayan uşaqların öz hüquqlarındanbərabər şəkildə bəhrələnə biləcəkləri inklüzivcəmiyyətlərin formalaşdırılması üçün effektiv vasitələrmövcuddur. Qeyri-müntəzəm olmasına və qarşıdahələ görüləcək çox işin olmasına baxmayaraq, fiziki,siyasi və fərdi münasibətə əsaslanan maneələr aradanqaldırılmaqdadır.Yerüstü mina partlayışı zamanı bir ayağını itirmiş 14 yaşlı Rahmatuallah Əfqanıstanın Kandaqar əyalətində müharibənin təsirinəməruz qalmış uşaqlar üçün nəzərdə tutulan mərkəzdə təşkil edilmiş elektriklər üçün təlim seminarında iştirak edərkən.© UNICEF/AFGA2007-00420/Noorani22013-cü İL ÜZRƏ DÜNYA UŞAQLARININ VƏZİYYƏTİ: Əlı̇ llı̇ yı̇ olan Uşaqlar